به گزارش خبرنگار ایرنا، روز خبرنگار، فرصتی است تا به نقش حیاتی خبرنگاران در جامعه ادای احترام کنیم. خبرنگاران با تلاش‌های شبانه‌روزی خود، پل ارتباطی بین مردم و واقعیت هستند. اصحاب رسانه با جمع‌آوری اطلاعات، تحلیل رویدادها و ارائه گزارش‌های دقیق، به آگاهی‌بخشی عمومی کمک می‌کنند.
در دنیای امروز که دسترسی به اطلاعات به‌آسانی امکان‌پذیر شده است، نقش خبرنگاران در تشخیص اخبار صحیح از اخبار جعلی بسیار مهم است. خبرنگاران با بررسی منابع مختلف و استفاده از روش‌های تحقیقی، تلاش می‌کنند تا اطلاعات موثق و قابل‌اعتماد را به مخاطبان خود ارائه دهند.
باوجود اهمیت بالای نقش خبرنگاران، این قشر زحمتکش با چالش‌های زیادی روبرو است. ازجمله این چالش‌ها می‌توان به محدودیت‌های دسترسی به اطلاعات، امنیت شغلی، زندگی پرخطر و فشارهای مختلف اشاره کرد. با این‌وجود، خبرنگاران با شجاعت و پایبندی به اصول حرفه‌ای خود، به‌عنوان یک حلقه واسط پل ارتباط بین مردم و مسوولان هستند.
به مناسبت روز خبرنگار پای صحبت چند نفر از خبرنگاران قمی نشسته‌ایم که مشروح این گفت وگوها در ذیل می‌آید.
کاهش خبرنگاران میدانی و مشکلات معیشتی
مهدی بخشی رییس هیات مدیره خانه مطبوعات قم در گفت‌وگو با ایرنا، گفت: یکی از مشکلاتی که در سال های اخیر جامعه رسانه ای با آن دست به گریبان هستند موضوع های معیشتی و عدم تامین مادی بابت فعالیت در این حوزه است به نحوی که برای تعداد قابل توجهی از خبرنگاران امکان گذران زندگی صرفا با فعالیت در عرصه خبرنگاری فراهم نیست که علت اصلی آن نیز قراردادهای خرید خبر با قیمت های پایین از سوی رسانه هاست.
وی ادامه داد: امروز شرایط به گونه ای است که گاها هزینه کرایه آمد و شد خبرنگار برای پوشش یک برنامه خبری، بیش از میزان دریافتی از سوی رسانه برای تهیه خبر است و همین امر انگیزه افراد برای ادامه فعالیت در حوزه خبرنگاری را کمرنگ می کند.
مدیر خبرگزاری مهر در قم افزود: امروز در استان قم با مشکل کمبود خبرنگار میدانی و با تجربه مواجه هستیم و آن دسته از خبرنگاران موفقی که طی سال های گذشته در رسانه ها مشغول به فعالیت بودند به دلیل عدم تامین مالی و مشکلات اقتصادی، اغلب جذب روابط عمومی دستگاه ها، نهادها و سازمان های مختلف شده اند.
وی اضافه کرد: اصناف و حرفه های مختلف در کشور همانند مهندسان، پزشکان و وکلا دارای یک سازمان صنفی هستند که مجموعه فعالیت های آنان در قالب این سازمان تعریف شده، اما متاسفانه خبرنگاران و اهالی رسانه از داشتن این چنین سازمانی محروم هستند.
به باور وی، در طی دو دهه اخیر تلاش هایی از سوی مجلس و دولت برای عملیاتی شدن سازمان نظام رسانه ای انجام شده که خوشبختانه سال گذشته لایحه نظام جامع روزنامه نگاری و رسانه‌ای در کمیسیون فرهنگی دولت به تصویب رسید و در نوبت طرح در صحن دولت است که این امر می تواند بخش عمده ای از مشکلات جامعه رسانه ای کشور در حوزه های مختلف از جمله امنیت شغلی، موضوع بیمه و سایر مسائل و دغدغه های خبرنگاران را مرتفع کند که در نهایت پویایی و نشاط در رسانه ها را به همراه خواهد داشت.
