به گزارش ایرنا،گربه‌های آنقدر زیاد شده‌اند که گاهی تا قبل از رسیدن خودرو حمل زباله چندین کیسه را پاره کرده‌اند و زباله‌ها را در کوچه پخش و پلا می‌کنند.
کمتر خانواده‌ای است که ساعت ۹ شب، کیسه‌های جداگانه را دم در خانه بگذارد، بیشتر خانواده‌ها یک کیسه‌ها دم در خانه می‌گذارند تا خودرو حمل زباله بیاید و آن را ببرد.
چرا طرح تفکیک؟
طرح تفکیک زباله از مبدا به عنوان یک راهکار برای مدیریت معضل ساماندهی پسماند شهری و روستایی خانگی مطرح است که بعد از گذشت چند سال از تصویب این قانون هنوز اجرایی نشده است.
در چهارمحال و بختیاری با توجه به دلیل موقعیت جغرافیایی و توپوگرافی و بالا بودن سطح سفره‌های آب زیرزمینی، وسعت اراضی کشاورزی و نزدیک بودن مناطق مسکونی به یکدیگر، دفن غیر اصولی زباله می‌تواند به عنوان یک تهدید در این استان است.
به گفته برخی از کارشناسان، هم‌اکنون به دلیل نبود مکان استاندارد برای دفن زباله در برخی شهرستان‌ها، اجرایی نشدن طرح مدیریت پسماند به عنوان یک مشکل در استان است که رها شدن این زباله‌ها برای انسان و سایر جانداران و محیط زیست عوارض ناگواری دارد.
قانون مدیریت پسماند در کشور با ارائه تعریف جامعی از پسماند و انواع مختلف آن، نهادهای متولی نظارتی و اجرایی این بخش را تعیین کرده است. مطابق بند "ج" ماده (۲) و ماده (۷) این قانون شهرداری‌ها مسئول جمع‌آوری، دفن و تفکیک پسماندهای شهری هستند.
تفکیک زباله از مبدا نقطه مغفول مدیریت پسماند
یک کارشناس ارشد محیط‌زیست در چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه طرح تفکیک زباله از مبدا به عنوان نقطه مغفول و گم شده در طرح مدیریت پسماند است گفت: برای اجرای دقیق طرح مدیریت پسماند به فرهنگسازی در زمینه تفکیک زباله توجه شود.
مهری امینی فارسانی افزود: شهرداری‌ها، دهیاری‌ها و سازمان حفاظت محیط زیست باید حساسیت بیشتری نسبت به مدیریت پسماند از مبدا و طرح تفکیک زباله از مبدا داشته باشند.
رییس شورای شهر فارسان با اشاره به اینکه هنوز فرهنگ تفکیک زباله از مبدا در بین خانواده‌ها نهادینه نشده است گفت: شهرداری‌ها و دهیاری‌ها باید در این زمینه برنامه داشته باشند و بین مردم فرهنگسازی شود که زباله‌های که جداسازی نشده جمع‌آوری نخواهد شد.
امینی اظهار داشت: در سال‌های گذشته پروانه کسب و فعالیت به محل‌های جمع‌آوری ضایعات و پسماند خشک با هدف ایجاد اشتغالزایی و ایجاد مشاغل جدید اعطا شد که این مساله خودش معضلی برای اجرای صحیح طرح مدیریت پسماند از مبدا و تفکیک زباله از مبدا شده است.
وی که در حوزه مدیریت پسماند و محیط‌زیست چهارمحال و بختیاری مقالاتی را منتشر کرده است، ادامه می‌دهد: در این طرح متولیان واحدها به جای اینکه برای جمع‌آوری ضایعات و مواد بازیافتی به درب خانه مردم بیایند با خرید زباله از زباله‌گردها باعث می شوند طرح تفکیک زباله از مبدا محقق نشود.
به گفته وی، در صورتی که اگر این واحدها به صورت درست فعالیت کنند و با نصب کانکس در سطح شهر و یا استخدام افرادی که در محلات این ضایعات را جمع کنند به جای زبال‌گردی وضعیت مدیریت پسماند بهتر می‌شد.
