به گزارش ایرنا، پروژه میدان ارگ کرمان در حالی از بهار امسال به سوژه داغ رسانه‌ها و داغی بر دل اصناف این محدوده تبدیل شد که از همان ابتدا چالش‌های زیادی بین مدیران شهری و کسبه میدان بر سر اجرا وجود داشت؛ چالش هایی که در پی آن جلسات متعددی هم برگزار شد تا رضایت و همراهی کسبه جلب شود اما روزبه‌روز که از اجرا گذشت و تاخیرهای پروژه، نمود عینی یافت، اعتراض بازاریان نیز شدت گرفت و کار به جایی رسید که برخی از این افراد حتی به اظهارنظر فنی خطاب به شخص شهردار و علیه سخنان وی پرداختند، با تغییر لحن و به شکل تلویحی موضع گرفتند و گفتند: ما درست است کاسب بازاریم، اما تحصیلکرده هم هستیم، در همین رشته های معماری و مهندسی ساختمان هم تجربه داریم، دنیادیده هم هستیم و اینطور نیست که گمان کنید چشم و گوش بسته، از چگونگی اجرای پروژه‌ها بی‌خبریم و اطلاعی نداریم؛ اگر سکوت می‌کنیم، پای چیز دیگری نگذارید.
اما ماجرا چه بود و کدام بخش مدیریت شهرداری را بازاریان کرمان به لرزه درآوردند که امید می‌رود شاهد تغییر برخی رویه های نامناسب شهرداری در اجرا، مواجهه با مردم و نیز فرآیندهای پاسخگویی باشیم؟؛ نکته ای که در این نوشتار به آن می پردازیم، البته پیش از آن باید شمه‌ای از عقبه مشکل میدان ارگ بیان شود.
اعتراض کسبه میدان ارگ بر این مبناست که شهرداری سنگ‌فرش را شروع کرده، میدان را بسته و کسب و کار این افراد را به هم ریخته، در حالی که هنوز مقدمات و برنامه‌ریزی برای اجرای سریع پروژه را در دستور کار قرار نداده، کلنگ اجرا را زده و کار را زخمی کرده بود که زیان آن را کسبه تحمل می کنند.
در آخرین نشست تعاملی که بین نمایندگان بازاریان و مدیران شهرداری برگزار شد نیز صدای رسای اعتراض این افراد باز به گوش رسید و معاون شهردار هم گویا (آنطور که بازاریان می‌گویند) قول داده که تا دهم شهریورماه جاری پروژه به افتتاح برسد.
کسبه می‌گویند کسب و کارشان از رونق افتاده و مشکل برگشت چک و تامین هزینه ها را دارند؛ ضمن اینکه این افراد کلیات و اساس طرح های شهرداری را به‌ویژه در اجرا به چالش می کشند و البته مدعی هستند بیشتر وعده هایی که شهرداری برای جبران زیان این کسبه داده، عملی نشده است.
مدیران شهری کرمان اما در بیان دلایل خود از این تاخیر در اتمام بهسازی پروژه میدان ارگ بر نبود مصالح و خلف وعده کارخانه‌ها تاکید می کنند درحالی که بازاریان می‌گویند وقتی در تامین مصالح مشکل داشتید، چرا کار را شروع کردید، شهر را زخمی کردید و مشکل‌آفرین شدید؟. ابتدا مصالح را آماده می کردید، بعد کار را کلید می زدید.
البته درباره کلیت رویکرد شهرداری در مورد اجرای پروژه های شهری، شخص شهردار که اواخر پارسال از سازمان بازرسی استان انتقالی گرفت و در این مسئولیت مشغول به کار شد وقتی با آماج اعتراض‌ها حتی از سوی رییس و برخی از دیگر اعضای شورا در زمینه نحوه اجرای پروژه ها مواجه شد، پاسخی قابل تامل داد. در حالی که گلایه ها از فرسایشی شدن پروژه ها به علت زخمی شدن شهر و شروع گرفتاری های مردم بالا گرفته بود، محسن تویسرکانی با صراحت تمام در مقابل این مشکلات و گرفتاری هایی که برای مردم در سطح شهر ایجاد شده ایستاد و گفت: ما پروژه‌ها را (همزمان و در چند نقطه) زخمی و شروع می کنیم تا بالاخره به سرانجام برسد.
