به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، فهرست وزیران پیشنهادی دولت چهاردهم ۲۱ مردادماه توسط شهرام دبیری معاون امور مجلس رئیس جمهور به هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی ارائه شد. روند بررسی برنامه‌های وزرا نیز از روز شنبه (۲۷ مرداد) و با حضور مسعود پزشکیان در مجلس شورای اسلامی آغاز شد و این روند تا پایان هفته جاری ادامه دارد.
حسین سیمایی صراف گزینه پیشنهادی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری امروز در مجلس شورای اسلامی حاضر شد و ضمن شنیدن سخنان نمایندگان مخالف و موافق پشت تریبون رفت و از برنامه‌های خود برای وزارت علوم دفاع کرد.
سیمایی صراف اظهارداشت: نمایندگان با جدیت پیگیر مسائل و حوزه انتخابیه هستند و چالش‌های آموزش عالی را شناسایی کردند و بسترهای قانونی و حقوقی مناسبی برای برخی از چالش‌ها داشتند نمونه آن قانون برنامه هفتم که منابع و راهکارهای مناسبی برای رشد دانشگاه‌ها فراهم کرده است. قانون جهش تولید دانش بنیان هم منابع مالی خوبی در اختیار می گذارد.
وی ادامه داد: قانون جهش تولید مسکن که راهکار مناسبی برای تعیین مسکن دانشگاهیان فراهم کرده است. البته در اجرا با برخی موانع مواجه است و اگر نتوانیم موفق شویم با مجلس همفکری می کنیم. مجلس شورای اسلامی برای بخش فرهنگی برای اولین بار بودجه خوبی در نظر گرفته است و آن را به ذینفعان اختصاص داده و این گام مهمی است.
نسبت به مسائل بی‌تفاوت و بی‌تعهد نخواهیم بود
سیمایی صراف در دفاع از برنامه های خود گفت: گفتمان این دوره آموزش عالی، گفتمان مسئولیت اجتماعی است. دانشگاه‌ها معطوف به مسائل خواهند بود. نسبت به نیازها و مسائل کشور و نسبت به مسائل فرهنگی و اجتماعی بی طرف نخواهم بود. این وظیفه مسئولیت اجتماعی و مولفه‌های مسئولیت های اجتماعی است. البته یک پیش‌نیاز مهم برای تحقق مسئولیت اجتماعی این است که کرامت انسانی و دانشوران و دانشجویان را به رسمیت بشناسیم.
وی افزود: احترام به علم جز با احترام به عالم مسیر نیست. نگرانی از معاش و معیشت با کرامت انسانی و با کرامت دانشگاهیان سازگار نیست. کرامت استاد و دانشجو اقتضا می‌کند استقلال نهاد علم و آزادی، پرسش گری و پاسخگویی را به رسمیت بشناسیم. اما بعضی از نمایندگان محترم و مخالفان در کمیسیون ها برخی از چالش ها و راهبردها را گوشزد کردند که به این موضوعات می‌پردازم.
گزینه پیشنهادی وزارت علوم افزود: پیوند مناسبی میان تقاضا و عرضه آموزش عالی وجود ندارد. انسجام ساختاری بین مراکز آموزش عالی با دستگاه های بهره بردار مشاهده نمی شود. در حوزه مهارتی ضعیف هستیم، با مدرک های بی مهارت به جامعه تحویل می دهیم و بر این اساس بازار خریدار فارغ التحصیلان ما نیست.
سیمایی صراف کثرت مهاجرت دانشجویان را از دیگر چالش های حوزه آموزش عالی برشمرد و گفت: این قصه پرغصه ای است که هزینه می کنیم اما برای دیگران. وای بر روزی که فقر منابع انسانی از فقر منابع اقتصادی سبقت بگیرد. منابع انسانی که منشا قدرت تولید نرم و قدرت سخت هم در مقدماتش متکی به منابع انسانی است.
کاهش اقبال به علوم پایه
وی چالش دیگر را کاهش اقبال به علوم پایه دانست و ادامه داد: در آزمون سراسری در رشته علوم تجربی ۶۵۰ هزار نفر داطلب و در علوم انسامی و علوم پایه در مجموع حدود ۴۰۰ هزار نفر داوطلب داریم. در حالی که این دو حوزه علوم انسانی و پایه زیربنای توسعه است و چالش دیگر اینکه پژوهش ها مساله محور نیستند. کتابخانه ها و آرشیوها و پایگاه های اطلاعاتی ما پر از پژوهشگاه های دولتی که از بودجه عمومی تامین مالی شدند. اما به جای راه حل برای مسائل بر زمین مانده کشور، موجب ارتقای رتبه استادان دانشگاه می شوند.
سیمایی‌صراف به موضوع آینده‌پژوهی اشاره کرد و گفت: ما در آینده پژوهی و آینده نگری ضعف جدی داریم. دیر متوجه می شویم باید سراغ چه موضوعی در چه موقع برویم. سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی اندک است.
