به گزارش ایرنا، گندم یکی از محصولات راهبردی در امنیت غذایی محسوب می شود و با توجه به اینکه تولید و مصرف آن همزمان صورت می گیرد، فرصت برای کیفی سازی این محصول مهم بسیار کم بوده و مسوولان و کشاورزان بیشتر به دنبال کمیت در تولید گندم هستند تا وابستگی کشور به خارج را در تولید این محصول کاهش دهند.
بنا به گفته فعالان عرصه گندم و آرد، گندمی که در آذربایجان شرقی تولید می شود با توجه به ارقام آن و همچنین شرایط دمایی حاکم بر این استان، در مقایسه با گندم تولیدی در استان های شمالی و جنوبی از مرغوبیت پایینی برخوردار بوده و میزان گلوتن (نوعی پروتئین) آن در حد پایینی قرار دارد.
بر این اساس آرد حاصل از این گندم صرفا برای صنف و صنعت خوب بوده و برای آنکه بتوان از این محصول در خبازی و پخت نان استفاده کرد حتما باید مقداری گندم مرغوب که از خارج از استان وارد می شود با گندم استان مخلوط شود که این کار از سوی واحد غله و با ثبت سفارش در سامانه فروش صورت می گیرد و به کارخانجات تولید آرد تحویل می شود.
نکته مهمی که در تولید آرد از گندم بسیار حائز اهمیت است موضوع خواب گندم است به این معنی که پس از برداشت گندم، حداقل باید پس از سپری شدن یکصد روز نسبت به آسیاب کردن آن اقدام شود که در این صورت میزان پروتئین های موجود در آن نیز افزایش می یابد اما همانطور که گفته شد با توجه به اینکه تولید و مصرف این محصول تقریبا همزمان است این فرصت در واحدهای آردسازی فراهم نیست.
کیفی سازی گندم آذربایجان شرقی با واردات گندم مرغوب
مدیرکل غله و خدمات بازرگانی جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی با بیان اینکه میزان گلوتن گندم منطقه بسیار پایین است، گفت: برای جبران این کمبود، به ناچار از استان های دیگر به میزان مشخص گندم مرغوب وارد می کنیم تا آرد تولیدی امکان مصرف در بخش خبازی را داشته باشد.
علیرضا شاهدی ادامه داد: ۶ هزار و ۵۰۰ واحد نانوایی یارانه پز در آذربایجان شرقی وجود دارد که آرد مورد نیاز این واحدها که ماهانه ۳۶ هزار تن است از طریق سامانه فروش به قیمت کیلویی هشت هزار ریال تامین می شود.
وی افزود: برای کیفی سازی گندم منطقه، اقداماتی از سوی واحد تحقیقات دیم انجام شده و امیدواریم با بذرهای اصلاح شده ای که از سوی این موسسه تولید و عرضه می شود کیفیت گندم استان بالاتر رود.
شاهدی گفت: البته فرایند تولید بذرهای اصلاح شده و مناسب در منطقه، طولانی است و در صورتی که در خرید تضمینی، کیفیت گندم نیز لحاظ شود، کشاورزان در تولید محصول کیفی تر اهتمام بیشتری خواهند داشت .
وی با اشاه به فعالیت ۷۰ مرکز خرید در استان در سال جاری گفت: تا کنون ۴۱۰ هزار تن گندم خرداری شده است و انتظار می رود تا پایان فصل خرید ۵۵۰ هزار تن گندم از کشاورزان استان خریداری شود.
شاهدی با بیان اینکه نیاز سالانه آذربایجان شرقی به آرد در بخش خبازی نزدیک همین رقم است، افزود: در کنار خبازی، مصرف ماهانه صنایع استان ۱۵ هزار تن آرد است که بخشی از این نیاز از سوی اداره کل غله و بخشی هم از سایر استان ها و از طریق بخش خصوصی تامین می شود.
گلوتن گندم آذربایجان شرقی پایین است
مدیر کنترل کیفی اداره کل غله و خدمات بازرگانی نیز با تایید اینکه میزان گلوتن گندم تولید شده در استان نسبت به دیگر نقاط کشور پایین است، گفت: برای جبران میزان پایین گلوتن گندم، از گندم هایی که گلوتن بالا و استاندارد دارند استفاده و با تولیدات استان مخلوط می کنیم تا آرد حاصله قابلیت مصرف خبازی نیز داشته باشد.
مهدی شهیر ادامه داد: میزان گلوتن در گندم تاثیری در خرید و قیمت آن ندارد و قیمت خرید تضمینی این محصول راهبردی امسال ۱۷۵ هزار ریال برای هر کیلوست.
وی به برنامه های مرکز تحقیقات دیم کشور در مراغه برای کیفی سازی گندم تولیدی در استان با استفاده از بذرهای اصلاح شده نیز اشاره کرد و گفت: کارهای تحقیقاتی زمانبر است و چون اختلاف قیمیت در خرید وجود ندارد، کشاورزان بیشتر ترجیح می دهند از بذرهایی که محصول بیشتری می دهند استفاده کنند.
وی افزود: کیفی سازی نیاز به زمان، سرمایه گذاری و حمایت دارد و مجموعه جهاد کشاورزی به دنبال کیفی سازی گندم تولیدی در استان است و در این راستا اقدامات خوبی انجام شده است.
گندم آذربایجان شرقی برای مصرف در بخش صنفی و صنعتی مناسب است
مدیرعامل کارخانه آردسازی میلاد نیز با بیان اینکه گندم تولید شده در آذربایجان شرقی برای مصرف در بخش صنفی و صنعتی مناسب است، گفت: پایین بودن گلوتن پروتئین گندم استان در آزمایش هایی که انجام داده ایم به وضوع دیده می شود.
حافظ ابراهیمی ادامه داد: تنها راه رفع این کمبود، واردات گندم مرغوب از خارج از استان و مخلوط کردن آن است که خوشبختانه این کار از سوی اداره غله صورت می گیرد.
وی با بیان اینکه ۳۲ نوع آرد تخصصی در این واحد تولید می شود، گفت: بیشتر آرد تولیدی این واحد، در بخش نانوایی مصرف می شود اما آرد سایر بخش ها نیز در این واحد تولید و عرضه می شود.
ابراهیمی گفت: استفاده کشاورزان از بذرهای اصلاح شده واحد تحقیقات دیم می تواند به رشد تولید و همین طور بالا رفتن کیفیت گندم و آرد بیانجامد که البته لازمه این کار ورود دولت و حمایت از کشاورز و تحقیقات بیشتر است.
وی همچنین از تاخیر در پرداخت قیمت گندم خریداری شده به کشاورزان انتقاد کرد و افزود: پرداخت قطره چکانی وجه خرید گندم از سوی دولت، کشاورزان را به سمت ضرردهی و معامله با دلالان گندم سوق می دهد و این با مقوله امنیت غذایی در منافات است.
وی به انواع آزمایش های کیفی در این واحد نیز اشاره کرد و گفت: تلاش ما بر این است تا آرد مناسب هر صنفی را تولید و توزیع کنیم زیرا معتقدیم که مشتریان، اصلی ترین ناظران تولیدات کارخانه هستند.
۴۰۸ هزار هکتار اراضی دیم و ۵۸ هزار اراضی آبی کشت گندم در استان آذربایجان شرقی وجود دارد .