گزینه پیشنهادی برای وزارت صمت، مدیری از صنعت فولاد و سیمان است که اکنون معاون اقتصادی «پرویز فتاح» در بنیاد مستضعفان است. اتابک مدرک کارشناسی ارشد مهندسی عمران را از دانشگاه میشیگان آمریکا گرفته و یک مدیر صنعتی_اقتصادی محسوب می‌شود. معاون اقتصادی بنیاد مستضعفان، عضویت و ریاست هیات‌مدیره شرکت‌های مختلف از جمله سرمایه‌گذاری بانک مسکن، مدیرعامل هلدینگ صنایع معدنی کاوه پارس و مدیریت ارشد در صنایع سیمان و فولاد را در کارنامه خود دارد.
اما مهمترین فعالیت‌های اتابک چه بوده و محورهای موافقت و مخالفت نمایندگان با وی بر چه مبنایی شکل گرفته است؟
خودکفایی صنعت فولاد محقق می‌شود؟
مساله خودرو در سال‌های اخیر به یکی از جدی‌ترین چالش‌های وزرات صمت تبدیل‌شده و برنامه اتابک برای رفع چالش‌های مهم این صنعت، می‌تواند در کسب رای اعتماد او موثر باشداتابک کار خود را در عرصه صنعت سیمان، با مدیرعاملی «سیمان تهران» از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۰ آغاز کرد و پس از آن در سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۸، مدیرعاملی هلدینگ صنایع معدنی کاوه پارس را برعهده داشت.
«جلیل مختار» دوشنبه ۲۹ مردادماه به عنوان نماینده موافق در جلسه علن مجلس، با بیان اینکه اتابک، صنعت سیمان را به خودکفایی رساند و فناوری فولاد را ملی کرد، اظهار داشت: «برای وزرات صمت به وزیری با کارنامه، برنامه مناسب و دارای اراده و توان لازم برای تحقق برنامه‌ها نیاز داریم؛ مدیری که اهل صنعت و آشنا به حوزه‌های معدن و تجارت باشد که این ویژگی‌ها را آقای اتابک دارد.
وی می‌تواند ارتباط موثر بین بخش خصوصی و دولتی در حوزه صنعت برقرار کند. او در حوزه تجارت شناخت خوبی نسبت به بازارهای صادراتی دارد و می‌تواند به تقویت و توسعه تجارت کمک کند.»
برخی فعالان حوزه فولاد و موافق اتابک می‌گویند: در صورت رای اعتماد مجلس، حضور اتابک به‌عنوان یک چهره باسابقه دو بخش صنعت و معدن در وزارت صمت، احتمالا راهگشای بخشی از مشکلات اساسی در این حوزه‌ها خواهد بود. اتابک که در حوزه صنایع سنگین از جمله سیمان، فولاد و زیرساخت نیز سابقه ۱۲ سال حضور در اتاق بازرگانی را در کارنامه خود دارد، با دغدغه‌ها و چالش‌های موجود در حوزه‌هایی مانند صنعت فولاد، اشناست و راهکارهای برون‌رفت از این وضعیت را پیگیری خواهد کرد. به همین دلیل حضور چهار ساله اتابک به‌عنوان نایب‌رئیس اتاق بازرگانی تهران، روزنه‌های امید برای رفع محدودیت‌ها و مشکلات صادراتی را نزد فعالان حوزه فولاد ایجاد کرده است.
منتقدان: تقویت صنعت فولاد به بی‌توجهی صنعت خودرو می‌انجامد
مساله خودرو در سال‌های اخیر به یکی از جدی‌ترین چالش‌های وزرات صمت تبدیل‌شده و برنامه اتابک برای رفع چالش‌های مهم این صنعت، می‌تواند در کسب رای اعتماد او موثر باشد. با این حال برخی کارشناسان و نمایندگان منتقد وی می‌گویند وزارت صمت حداقل یک دهه اخیر، نام خود را فقط عجین با «خودرو» دانسته و وزیران آن، بیشتر خود را وزیر صنایع خودروسازی و نه مجموعه صنعت، معدن و تجارت دانسته‌اند و این وزارتخانه نیاز دارد، وزیری سکاندار آن شود که بخش‌های مختلف آن را به طور همزمان تحت مدیریت توسعه قرار دهد.