همان زمان البته رییس شورای اسلامی شهر کرمان که از حامیان شهردار هم به شمار می رود در واکنش به این موضع‌گیری وی و ضرورت به زحمت نیفتادن مردم اشاره و تصریح کرد: این اعتقاد من است که پروژه‌ها را باهم آغاز نکنیم و در مورد تقاطع شرف‌آباد هم گفتم که اول شهدای خلبان را تمام کنیم.
وی ادامه داد: در مورد صحبت‌های شهردار که گفت شهر را زخمی کنیم، ما باید برای تمام شهر برنامه داشته باشیم ولو اینکه پول نداشته باشیم آنها را اجرا کنیم. به اندازه امکانات، طرح‌ها را شروع کنیم و به نتیجه برسانیم چون کار نیمه‌تمام مردم را سرگردان می‌کند که این موارد خسارت‌بار است.
رییس شورا گفت: برای کل شهر کرمان باید طرح آماده داشته باشیم و هر زمان امکان داشتیم کار را انجام دهیم و معطل مطالعات نباشیم.
اما کلیت شهرداری
این درحالی است که بسیاری از شهروندان و کارشناسان، شهرداری را در نحوه اجرای پروژه ها متهم به ضعف مدیریت در نقاط مختلف از جمله پروژه ها در خیابان های شهر می کنند و آنطور هم که اعضای شورا معترفند، گویا این مشکلات در بخش قابل توجهی از مواقع تایید شده است.
هرچند شهردار کنونی کرمان در زمانی سکان مدیریت شهری این کلانشهر را به دست گرفت که شهر، مشکلات دیرین و انباشت از گرفتاری و پروژه های اجرا نشده دارد، اما تاخیرهای زیاد در اجرا، نحوه نامناسب شروع و اتمام پروژه و ضعف در نگهداشت یا رونق دادن به پروژه های احداث شده، از جمله نقدهای وارد به این مجموعه است.
واقعیت اینکه شهرداری کرمان طی سال های اخیر همواره در مواجهه با مردم، رویکرد و موضع از بالا به پایین داشته و در بیشتر مواقع اغلب کارها را بدون توجه به نظرات مردم انجام می داده که حالا و این روزها این نوع از رویکرد مردم را نسبت به این مجموعه شاهد هستیم.
این رویکرد بالا به پایین در شکل های مختلف خود را نشان داده است؛ به طور مثال، برای اجرای پروژه پل شهدای خلبان در هوانیروز که از دسترسی های مهم و پرتردد شهر و مسیر مهم اتصال شهر کرمان به شهر اختیارآباد به شمار می رود، درحالی که چندروز بود خیابان را مسدود کرده بودند، تازه یادشان افتاد که چند بنر نصب و مسیرهای جایگزین دسترسی شهروندان را اعلام کنند.
یا در سال های اخیر اعتراض شهروندان به نحوه اخذ عوارض شهری، محاسبه نامناسب و غلط عوارض، دریافت مبالغ بیشتر و سایر مشکلات از جمله انتقادهایی است که نشان می‌دهد شهرداری از موضع بالا به پایین، با رویکرد یکسویه یا به تعبیر برخی کارشناسان، «قلدرمآبانه» با شهروندان خود حرف می‌زند و قائل به شنیدن نیست، مگر که به بحرانی برخورد کند؛ رویکردی که از نگاه ناظران، بسیار خطرناک است و در صورت تداوم می‌تواند به زیان این مجموعه تمام شود؛ هرچند خیلی ها با رویکرد شهردار کنونی امیدوار شده اند که این نگاه ته‌نشین شده در شهرداری روز به روز کاهش یابد.