وی گفت: خانه مطبوعات استان قم به عنوان اصلی ترین نهاد پیگیر امور صنفی خبرنگاران با وجود مشکلات عدیده ای که در ساختار و اساسنامه خانه مطبوعات وجود دارد و بودجه و درآمد تعریف شده ای نیز در اختیار این تشکل رسانه ای نیست، می تواند با برنامه ریزی لازم در حوزه ارائه خدمات رفاهی و آموزشی به خبرنگاران نشاط و پویایی را به رسانه ها تزریق کند.
بخشی ادامه داد: در خصوص توجه و پاسخگویی مسوولان دستگاه های مختلف استان قم به مطالبات و پیگیری های خبرنگاران در موضوع های مختلف باید عنوان کرد، این مشکل عدم همکاری لازم مدیران با اهالی رسانه با وجود تاکیدات مکرر استاندار همچنان در برخی از مدیران استانی وجود دارد و اساسا برخی مسوولان دستگاه ها درک درستی از رسانه و ضرورت تعامل با این ابزار در جهت پیشبرد برنامه ها و اهداف شان ندارند، اما برخی مدیرانی نیز داریم که توجه ویژه ای به رسانه ها و ارتباط مستمر و مطلوبی با خبرنگاران دارند که همین امر به موفقیت آن دستگاه نیز کمک کرده است.
وعده‌های محقق نشده برای اصحاب رسانه
مژگان فرهنگیان سردبیر خبرگزاری قرآنی ایکنا، در گفت وگو با خبرنگار ایرنا، گفت: تلاش برای جلب اعتماد عمومی و پیگیری دغدغه‌های مردمی، بیان وقایع و رعایت صحت و درستی در اخبار و اجتناب از همراهی با دشمنان نظام از رسالت‌های اصلی یک خبرنگار است.
وی اظهار کرد: خبرنگاران باید با رعایت انصاف و دقت، واسطه بین مردم و مسئولان باشند، درد دل مردم را شنیده و به مسئولان منتقل کنند و و اذهان عمومی را در جریان اقدام های انجام شده قرار دهند.
فرهنگیان گفت: بیشتر خبرنگاران از نظر مالی در شرایط سختی قرار دارند و تنها عشق و علاقه، آنان را در این حرفه دشوار نگه داشته است، اهالی مطبوعات از حداقل امتیاز و شرایط مناسب کاری و حقوق بی بهره هستند و متولیان امر وظیفه دارند که حداقل حقوق خبرنگاران را به حقوق قانون کار برسانند.
وی تصریح کرد: نداشتن بیمه مهم‌ترین مشکل بسیاری از فعالان رسانه است؛ خبرنگاران کف میدان خطرات زیادی را متحمل می‌شوند و اگر اتفاقی برای آنان پیش آید بیشتر آنان بیمه ندارند و با وجود حقوق اندک باید هزینه درمانی نیز پرداخت کنند.
وی افزود: این مشکلات خبرنگاران سال‌هاست که بیان می‌شود اما تاکنون پابرجاست، در حالی که با ورود اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و تدوین ساز وکار مناسب مشکلات کاهش می‌یابد.
این فعال رسانه ای قم گفت: پرداخت تسهیلات کم بهره به اصحاب رسانه و فراهم کردن امکانات تفریحی، ورزشی و رفاهی از دیگر مطالبات اصحاب رسانه استان است که در جلسات مختلف مطرح اما به سرعت به فراموشی سپرده می‌شود و تنها سالی یکبار در روز خبرنگار، دغدغه‌های خبرنگاران شنیده می‌شود اما باز هم شاهد تغییر شرایط معیشتی، بیمه، تسهیلات وخدمات برای خبرنگاران نیستیم.