روزانه ۱۳۵ تن زباله خانگی در شهرکرد تولید می‌شود
رییس سازمان مدیریت پسماند شهرداری شهرکرد با اشاره به اینکه روزانه ۱۳۵ تن زباله خانگی در شهرکرد تولید می‌شود گفت: براساس تحقیقات انجام شده ۲۰ درصد زباله‌های خانگی سطح شهر قابل بازیافت هستند.
داوود مومنی افزود: زباله‌های خانگی تولید شده توسط ۲ شرکت خصوصی با قرارداد ۸۰۰ میلیارد ریال و فعالیت ۳۰۰ نفر نیروی راننده و پاکبان جمع‌آوری و در سایت پسماند شهرکرد دفن می‌شود و زباله‌های عفونی، بیمارستانی و بهداشتی استان نیز پس از جمع‌آوری در قطب صنعتی بی‌خطرسازی و مجدد به سایت زباله انتقال داده می‌شود.
وی اظهار داشت: روزانه در ۲ نوبت زباله‌های بیمارستانی و عفونی و یک نوبت زباله‌های خانگی دفن و روی آنها پوشیده می‌شود تا از پخش شدن آنها توسط افراد زباله گرد، حیوانات و پرندگان و باد به اطراف جلوگیری شود.
مومنی با اشاره به اینکه سرانه زباله به ازای هر نفر ۷۲۵ گرم است و با نرم کشوری همخوانی دارد، گفت: شهر شهرکرد از نظر نظافت، رفت و روب و جمع آوری پسماند یکی از شهرهای تمیز استان است.
طرح جامع مدیریت پسماند شهرکرد تصویب شده است
به گفته وی، برای نخستین بار در چهارمحال و بختیاری طرح جامع مدیریت پسماند شهرکرد تهیه و به تصویب وزارت کشور رسید و ابلاغ شد و در راستای اجرای طرح جامع مدیریت پسماند، طرح هوشمند تفکیک زباله از مبدا از اواخر خردادماه در شهرکرد آغاز شد.
رییس سازمان مدیریت پسماند شهرداری شهرکرد گفت: شهرکرد به عنوان چهارمین شهر در کشور است که طرح هوشمندسازی تفکیک زباله در این شهر در حال اجراست.
وی با اشاره به اینکه نزدیک به ۲۰ درصد زباله خانگی قابل بازیافت است گفت: از زمان اجرای این طرح از ماه گذشته تاکنون تعدادی کانکس جمع‌آوری پسماند خشک در سطح شهر نصب شد و همچنین نرم‌افزار "زی پلاس" در استان فعال شد، کمتر از چهار درصد زباله بازیافتی در سطح شهر جمع‌آوری شده است.
دفن غیراصولی پسماند از مهمترین مشکلات شهرداری‌هاست
مومنی با اشاره به اینکه دفن زباله یکی از مشکلات جدی در استان و همچنین شهرکرد است گفت: در سطح استان کارخانه بازیافت فعال نیست و این مساله باعث شده که تمام پسماندها دفن شود.
وی اظهار داشت: از ۱۲ سال گذشته مجوز راه‌اندازی کارخانه بازیافت در استان برای چند نفر نفر شده بود که به دلایلی فعالیت این کارخانه ناتمام ماند و از سال گذشته بنابر تصویب کارگروه مدیریت پسماند، مجوز فعالیت این کارخانه به شهرداری شهرکرد واگذار شد.
رییس سازمان مدیریت پسماند شهرداری شهرکرد گفت: با فعال شدن این سایت که ظرفیت اسمی ۲۵۰ تن زباله را دارد زباله‌های شهرستان شهرکرد و شهرستان‌های اطراف از جمله فرخشهر، سامان و بن نیز ساماندهی می‌شود.
به گفته وی، با فعال شدن این کارخانه علاوه بر ساماندهی پسماند، زمینه اشتغالزایی و درآمدزایی برای تعدادی از افراد نیز فراهم می‌شود و همچنین اثرات زیست‌محیطی دفن نامناسب و زیاد پسماند از جمله آلودگی خاک، محیط، تصرف زمین برای دفن زباله نیز کاهش پیدا می‌کند.
