به گزارش خبرنگار ایرنا، پس از نامگذاری سال جاری از سوی مقام معظم رهبری به عنوان "جهش تولید با مشارکت مردم"، مرضیه بختیاری بانوی نخبه قزوینی با بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین ابزارهای علم‌سنجی و بیبلیومتریک، راهبردهای نوآورانه‌ای برای تحول و توسعه پایدار صنعت گردشگری ایران ارایه کرد.
این راهبردها که به طور خاص براساس تحلیل‌های دقیق و نقشه‌های عملی طراحی شده‌اند، نه تنها به ارتقای جایگاه ایران در صنعت گردشگری کمک می‌کنند، بلکه مشارکت فعال مردم را در فرآیندهای تصمیم‌گیری و اجرای طرح‌های گردشگری تقویت خواهند کرد.
این طرح‌ها با هدف بهینه‌سازی و بهره‌وری از منابع موجود طراحی می شود و صنعت گردشگری را به بستری فعال و موثر برای کارآفرینی اجتماعی مبدل می‌سازند.
در این راستا، راهبردهایی که بر اساس مطالعات علم سنجی ارایه شده است، به طور ویژه بر توانمندسازی زنان، روستاییان، و اقشار محروم جامعه تمرکز دارند و با ایجاد هماهنگی و همسویی میان نهادهای مختلف و مشارکت گسترده مردم، می‌تواند تحولی بزرگ در رفع محرومیت و ارتقای اقتصاد محلی ایجاد کنند.
این علم با تمرکز بر هم‌افزایی نهادها و مشارکت مردم، نه تنها به ایجاد کسب‌وکارهای نوآورانه و پایدار منجر می‌شود، بلکه به تقویت زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی در مناطق کمتر توسعه یافته کمک می‌کند، این راهبردها، ایران را به الگویی پیشرو در حوزه بهره‌گیری هوشمندانه از منابع ملی و مشارکت مردم در فرآیند توسعه پایدار تبدیل خواهد کرد.
به گزارش خبرنگار ایرنا، این پژوهش با استفاده از جدیدترین مطالعات علمی و داده‌های جهانی، تحلیل جامع و دقیقی از وضعیت کنونی و آینده صنعت گردشگری ایران ارایه شده است.
نقشه‌های علمی که به‌عنوان ابزاری کارآمد برای شناسایی چالش‌ها، فرصت‌ها و مسیرهای بهینه توسعه طراحی شده‌اند، تصویری واضح از نقاط قوت و ضعف صنعت گردشگری کشور ارایه می‌دهند و امکان تدوین استراتژی‌های هوشمندانه و مستند را برای مدیران و سیاست‌گذاران فراهم می‌کنند.
در این زمینه، غلامحیدر ابراهیم بای سلامی، کارشناس برجسته و معتبر حوزه گردشگری، با نظرات و تجربیات ارزشمند خود، به غنای این پژوهش افزوده است؛ مشارکت ایشان در تحلیل‌های علمی و ارایه راهکارهای راهبردی برای توسعه پایدار صنعت گردشگری، به ویژه در استفاده از فناوری‌های نوین و تحلیل‌های داده‌محور، نقشی موثر ایفا کرده است.
همچنین این کارشناس برجسته با تخصص و مهارت‌های خود در زمینه طراحی مهندسی سیستم کسب‌وکارهای گردشگری و با شناخت دقیق از نیازها و فرصت‌های موجود، به بانوی نخبه قزوینی در تدوین و بهینه‌سازی استراتژی‌های پیشنهادی کمک شایانی کرده است.
در ادامه بخشی از مطالعات، پژوهش و تحقیق این دو پژوهشگر را می خوانید:
علم‌سنجی و بیبلیومتریک: ابزارهای کلیدی در تحول گردشگری
علم‌سنجی و بیبلیومتریک به عنوان ابزارهای قدرتمندی در تحلیل داده‌های علمی و شناسایی روندهای تحقیقاتی، نقش مهمی در ارایه نقشه‌های دقیق برای تحلیل وضعیت کنونی صنعت گردشگری در جهان و انطباق آن با ایران ایفا می‌کنند.
این نقشه‌ها شامل تحلیل‌های جامع از روند علمی، شناسایی نقاط قوت و ضعف، و ارایه راهکارهای مبتنی بر داده‌های علمی هستند که می‌توانند به بهبود فرآیندهای برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری در این صنعت کمک کنند؛ به علاوه از پیامدهای کاربرد این علم در ارایه برنامه های راهبردی، طرح‌های کلان پیشرانی است که برای توسعه و گسترش بازار گردشگری ایران با تاکید بر استفاده از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی در بخش‌های مختلف مولفه‌های شش‌گانه گردشگری طراحی شده‌اند.