وی افزود: یکی دیگر از مسائل در حوزه خبر، حضور خبرنگارنماهایی است که به واسطه افراد مختلف وارد فضای خبر شده و گاهی اوقات شاهدیم حتی یک خبر ساده را به درستی منتشر نمی‌کنند که انتظار می‌رود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانه مطبوعات شرایطی را فراهم کنند که خبرنگار واقعی از خبرنگارنما جدا شوند.
سواد رسانه‌ای، چراغ راه خبرنگار حرفه‌ای
سمیه حیدری خبرنگار خبرگزاری ایرنا نیز گفت: در دنیای پرشتاب رسانه‌های دیجیتال، خبرنگاران بیش از هر زمان دیگری نیازمند تجهیز به سواد رسانه‌ای هستند. این سواد، به خبرنگاران کمک می‌کند تا در میان سیل اطلاعات، اخبار دقیق و موثق را تشخیص داده و به مخاطبان ارائه کنند. با افزایش حجم اخبار جعلی و اطلاعات نادرست، سواد رسانه‌ای به عنوان سدی محکم در برابر انتشار اخبار کذب عمل می‌کند.
وی افزود: در کنار سواد رسانه‌ای، تجهیزات بروز نیز نقش مهمی در ارتقای کیفیت کار خبرنگاران ایفا می‌کند. دوربین‌های حرفه‌ای، میکروفون‌های باکیفیت و نرم‌افزارهای ویرایش پیشرفته، امکان تولید محتوای تصویری و صوتی با کیفیت بالا را فراهم می‌کنند. همچنین، تسلط بر ابزارهای دیجیتال مانند نرم‌افزارهای طراحی گرافیکی و شبکه‌های اجتماعی، به خبرنگاران کمک می‌کند تا اخبار را به صورت جذاب و تعاملی به مخاطبان ارائه کنند.
این فعال رسانه‌ای قم با بیان اینکه خبرنگاری شغلی جذاب و پرچالش است، گفت: خبرنگاری در ظاهر شغلی بسیار شیرین، ولی در باطن شغلی پراسترس با مشقت‌های فراوان است.
حیدری اضافه کرد: عدم حمایت‌های سازمانی، مشکلات بیمه خبرنگاری و درآمد بسیار ناچیز از جمله مشکلاتی است که از ابتدا گریبانگیر فعالان حوزه رسانه بوده است.
وی تصریح کرد: با توجه به نقش فراگیر رسانه در تمام ابعاد زندگی افراد، ضروری است با حمایت‌های پرقدرت از سوی سازمان‌های متولی رسانه‌ها بتوانند قدرتمند در فضای رقابتی جامعه ظاهر شوند.
وی خاطرنشان کرد: حمایت از خبرنگار و رسانه در قالب شعار قابل تحقق نیست، بلکه باید قلم خبرنگار و آزادی اندیشه وی را محترم دانست.
حیدری همچنین با اشاره به کارکرد رسانه، بیان کرد: رسانه‌ها می‌توانند مطالبه‌گری را بین آحاد جامعه افزایش دهند و باعث توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور شوند.
وی افزود: در واقع خبرنگار با ابزار کارش می‌تواند باعث آبادانی، سازندگی و تحول در کشور شود.
حیدری گفت: درنهایت، خبرنگاری تنها یک شغل نیست؛ بلکه یک مسوولیت اجتماعی است. خبرنگاران با تلاش‌های خود، به پیشرفت جامعه و تقویت بنیان‌های دموکراسی کمک می‌کنند.
ضرورت حفظ جایگاه و شأن اهالی رسانه در جامعه
سعید چراغی فعال رسانه ای با بیان این که کار خبرنگار، انعکاس رخدادهایی است که قابلیت خبر شدن و اطلاع رسانی به آحاد مختلف جامعه می باشد، داشتن بصیرت، صداقت، امانت داری و انعکاس درست اخبار را از لوازم عرصه خبرنگاری دانست تا از این مسیر اخبار مورد اطمینان به مردم انعکاس داده شود.