در مورد عملکرد اتابک، تحلیل‌های متعددی در رسانه‌ها به چشم می‌خورد. برخی از موافقان می‌گویند، با توجه به سوابق وی در بخش صنعت‌ومعدن به‌ویژه صنعت سیمان، او توانایی مهار اسب سرکش وزارت صمت را خواهد داشت. اما از نظر گروهی از منتقدانش، وزیر صمت باید جامع الاطراف باشد تا بتواند از پس فعالیت‌های چند وجهی این مجموعه برآید، این درحالی است که به نظر می‌رسد با این انتخاب، قرار است «بخش معدن» در اولویت وزارتخانه قرار گیرد.
حضور در بخش خصوصی، ضعف وزیر پیشنهادی است؟
یکی از برجسته‌ترین و پرتکرارترین نقدهایی که مخالفان اتابک مطرح کردند، فقدان حضور او در دولت و به طور خاص در وزارت صمت است؛ موضوعی که به محل مناقشه موافقان و مخالفان در مجلس نیز تبدیل شده استیکی از برجسته‌ترین و پرتکرارترین نقدهایی که مخالفان اتابک مطرح کردند، فقدان حضور او در دولت و به طور خاص در وزارت صمت است؛ موضوعی که به محل مناقشه موافقان و مخالفان در مجلس نیز تبدیل شده است.
«مصطفی مطورزاده» نماینده مردم خرمشهر در موافقت با برنامه‌های وزیر پیشنهادی صمت گفت: «دکتر اتابک از بزرگترین شخصیت‌های فعال در زمینه صنعت، معدن و تجارت بوده است، او در سال ۱۳۵۹ عافیت‌طلبی را کنار گذاشت و از مهمترین دانشگاه دنیا استعفا کرد تا به وطن برگردد و تجربیات علمی و دانشی خود را در خدمت ارتقای انقلاب و عزت کشور به‌کار گیرد.
برخی از دوستان، ایرادی به کار وی می‌گیرند که او در دولت نبوده است؛ اتفاقا نقطه قوت او همین جا و در راستای منویات رهبر معظم انقلاب است که فرمودند «امسال سال جهش تولید با مشارکت مردم است. مردم بخش خصوصی،کشاورزان، تجار و صنعتگران هستند.»
در سوی مقابل، «روح الله ایزدخواه» نماینده تهران در مخالفت با گزینه پیشنهادی وزیر صمت گفت: «بنده آقای اتابک را به هیچ عنوان کارشناس حوزه سیاست‌های صنعتی نمی‌دانم. وی یک روز هم در وزارت صمت یا اداره‌های صمت استانی نبوده است. در حوزه تجارت نیز که یکی از چالش‌های جدی صنعت و معدن ماست، سابقه‌ای ندارد.
وی در بخش سیمان سابقه بنگاه‌داری داشته و اگر در این بخش کارآمد است، از او در سازمان ایمیدرو استفاده کنند. امروز ده‌ها میلیارد دلار در سال تخصیص ارز به صنعت و حوزه تجارت داریم. چالش‌های وزارت صمت اکنون بین دستگاهی است. وزیر صمت نباید تازه روز اول با مشکلات آشنا شود و هزار صفحه مقرارت صادرات و واردات را مطالعه کند.»
دفاع و حمایت «حجت‌الاسلام مجتبی ذوالنوری» از اتابک از جالب‌ترین و پربازتاب‌ترین اتفاقات مجلس برای بررسی رای اعتماد به وزیر پیشنهادی صمت در روزهای اخیر بوده است.
وی اظهار کرد: «وزیر پیشنهادی صنعت، معدن و تجارت، فرآیند تولید سیمان را از زنجیره تولید تا عرضه توضیح دادند. بیش از ۲ ساعت با وی جلسه داشته و تمام ابعاد موضوع را مورد بحث قرار داده‌ام؛ شخصی که از دانشگاه میشیگان، ارشد تکنولوژی صنعت را گرفته است متوجه اثرات صنعت نیست؟ کسی که اکنون به دلیل خودکفایی در فولاد در فهرست تحریم ها قرار می‌گیرد. مشکل اینجاست که دشمنان، نخبگان ما را شناخته‌اند؛ ما آنها را نشناخته‌ایم.