وی با اشاره به اینکه شهرداری شهرکرد در زمینه مدیریت پسماند و احداث مکان دفن از همه شهرهای استان موفق‌تر است گفت: هم‌اکنون مکان دفن زباله درشهرکرد حداقل استانداردهای لازم از جمله نگهبان، فنس‌کشی، حفر ترانشه، سکوی دفن، پوشش زباله را دارد و روزانه زباله‌ها در این مکان به صورت مداوم پوشش داد می‌شود.
مومنی با تاکید بر اینکه طرح مدیریت پسماند نیاز به فرهنگسازی و همچنین طرح جامع دارد گفت: نیاز نیست در هر روستا و شهر یک مکان برای دفن زباله در نظر گرفته شود و مدیریت پسماند باید به صورت منطقه‌ای باشد تا کمترین میزان خسارت به محیط‌زیست وارد شود.
در یک ماهه گذشته با اجرای طرح هوشمند تفکیک زباله در شهرکرد، تنها چهار درصد زباله‌های خانگی قابل بازیافت جمع‌آوری شد
وی گفت: به ازای هر روز تفکیک زباله از مبدا حدود پنج هزار مترمربع در طبیعت کمتر زباله دفن می‌شود و به صورت روزانه حدود ۱۳۵ تن زباله خانگی جمع‌آوری می‌شود که ۲۰ درصد زباله‌ها معادل ۲۶ تن زباله قابل بازیافت است.
مومنی افزود: برای اجرای این طرح با کمک پارک علم و فناوری نرم‌افزار "زی‌پاس" طراحی شده است و تاکنون ۲ هزار نفر این نزم افزار را نصب کرده‌اند و هم‌اکنون ماشین‌آلات با آرم یکسان و ۴۰ نیرو به صورت مستقیم با لباس متحدالشکل در سطح شهر، این طرح را اجرا می‌کنند.
وی به آغاز اجرای طرح دوشنبه‌های بازیافتی در سطح شهرکرد اشاره کرد و گفت: در مابقی روزهای هفته مواد بازفتی شهروندانی که پیام خود را در این سامانه ثبت کرده باشند به صورت محله محور جمع‌آوری می‌شود.
راه‌اندازی کارخانه بازیافت؛ کلید رفع معضل
شهردار شهرستان لردگان نیز با اشاره به اینکه راه‌اندازی کارخانه بازیافت شاه‌کلید رفع معضل پسماند استان و همچنین شهرستان لردگان است افزود: روزانه ۱۵۰ تن زباله از محلات مختلف این شهر جمع‌آوری می‌شود و مکان فعلی دفن زباله در این شهر اشباع شده است و باید مکان جدید برای دفن زباله در نظر گرفته شود.
ابراهیم کریمی‌نژاد افزود: مکان دفن زباله فعلی در سال ۱۳۷۴ طبق قرارداد ۸۰۹۹۴ و با موافقت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کمیته مکان‌یابی در زمینی با ۲۵ جریب و ۴۲۰ متر در اراضی منابع طبیعی پلاک شماره ۶۶ احداث شده است و محلی برای دفن زباله‌های شهر لردگان و ۹ روستای حاشیه این شهر است که جوابگوی این میزان زباله تولیدی را ندارد.
وی با اشاره به اینکه مکان دفن زباله شهر لردگان در چند سال اخیر به دلیل رشد جمعیت شهری و روستایی و افزایش میزان تولید زباله پر شده است، گفت: شهرداری ماهانه برای دفن زباله در این مکان اقدام به گودبرداری می‌کند تا زباله شهری دفن شود و به دلیل نبود فنس و دیوار در اطراف این مکان تاکنون اخطارهای از سوی محیط‌زیست به این شهرداری صادر شده است و هم‌اکنون پرونده تخلف در دادگستری بری شهرداری لردگان تشکیل شده است.
شهردار لردگان اظهار داشت: مشکل اصلی در خصوص پراکنده شدن زباله‌ها در حاشیه این مکان و اطراف جنگل دفن غیراصولی زباله توسط دهیاری‌های و بخشداری‌های حاشیه شهر و همچنین زباله‌های ساختمانی توسط اهالی شهر است که باعث پراکندگی زباله در سطح شهر شده است.