وی در ادامه به مشکلات خبرنگاران در عرصه رسانه و خبرنگاری پرداخت و با اشاره به این که خبرنگاری، تخصص و نوعی فنّ است که هر کسی نمی تواند در این عرصه وارد شده و موفق شود، لازمه موفق بودن خبرنگار را داشتن علم، تجربه و تخصص عنوان و بر لزوم حمایت همه جانبه ارگان ها و مراکز مرتبط با خبرنگاران از جامعه خبرنگار متناسب با شأن و جایگاه آنان تاکید کرد.
چراغی با انتقاد از دیدگاه برخی از افراد نسبت به خبرنگاران و نحوه برخورد بعضی از ارگان ها و موسسات با اصحاب رسانه، بر ضرورت همبستگی اهالی رسانه برای حفظ شأن و جایگاه خود تاکید کرد و خواستار ورود جدی وزارت ارشاد و مسئولان استان ها برای حل مشکلات جامعه خبری و ساماندهی وضعیت معیشتی آنان شد.
خبرنگاری سخت و لذت بخش ترین شغل است
سید احمد نجفی اردبیلی دبیر خبرگزاری حوزه نیز، گفت: خبرنگاری سخت و لذت بخش ترین شغلی است که انسان می‌تواند تجربه کند، شغلی که عشق وعلاقه سبب می شود دوام بیاوری و ماندگار بشوی.
وی یادآور شد: "خبرنگار" خود به دنبال رفع مشکلات قشرهای مختلف جامعه است اما متاسفانه خودش با مشکلاتی از جمله بیمه روبروست که نیازمند رسیدگی مسوولان استان است.
امنیت شغلی دغدغه همیشگی خبرنگاران
فاطمه عسکری مسئول نمایندگی خبرگزاری شبستان در استان قم نیز تصریح کرد: عدم امنیت شغلی یکی از عمده‌ترین مشکلات خبرنگاران است و تنها تعداد محدودی از خبرنگاران در قم از جایگاه و ضمانت شغلی برخوردارهستند که این از جمله مشکلاتی است که هر ساله از سوی خبرنگاران مطرح می‌شود اما تاکنون برای حل این مشکلات گام خاصی برداشته نشده است.
وی افزود: مشکلی که این عدم امنیت شغلی در پی دارد تعرفه‌های بسیار ناچیز و پایین است که متاسفانه در سال‌های اخیر تعرفه خبر ثابت مانده و تغییری نداشته است و این در حالی است که در این سال‌ها تورم چند برابر شده و در پی آن مشکلات اقتصادی خبرنگاران نیز چند بیشتر.
به باور وی، چنین وضعیتی درنهایت موجب کاهش کیفیت کار خبری و مانع از ایفای نقش و رسالت اصلی خبرنگاران شده و خبرنگاران مجبور می‌شوند یا با چند رسانه همکاری داشته باشند و یا علاوه بر خبرنگاری شغل دیگری نیز داشته باشند و یا بعد از اینکه یک خبرنگار حرفه‌ای شدند به دلیل حقوق پایین مجبور به ترک این کار شوند به همین دلیل مرتب چهره‌های جدیدی وارد کار خبری می‌شوند که اغلب به دلیل فقدان آموزش لازم از سواد رسانه‌ای کافی برخوردار نیستند و همین موضوع باعث می‌شود که خبرنگاران ما در یک حوزه و در یک رشته خاص تخصص کامل و کافی را نداشته باشد و کمتر با خبرنگاران تخصصی مواجه باشیم که این یک آفت بزرگ برای اصحاب رسانه است.
عسگری ادامه داد: اما در خصوص پاسخگویی مسوولان به مطالبات خبرنگاران باید گفت خبرنگاران پل ارتباطی بین مسوولان و مردم هستند اما برخی مدیران استان و حتی برخی روابط عمومی‌ها خبرنگاران را ابزارهای تبلیغاتی برای مجموعه خود می‌دانند.
وی یادآور شد: متاسفانه به جرات می‌توان گفت که در قم اغلب مدیران استان پاسخگویی مناسب را به مطالبات خبرنگاران ندارند و خبرنگار برای پاسخ خود مدت‌ها باید وقت صرف کند و اغلب هم بدون پاسخ می‌ماند.