وقتی پروژه فرآیندی تعریف نمی‌شود
نمونه دیگر، بهسازی و سنگ‌فرش خیابان گلبازخان در امتداد میدان ارگ و در نزدیکی بازار کرمان است که پروژه با تاخیر چندساله و البته حرف و حدیث های بسیار بالاخره به سرانجام رسید و افتتاح شد اما وقتی به آنجا می رویم به جای آنکه خوشحال باشیم، بیشتر غصه می خوریم که چنین موقعیت شهری ایجاد شده اما زنده نیست و بهره برداری لازم از آن نمی شود.
در این زمینه بیشتر بخوانید:
این بار کسبه ای که متفاوت ورود کردند
اما تداوم این رویکرد در میدان ارگ هم یقه شهرداری را گرفت و این بار، کسبه بازار، مردم عادی محله های مختلفی که بیشتر مواقع صدایشان در نمی آید، نبودند؛ بازاریان کرمان بودند که بسیاری از آنان خود تحصیلکرده و دانشگاهی هستند و زبانشان در اعتراض رساست که بخش هایی از ساختمان و ساختار شهرداری را به لرزه درآوردند.
اما تداوم این رویکرد در میدان ارگ هم یقه شهرداری را گرفت و این بار، کسبه بازار، مردم عادی محله های مختلفی که بیشتر مواقع صدایشان در نمی آید، نبودند؛ بازاریان کرمان بودند که بسیاری از آنان خود تحصیلکرده و دانشگاهی هستند و زبانشان در اعتراض رساست که بخش هایی از ساختمان و ساختار شهرداری را به لرزه درآوردند
از قضا یکی از همین بازاریان، عضو هیات امنای بازار است که سایر بازاریان را نیز برای پیگیری این امور نمایندگی می کند و علیه اقدامات شهرداری ورود کرده؛ در جلسات مختلف این افراد با شهرداری، این فرد همواره اظهارنظر داشته و در مصاحبه‌ای با ایرنا نیز این موضع خود را شرح داده است.
از جمله نقدهای جدی که به شهرداری وجود دارد درباره فلسفه سنگ‌فرش و بهسازی نقاط تاریخی است که با تابلو هویت‌بخشی و جذب گردشگر انجام می شود که کاری در کلیت، کاری پسندیده است اما گویا کارهای آنان پیوست های لازم و عمق کارشناسی ندارد.
مدیران شهرداری در مواجهه با رسانه‌ها و نیز کسبه معترض بازار می‌گویند باید مثل اصفهان یا دیگر شهرها، این محله های تاریخی را زیباسازی کرد؛ حال آنکه کسبه معتقدند این مهم الزامات مهمی مثل تعبیه پارکینگ دارد که اگر به آنها توجه نشود، زیان‌بار است؛ یا می گویند جمعیت و ساختار شهری این شهرها با هم متفاوت است که نحوه اجرا را هم باید متفاوت دید.
آنچه بر بازار قلعه گذشت و باید درس عبرت می‌شد
این معترضان به متروکه شدن بازار تاریخی قلعه اشاره می کنند و معتقدند که نحوه رویکرد همین شهرداری در سال های گذشته، سبب‌ساز متروکه شدن آن بوده و حالا هم می‌بینیم خود شهرداری در چندسال دنبال احیا و رونق بخشی به آن رفته و به طور کامل موفق نبوده است.
مدیران شهری مدام مثال‌های زیادی باز برای کسبه میدان ارگ می آوردند که به طور نمونه در شهرهایی مثل اصفهان و یزد این اقدامات انجام شده و نتایج مثبتی به دنبال داشته است اما کسبه میدان ارگ نظرات علمی خودشان را دارند و می گویند وقتی شهرداری می خواهد پروژه بزرگی شروع کند چرا پیوست ها و مقدمات آن را از قبل نمی بیند؛ یا به وجوه تمایز بین کرمان با سایر شهرها توجه نمی کند.