به گفته وی، تعدادی از دهیارهای و بخشداری‌ها و همچنین برخی از مردم اقدام به تخلیه زباله در مسیر این محل و همچنین اطراف محل می‌کنند که این مساله باعث پراکندگی زباله در منطقه می‌شود و تاکنون مکاتبات زیادی با دهیارها و بخشداری‌ها در این خصوص انجام شده است.
کریمی‌نژاد افزود:هم‌اکنون برای شهرداری لردگان در خصوص مدیریت پسماند حکم صادر شده است تا محل کنونی را ساماندهی و فنس‌کشی کند و در اسرع وقت و با واگذاری زمین جدید طرح جامع مدیریت پسماند این شهر تهیه و اجرا شود.
وی با اشاره به اینکه مکان فعلی دفن زباله در شهر لردگان اشباع شده و نیاز به واگذاری زمین از سوی اداره کل منابع طبیعی و کمیته مکان‌یاب است گفت: زمین مورد نیاز این مکان، امسال در زمینی به مساحت ۶۴ جریب به شهرداری واگذار شده است .
کریمی‌نژاد افزود: با توجه به بدهی که شهرداری‌ها دارند و نداشتن اعتبار خاص برای مدیریت پسماند، باید از سوی استانداری، سازمان همیاری شهرداری و همچنین مدیریت شهری و روستایی استانداری، اعتباراتی برای اجرای طرح مدیریت پسماند و یا راه‌اندازی کارخانه پسماند در اختیار شهرداری‌ها به تناسب جمعیت و تولید زباله قرار داده شود.
شهردار لردگان اظهار داشت: برای ساماندهی پسماند و همچنین اجرای طرح مدیریت آن نیاز به یک طرح جامع است که به صورت منسجم در سطح چهارمحال و بختیاری اجرایی شود تا بتوان از محل اجرای این طرح علاوه بر درآمدزایی از محل تهیه کمپوست و جمع‌آوری ضایعات، به دفن اصولی و بهداشتی زباله باقیمانده و کاهش خطرات زیست محیطی کمک کرد.
به گفته وی، معرفی شهرداری‌ها و دهیاری‌ها به دادگاه برای مدیریت پسماند و جریمه‌کردن شهرداری‌ها به تنهای کارساز نیست و اجرای طرح مدیریت پسماند نیاز به یک عزم بین دستگاهی دارد.
به گفته وی، رفع مشکلات پسماند در استان و شهرستان لردگان نیازمند اختصاص اعتبارات ملی، نیروی انسانی مورد نیاز، تجهیزات و امکانات لازم از جمله ماشین‌آلات حمل زباله، زمین مناسب، لندفیل بهداشتی، احداث کارخانه کمپوست، تصفیه‌خانه شیرابه و دستگاه زباله‌سوز است.
مدیریت پسماند طرحی که اجرایی نشده است
معاون محیط‌زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری نیز گفت: قانون مدیریت پسماند در سال ۱۳۸۳ مصوب و آیین‌نامه آن در سال ۸۴ مصوب و ابلاغ شد و این استان نیز یکی از استان‌هایی بود که به خوبی نتوانسته است این قانون را اجرا کند.
محسن کریمی با اشاره به توپوگرافی استان و شیب تند، کوهستانی بودن و وجود آبراهه‌ها و مسیل‌های متعدد در استان افزود: جایگاه دفن پسماند مناسبی در استان وجود ندارد و بیشتر مکانهای دفن پسماند استان طبق ضوابط زیست محیطی نیستند.
وی گفت: تنها راهکار اصولی مدیریت پسماند در استان تفکیک زباله از مبدا و ایجاد کارخانه بازیافت و کمپوست است و هنوز این مساله در استان محقق نشده است و دفن پسماند به صورت غیر اصولی ، غیر بهداشتی و مغایر با تمام مسائل زیست‌محیطی انجام می‌شود.
کریمی افزود: مدیریت پسماند با شهرداری، دهیاری و بخشداری است و محیط‌زیست وظیفه نظارت مدیریت پسماند را برعهده دارد که در صورت تخلف، اخطارها داده خواهد شد.
معاون محیط‌زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه طرح ماپ ( مدیریت اجتماعی پسماند)هم‌اکنون در ۱۵ شهر و روستایی استان در حال اجراست گفت: طرح جامع مدیریت پسماند شهرستان شهرکرد مصوب شده است که اگر اجرایی شود یکی از بهترین طرح‌هاست و از این طریق مشکل پسماند شهر برطرف خواهد شد، البته این طرح باید در سایر شهرستان‌ها نیز اجرایی شود.