فشار تحریم‌ها بر دوش آموزش عالی
وی به زیرساخت‌های علمی در مراکز آموزش عالی اشاره کرد و افزود: زیرساخت ها اعم از ساختمان، آزمایشگاه، کتابخانه و کارگاه و ابزار تحقیق فرسوده و مستهلک است. تحریم‌های نظام سلطه و محاصره و انزوای علمی، فشار سنگینی را بر آموزش عالی تحمیل کرده است. در این بین سهم نشاط در دانشگاه ها رضایت بخش نیست. البته که سرزندگی دانشگاه ها بدون آرامش و امید در تصمیم سازی ها ممکن نیست. بنا بر یک پیمایش و خوداظهاری، دانشجویان نیازمند خدمات مربوط به سلامت روان و اجتماعی هستند که البته امری پر هزینه است.
وزیر پیشنهادی علوم گفت: گسست بین نسلی و فرهنگی رو به گسترش است؛ مهم است حرف یکدیگر و حرف نسل زد را بفهمیم که این یک واقعیت است.
وی ادامه داد: دانشگاه پساارتباطات را نمی‌توان با شکل قبلی اداره کرد. باید زمان خود را بشناسیم باشیم تا در گرداب اشتباهات فرو نیفتیم. اما برای رفع این چالش ها چه راهبردها و چه راهکارهایی وجود دارد؟ برای فائق آمدن بر این چالش‌ها اولویت‌های راهبردی وجود دارد که به بعضی از آنها اشاره می‌کنم.
وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری تاکید کرد: محور اول، ارتقاء کیفیت نظام آموزش عالی است. ما به اندازه بسیاری از کشورهای بزرگ، واحد آموزش عالی داریم. به برکت انقلاب اسلامی آموزش عالی رفت تا سرحدات کشور و این مایه افتخار بزرگی است. دیگر، کسی به دلیل دوری از مرکز به دلیل فقر معیشت به دلیل ناتوانی مالی و اقتصادی محروم از آموزش عالی نیست.
وی با اشاره به برنامه راهبردی جدید خود که تازگی منتشر کرده گفت: برای فایق آمدن به این چالش‌ها اولویت‌های راهبردی بسیاری وجود دارد؛ نخست ارتقای کیفیت نظام آموزش عالی. توسعه کمّی کافی است. ما به اندازه بسیاری از کشورهای بزرگ واحد آموزش عالی داریم به برکت انقلاب اسلامی آموزش عالی به سرحدات کشور رفت و دیگر کسی به دلیل دورزی از مرکز، فقر معیشت، ناتوانی مالی و اقتصادی محروم از آموزش عالی نیست؛ اما سیطره کمیت بر کیفیت کافی است محور مهم اولویت‌های من ارتقای کیفیت آموزش عالی است.
سیمایی صراف اظهار داشت: محور دوم اولویت‌های من تحول نظام آموزش کشور مبتنی بر مهارت افزایی است. ما درصدد هستیم مهارت افزایی را از این طریق طی کنیم، نخست بازنگری در برنامه های درسی، همه موسسات آموزش عالی موظف هستند به اقتضای بازار کار بخشی از واحدهای درسی را در قالب مهارت آموزی و کسب مهارت تالیف کنند مطابق قانون برنامه سهم آموزش های مهارتی و حرفه ای باید به ۴۰ درصد برسد و امیدوارم محقق شود و برنامه تحقق را نیز تهیه کردم.
وی بیان کرد: بخش‌های مختلف اقتصادی باید ترغیب شوند در تربیت سرمایه های انسانی مورد نیاز خود مشارکت کنند. بازنگری در استانداردها و ارزش گذاری‌های حاکم بر آموزش عالی از جمله آئین نامه ارتقای آموزش عالی بازنگری می‌شود.
سیمایی صراف تاکید کرد: قبول دارم آیین نامه ارتقا باید با این برنامه مصوب منطبق شود، مقاله محور صرف نباشد و مهارت به اندازه یک مقاله ارزش داشته باشد.
اولویت دیگر من تحول و ارتقای کیفیت پژوهش و اثربخشی به آن در رفع معضلات کشور است. یکی از راهکاری این تحول ماموریت گرا کردن دانشگاه ها است. هر دانشگاهی یک مزیت نسبی دارد و باید با توجه به آن دانشگاه را ماموریت داد. راهکار دیگر افزایش سهم تحقیق و توسعه از تولید ناخالص ملی است. اکنون سهم تحقیق و توسعه نیم درصد است و نمایندگان آن را در قانون برنامه هفتم توسعه دو درصد ارتقا داده اند.
