این اولین دیدار مردی بود که سالها بعد بزرگترین مربی من در اخلاق و مدیریت شد. استاد عزیزی که هر چه بیشتر می گذرد بر احترام و اعتمادم به او و افکار بلندش افزوده می شود. به جرأت می توانم بگویم او شخصیت جامعالاطرافی است که نیاز به بازخوانی و بازشناسی آن علی الخصوص برای معرفی به جوانان فرهیخته ایران زمین احساس می شود.
یک انقلابی مصمم که توأمان بر قله‌های بلند علمی و کارآمدی و اخلاق ایستاده است. در این یادداشت مروری بر مهمترین توانمندیها و ویژگیهای برجسته دکتر عباس علی آبادی جهت تصدی وزارت نیرو در دولت چهاردهم خواهیم داشت؛
۱ - وزارت نیرو خانه اصلی او است و البته کاری بسیار طاقت فرسا و نفس گیر درپیش روی ایشان قرار خواهد داشت. او مدیریت عامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران، معاونت وزیر نیرو در امور برق و انرژی و مجری طرح و پروژه بسیاری از پروژه های افتخار برانگیز ایران زمین را بر عهده داشته است. ایشان می تواند بهترین وزیر نیروی تاریخ ایران باشد و از پس خاموشی ها و کم آبی ها برآید به شرطی که کابینه دولت چهاردهم با او همراهی کاملی داشته باشد، موضوعی که در دولت قبل، علی آبادی وزیر صمت به صورت جدی با آن دست به گریبان بود.
۲ - مدیری تحولگرا و پیشرو است و در هر مسئولیتی که بر عهده گرفته است اهل ایجاد تحول، تغییر و بهبود بوده است. وی اندیشه و دغدغه توسعه همه جانبه ایران را دارد. همچنین تلاشهای او در جهت دانش بنیان شدن تولیدات و صادرات محور شدن صنایع کشور فراموش نشدنی است.
۳ - شخصیتی فراجناحی و غیرحزبی است. هیچ برچسب سیاسی و حاشیه ای به او نمی چسبد و می تواند وزیری شایسته برای دولت وفاق ملی پزشکیان باشد. او به معنای واقعی کلمه یک «اصلاح طلب عملگرا» و یک «اصولگرای روشنفکر» است، برای اصلاح امور جدی است و از اصول خود عقب نشینی نمی کند.
۴ - دارای مقبولیت و اعتماد بالا در بین ارکان حاکمیت و جامعه علمی و صنعتی است. محبوبیت و مورد وثوق بودن وی نزد کارآفرینان، دولتمردان و بدنه وزارت نیرو می تواند نوید همگرایی همه جانبه ای در آینده آن وزارتخانه داشته باشد. وضعیت بحرانی آب و برق به هم افزایی کاملی نیاز دارد و باید تمام کشور دست به دست هم دهند تا بر این وضعیت خطرناک هر چه سریع تر فائق شویم.
۵ - باهوش، عقلگرا و خوشفکر است. توان جمع بندی و نتیجه گیری فوق العادهای در جلسات و مذاکرات دارد و پیشنهادها و راهکارهای او حساب شده است. وی ذهنی روشن و قدرت حل مسئله بالایی در رویارویی با موانع و مشکلات گوناگون دارد.
۶ - پرکاری فوق العاده او زبانزد است. در روزهای آغازین کار در وزارت صمت به ایشان می گفتم نگران سلامتی تان هستم، چند هفته بعد و پس از جلسات سخت و تلاش های شبانه روزیش به او می گفتم دیگر نگران سلامتی تان نیستم! نگران جانتان هستم!
۷ - شجاعت و جسارت مثال زدنی علی آبادی در طول سالیان متمادی توانسته موفقیت های بزرگی را به ارمغان بیاورد. بارها از نزدیک شاهد خط شکنی ها و نوآوری های او بوده ایم. بسیار پیش آمد که برای تغییر یا به کارگیری یک مدیر از جوانب گوناگون توصیه ها و فشارهایی وجود داشت، او دستور بررسی می داد، اگر وارد بود اقدام می کرد و در صورتی که نادرست بود تسلیم نمی شد.