این طرح با هدف تقویت نوآوری و پیشرفت در صنعت گردشگری، بهبود فرآیندها و افزایش کارایی در تمامی ابعاد این صنعت پیگری شده تا برای گسترش و ارتقای بازار گردشگری ایران، با هدف تبدیل این صنعت به یکی از موتورهای محرک اقتصاد ملی ایفای نقش کند.
از آنجا که گردشگری از شش مولفه اصلی شامل جاذبه‌ها، تسهیلات، دسترسی، تبلیغات، خدمات و عوامل جانبی تشکیل می‌شود، این طرح‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که هر یک از این مولفه‌ها به شکلی هوشمندانه و بهینه تقویت شوند؛ از تحلیل‌های هوشمند داده‌ها برای شناسایی نیازهای بازار تا به‌کارگیری هوش مصنوعی برای بهبود تجربه مسافران، این استراتژی‌ها به‌طور جامع و هم‌افزا عمل می‌کنند تا ایران را به مقصدی پیشرو و جذاب در سطح بین‌المللی تبدیل کنند.
این طرح نه تنها بازار گردشگری ایران را گسترش می‌دهد، بلکه با ایجاد فرصت‌های جدید برای کسب‌وکارها، توسعه پایدار در مناطق مختلف کشور را نیز تسریع می‌کند، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در تمام ابعاد این طرح‌ها، امکان ارایه خدمات نوآورانه و بهینه را فراهم می‌سازد و در نتیجه، گردشگری ایران به عنوان الگویی موفق برای دیگر کشورها در استفاده هوشمندانه از منابع و فناوری معرفی می‌شود.
تحلیل دقیق نیازهای صنعت و بررسی مدل‌های موفق جهانی نیز در تدوین و بهینه‌سازی این استراتژی‌ها نقش کلیدی داشته است، تا جایی که ارایه راهکارهای مهندسی شده برای سیستم‌های کسب‌وکارهای گردشگری به ارتقای کیفیت و اثربخشی این طرح‌ها کمک کرده و زمینه را برای موفقیت در بازارهای داخلی و بین‌المللی فراهم می سازد.
انواع جدید گردشگری: فرصتی برای ایران
صنعت گردشگری امروزی شامل انواع جدید و جذابی است که می‌تواند به جذب گردشگران و بهبود تجربه آنها کمک کند. در اینجا به بررسی برخی از انواع جدید گردشگری می‌پردازیم:
گردشگری هوشمند (Smart Tourism)
در این نوع فناوری‌های نوین و استفاده از فناوری‌های واقعیت مجازی، افزوده، و اینترنت اشیاء (IoT) برای ارتقا تجربه گردشگران و بهبود مدیریت جاذبه‌های گردشگری مورد بحث و قرار دارد؛ این فناوری‌ها می‌تواند به گردشگران کمک کند تا با استفاده از اپلیکیشن‌های هوشمند و سیستم‌های اطلاعاتی پیشرفته، تجربیات سفری خود را بهبود بخشند و اطلاعات دقیق‌تری درباره مکان‌ها و خدمات گردشگری دریافت کنند.
گردشگری پایدار (Sustainable Tourism)
حفظ محیط زیست و توسعه گردشگری پایدار که به حفظ محیط زیست و کاهش تاثیرات منفی برروی طبیعت تمرکز دارد؛ این شامل استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و مدیریت بهینه منابع آبی است؛ در این نوع گردشگری پایدار به حفظ و ارتقای منابع طبیعی و فرهنگی کمک می‌کند و می‌تواند به ایجاد تعادل میان توسعه گردشگری و حفظ محیط زیست منجر شود.
اقتصاد اشتراکی نیز از دیگر مولفه‌ای گردشگری پایدار است، استفاده از مدل‌های اقتصادی اشتراکی برای کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری، به ویژه در زمینه اقامت و حمل و نقل گردشگران بسیار اهمیت دارد؛ این مدل‌ها می‌توانند به کاهش مصرف منابع و بهبود تجربه گردشگران از طریق خدمات بهینه و مقرون به صرفه کمک کنند.
گردشگری تجربه‌ای (Experiential Tourism)
تجربه‌های محلی یکی دیگر از مواردی است که به ارایه تجربه‌های منحصر به فرد و محلی به گردشگران کمک می‌کند که شامل شرکت در جشنواره‌های فرهنگی و آشنایی با صنایع دستی است؛ این نوع گردشگری به گردشگران امکان می‌دهد تا به صورت عمیق‌تری با فرهنگ و سنت‌های محلی آشنا شوند.
