مراغه- ایرنا- تنها موزه سنگواره‌ها یا فسیل‌های پستانداران مهره‌دار ایران با حدود ۶۰۰ اثر در کنار پروژه در حال احداث مرکز تحقیقات دیرینه‌شناسی کشور و در مراغه قرار دارد و این روزها از ساعت هشت تا ۱۷ برای بازدید علاقه‌مندان مهیاست. 

به گزارش ایرنا نمونه‌هایی از سنگواره‌های فیل‌ها، اسب‌ها، کرگدن‌ها، انواع گاوسانان، غزال‌ها، قوچ‌ها و ببردندان شمشیری به عنوان نمونه خاص حیات وحش دیرینه منطقه فسیلی مراغه در این موزه به نمایش گذاشته شده است.

سنگواره‌هایی که تاریخ هفت تا ۹ میلیون سال قبل را به نمایش می‌گذارد و از آنجایی که منطقه فسیلی مراغه طی آن تاریخ در مسیر مهاجرتی پستانداران مابین اروپا، آفریقا و آسیای شرقی قرار داشت، سنگواره‌های این منطقه اجداد جانوران آفریقا به شمار می‌رود.

به گفته دیرینه‌شناسان، این منطقه جزو پنج منطقه پراهمیت دارای سنگواره‌های جانواران مهره‌دار در سطح جهانی محسوب شده و از آن به عنوان «بهشت دیرینه‌شناسان جهان» یاد می‌شود.

سازند مراغه جزو پنج منطقه پراهمیت دارای سنگواره‌های مهره‌دار جهان است

این منطقه همچنین از نظر ذخیره‌گاه دیرینه‌شناسی و مطالعه جغرافیای دیرینه صفحه اوراسیا دارای اهمیت ویژه است و بر همین اساس نیز بازدید از تنها موزه سنگواره‌های مهره‌دار ایران با برخورداری از سنگواره‌های منحصربفرد این منطقه، جذابیت خاصی به همراه دارد.

بر اساس اعلام سازمان محیط زیست تاکنون بقایای گروه‌های مختلفی از پستانداران شامل ۳۷ جنس و گونه متعلق به ۱۵ خانواده در منطقه فسیلی مراغه کشف، و بخش قابل توجهی از آنها در موزه به نمایش گذاشته شده است.

بازدید رو به رشد موزه سنگواره‌های مهره‌دار ایران

رئیس اداره محیط زیست مراغه بیان کرد: سال گذشته حدود ۱۲ هزار نفر از تنها موزه سنگواره‌های مهره‌دار کشور بازدید کردند و رفته‌رفته نیز به تعداد بازدیدکنندگان این موزه افزوده می‌شود تا جایی که بازدید از این موزه در سال ۱۴۰۱ حدود هفت هزار نفر بود.

«غلامرضا زارع» به وجود موزه صحرایی در شمال روستای «مردق» این شهرستان نیز اشاره کرد و افزود: این موزه هم به عنوان تنها موزه صحرایی ایران پذیرای بازدیدکنندگان بوده و جغرافیایی دیرینه منطقه را بدون جابه‌جایی فسیل‌ها به نمایش گذاشته است.

وی اضافه کرد: سنگواره بزرگترین فیل‌ها، ایرانوتریوم به عنوان معروف‌ترین سنگواره کرگدن‌ها، سنگواره ۱۵ گونه از گوشتخواران و پنج‌ گونه از زرافه‌های منطقه فسیلی مراغه به موزه سنگواره‌های مهره‌دار ایران جذابیت مضاعف بخشیده است.

یکی از سنگواره‌های کرگدن‌های مراغه موسوم به ایرانوتریوم در موزه پاریس نگهداری می‌شود

این دیرینه‌شناس اضافه کرد: قبل از راه‌اندازی این موزه در مجاورت پروژه در حال احداث مرکز تحقیقات دیرینه‌شناسی کشور، سنگواره کرگدن موسوم به «ایرانوتریوم» مراغه تنها در موزه تاریخ طبیعی پاریس قابل مشاهده بود.

وی ادامه داد: خانواده اسب‌های هفت تا ۱۲ میلیون سال قبل که تاکنون ۹ گونه از فسیل‌ها یا سنگواره‌های آنها از سایت مراغه استخراج شده، سه انگشتی بودند و سنگواره‌های جذاب آنها در تنها موزه سنگواره‌های مهره‌دار ایران به نمایش گذاشته شده است.