آنها این نخبگان را تحریم می‌کنند اما ما ناتوان در استفاده از آنها هستیم. او در زمان جنگ در ۲۱ سالگی از آمریکا به ایران آمده و در جنگ حضور یافته است. از شمال غرب تا فاو مسئول ساخت بیمارستان بوده و پروژه اکباتان را تکمیل کرده و در کنار فروزنده، سعیدی‌کیا و فتاح، بیش از ۲ دهه در بنیاد در ۱۶۵ شرکت مهم و بیش از ۶۶ رشته نقش‌آفرینی داشته است. او از صنعت سر در نمی‌آورد؟»
اظهارات «میثم ظهوریان ابوترابی» نماینده مردم مشهد و کلات در نقد اتابک از دیگر اتفاقات جلسه روز دوشنبه برای رای اعتماد وی در مجلس بود.
او در انتقاد از سوابق و برنامه‌های وزیر پیشنهادی ابراز داشت: «برنامه‌های وی فاقد اولویت است. اگرچه در بخش بازرگانی سابقه دارد اما در کل کافی نیست. برنامه‌های وزیر پیشنهادی صمت در بین دیگر وزیران ضعیف‌ترین است. ناشناس‌ترین فرد در بین وزیران، آقای اتابک بوده و بیشترین سابقه را در اتاق بازرگانی داشته که این دغدغه ایجاد می‌کند؛ زیرا وزارت صمت به طور کلی در حوزه ماموریت خود نقش سیاست‌گذاری دارد و افرادی که نقش صنفی پررنگی داشتند، دغدغه تعارض منافع است که نتوانند در تضاد بین منافع عام و صنف خود تعادل ایجاد کنند. در مسائلی که با وی در کمیسیون مطرح کردیم هیچ جواب درستی ارائه نشد.»
جمع‌بندی
فعالیت در بخش خصوصی همان اندازه از سوی مخالفان وزیر پیشنهادی صمت پررنگ و برجسته بوده که تلاش‌های صنفی و غیردولتی از سوی حامیان اتابک مهم تلقی شده است۱. با توجه به انتقادها و مخالفت‌ها نسبت به وزیر پیشنهادی صمت، به نظر می‌رسد بخشی از نقدها نه به شخص وزیر بلکه به ساختار وزارت صمت بازمی‌گردد؛ زیرا این وزارتخانه عریض و طویل از یک سو متولی صنعت و معدن و از طرف دیگر صاحب تجارت و بازرگانی کشور است که به گفته گروهی از کارشناسان شاید لازم باشد برای بالابردن بازدهی بیشتر و نظارت دقیق‌تر، موضوع تفکیک این دو عرصه، بار دیگر بررسی شود.
۲. فعالیت در بخش خصوصی همان اندازه از سوی مخالفان وزیر پیشنهادی صمت پررنگ و برجسته بوده که تلاش‌های صنفی و غیردولتی از سوی حامیان اتابک مهم تلقی شده است. به همان اندازه که فقدان حضور در بخش دولتی از سوی مخالفان، نابلدی و ناآگاهی با ساختار صمت بیان شده است، موافقان وزیر پیشنهادی، دور شدن از فضای بروکراسی ادارات دولتی را مفید فایده دانسته‌اند.
۳. به نظر می‌رسد با توجه به سوابق و توانمندی‌های اتابک در حوزه صنعت سیمان و فولاد و حتی امور عمرانی، گروهی از فعالان صنعتی از حضور و تسلط وی رضایت بیشتری اعلام کرده‌اند؛ در سوی مقابل نیز ، برخی فعالان و دغدغه‌مندان صنعت خودرو بر این باورند که تمایل و توانمندی وی در صنعت فولاد و سیمان سبب خواهد شد، خودرو در اولویت‌های وزیر جدید نباشد و به همین دلیل، این موضوع احتمالا منجر به بروز چالش در اداره وزراتخانه خواهد شد.