تجربه‌های تعاملی نیز از دیگر مواردی است که به گردشگران امکان می‌دهد به طور فعال در فعالیت‌های محلی شرکت کنند، این شامل فعالیت‌های تعاملی و مشارکتی است که به ایجاد ارتباط نزدیک‌تر میان گردشگران و جامعه محلی منجر خواهد شد.
گردشگری سلامت و تندرستی (Health and Wellness Tourism)
آب‌درمانی و مراقبت‌های بهداشتی یکی از بسترهای گردشگری سلامت و تندرستی است، با این هدف که توسعه مراکز آب‌درمانی (اسپا) برای جذب گردشگران علاقه‌مند به بهبود سلامتی و رفاه در اولویت قرار دارد و این نوع گردشگری با ارایه خدمات درمانی و رفاهی ویژه به گردشگران کمک می‌کند تا ارتقای سلامت جسمی و روانی آنها حفظ و افزایش یابد.
گردشگری علمی و تحقیقاتی (Scientific Tourism)
تورهای تحقیقاتی بسیار اهمیت دارند، سازماندهی تورهایی که بر تحقیقات علمی و آموزشی متمرکز هستند و به گردشگران امکان می‌دهند با طرح های تحقیقاتی محلی آشنا شوند، این نوع گردشگری می‌تواند به ایجاد فرصت‌های علمی و آموزشی برای گردشگران و پژوهشگران کمک کند.
گردشگری فرهنگی و تاریخی (Cultural and Historical Tourism)
بهره‌برداری از میراث فرهنگی و تاریخی ایران، از جمله بناهای تاریخی و آثار باستانی در این نوع گردشگری نقش مهمی دارد و می‌تواند به حفظ و معرفی فرهنگ و تاریخ غنی ایران کمک کند؛ همچنین فعالیت‌های فرهنگی برای برگزاری نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های فرهنگی در راستای معرفی فرهنگ و هنر محلی نیز با اهمیت است، این فعالیت‌ها می‌توانند به جذب گردشگران و ارتقای آگاهی از فرهنگ محلی یاری رسانند.
گردشگری ماجراجویانه (Adventure Tourism)
فعالیت‌های هیجان‌انگیز برای ارایه فرصت‌های ماجراجویانه مانند کوهنوردی و صخره‌نوردی که می‌تواند به جذب گردشگران علاقه‌مند به هیجان کمک کند، این نوع گردشگری به ارایه تجربیات هیجان‌انگیز و چالش‌برانگیز برای گردشگران کمک کرده و می‌تواند به ایجاد جاذبه‌های جدید در مناطق مختلف کشور منجر شود.
استراتژی‌های پیشنهادی برای توسعه پایدار گردشگری در ایران
براساس تحلیل‌های علمی و نقشه‌های تهیه شده، استراتژی‌هایی برای توسعه پایدار صنعت گردشگری در ایران پیشنهاد می‌شود:
طرح‌های نوسازی شهری با تمرکز بر گردشگری سبز
ارتقا سیستم‌های مدیریت منابع آب و انرژی در مناطق گردشگری با استفاده از فناوری‌های سبز و بازیافت منابع که می‌توانند به بهبود پایدار مناطق گردشگری و کاهش تاثیرات منفی بر محیط زیست کمک کنند؛توسعه شبکه‌های گردشگری هوشمند با بهره مندی از فناوری‌های نوین که به بهره‌گیری از واقعیت مجازی که به بهبود تجربه گردشگران و مدیریت جاذبه‌های گردشگری منجر شده و می‌توانند به گردشگران اطلاعات دقیقی ارایه دهند.
تحلیل هزینه-بهره‌وری و بهینه‌سازی منابع
یکی از مهمترین تحلیل‌ها، مدل اقتصادی است، استفاده از مدل‌های اقتصادی برای تحلیل هزینه‌ها و بهره‌وری جاذبه‌های گردشگری و بهینه‌سازی سرمایه‌گذاری و مدیریت منابع که به کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری در صنعت گردشگری کمک کنند، همچنین در بحث طرح‌های پایدار با تأکید بر اقتصاد اشتراکی می توان به کاهش هزینه‌ها و افزایش دسترسی به خدمات گردشگری دست یافت.
توسعه برنامه‌های آموزشی و آموزشی
آموزش و توانمندسازی بسیار مهم است، بر این اساس ارتقا برنامه‌های آموزشی برای توانمندسازی مدیران و کارکنان صنعت گردشگری و بهبود کیفیت خدمات ارایه شده می‌تواند به ایجاد نیروی کار ماهر و افزایش کیفیت خدمات گردشگری کمک کند، با بهره‌گیری از این استراتژی‌ها و با همکاری نهادهای دولتی، بخش خصوصی و جامعه محلی، ایران به یکی از مقاصد برتر گردشگری در سطح جهانی تبدیل شده و از ظرفیت‌های گسترده خود در این صنعت بهره‌برداری خواهد کرد.