اسب‌های هفت تا ۱۲ میلیون سال قبل سه انگشتی بودند

عضو هئیت علمی دانشگاه تبریز و استاد پیشگام جهانی در طرح شناسایی فسیل با هوش مصنوعی معتقد است که توسعه موزه سنگواره‌های مهره‌دار ایران به عنوان بزرگترین موزه تاریخ طبیعی و مرکز مطالعات دیرینه‌شناسی مهره‌داران خاورمیانه می‌تواند دهها فرصت شغلی جدید در این شهرستان ایجاد کند.

به گفته دکتر اکبر سهرابی این موزه و مرکز مطالعات آن باید برنامه مدونی برای فعالیت در طول سال داشته باشد؛ همانطور که دیگر موزه‌های تاریخی طبیعی جهان همچون موزه «رویال انتاریو» کانادا از طریق اجرای برنامه‌های آموزشی و سرگرمی درآمدزایی می‌کند.

وی به وسعت قابل توجه موزه‌های تاریخ طبیعی دنیا و فعالیت دهها محقق و کارمند در آن مجموعه‌ها اشاره و بیان می‌کند: موزه «رویال انتاریو» بیش از ۱۲۰ کارمند دارد که شامل شغل‌هایی مانند موزه‌دار، دستیار موزه‌دار، مسئول نمونه و داده، مدیر رسانه و هماهنگ‌کننده با دانش‌آموزان و مدارس و دانشگاه‌ها، زیست‌شناس، تاکسیدرمیست، دیرینه‌شناس و غیره است.

«همچنین چندین استاد دکتری، محقق و دانشجوی کارشناسی ارشد و پسادکتری که وظیفه تحقیق و یافتن نمونه و بازسازی آنها از سراسر دنیا را بر عهده دارند نیز در این موزه فعالیت می‌کنند.

این موزه علاوه بر قسمت دیرینه‌شناسی، واحد زیست‌شناسی و تاکسیدرمی دارد که حیات وحش منطقه و کشورشان را در معرض دید قرار می‌دهد؛ همچنین قسمت فروشگاه این موزه که بعضی نمونه‌های کانی و سنگی و کالاهای دیگر را به فروش می‌رساند، از مهم‌ترین بخش‌های درآمدزایی آن به شمار می‌رود.

به گفته دکتر سهرابی هر عدد تیشرت با عکس دایناسور با قیمت بیش از ۴۰ دلار در این فروشگاه‌ها به فروش می‌رسد و سایر فروشگاه‌های آن نیز از سوی بخش خصوصی با درآمدزایی مناسب اداره می‌شود».

به گزارش ایرنا مطالعات مربوط به منطقه فسیلی مراغه علاوه بر توسعه علم دیرینه‌شناسی، ظرفیتی برای توسعه گردشگری کشور در زمینه تاریخ طبیعی بر حسب تجربه‌های بین‌المللی محسوب می‌شود؛ ظرفیتی که طی حدود ۲ دهه اخیر و با حفاری‌ها و استخراج فسیل‌ها از سوی سازمان حفاظت محیط زیست بیش از پیش تقویت شده است.

منطقه فسیلی مراغه که به اذعان کارشناسان جزو پنج منطقه پراهمیت دارای فسیل مهره‌داران جهان به شمار می‌رود و از آن به عنوان «بهشت دیرینه‌شناسان جهان» یاد می‌شود، نقطه اتصال این کهن‌شهر به شهر کوچک «پیکرمی» و جزیره سرسبز و زیبای «ساموس» در کشور یونان و مجاورت ترکیه است.

بر همین اساس برخی‌ها خواهرخواندگی مراغه با «پیکرمی» و «ساموس» را با چندین هدف از جمله تبادل علمی، جذب گردشگر خارجی و برجسته‌سازی نام مراغه در سطوح بین‌المللی پیشنهادی می‌دهند و آن را در زمینه توسعه روزافزون منطقه فسیلی مراغه موثر به شمار می‌آورند.

«دیمیتریس کوستوپولوس/Dimitris kostopoulos» دیرینه‌شناس یونانی نیز پیش از این و در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا چندین موضوع از جمله «استخراج داده‌های جدید از این منطقه»، «محتوای بسیار غنی فسیل‌ها و کیفیت بالای آنها» و «راه‌اندازی موزه‌های فسیل، نمایشگاه‌های محلی و موزه‌های صحرایی برخوردار از راهنمایان زمین‌شناسی» را مورد تاکید قرار داده بود.