معترضان به طرح هایی که در سال های قبل در مورد بازار اجرا شده نیز اشاره می کنند و می گویند در دوره شهرداران قبل نیز شاهد اجرای طرح هایی با همین اهداف بودیم که در میدان عمل اما، به کاهش شمار مراجعه مردم به بازار انجامید.
این افراد به جمع آوری خط اتوبوس در سال های گذشته اشاره می کنند که مردم سایر شهرستان های استان در میدان ارگ پیاده می شدند و بازار هم از نظر گردشگری و هم خرید کسبه رونق داشت؛ یا به دیگر اقدامات می پردازند و می گویند: در عین حال، مخالف بهسازی نیستیم، اما وقتی ورود خودرو را به میدان ممنوع می کنید، باید بتوانید به اندازه همان میدان، برای پارک خودروها در اطراف آن، امکان‌سنجی کنید؟؛ شما که در شهرداری وعده تامین پارکینگ کسبه را هم دادید و در عمل محقق نشد؛ پارکینگ شهروندان را چطور می خواهید تامین کنید؟
در همین زمینه سعید حاج مرادعلی از اعضای هیات امنای بازار که می گوید تحصیلات دانشگاهی مرتبط با امور شهرسازی یا معماری نیز دارد به نقد عملکرد شهرداری می پردازد و سفره دلش را باز می کند به امید اینکه گوش شنوایی در شهرداری وجود داشته باشد.
جمعیتی که از نان خوردن افتادند
وی ابتدا از مشکلات کسبه در میدان ارگ بیشتر گفت و بیان کرد: شمار کسبه راسته بازار و میدان ارگ، همچنین در دیگر راسته‌های بازار مثل کویتی ها یا پاساژ صنعتی و غیره حدود ۲ هزار واحد صنفی را شامل می شود که در هر کدام از این واحدها اگر یک نفر هم شاگرد داشته باشند که برخی، بیشتر دارند، در مجموع زندگی چهار تا پنج هزار نفر وصل به محدوده میدان است.
در جلسه اخیر بین مدیران شهرداری با اصناف فعال در میدان تاکید کسبه بر این بود که صورتجلسه تهیه شود اما با این موضوع موافقت نشد و تنها معاون شهردار وعده داده بهسازی میدان تا اوایل شهریور و به احتمال زیاد دهم ماه آینده انجام و به اتمام برسد
وی خاطرنشان کرد: پروژه بزرگ بهسازی میدان ارگ در حالی شروع شده که زندگی سه تا چهار هزار نفر مستقیم به این محدوده متصل است از این رو اعتقاد داریم از چندماه قبل از اجرا باید تمام بررسی‌ها در این محدوده انجام و مصالح لازم تامین می‌شد تا به وضعیت کنونی نرسیم.
حاج مرادعلی خاطرنشان کرد: کنده‌کاری و اجرا در پروژه میدان ارگ بعد از تامین مصالح و آماده‌سازی آن باید انجام می‌شد، به نظرم باید بستن میدان به منظور اجرای پروژه نیز بعد از تامین مصالح می‌بود که نشان از ضعف مدیران شهرداری در اجرا است.
وی ادامه داد: اما در بهسازی پروژه میدان ارگ ابتدا میدان را بستند بعد با مردم درگیر شدند و سپس پیمانکار آوردند، پیمانکار نیز حالا می گوید که باید برویم و مصالح بیاوریم که البته از نظر ما این مشکل تازگی ندارد.
میدان ارگ پیشتر وضعیت بهتری داشت
این عضو هیات امنای بازار بیان کرد: در زمان شهردار چند دوره قبل نیز همین مشکلات را تجربه کردیم؛ تا آن زمان اتوبوس هایی که از شهرهای استان می آمدند، اینجا وارد بازار می شدند، مردم می‌آمدند در بافت تاریخی از اتوبوس پیاده می شدند و خرید هم انجام می دادند و بهره مندی بازار تاریخی از حضور مردم هم با اهداف گردشگری و هویت بخشی اتفاق می افتاد اما وقتی در آن زمان ورود اتوبوس ها به این محدوده را منع کردند، کل بازار هم از حضور مردم و خرید آنها محروم و بی بهره شد؛ حال آنکه سایر دغدغه ها نیز تحت تاثیر قرار گرفت.