کریمی با تاکید بر اینکه اداره کل حفاظت محیط‌زیست وظیفه نظارت بر مدیریت پسماند را دارد گفت: سیاست کلی سازمان حفاظت محیط‌زیست بر این است که دفن پسماند نباید انجام شود و پسماند باید بازیافت و کمپوست شود و مابقی پسماندهای که قابل بازیافت نیست در سلول‌های ایزوله محبوس شود و مدیریت شیرابه نیز انجام شود.
وی افزود: هم اکنون مکانی به عنوان محل دفن مورد تایید محیط زیست استان نیست.
معاون محیط‌زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری گفت: برای اجرای طرح مدیریت پسماند به یک برنامه آموزشی و فرهنگسازی نیاز است تا طرح تفکیک زباله از مبدا انجام شود.
به گفته وی، در سال گذشته یک‌هزار و ۵۴۸ فقره پایش از مراکز دفن پسماندهای عادی استان انجام و ۱۶۳ مورد اخطار به شهرداران و دهیاران صادر شده و ۳۵ پرونده قضایی در خصوص دفن غیراصولی به جریان افتاد.
وی با اشاره به اینکه مجازات‌های کنونی در قانون در رابطه با دفن غیراصولی پسماندها بازدارنده نیست تصریح کرد: این موضوع سبب تکرار تخلفات در این حوزه شده است و اگر در قانون مجازت سنگین‌تری در نظر گرفته شود متولیان امر نسبت به این موضوع اهتمام بیشتری به کار می‌گیرند.
کریمی بر تغییر سیستم جمع‌آوری زباله توسط شهرداری‌ها تاکید کرد و گفت: با فرهنگسازی بین مردم پسماندخشک و تر باید جداگانه جمع‌آوری شود و شهرداری‌ها از جمع‌آوری پسماندهای مخلوط خودداری کنند.
احداث کارخانه پسماند در دستور کار و اولویت کارگروه مدیریت پسماند استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد
مدیرکل دفتر فنی استانداری و نماینده معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری چهارمحال و بختیاری نیز می‌گوید: روزانه بیش از ۷۰۰ تن پسماند خانگی در استان تولید می‌شود که از این میزان ۷۵ درصد تَر و ۲۵ درصد آن خشک است که از بین پسماندهای عادی و خانگی حدود ۲۰ درصد آن قابلیت بازیافت را دارد.
داریوش رضایی افزود: سرانه تولید پسماند هر شهروند شهرکرد روزانه ۷۲۵ گرم است که به عنوان پرجمعیت‌ترین شهر و مرکز استان روزانه ۱۵۰ تن انواع پسماند در این شهر تولید می‌شود که از این میزان ۱۳۵ تن خانگی و ۱۵ تن پسماند غیرخانگی تولید و دفن می‌شود.
وی گفت: دفن پسماند در استان و جانمایی مکان دفن پسماند در شهرها و روستاهای استان با توجه به موقعیت جغرافیایی و وضعیت آب‌های جاری و زیرزمینی دفن اصوالی و بهداشتی نیست.
رضایی افزود: با این وجود برنامه تولید زباله کمتر و تفکیک زباله از مبدا جزو برنامه‌های کارگروه پسماند استان است.
وی گفت: ناآگاهی، دیده نشدن مدیریت پسماند در طرح‌های جامع و تفصیلی شهرها و طرح‌های هادی روستایی، کمبودن مکان مناسب در استان برای دفن اصولی پسماندها از مهمترین چالشهای طرح میدیرت پسماند در استان است.
مدیرکل دفتر فنی استانداری چهارمحال و بختیاری افزود: فرهنگسازی در خصوص تفکیک زباله از مبدا و فرهنگسازی برای تولید کمتر زباله از مهمترین برنامه‌های در دست اجرای برای طرح مدیریت پسماند دراستان است.
به گزارش ایرنا، استان چهارمحال و بختیاری ۱۲ شهرستان با ۴۳ شهر و بیش از ۸۰۰ روستا بیش از یک میلیون نفر جمعیت دارد.