گروه جامعه ایرنا - مجلس شورای اسلامی پاییز سال گذشته و در جریان بررسی لایحه برنامه هفتم، بندی را مصوب کرد که بر اساس آن و با هدف عدالت در پرداخت حقوق شاغلان و بازنشستگان و نیز متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان با ۹۰ درصد حقوق و فوق العاده‌های مستمر مشمول کسور شاغلان مشابه و همتراز، دولت مکلف است تا پایان سال سوم برنامه اقدام لازم را به عمل آورد. این افزایش از سال ۱۴۰۳ در سال نخست معادل ۴۰ درصد و در سال‌های دوم و سوم هر کدام ۳۰ درصد مابه‌التفاوت تا ۹۰ درصد یاد شده خواهد بود.
این مصوبه سبب ایجاد امید در جامعه بازنشستگی کشور شد و آنان امیدوار بودند با اجرای این برنامه که تصور می شد از ابتدای سال ۱۴۰۳ آغاز شود، بخشی از مشکلات مالی آنها مرتفع شود اما پیش بینی ها درست از آب در نیامد و رفت و برگشت چندباره مصوبه برنامه هفتم بین مجلس، شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام، تبدیل شدن آن به قانون را به تاخیر انداخت به طوری که در تیرماه امسال قانون برنامه هفتم توسعه به دستگاههای اجرایی ابلاغ شد.
با این وجود، در جریان بررسی قانون بودجه ۱۴۰۳ کل کشور، با اصرار مجلس، دولت قبول کرد که اجرای متناسب سازی حقوق بازنشستگی را از همین امسال آغاز کند و برای تامین منابع آن نیز یک درصد مالیات بر ارزش افزوده اضافه شد تا ۵۰ هزار میلیارد تومان به منابع دولت افزوده شود.
تاخیر در ابلاغ برنامه هفتم توسعه موجب شد تا در سوم تیرماه امسال هیات وزیران به استناد اصل ۱۳۸ قانون اساسی و در اجرای بند «ر» تبصره ۶ و بند « د » تبصره ۱۵ قانون بودجه ۱۴۰۳ مصوب کرد تا زمان ابلاغ آیین نامه اجرایی قانون متناسب سازی برنامه هفتم پیشرفت و صدور احکام آن، «ماهانه مبلغ یک میلیون تومان» به هر یک از بازنشستگان کشوری به صورت علی الحساب از ابتدای سال ۱۴۰۳ پرداخت شود که از ششم تیرماه اجرایی و سه میلیون تومان بابت سه ماهه ابتدای سال (فروردین تا خرداد) به حساب بازنشستگان واریز شد.
یکم مرداد ماه امسال گام دیگری برای متناسب سازی حقوق بازنشستگان کشوری برداشته شد و آیین نامه اجرایی آن به تصویب رسید اما در ماده ۴ آن به سازمان اداری و استخدامی و برنامه و بودجه کشور ماموریت داده شده که جداول مربوط به نحوه شناسایی و طبقه بندی بازنشستگان را براساس مبلغ پرداختی توسط شاغلان مشابه و همطراز در پایه، رتیه، مرتبه، طبقه، درجه، گروه یا سایر عناوین مشابه و با ملاک قرار دادن ۳۰سال سابقه تهیه و به این صندوق ابلاغ کنند.
آنطور که رضا فیضی نژاد معاون امور فنی و بیمه ای صندوق بازنشستگی کشوری اعلام کرده است، این جداول و نحوه محاسبه متناسب سازی، هنوز ابلاغ نشده و در صورت ابلاغ ، ظرف ۲۴ ساعت احکام اصلاحی حقوق بازنشستگان این صندوق در اسرع وقت انجام می شود.
چرا متناسب سازی برای بازنشستگان اهمیت دارد؟
پنج ماه از سال ۱۴۰۳ گذشته است و به زودی این سال به نیمه می رسد و همچنان بازنشستگان چشم به راه هستند تا سریعتر حقوق آنان ترمیم یابد تا از عهده معیشت خود بر آیند.