عسگری گفت: اما آنچه که منجر به نشاط و پویایی جامعه خبری خواهد شد در وهله اول حل شدن مشکلات خبرنگاران اعم از امنیت شغلی، بیمه، مشکلات اقتصادی ازجمله حقوق، مسکن و غیره همچنین شناخته شدن جایگاه و شأن خبرنگاران و به‌طورکلی جایگاه رسانه در بین مردم و مسوولان و درنهایت یک متولی قوی که پشتوانه‌ای برای خبرنگار و رسانه بوده و خبرنگار در پس آن احساس امنیت حداقلی را برای انجام رسالت خود داشته باشد.
خبرنگاران روایتگران حقیقت
روز خبرنگار یادآور اهمیت و ارزش والای حرفه‌ای است که در قلب اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی جامعه قرار دارد. هرساله در چنین روزی، فرصت می‌یابیم تا به نقش و جایگاه خبرنگاران در شکل‌گیری جامعه‌ای مطلع و پویا بپردازیم و از تلاش‌های بی‌وقفه آنان تقدیر کنیم.
خبرنگاری حرفه‌ای است که شجاعت، تعهد و صداقت را در هم می‌آمیزد. خبرنگاران با عبور از مرزهای خطر و با پیگیری مستمر، اطلاعات را از منبع اصلی به دست مردم می‌رساند. در دنیایی که هرلحظه آن مملو از رویدادها و تحولات گوناگون است، این خبرنگاران هستند که با قلم و دوربین خود، روایتگر حقایق می‌شوند و به مردم کمک می‌کنند تا درک بهتری از جهان پیرامون خود داشته باشند.
بااین‌حال، خبرنگاری تنها به انتقال اخبار محدود نمی‌شود. خبرنگاران نقشی اساسی در نقد و بررسی عملکرد مسوولان، پیگیری حقوق شهروندی و انعکاس صدای بی‌صدایان ایفا می‌کنند. آنان با افشای حقایق و مبارزه با فساد، به پاسداری از عدالت اجتماعی و شفافیت کمک می‌کنند.
در این روز، باید به یاد بیاوریم که خبرنگاران نیز انسان‌هایی هستند که با چالش‌ها و دشواری‌های بسیاری روبرو می‌شوند. از فشارهای روانی و تهدیدات جانی گرفته تا محدودیت‌های قانونی و سانسور، همگی از موانعی هستند که بر سر راه آنان قرار دارد. بنابراین، وظیفه‌ی ماست که از حقوق و امنیت خبرنگاران دفاع کنیم و زمینه‌ای فراهم آوریم که آنان بتوانند با آزادی و امنیت به وظایف حرفه‌ای خود بپردازند.
در عصری که اطلاعات با سرعتی باورنکردنی در حال تولید و انتشار است، نقش خبرنگاران همچون ققنوسی است که از میان خاکستر چالش‌ها، فرصت‌های نوینی را می‌آفریند. خبرنگاران باوجود تمام محدودیت‌ها و تهدیدها، همچنان به‌عنوان نگهبانان حقیقت و پل ارتباطی بین مردم و حاکمیت عمل می‌کنند.
در این روز، از همه خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای که با تلاش شبانه‌روزی خود، نقش مهمی در شکل‌گیری افکار عمومی ایفا می‌کنند، قدردانی می‌کنیم. امیدواریم که در آینده‌ای نزدیک شاهد پیشرفت روزافزون رسانه‌های کشورمان و ارتقای جایگاه خبرنگاران باشیم.
به گزارش ایرنا، محمود صارمی خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی به همراه هشت نفر از اعضای کنسولگری ایران در هفدهم مرداد ماه سال ۱۳۷۷ در مزار شریف افغانستان به شهادت رسید و شورای فرهنگ عمومی هفدهم مرداد ماه هر سال را به همین مناسبت، به عنوان «روز خبرنگار» نامگذاری کرد.