وی گفت: بعد از آن بود که بازار قلعه متروکه شد و فروش سایر راسته های بازار مثل بازار بزرگ تا قیصریه دوم و سایر بخش ها هم بسیار کاهش یافت؛ با این اقدام مساله میزان فروش کسبه و مساله بهره مندی و حضور موثر در بافت تاریخی که الان دغدغه دوستان است نیز تحت تاثیر قرار گرفت.
کرمان را با اصفهان مقایسه نکنید
حاج مراد علی ادامه داد: شهرداری در دلایل اجرای طرح بهسازی میدان ارگ، مدام این محدوده و شهر کرمان را با اصفهان و میدان نقش جهان یا دیگر شهرهای مرکز استان در کشور مقایسه می کند؛ ضمن اینکه باید در نظر گرفت جمعیت و بافت شهر کرمان قابل مقایسه با شهری مثل اصفهان نیست، مسائل دیگری نیز وجود دارد.
شهرداری در دلایل اجرای طرح بهسازی میدان ارگ، میدان نقش جهان را مثال می زند که ساماندهی و ورود خودرو به آن ممنوع شده، اما در نظر نمی‌گیرد در این اطراف میدان حدود ۱۰ پارکینگ وجود دارد و فرد از هر ضلعی که شهر وارد شود، می تواند با خودرو خود را به میدان برساند و خودرو را در پارکینگ بگذارد؛ آن هم پارکینگی که فاصله آن با میدان بسیار کم است.
پارکینگ برای کسبه میدان ارگ در نظر گرفته نشد
این عضو هیات امنای بازار تصریح کرد: روزی که به ما گفتند می خواهند میدان را ببندند، گفتند بروید از پارکینگ صاروج(مجتمع یک سرمایه گذار خارجی) استفاده کنید، برای استفاده از آن باید به چهارراه طالقانی رفت که حدود یک کیلومتر فاصله می شود؛ نکته مهمتر اینکه باوجود آنکه این موارد در توافقات شهرداری بود و مقرر شد میدان که بسته شد کسبه از آن پارکینگ استفاده کنند اما هنوز این اقدام شروع نشده بود و زمانی که کسبه برای استفاده از این پارکینگ مراجعه کردند با بنری با محتوای" پارکینگ تعطیل است" مواجه شدند.
وی افزود: از طرف آن قسمت پروژه صاروج که به میدان ارگ نزدیک است نیز از نظر پارکینگ، هنوز عملیات اجرایی شروع نشده و مورد بهره‌برداری قرار نگرفته است.
عضو هیات امنای بازار کرمان خاطرنشان کرد: حدود ۴۰۰ خودرو در محدوده میدان ارگ(داخل) پارک می‌شد؛ حال آنکه اطراف میدان ارگ، پارکینیگی وجود ندارد و تنها یک پارکینگ روباز با فاصله و ظرفیت محدود وجود دارد.
حاج مراد علی بیان کرد: با شروع بهسازی در میدان ارگ جای پارکینگ از حدود ۵۵۰ خودرو سلب شد اما یک جا برای جبران آن تامین و تعبیه نشده در حالی که قرار بود کارت مجانی برای استفاده از پارکینگ صاروج حداقل به کسبه داده شود که آن هم هنوز ( زمان انجام مصاحبه ) تحویل داده نشده است.
وی تصریح کرد: ما در عین حال مخالف بهسازی نیستیم اما بروید اطراف میدان نقش جهان اصفهان را ببینید، از هر طرف شهر که به میدان بیایند، دسترسی و پارکینگ مناسب با فاصله نزدیک به میدان تعبیه شده؛ چرا ما بدون لحاظ الزامات مختلف، کرمان یا میدان ارگ را به اصفهان و نقش جهان تشبیه می‌کنیم؟؛ این نوع برنامه ریزی مناسب است؟.