این گزارش نشان می‌دهد که با استفاده از ابزارهای پیشرفته علمی و مشارکت فعال نهادها و افراد متخصص، می‌توان به تحول و توسعه پایدار صنعت گردشگری ایران کمک کرد و فرصت‌های جدیدی برای رشد و پیشرفت در این زمینه ایجاد نمود.
ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی و فرهنگی خود، می‌تواند به یکی از مقاصد برجسته گردشگری در سطح جهانی تبدیل شود، استفاده از علم‌سنجی و بیبلیومتریک برای تحلیل وضعیت کنونی و ارایه استراتژی‌های جدید، نمایانگر ظرفیت‌های عظیم ایران در صنعت گردشگری است؛ این استراتژی‌ها در یک کلاستر از مجموع ۲۷ کلاستر استخراج شده‌اند، نشان‌دهنده توانایی ایران برای تبدیل به یک مقصد جهانی برجسته در صنعت گردشگری است.
گردشگری به عنوان یک بخش حیاتی از اقتصاد جهانی، نقش بسیار مهمی در توسعه اجتماعی و اقتصادی دارد؛ این صنعت علاوه بر ایجاد فرصت‌های گسترده برای کارآفرینی و خلق ثروت می‌تواند به عنوان ابزار موثر در جهت تحقق عدالت اجتماعی و کاهش فقر عمل کند؛ اهمیت این موضوع به ویژه با توجه به لزوم بهره برداری از آمایش سرزمین در راهبردهای کلان ملی و بین‌المللی در حال افزایش بوده و با توجه به اهمیت روزافزون بهره برداری حداکثری از منابع و ظرفیت‌های موجود، مورد توجه قرار دارد.
آمایش سرزمین به معنای مدیریت موثر و بهینه منابع و امکانات منطقه‌ای برای تحقق اهداف توسعه پایدار است؛ گردشگری می‌تواند به عنوان یک فعالیت کلیدی در این فرآیند عمل کند، با توجه به اینکه می‌تواند به توسعه زیرساخت‌ها، ارتقاء کیفیت زندگی، و حفظ محیط زیست در مناطق مختلف نیز یاری رساند.
گردشگری به عنوان یک موتور محرکه برای کارآفرینی، فرصت‌های شغلی جدید و متنوعی ایجاد می‌کند، با توسعه زیرساخت‌های گردشگری و جذب سرمایه‌گذاری‌های مرتبط، بسیاری از مشاغل جدید در حوزه‌های مختلف از جمله هتل‌داری، رستوران‌داری، حمل و نقل، و خدمات محلی ایجاد می‌شود، این شغل‌ها به بهبود سطح معیشت افراد و افزایش درآمدهای محلی کمک می‌کند، به‌ویژه در مناطق کمتر توسعه یافته و روستایی که ممکن است فرصت‌های شغلی کمتری وجود داشته باشد.
صنعت گردشگری در ایران به دلیل قابلیت‌های بی بدیل آن، در توزیع عادلانه منابع اقتصادی و اجتماعی، به ویژه در جوامع محروم، می‌تواند به کاهش نابرابری‌های اجتماعی کمک کند، با فراهم کردن فرصت‌های شغلی و درآمد برای گروه‌های مختلف جامعه، از جمله زنان و اقشار آسیب‌پذیر، گردشگری به تحقق عدالت اجتماعی و بهبود شرایط زندگی این گروه‌ها کمک می‌کند تا جایی که به عنوان مثال، توسعه گردشگری روستایی می‌تواند به توانمندسازی زنان و جوانان در مناطق دورافتاده و همچنین به کاهش فقر در این مناطق منجر شود.
نیم نگاه:
در مجموع می توان گفت گردشگری به عنوان یک صنعت چندجانبه و چندبعدی، قابلیت‌های گسترده‌ای در زمینه کارآفرینی، عدالت اجتماعی، و توسعه منطقه‌ای دارد. توسعه گردشگری مبتنی بر مطالعات آمایش سرزمین و راهبردهای کلان ملی و بین‌المللی، می‌تواند به عنوان یک ابزار مؤثر در کاهش فقر، ایجاد فرصت‌های شغلی، و تحقق توسعه پایدار عمل کند؛ برای دستیابی به این اهداف، ضروری است که سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان با بهره‌گیری از تحلیل‌های علمی و نقشه‌های استراتژیک، راهبردهای مؤثری را برای توسعه پایدار صنعت گردشگری تدوین و اجرایی کنند؛ با این رویکرد، ایران و سایر کشورها می‌توانند از ظرفیت‌های گسترده گردشگری بهره‌برداری کرده و به توسعه متوازن و پایدار در سطح ملی و بین‌المللی دست یابند.