به گزارش ایرنا از وزارت نیرو، در پی برگزاری نشست خبری سندیکای شرکت‌های تولیدکننده برق و مباحث مطرح شده در این نشست در خصوص عملکرد دولت و بخش‌های حاکمیتی در افزایش ظرفیت تولید برق در طول برنامه ششم و برخی جزئیات در خصوص تامین برق بخش‌های مختلف کشور و عرضه برق نیروگاه‌های در بورس انرژی موارد زیر از سوی شرکت توانیر و شرکت تولید برق حرارتی جهت روشنگری و اطلاع مخاطبان صنعت برق کشور ارائه می‌شود.
بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی و منویات رهبر معظم انقلاب، وزارت نیرو و توانیر از ابتدای اردیبهشت ماه جاری با راه‌اندازی طرح اصلاح جریان مالی صنعت برق و با استفاده از تجربه بازار برق، خرید و فروش برق توسط نیروگاه‌ها و خریداران در بورس انرژی انجام می‌شود که این اقدام مزیت‌های فراوانی را برای نیروگاه‌ها به دنبال داشته است.
هم اکنون با خرید و فروش برق در بورس انرژی که بدون حضور توانیر و به صورت مستقیم توسط نیروگاه‌ها و خریداران (شامل خرده فروشان، شرکت های توزیع نیروی برق و صنایع بالای یک مگاوات ) انجام می‌شود، تسویه برق فروخته شده به نیروگاه به صورت آنی انجام می‌شود.
برق خریداری شده برای ماه‌ها و فصل‌های آتی نیز باید به صورت آنی با نیروگاه تسویه شود، این درحالی است که نیروگاه هنوز برقی را به خریدار تحویل نداده است. در این خصوص به طور مثال می توان به باز شدن نماد فصل زمستان در بورس انرژی نیز اشاره کرد که در آن خریدار پول برق مورد نیاز خود را پنج ماه زودتر به نیروگاه پرداخت کرده است و در این شرایط صاحبان نیروگاه می‌توانند با سرمایه‌گذاری در سایر فعالیت‌های اقتصادی به سود خود اضافه کنند.
از آنجا که این روند به تازگی در کشور راه افتاده است، نمی‌توان انتظار داشت که خریداران و فروشندگانی که به‌طور عمده عادت به پرداخت پول توسط دولت داشتند و بدون دغدغه به تولید برق یا استفاده از آن مشغول بودند، اکنون دغدغه حضور در بازاری رقابتی را بپذیرند، حال آنکه در سال های گذشته بارها و بارها و مصرانه درخواست گشایش بورس انرژی و خرید و فروش آزدانه و بدون دخالت دولت را در بورس انرژی داشتند.
در توضیح مجدد آنکه هم اکنون توانیر نه تنها کمترین دخالتی در قیمتگذاری بورس انرژی ندارد و این روند فقط در فرایند رقابتی بازار انجام می گیرد، بلکه به منظور افزایش راندمان و بازدهی شرکت‌های توزیع، هرگونه هزینه‌کرد توسط آنها را نیز در گروه حضور فعالانه در بورس انرژی قرار داده است که این به معنای وجود مشتریان بیشتر برای برق تولیدی نیروگاه‌ها در بورس انرژی است.
هم اکنون و بنابر اعلام مدیران صنعت برق، راه فروش برق به شیوه پیشین به دولت باز است و نیروگاه‌ها می‌توانند در صورت تمایل برق خود را (به شرط قبول تسویه در آخر سال به صورت اوراق) به دولت بفروشند که این البته به نفع دولت خواهد بود، اما در واقع نیروگاه‌ها با دست خود، سود خود را کاهش داده و نقدینگی خود را اکنون به صورت آنی و روزانه و همزمان با فروش برق در بورس تسویه و به حساب آنها واریز می شود،در آخر سال به طریق اوراق دریافت خواهند کرد.
فروش نقدی برق تولیدی، انجام معاملات شفاف، ایجاد فضای رقابتی سالم میان نیروگاه‌های بخش خصوصی و دولتی، تضمین خرید برق از نیروگاه‌ها و امکان فروش عادلانه انرژی در بورس از جمله مزایای مهمی است که می‌توان در ارتباط با جذابیت این بازار در مقایسه با بازار عمده فروشی برای صنعت نیروگاهی به ویژه نیروگاه‌های بخش خصوصی به آن اشاره کرد و مورد تاکید قرار داد، چرا که در بازار عمده فروشی نیروگاه‌ها نه تنها به محض فروش برق تولیدی هزینه فروش خود را دریافت نمی‌کنند، بلکه با فاصله زمانی بسیار زیاد تنها بخشی هزینه تمام شده به آنها پرداخت می‌شد و اکنون ایراداتی که در بازار عمده فروشی برای نیروگاه داران وجود داشت در بورس انرژی مرتفع شده است.
نیروگاه‌های خصوصی که همواره در برابر نیروگاه‌های دولتی مدعی تبعیض بودند، در ساز و کار بورس انرژی، در یک شرایط کاملاٌ یکسان نسبت به فروش برق اقدام کرده و نقدینگی مورد نیازشان را از طریق بورس تأمین کنند چرا که در این بازار هرآنکه قیمتی رقابتی تر ارائه دهد، توسط خریدار انتخاب می گردد.
همچنین اقدامات انجام شده در برنامه ششم در حوزه احداث نیروگاه‌های حرارتی به شرح زیر است:
ظرفیت منصوبه سراسری برق کشور در ابتدای برنامه ششم توسعه (ابتدای سال ۱۳۹۶) به میزان ۷۶هزار و ۵۹۲ مگاوات بوده که این میزان در انتهای برنامه (انتهای سال ۱۴۰۲) به میزان ۹۲هزارو ۸۴۱ مگاوات رسیده است (افزایش ۱۶ هزار و ۲۴۹ مگاواتی) که بیانگر رشد ۲۱.۲ درصدی نسبت به ابتدی برنامه بوده است.
از میزان ۱۶ هزار و ۲۴۹ مگاوات افزایش ظرفیت به بهره‌برداری رسیده کشور طی برنامه ششم، میزان ۱۶ هزار و ۱۵۴ مگاوات از طریق نیروگاه‌های حرارتی بوده که شامل شامل ۱۰ هزار و ۳۸۲ مگاوات نیروگاه با سرمایه گذاری بخش خصوصی، یک‌هزار و ۹۷۵ مگاوات با سرمایه‌گذاری بخش دولتی و سه‌هزار و ۷۹۷ مگاوات افزایش توان عملی نیروگاه‌های گازی و رفع محدودیت نیروگاه‌های بخاری است.
علاوه بر این در طی برنامه ششم احداث ۱۴هزار و ۶۹۰ مگاوات نیروگاه حرارتی جدید آغاز شده و در حال تکمیل است. شایان ذکر است از آغاز پیدایش یک پروژه نیروگاهی تا آغاز عملیات اجرایی به منظور اخذ همه مجوزهای لازم و سایر مقدمات زمانی صرف می‌شود که به عنوان دوره پیش برد شناخته شده و بعد از تکمیل این دوره، احداث نیروگاه آغاز می‌شود که دوره پیش برد، حسب مورد از چند ماه تا چند سال به طول می‌انجامد، بنابراین برنامه‌ریزی این پروژه‌ها قبل و حین برنامه ششم انجام شده اما در طی برنامه ششم توسعه احداث آنها آغاز شده است.