به گزارش ایرنا از وبدا، شهنام عرشی در نشست «مدیریت بهینه، پیشگیری و کنترل بیماری های منتقله از پشه آئدس» که با حضور نمایندگان وزارتخانه‌ها، دستگاه‌ها و سازمان‌های مختلف در ستاد وزارت بهداشت برگزار شد، گفت: هم اکنون ۴۰ شهر ایران درگیر پشه آئدس هستند و مبارزه با پشه آئدس حداقل در ۸۷ نقطه کشور در حال انجام است.
همه گیری ایجاد شده از گونه اجیپتی پشه آئدس می‌تواند انفجاری باشد. مانند اپیدمی اخیر در کشور بنگلادش که موجب بستری شدن ۲۶۰۰ بیمار در یک روز شدوی ادامه داد: تغییرات اقلیم و گرم‌تر شدن هوا در تخم گذاری و توسعه پشه آئدس و بیماری‌های منتقله از آن در دنیا موثر بوده است. در ۵۰ سال گذشته ۱۰ کشور دنیا به آئدس آلوده شدند ولی هم اکنون تعداد این کشورها به ۱۲۰ کشور رسیده است.
نیمی از دنیا در معرض ابتلا به بیماری های پشه آئدس هستند
عرشی با بیان اینکه بیش از ۵۰ درصد جمعیت دنیا در معرض ابتلا به بیماری‌های منتقله از پشه آئدس هستند، گفت: همه گیری ایجاد شده از گونه اجیپتی پشه آئدس می‌تواند انفجاری باشد. مانند اپیدمی اخیر در کشور بنگلادش که موجب بستری شدن ۲۶۰۰ بیمار در یک روز شد. این وضعیت نشان می دهد تعداد مبتلایان در آن کشور هزاران هزار نفر بوده است.
این مقام مسئول با بیان این که در فرم شدید بیماری، مرگ و میر گزش پشه آئدس و بیماری‌های منتقله از آن از ۱ تا ۱۰ درصد می‌تواند افزایش داشته باشد، اظهار کرد: وجود این پشه فقط یک مشکل بهداشتی نیست، بلکه در صورت عدم پیشگیری منشاء مشکلات دیگری نیز برای کشورها می‌شود. عوارض بیماری‌های منتقله از این پشه نیز متفاوت است، به عنوان مثال بیماری زیکا موجب عقب ماندگی ذهنی در نوزادان می‌شود.
وی با اشاره به تاریخچه مبارزه با پشه مالاریا در ایران، گفت: ایران سابقه مبارزه صدها ساله با مالاریا دارد. ۸۰ سال قبل از هر سه نفر فوتی در ایران یک فوتی مربوط به بیماری مالاریا و در کل ۴۰ درصد عامل مرگ‌ها در کشور پشه مالاریا بود. در سه سال گذشته نیز دوباره در برخی استان‌ها مالاریا شیوع یافته که عامل اصلی آن تغییر اقلیم است.
پشه مالاریا شب‌ها و آئدس روزها خونخواری می‌کند
رئیس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت در خصوص تفاوت‌های پشه آئدس و پشه آنوفل، بیان داشت: پشه مالاریا شب‌ها و در منزل خونخواری می‌کند بنابراین زدن اسپری یا بستن پشه بند برای دفع آن مفید است ولی پشه آئدس در روز و خارج از منزل و اوایل صبح و نزدیک غروب خونخواری می‌کند.
اگر شرایط مساعد باشد هر یک ساعت خونخواری و در طول ۲۴ ساعت تعداد زیادی را مبتلا به بیماری می‌کند و همین مساله عامل همه گیری انفجاری این پشه است عرشی با توصیه به خارج نشدن از منزل در هنگام صبح و غروب در مناطق آلوده به پشه آئدس گفت: کسانی که می‌خواهند در این مناطق رفت و آمد یا به این مناطق سفر کنند حتما لباس آستین بلند بپوشند. پشه آئدس به ویژه آئدس اجیپتی، علاقه زیادی به خونخواری از انسان دارد و اگر شرایط مساعد باشد هر یک ساعت خونخواری و در طول ۲۴ ساعت تعداد زیادی را مبتلا به بیماری می‌کند و همین مساله عامل همه گیری انفجاری این پشه است.
