به گزارش ایرنا، بر اساس آمارها استان زنجان حدود ۲۰۰ معدن فعال دارد که روزانه صدها تن از مواد معدنی آنها با ناوگان حمل و نقل باری استان در مسیرهای ارتباطی جابه جا می شود.
طبق اعلام اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان زنجان حدود پنج هزار و ۶۰۰ کیلومتر آزادراه، بزرگراه و راه های اصلی و فرعی دارد که از این میزان چهار هزار کیلومتر راه روستایی است و سالانه برای ترمیم و بهسازی آنها هزینه های زیادی صرف می شود.
در سال های اخیر با افزایش فعالیت معادن و اضافه بار ناوگان حمل و نقل، معضلات و مشکلاتی از قبیل تخریب جاده ها به ویژه راه های روستایی افزایش یافته است.
استان زنجان با توجه به ظرفیت های موجود در حوزه معادن با این مشکلات مواجه است که به گفته متولیان امر باید دستگاه های اجرایی مرتبط به آنها توجه ویژه ای داشته باشند تا آسیب های زیرساختی و دیگر معضلات به حداقل برسد.
با توجه به اهمیت این موضوع خبرنگار ایرنا با " غلامرضا کرمی معاون حمل و نقل اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان زنجان" گفت و گو کرده است.
ایرنا: در خصوص موضوع اضافه بار ناوگان معادن در استان توضیح دهید.
جاده ها بر اساس استانداردهای لازم و ظرفیت بار پذیری طراحی و ساخته می شود و چنانچه فشار باری بیش از ظرفیت مجاز بر جاده وارد شود، موجب آسیب و از بین رفتن رویه آسفالت و زیرساخت آن می شود.
همچنین حمل بار اضافه موجب کاهش ایمنی تردد در مسیرها می شود چون بارگیری اضافه بر ظرفیت مجاز ضمن تخریب راه‌ها قدرت فرمان پذیری ناوگان را سلب می کند.
به عنوان مثال ناوگانی که ظرفیت ۱۰ تن بار مواد معدنی را دارد اگر ۱۵ تن بارگیری کند قطعا سیستم فنی آن به ویژه ترمزها با مشکل جدی مواجه می شود و در نهایت ایمنی آن هنگام تردد نیز به مراتب کاهش می یابد.
در صورت اضافه بار بالا راه ها کارآیی خود را از دست می دهد و خیلی زود تخریب می شود و باید برای ترمیم آنها اقدامات لازم صورت گیرد در حالیکه جاده ها و راه ها سرمایه ملی محسوب می شود و باید برای نگهداری از آنها کوشا بود.
ایرنا: چه مشکلاتی در خصوص اضافه بار ناوگان معادن در زنجان وجود دارد؟
استان زنجان معادن زیادی دارد و متاسفانه اغلب معادن، میزان تناژ مجاز اعلام شده را رعایت نمی کنند و همین مساله به یک چالش جدی برای اداره کل راهداری استان تبدیل شده است.
برای رفع این معضل، کنترل ناوگان با تناژ بالای معادن مورد توجه قرار گرفته که از جمله روش های آن، استفاده از سامانه های هوشمند موسوم به "وین" است.
دوربین هایی که در جاده ها نصب شده و همچنین باسکول های کنترل کننده تناژ به صورت سیستمی از دیگر روش هاست بنابراین در صورتی که ناوگانی اضافه تناژ داشته باشد، به پلیس راه اعلام می شود و سپس اعمال قانون انجام می گیرد.
در باسکول های ثابت هم همکاران اداره کل با همکاری پلیس راه، ناوگان را به سمت باسکول هدایت و تناژ آن را کنترل می کنند.
متاسفانه با وجود این اقدامات، همکاری و مساعدتی از سوی بهره برداران معادن آنگونه که باید و شاید انجام نمی گیرد که بروز این مسائل، چالش هایی را ایجاد کرده است چون اطلاع کافی از زمان بارگیری مواد معدنی نداریم و همچنین به دلیل محدودیت منابع انسانی، امکان نظارت ۲۴ ساعته وجود ندارد.
