محمد عرب روز سه‌شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: شمایل حضرت ابوالفضل (ع)، کاروان اُسرای کربلا و اصغر صغیر از جمله مراسم و آداب کهن عزاداری اباعبدالله الحسین (ع) در شهرستان طبس است.
وی ضمن قدردانی از همراهی کارشناسان، صاحب‌نظران و مسئولان هئیت‌های مذهبی و کارشناسان پژوهشی اداره کل میراث فرهنگی استان اظهار کرد: این سه مراسم به دلیل قدمت و خاص بودن در برنامه‌ها و نحوه اجرا، حائز شرایط ثبت در فهرست میراث معنوی کشور شناخته شدند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی طبس تصریح کرد: شمایل حضرت ابوالفضل (ع) که به نخل آن حضرت هم شهرت دارد مراسمی است که در روز هشتم محرم توسط هیئت ابوالفضلی این شهرستان برگزار می‌شود.
وی ادامه داد: بدین ترتیب که نخل نسبتا کوچکی را که از صبح با پارچه و گل تزیین کرده‌اند پس از نماز ظهر بر دوش عزاداران و همراهی هئیت‌های دیگر حرکت داده با همراهی دسته جات زنجیر زن و سینه زن به حسینیه وکیلی می‌برند و در مراسمی با حضور تمامی هیئت‌ها نوحه خوانی می‌کنند، در پایان مراسم تعزیه حضرت ابوالفضل نیز اجرا می‌شود.
عرب بیان کرد: مراسم اصغر صغیر بدین صورت برگزار می‌شود که در روز نهم محرّم دسته‌های عزا از صبح به مجالس روضه خوانی رفته و عزاداری می‌کنند، نزدیک ظهر تمانی هیئات عزادار در محل هیئت حسینی جمع می‌شوند و حدود ساعت ۱۱ صبح مراسم اصغر صغیر با نوحه خوانی و زنجیر زنی شروع می‌شود.
وی افزود: در این مراسم گهواره‌ای سیاه پوش که طفلی در آن قرار گرفته و ۲ نفر از جوانان سیاه پوش بر بالین کودک قرار دارند بر دوش عزاداران در میان دسته‌های زنجیر زنی تا داخل هیئت حسینی حمل می‌شود، مردان سیاه پوش عزادار نیز در حالی که با شور حرارت بر سر و سینه می‌زنند و نوحه خوانی می‌کنند گهواره علی اصغر را همراهی می‌کنند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی طبس گفت: پس از مراسم نوحه خوانی و ذکر مصیبت تعزیه علی اصغر و تیر خوردن طفل ۶ ماهه انجام می‌شود و شور حسینی مجلس به اوج خود می‌رسد، عزاداران طفل خونین را با گهواره بر دوش گرفته از مجلس بیرون می‌برند و جمعیت نیز از شدت تاثیر با عزاداران همراه شده شیون می‌کنند و سرانجام مجلس با ذکر مصیبت خاتمه می‌یابد.
وی عنوان کرد: پس از مراسم اصغر صغیر عزاداران با هم به حسینه وکیلی می‌روند در آنجا نیز نمایش تعزیه علی اکبر توسط هیئت صاحب الزمانی با صدای حزین موذن پیر طبس برگزار می‌شود و تعزیه به میدان رفتن علی اکبر و اذن (اجازه) جنگ از پدر، تا زمان شهادت اجرا می‌شود و این مراسم تا حدود ساعت ۲ عصر ادامه دارد.
عرب یادآور شد: یکی از مراسم‌های خاص معنوی دیگر که در دهه اول محرم برگزار می‌شود مراسم کاروان اسرای کربلاست که در عصر روز یازدهم در محل هیئت چهارده معصوم برگزار می‌شود.
وی افزود: این مراسم با شکوه با همت جوانان در واقع حرکت نمادین کاروان اسرا به سمت شام است که صحنه اسارت فرزندان بنی هاشم و خاندان پیامبر (ص) به نمایش گذاشته می‌شود.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی طبس ادامه داد: دختران کتک خورده، طفلان بی سرپرست، حضرت زینب همگی به سرپرستی امام سجاد (ع) در این نمایش نقش دارند، سرهای بریده بر نیزه همراه با ماموران بی رحم یزید در حالی که در مسیر بر سر کودکان تازیانه می‌زنند اسب سواران و کاروان شتر با تزئینات و اسباب و وسایل آن زمان به خوبی نمایش داده می‌شود.
وی بیان کرد: این کاروان پس از نماز مغرب و عشاِ از محل هیئت چهارده معصوم به راه افتاده مسیر خیابان پنجعلی و نواب صفوی را طی کرده و پس از گذشتن از میدان مرکزی شهر دوباره به هیات مذکور باز می‌گردد، در طول مسیر نوحه خوانی می‌شود و مردم عزادار پیشاپیش کاروان سینه می‌زنند و کاروان را در مسیر همراهی می‌کنند، مراسم در هیات چهارده معصوم همراه با خطبه خوانی حضرت زینب در بارگاه یزید و روضه خوانی خاتمه می‌یابد.
عرب گفت: تاکنون نخل بندی و نخل‌برداری کریت، طبل زنی سحرهای ماه مبارک رمضان، گیوه بافی، سبدبافی یا بوریا بافی، مس‌گری، پخل بافی، قلم زنی ویژه طبس، مهارت پخت نان تُنُک و مهارت پخت نان اوزون بنام شهرستان طبس در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده و بعضی مراسم، آیین‌ها و هنرها به صورت استانی یا مشترک با سایر شهرستان‌ها نیز ثبت ملی شده است.