۸ - یک استراتژیست حرفه ای و یک مدیر اجرایی قدرتمند است. او استاد مسلم پیاده سازی تفکر طراحی (Design Thinking) و حل مسائل پیچیده در مدیریت سازمان است. وی دارای نگاهی برونگرا و اعتقاد به توانمندی درونی است، در عرصه های علمی و پژوهشی خوش درخشیده و سابقه خوبی در ستاد و میدان عمل داشته است.
۹ - در مدیریت و برنامه ریزی، صاحبِ سبک است. رهبری و هدایت تیم را بلد است و انسانشناسی و روانشناسی بالایی دارد. به جانشین پروری اعتقاد راسخ دارد و به مدیران خود واسپاری و تفویض اختیار می نماید و از قدرت پیش بینی و آینده نگری خوبی برخوردار است.
۱۰ - اعتماد و اعتقاد راسخ به مدیران جوان یکی از خصوصیات ایشان است. کمتر مدیر باکیاست و موفقی در نظام مدیریتی کشور را می بینیم که این همه مدیر جوان در اطرافش باشند. او سرد و گرم روزگار را چشیده و بالا و پایین های آن را دیده است، بی گدار به آب نم یزند، خوب آموزش می دهد، محک می زند و سپس میدان و فرصت را در اختیار قرار می دهد.
۱۱ - دوست و دشمن سلامت و پاک دستی او را تصدیق می کنند. عباس علی آبادی متشرع و اهل احتیاط است و اهل زد و بند سیاسی نیست. او در بیتکلف بودن و تدین یکی از شبیه ترین افراد به شخص آقای پزشکیان است.
۱۲ - اهل مبارزه آگاهانه با فساد و رانت است. حساسیت وی نسبت به فساد زیاد است و برخوردش قاطعانه و هوشمندانه. در عین حال اخلاقمدارانه و مشفقانه تلاش می کند آگاه کند، فرصت دهد و آبروی افراد را محافظت نماید.
۱۳ - کارنامه ای کمنظیر و سراسر دستاورد و افتخار در مپنا داشته است. امروز مپنا نماد خودباوری و مایه مباهات ایران و ایرانی شده است. من تقریبا جوانی خود را در سفر و کسب و کار گذراندم. وقتی برای اولین بار از کارخانه های مپنا بازدید کردم حیرت زده شدم و این همه پیشرفت و شکوه را باور نمی کردم. بعدها بسیاری از دوستان ناامید یا مسئولان سابقِ سرخورده را به بازدید مپنا دعوت می کردم! موقع خداحافظی شان غالبا سکانسی تکراری اتفاق می افتاد، مرا در آغوش می کشیدند و با خوشحالی می گفتند: «باور نکردنی است، کاش زودتر مپنا را دیده بودم. به ایرانی بودنم افتخار می کنم ...»
۱۴ - در هر مسئولیتی توجه ویژه به وضعیت معیشتی و رفاهی کارکنان خود داشته است. به عنوان مثال، پرسنل گروه مپنا با جمعیتی حدود ۳۰ هزار نفر که با خانواده های خود حدود یکصد هزار نفر جمعیت خواهند داشت، از سطح دستمزد، رفاهیات و رضایتمندی بالایی برخوردار هستند به طوریکه آرزوی فارغ التحصیلان دانشگاه های معتبر کشور استخدام و همکاری با گروه بزرگ مپنا است. در وزارت صمت نیز از نزدیک شاهد دغدغه مندی و پیگیری های او بودم که البته تلاش های وی با دست اندازهای زیادی در خارج از وزارتخانه همراه بود.
۱۵ - مرد کارهای بزرگ است. به عنوان مثال او در سال اول وزارت صمت توانست با وجود عدم همکاری ها طلسم برقی سازی خودرو در ایران را بعد از یک دهه بشکند. اعتراف می کنم به هیچ وجه درک نمی کردم چرا موضوع حمل و نقل برقی این قدر برای او اهمیت داشت تا جایی که شخصاً روند پیشرفت کار را دنبال می کرد. کم کم متوجه شدم به چه می اندیشد. در کشور روزانه بیش از ۱۲۰ میلیون لیتر بنزین مصرف می گردد و سالیانه ۸۰ میلیارد دلار یارانه سوخت پرداخت می‌شود. (ایران رتبه اول پرداخت یارانه انرژی در بین کشورهای جهان است!)