اینکه چرا متناسب سازی برای بازنشستگان مهم است، پاسخ روشنی دارد؛ حقوق دریافتی آنان کفاف هزینه های آنان را نمی دهد؛ اغلب آنان بیش از ۶۰ سال سن دارند و یا به دلیل بیماری امکان اشتغال مجدد را ندارند.
بر اساس آخرین آمار صندوق بازنشستگی کشوری که در پایان اسفند ۱۴۰۲ تهیه شده است، یک میلیون و ۷۱۵ هزار و ۶۵۶ نفر حقوق بگیر این صندوق هستند که از این رقم یک میلیون و ۳۹۷ هزار و ۹۸۹ نفر یعنی ۸۱ درصد آنان حقوق بگیران بازنشسته هستند؛ پس از آن ۱۸ درصد را وراث متوفیان و یک درصد را از کار افتادگان تشکیل می دهند.
اینکه ۶۵ درصد از حقوق بگیران صندوق بازنشستگی را مردان تشکیل می دهند و وزارت آموزش و پرورش با یک میلیون و ۹۲ هزار و ۳۶۳ نفر ینی با ۶۳.۶۷ درصد بیشترین حجم بازنشستگان عضو صندوق را به خود اختصاص داده است، نشان می دهد که معیشت بخش اعظمی از حقوق بگیران صندوق به قشر فرهنگیان تعلق می گیرد که عمری را صرف آموزش نسل های مختلف این سرزمین کرده اند.
نکته دیگر اینکه وزارت بهداشت با بیش از ۲۲۱ هزار بازنشسته و جهادکشاورزی با بیش از ۷۹ هزار بازنشسته در رده های بعدی بازنشستگان صندوق بازنشستگی کشوری قرار گرفته اند.
نکته سوم درباره متناسب سازی حقوق بازنشستگان کشوری را باید در میانگین حقوق این قشر جست و جو کرد؛ بر اساس آمار صندوق، میانگین دریافتی حقوق‌بگیران در پایان اسفند پارسال برابر ۱۱ میلیون و ۵۸۲ هزار و ۹۲۴ تومان بوده است و مهمتر اینکه طبق همین آمار ۴۰۴ هزار و ۵۲۷ نفر از اعضای این صندوق یعنی ۲۳.۵۸ درصد آنان بین ۱۰ میلیون و ۸۳ هزار و ۷۲۰ تومان تا ۱۱ میلیون و ۲۷۰ هزار و ۴۰ تومان دریافتی دارند.
گروه بعدی کسانی هستند که بین ۱۱ میلیون و ۲۷۰ هزار و ۴۰ تومان تا ۱۲ میلیون و ۴۵۶ هزار و ۳۶۰ تومان در ماه دریافتی دارند که ۲۰.۳۰ درصد از کل حقوق بگیران صندوق بازنشستگی را تشکیل می دهند.
گروه سوم که در مجموع ۱۴.۵۴ درصد از حقوق بگیران صندوق را به خود اختصاص داده است، ماهانه بین ۱۲ میلیون و ۴۵۶ هزار و ۳۶۰ تومان تا ۱۳ میلیون و ۶۴۲ هزار و ۶۸۰ تومان دریافتی دارند.
این اعداد بدان معناست که ۴۸.۸۲ درصد از حقوق بگیران صندوق بازنشستگی کشوری بالاتر از میانگین صندوق دریافتی دارند ضمن آنکه حقوق دریافتی ۱۳.۹۸ درصد از حقوق بگیران مبلغی بیش از ۱۴ میلیون و ۸۲۹ هزار تومان در ماه دریافتی دارند و بقیه کمتر از این مقدار حقوق دریافت می کنند.
حال اگر بدانیم میانگین سنی بازنشستگان صندوق ۶۴.۵ سال است، به اهمیت متناسب سازی حقوق این قشر بیشتر پی می بریم و اینکه چرا بازنشستگان در میانه سال چشم به راه ترمیم حقوق خود هستند تا از اسب تورم جا نمانند.