لاستیک‌های فرسوده خودروها مورد علاقه آئدس
وی خاطرنشان کرد: در استان‌های شمالی کشور بیشتر پشه آئدس آلبوپیکتوس وجود دارد. از ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ تاکنون ۱۴۹ مورد بیمار آئدس شناسایی شده اند که ۱۳۰ نفر از آنان از کشور امارات به ایران وارد شدند. پشه آئدس علاقه زیادی به محیط‌های سیاه مانند لاستیک‌های فرسوده خودروها در مناطق دپوی زباله‌ها دارد. تخم این پشه تا یک سال و نیم می‌تواند زنده بماند و در مکان‌های ماندابی تخم گذاری می‌کند و در صورت بارش مجدد باران تخم آن تکثیر می‌شود.
عرشی با بیان اینکه کشورهای اروپایی مانند ایتالیا، فرانسه و اسپانیا با وجود کنترل شدید مرزها در ۱۰ سال اخیر به پشه آئدس و ویروس آلوده شده‌اند، ابراز داشت: وجود پشه در یک کشور موجب صادرات تخم پشه به مناطق مختلف آن کشور می‌شود، به همین دلیل هم اکنون فرانسه درگیر آئدس است.
کیش و قشم آلوده شده‌اند
وی یادآور شد: پشه‌های مهاجم از طریق هواپیما، خودرو و کشتی به سایر کشورها قابل انتقال هستند. پشه آئدس هم اکنون جزایر جنوبی کشور مانند کیش، بندرلنگه، هرمز و قشم را آلوده کرده است.
استانداران بالاترین مقام‌های استانی هستند که باید در این زمینه ورود کنند وگرنه همه گیری ممکن است منجر به تعطیل شدن برخی از جزایر و کنترل رفت و آمدها شودعرشی با اشاره به اهمیت توجه به این پشه توسط دستگاه‌های مختلف در کشور گفت: تعداد کارشناسان بهداشت محدود است و مه پاشی هم به طبع محدود صورت می‌گیرد از این رو بهسازی محیط و پیشگیری از گزش افراد توسط پشه، مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه است که باید توسط سازمان‌ها و مردم انجام شود.
وی با تاکید بر لازم الاجرا بودن وظایفی که سازمان پدافند غیرعامل به دستگاه‌ها در خصوص آئدس ابلاغ کرده است افزود: مناطق آزاد و مناطق آلوده باید اقدامات لازم را در خصوص پیشگیری از شیوع بیماری انجام دهند و استانداران بالاترین مقام‌های استانی هستند که باید در این زمینه ورود کنند وگرنه همه گیری ممکن است منجر به تعطیل شدن برخی از جزایر و کنترل رفت و آمدها شود.
آئدس از بین رفتنی نیست
رئیس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه پشه آئدس بعد از استقرار از بین رفتنی نیست ولی باید تحت کنترل قرار گیرد، اظهار کرد: وقوع سیل در امارات موجب آلوده شدن گسترده این کشور به ویژه شهر دوبی به آئدس شد و هم اکنون تمام بیمارستان‌های این کشور درگیر بیماری بوده و هزاران بیمار از طریق این کشور وارد ایران شده‌اند.
عرشی تاکید کرد: گسترش پشه و بیماری‌هایش اجتناب ناپذیر است اما فعالیت‌هایی نظیر بهسازی محیط، جمعیت پشه را کمتر می‌کند و احتمال آلوده شدن بیماران را کاهش داده و از وسعت همه گیری می‌کاهد. اگر دستگاه‌ها اقدامات لازم را انجام ندهند ممکن است در آن واحد با هزاران بیمار در همه گیری گسترده مواجه شویم.