۱۶ - الگویی برای مدیریت تراز ملی است. او هم رنجیده است و هم سنجیده. از قدیم الایام در اتاق کار آقای دکتر تخت های بود که به رسم معلمی اش در بسیاری از جلسات بلند می شد و با شور و حرارت از دغدغه هایش می گفت، شکل می کشید و عدد می نوشت و ثابت می کرد که به سمت خسران و زیان پیش می رویم. بیش از همه از هدررفت انرژی و چوب حراج زدن به منابع و ثروت کشور گلایه می کرد و راهکارهایی علمی و عملی ارائه می داد. عباس علی آبادی زنگ هشدار بحران جدی ناترازی انرژی را بیش از پانزده سال پیش به صدا درآورده بود. حقیقت این است که ناترازی های مختلف اعم از ناترازی انرژی، بانکی و ارزی محصول مدیران ناتراز کشور است!
۱۷ - تسلط او به دیپلماسی انرژی و اقتصاد کلان می تواند اقتصاد صنعت آب و برق را متحول کند و فضایی جذاب برای بخش خصوصی به منظور سرمایه‌گذاری در این صنعت را فراهم نماید. او دنیا دیده است و توانایی تعاملات در سطح ملی و بین المللی و نیز جذب سرمایه گذاران بخش خصوصی داخلی و بین المللی را دارد.
۱۸ - تسلط بر چالش های اصلی صنعت نیروگاهی و آب و برق و نیز مشکلات درونی و بیرونی وزارت نیرو سبب می شود تا در دورهی جدید اقدامات بسیار خوبی را به ویژه در حوزه رفع ناترازی میان تولید و مصرف برق کشور رقم زند. تاکید بر احداث ۱۲هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر مطابق با برنامه هفتم توسعه، تاکید بر حمایت از بورس انرژی، رفع موانع صادرات برق تجدیدپذیر توسط بخش خصوصی موارد مهم در برنامه کاری او است.
۱۹ - وزیر موفقی در وزارت صنعت، معدن و تجارت بود. مدت کوتاهی نزدیک به یکسال وزیر وزارتخانه بزرگ و مهم صمت بود. وزارت را در شرایطی تحویل گرفت که بحران های زیادی برای او از گذشته به ارث رسیده بود؛ کمبود ارز، حقوق و مزایای حداقلی پرسنل ستاد وزارتخانه، تغییر نامناسب چارت سازمانی، سرگردانی مدیران و پرسنل بدون پست و جایگاه، سامانه های ناکارآمد، مشکلات عدیده خودروسازان و ... .
او زبان گویای تولیدکنندگان و بازرگانان در هیئت دولت و جلسات ستاد اقتصادی دولت و ... شد و اقدامات ارزشمندی اعم از شتاب دادن به احیای واحدهای تولیدی نیمه فعال و راکد، اهتمام به برقیسازی صنعت حمل و نقل، توسعه و تکمیل زنجیره های ارزش صنایع و ... را سامان بخشید.
۲۰ - او شیفته مقام و منصب نبوده و نیست. در طی چند دهه گذشته بارها برای پست هایی کلیدی با او صحبت شد، منصب هایی که در عالَمِ واقع سر و دست زیادی برایش شکسته شده است! گاهی اوقات از او خواهش می کردم مسئولیتی مهم را بپذیرد، بعد از دیدن اصرار و الحاح زیاد میگفت: «هیچ وقت نباید دنبال پست و مقام باشیم» و این شعر سعدی شیرازی را زمزمه می کردند:
طلب منصب فانی نکند صاحبِ عقل عاقل آن است که اندیشه کند پایان را
یکی از مهمترین دلایل موفقیت او در مپنا همین پایمردی، آگاهی به هدف و به اصطلاح از این شاخه به آن شاخه نپریدن های او بود.
چهارده سال شبانه روزی در مپنا جنگید و کاری کرد که آوازه نیک مپنا در عرصهی داخلی و بین المللی، نزد متخصصان و اهل دانش بلند و پیچیده شد. دکتر عباس علی آبادی البته تکلیف مدار است و اگر بداند کاری از دستش ساخته است از زیر بار مسئولیت شانه خالی نخواهد کرد... .