تلاش برای جذب و نگهداشت نخبگان
وزیر پیشنهادی علوم با اشاره به پیوند دانشگاه و صنعت که دغدغه نمایندگان است، نیز گفت: اگر دانشگاه با صنعت مرتبط شود هم صنعت رشد می کند و هم پژوهشگر با مسائل عملی آشنا می‌شود هم درآمد ناشی از آن پژوهشگر و دانشگاه را ثروتمند می‌کند و نوآوری در صنعت تزریق می‌شود و انگیزه می‌آورد.
وی ادامه داد: جذب و نگهداشت نودانش آموختگان قصه پرغصه‌ای است. عوامل مهاجرت عوامل مادی و غیرمادی دارد، معاش، معیشت، شغل مناسب و عوامل غیرمادی ناامیدی از آینده و احساس تبعیض و نقض کرامت ما باید این سوء تفاهم را برطرف کنیم و یکی از راهکاری جذب و نگهداشت نخبگان تسهیل فرآیند جذب آنها در دستگاه‌های علمی و اجرایی است.
سیمایی صراف بیان کرد: در باب کسب مرجعیت علمی باید در دنیای علم به واسطه نشر مقالات علمی حضور داشته باشیم. در دنیای علم به واسطه نشر ۱۶۰۰ مجله داریم ۹۰۰ مجله در حوزه علوم انسانی و ۱۷۳ مجله نمایه بین المللی می‌شود بررسی کردم امیدوارم در دولت چهاردهم تعداد مجله‌های علمی نمایه بین المللی را به ۲۷۰ مجله برسانیم.
وی خاطرنشان کرد: دیپلماسی علمی سودمندترین گونه دیپلماسی است؛ چون خواستگاه نخبگانی دارد و از عوام زدگی مبراست. برای رسیدن به دیپلماسی علمی باید طرح های مشترک پژوهشی و فناورانه تعیین کنیم و ارتباطات علمی، تبادل استاد و دانشجو و جذب دانشجویان خارجی که در قانون برنامه ۳۲۰ هزار نفر پیش بینی شده است.
وزیر پیشنهادی علوم به بودجه دانشگاه ها اشاره کرد و اظهار داشت: معتقد هستم به ترویج و تعمیق ارزش های دینی و اخلاقی در راستای انسجام ملی، ارتقای هویت ملی و روحیه مقاومت و ترویج ارزش های دفاع مقدس.
وی در پایان گفت: برای اقتصاد آموزش عالی برنامه داریم، دو روز گذشته نیز مقاله ای در این زمینه منتشر کردم. در حوزه زیرساخت‌ها و تقویت آنها نیز در اولویت های من است و تسهیلاتی که برای تامین مسکن فراهم شده را دنبا ل می‌کنم.
عضو شورای بورس نبودم
وزیر پیشنهادی علوم تاکید کرد: شرط من در حکم رئیس دانشگاه این است که تامین مسکن اساتید را دنبال کنم، باید زمان بندی شده اعلام شود و اگر ابهام باشد از مجلس استفسار می کنیم تا قانون نقض غرض نشود.
وی در پایان تصریح کرد: بنده را هیچ جناح سیاسی معرفی نکرده است، (محمدرضا) عارف، معاون اول رئیس‌جمهور گفت وامدار کسی نیستی چون خودت بالا آمدی. مشی من ضمن احترام به همه گرایش های سیاسی مشی، طبق سوابقم اعتدال بوده و کسانی که به کار گرفتم از همه گرایش‌های سیاسی بوده اند، اما با شرط اعتدال و صلاحیت‌های علمی و فنی و کارآمدی.
سیمایی صراف درباره سوال یکی از نمایندگان درخصوص مشکلات بورسیه گفت: در قضیه بورسیه ها من عضو شورای بورس نبودم. یکی از نمایندگان نکته ای گفتند در موضوع امر به معروف در روز عاشورا و باید بگویم من گفتم رابطه جوانان با سید الشهدا را باید حفظ کنیم و اعتقاد دارم امام حسین (ع) برای همه است.
سیمایی صراف در پایان از نمایندگان خواست همیشه موارد را به وی گوشزد کنند و سوابق وی نشان می‌دهد در امور مجلس، گوش شنوایی دارد.
سیمایی‌صراف، (متولد ۱۳۴۷ در مشهد)، علاوه بر تحصیلات حوزوی، دارای مدرک دکتری حقوق خصوصی از دانشگاه شهید بهشتی، کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی از دانشگاه تربیت مدرس و کارشناسی حقوق دانشگاه تهران است.
از شهریور ۱۳۹۸ تا اسفند ۱۴۰۰ (دولت دوازدهم و بخشی از دولت سیزدهم)، پس از محسن حاجی‌میرزایی و پیش از علی بهادری جهرمی، دبیر هیات دولت بوده است و سوابق اجرایی متعددی در وزارت علوم بر عهده داشته است.
وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری در برنامه‌ای که به مجلس شورای اسلامی ارائه کرده است ۱۰ چالش اصلی در این وزارتخانه را احصا و برای رفع آنها نیز ۱۰ برنامه راهبردی پیشنهاد داده است.