به گزارش ایرنا، روستای تاریخی قِهی یکی از مکانهای دیدنی و زیبای اصفهان است بطوریکه می توان با یک نگاه در دل روستا شاهکارهای معماری ایران را از بافت صفوی تا قاجار دید؛ هر خانه تاریخی با آیینهکاری، شیشههای رنگی و نقاشی مزین شده است و کوچه هایش، بخشی از زندگی گذشته ساکنان روستا را به رخ میکشد.
بنابر روایتها، وجه تسمیه قهی «قِه» به معنی قنات و جوی آب است و حرف «ی» علامت نسبت است و روستای قهی، یعنی سرزمین قناتها و جویبارها اما برخی نیز معتقدند که قهی معرب «کهی» و به معنی جای پَست در مجاورت کوهپایه است.
وجود آب انبارها، گواه همنشینی خوب این روستا با کویر بوده و این گفته که قهی سرزمین قناتهاست را تایید میکند؛ هوای قهی روزها گرم اما شبها خنک است و این خنکی شب، حال و هوای زندگی در کویر را پر رنگ میکند.
هر چند قهی در تمام فصلها زیباست اما بهدلیل هوای گرم و خشکی که دارد، توصیه می شود در پاییز و بهار به این خطه سفر کرد.
چشمنوازی این روستا به خانههای تاریخی، آب انبارها و معماری زیبای خشت و گلی است بویژه اینکه غروب یک روز پاییزی در مرکز روستا باشیم و وقتی هوا گرگ و میش است میبینیم که پرتو طلایی رنگ خورشید، چه زیبا جلوه بینظیری از خلقت را پیش رو قرار میدهد، تصویری که نشات گرفته از خلاقیت دست انسان و خداست.
اگر به تاریخ قهی نگاهی بیندازیم متوجه می شویم وجود بارشهای پاییز و زمستان و پوشش گیاهی آن، این روستا را در نیم قرن گذشته به مرکز پرورش شتر تبدیل کرده است.
از ظاهر خانههای تاریخی و نوع درهای ورودی و معماری آنها میتوان فهمید کدام خانه برای ارباب و کدام، متعلق به رعیت است.
با اینکه گفته میشود ۲۰ خانه تاریخی این روستا متعلق به دوره صفوی و ثبت ملی شده است اما با دیدن آثار و بناهای تاریخی آن میتوان قدمت روستا را به قبل از صفوی هم تخمین زد.
بر اساس اطلاعات کتاب «زبدة التواریخ» نوشته حافظ ابرو قدمت این روستا به قرن هشتم هجری قمری نیز بازمیگردد؛ نوشتههای حکاکی شده بر سنگ قبرها و آثاری که از گذشتگان برجا مانده است نیز قدمت روستا در دوران صفوی را نشان میدهد.
اما ماکسیم سیرو باستانشناس فرانسوی و استاد معماری دانشگاه تهران و هنرهای زیبا که حدود ۶۰ سال پیش از روستای قهی دیدن کرد با بررسی معماری آن از جمله «مسجد جامع» و بنای «امامزاده شاهعبدالواحد»، معتقد بود قدمت روستا به پیش از اسلام میرسد.
به گفته او، بنای اصلی مسجد، چهارطاقی و به سبک معماری ساسانی ساخته شده است.
اما آنچه بر ارزش تاریخی این روستا میافزاید شترخانه، برج و بارو، سر درهای نیمه اشرافی، ۲ آب انبار خشت و گلی و خانههای تاریخی است که با گذر از کوچهها و نگاه عمیق به خانههای زیبا متوجه میشوید که هنوز بخش قابل توجهی از بافت تاریخی روستا سالم مانده است.
روستای قهی در ۸۰ کیلومتری شرق اصفهان و ۱۱ کیلومتری جنوب غرب کوهپایه قرار دارد و سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.