قبل از آلوده شدن استان‌ها، فرصت بهسازی وجود دارد
وی بهترین اقدامات برای کاهش بیماری و جلوگیری از همه گیری آئدس را بهسازی محیط و افزایش سواد سلامت افراد و آموزش مردمی در خصوص ویژگی‌های این پشه و بیماری‌های آن دانست و گفت: افرادی که دچار گزش شده و علائم بیماری همچون تب و بدن درد در آنان بروز می‌کند، باید به مراکز بهداشتی مراجعه کنند.
استان‌های دیگر به ویژه استان‌های همجوار استان‌های آلوده در معرض تکثیر و آلودگی آئدس قرار دارندرئیس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت تاکید کرد: آئدس استان‌های جنوبی کشور، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر و خوزستان را آلوده کرده است. در شمال کشور نیز استان گیلان آلوده شده و استان‌های مازندران و گلستان احتمال قریب به یقین آلوده می‌شوند. استان‌های دیگر به ویژه استان‌های همجوار این استان‌ها هم در معرض تکثیر و آلودگی آئدس قرار دارند ولی تا زمانی که استانی آلوده نشده فرصت بهسازی وجود دارد.
تغییر اقلیم مهم ترین عامل شیوع آئدس و بیماری های مربوط به آن است
رئیس دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در این نشست تغییر اقلیم را مهم ترین عامل شیوع پشه آئدس و بیماری های مربوط به آن در کشور دانست و گفت: اگر تمام دستگاه ها پای کار نیایند، همه گیری گسترده ای در انتظار کشور است.
محمد اسماعیل مطلق اظهار داشت: تغییر اقلیم موجب ایجاد تغییرات آب و هوایی گسترده ای در دنیا و کشور شده که بارندگی ها، سیل های غیرمنتظره و مخرب، کم بارشی و گرمای طاقت فرسا در فصل های مختلف از نتایج آن است.
وی با بیان اینکه تغییر اقلیم روی هوا، آب و غذا بیشترین تاثیرات را داشته است، افزود: شیوع گسترده پشه آئدس و بیماری های ناشی از آن در دنیا و ایران نیز ناشی از همین تغییر اقلیم است و اگر تمام دستگاه ها و سازمان های کشور به وظایف پیشگیرانه خود که توسط سازمان پدافند غیرعامل به آن ها ابلاغ شده توجه و عمل نکنند، شاهد همه گیری گسترده این پشه و بیماری هایش در کشور همانند کشورهای برزیل و امارات، خواهیم بود.
ظهور بیماری‌های نوپدید و بیداری بیماری‌های خفته
رئیس دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی با بیان این که مبارزه با پشه آئدس و پیشگیری از همه گیری بیماری های ناشی از آن وظیفه همه ارگان ها و دستگاه هاست و وزارت بهداشت فقط در بخش درمان بیماری ها وظیفه منحصر به فرد دارد، بیان داشت: در خصوص تاثیرات تغییر اقلیم بر سلامت، سندی در شورای عالی سلامت و امنیت غذایی سندی در حال تدوین است که در شانزدهمین جلسه این شورا به ریاست شهید رییسی مورد بحث قرار گرفت و اکنون به دفتر رییس جمهور منتخب نیز ارائه شده است تا در اولین جلسه این شورا مورد بررسی و تصویب قرار گیرد.
مطلق ظهور بیماری های نوپدید و بیداری بیماری های خفته را نیز ناشی از تغییر اقلیم دانست و گفت: پشه آئدس پیش از انقلاب در خرمشهر مشاهده شده بود ولی خفته بود و امروز دوباره بیدار شده و اکنون در بندرلنگه به بیماری بومی تبدیل شده است.
وی تصریح کرد: حتی بیماری مالاریا که در حال ریشه کنی بود و بیماری جذام که ریشه کن شده بود نیز ممکن است دوباره بیدار شوند، بنابراین همکاری دستگاه ها با دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی برای اجرای برنامه های راهبردی سلامت و انجام وظایف اختصاصی شان، ضرورتی اجتناب ناپذیر است.