ایرنا: برای رفع این مشکل چه راهکارهایی دارید؟
از بهره برداران تقاضا داریم در خصوص موضوع مهم بارگیری تناژ بالای ناوگان معادن، با این اداره کل همکاری های لازم را داشته باشند که در این خصوص سازمان صنعت،معدن و تجارت با تذکرات جدی می تواند آنان را به بارگیری تناژ مجاز ملزم کند.
همچنین در بحث قانون بهره برداران معادن به صراحت آمده است که باید معادن در ورودی خود نسبت به استقرار دفاتر صدور بارنامه اقدام کنند.
با توجه به الزام بودن آن، تمامی بارها باید دارای سند بارنامه باشد که از سوی شرکت های حمل و نقل صادر می شود که باید مبتنی بر تناژ مجاز و تاییدیه آن از سوی مدیر فنی باشد.
این اداره کل در این زمینه علاوه بر مسوولان معادن با اداره صنعت، معدن و تجارت استان مکاتباتی انجام داده تا شرکت های حمل و نقل استان که آمادگی صدور دفاتر بارنامه را در معادن دارند این کار مهم را به سرانجام برسانند که متاسفانه به غیر از چند معدن، مابقی همکاری لازم را نداشتند.
متاسفانه اغلب معادن بدون اخذ بارنامه دولتی نسبت به حمل مواد معدنی آن هم با تناژ اضافه اقدام می کنند، براساس آماری که سال قبل از سازمان صنعت، معدن و تجارت استان دریافت کردیم، میزان استخراج معادن بیش از ۱۰ میلیون تن برآورد شده بود که تنها ۴۰ درصد آن با بارنامه حمل می شود.
سازمان صنعت، معدن و تجارت استان به منظور حفظ حقوق دولتی باید به طور جدی به این موضوع ورود کند و بهره برداران معادن را به نصب باسکول در خروجی معدن و حمل مواد با بارنامه ملزم نماید.
برای برخورد با متخلفان نیز تدابیر لازم اندیشیده شده است و ناوگان حمل و نقلی که اضافه تناژ ماده معدنی داشته باشد در قالب کمیسیون های ماده ۱۱ و ۱۴ مورد بررسی قرار می گیرد و به تناسب تخلف آن، رای صادر می شود که در مرحله اول به قطع خدمات به مدت یک تا ۲ ماه و در صورت تکرار تخلف به ابطال کارت هوشمند رانندگان منجر می شود.
ایرنا: بیشترین تناژ اضافه بار در کدام مسیرهای زنجان انجام می گیرد؟
طبق آمارها بیشترین اضافه بار معادن در مسیرهای دندی به زنجان، مسیرهای شهرستان طارم به رشت و جاده های شهرستان خدابنده و ایجرود صورت می گیرد.
به عنوان مثال در برخی شهرستان ها از جمله ماهنشان با وجود ۴۸ معدن فعال، روزانه ۳۰۰ تا ۴۰۰ دستگاه کامیون بارگیری می‌شود که تعداد کمی از آنها بارنامه دارد.
طبق تصمیات اتخاذ شده بعد از این، صدور بارنامه برای حمل مواد معدنی در جاده‌های استان فقط با وسایل نقلیه دارای کارت هوشمند مجاز است.
همچنین با تشکیل چند کارگروه با مشارکت فرمانداری، اداره کل صنعت، معدن و تجارت، پلیس راه و راهداری استان، نظارت لازم بر وضعیت حمل بار معدنی انجام می شود.
از طرفی ۲۵ درصد وصولی حق دولتی سهم معادن استان ها به استناد بند ت تبصره هفت قانون بودجه ۱۴۰۲ باید برای جبران خسارت وارد به جاده‌های استان هزینه شود.