رضا اسماعیلی در گفت‌وگو با خبرنگار کتاب ایرنا، ضمن عرض تسلیت برای درگذشت محمدعلی بهمنی غزل‌سرای بزرگ معاصر اظهارداشت: بهمنی یکی از غزل‌سرایان نیمایی بودند. او نخستین مجموعه شعرش با عنوان «باغ لال» را در سال ۱۳۵۰ منتشر کرد. این مجموعه، اشعار نیمایی بود و بعد از آن مجموعه «در بی وزنی» را که اشعار آزاد و شاملویی بودند، منتشر کرد.
این شاعر با تاکید بر ارادت بهمنی به نیما یوشیج گفت: بهمنی با بهره‌گیری از گفتار نیمایی قدم در راه سرودن غزل‌هایی نو نهاد. حتی در مجموعه «در باغ لال»، سه غزل گنجانده بود که نشان دهنده غزل‌سرایی او از همان سال‌ها بود، با اینکه سرودن شعر را در قالب نیمایی آغاز کرد.
وی در توضیح تفاوت و وجه تمایز غزل‌های بهمنی با سایر غزل‌سرایان بیان کرد: او راه جدیدی را پیش نهاد، مسیری که قبل از او توسط سیمین بهبانی، حسین منزوی و منوچهر نیستانی آغاز شده بود. بهمنی هم سعی کرد از قابلیت و ظرفیت شعر نیمایی استفاده کند و به شعر طراوت ببخشد به همین دلیل غزل او غزل نو و نیمایی و متفاوت با غزل کلاسیک است.
غزلِ بهمنی، متاثر از نیما بود
اسماعیلی با اشاره به اینکه بهمنی سال‌ها در بندرعباس زندگی می‌کرد، اظهارداشت: بهمنی در بندرعباس مدیریت یک چاپخانه را برعهده داشت و چند سال پیش امکانی در تهران مهیا شد و در این شهر زندگی می‌کرد.
این پژوهشگر با اشاره به قرار دیداری که شاعران با شنیدن سکونت بهمنی در تهران با او گذاشتند، افزود: قبل از این دیدار بهمنی توصیه کرد که آپارتمانش نُقلی است و بهتر است تعداد شعرا مناسب باشد. در نتیجه ۱۰ تا ۱۲ شاعر به دیدار او رفتیم. شاعران شعر می‌خواندند و گاهی شعر را به او تقدیم می‌کردند. در پایان هم استاد یک ربع درباره غزل صحبت کردند، در این نشست توضیحاتی درباره شعرهای سیمین بهبهانی، منوچهر نیستانی و حسین منزوی داد.
وی گفت: بهمنی این غزل مشهورش را هم خواند؛ «جسمم غزل است اما، روحم همه نیمایی ست/ در آینه تلفیق، این چهره تماشایی ست» بهمنی در این بیت می‌گوید با اینکه غزل می‌سراید از نیما تاثیر پذیرفته است.
بهمنی در غزل‌هایش با مخاطب حرف می‌زند
اسماعیلی با اشاره به اینکه زبان شعر بهمنی، ساده، صمیمی و صادقانه است، اظهارداشت: در غزل بهمنی پیچیدگی نمی‌بینیم، انگار او با ما در غزل حرف می‌زند. یکی دیگر از خصوصیات او حشر و نشر «نشست و برخاست» با جوانان بود او هیچ وقت با نوآوری جوانان مخالف نبود. او معتقد بود اگرچه برای خلق حرف نو باید با عرق ریزان روحی گام برداریم و ممکن است زمین بخوریم اما باید به این مهم بپردازیم.
این منتقد ادبی با تاکید بر اینکه بهمنی با جوانان بیشتر از شاعران پیشکسوت وقت می‌گذراند، افزود: او اشعار جوانان را گوش می‌کرد و اگر نکته‌ای به نظرش می‌رسید، به آن‌ها توضیح می‌داد. حتی وقتی رئیس شورای شعر و موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود، شاعران جوان به دیدارش می‌رفتند و شعرهایشان را برای او می‌خواندند؛ اگر نکته‌ای به نظرش می‌رسید می‌گفت.
به گفته او، بهمنی برای جوانان ارزش قائل بودند و می‌گفت که شعر آینده ایران را باید جوانان بسازند. به همین دلیل معتقد بود نباید برای پیشرفت جوانان مانع ایجاد کرد.
بهمنی با شعرهای خود در جامعه ادبی زندگی می‌کند
اسماعیلی با اشاره به اینکه از زمان نخستین سکته مغزی، اخبار در ارتباط با سلامت محمدعلی بهمنی را دنبال می‌کرد، افزود: متاسفانه در روزهای گذشته اخبار تلخ پشت سر هم آمد و امکان برگشت وجود نداشت اما همانطور که بهمنی گفته است؛ «من زنده ام هنور و غزل فکر می‌کنم»
این پژوهشگر با تاکید بر اینکه بهمنی با شعرهای خود در جامعه ادبی زندگی می‌کند، گفت: با مرگ جسمانی او، یاد و خاطره‌اش فراموش نخواهد شد. بهترین یادگار مجموعه آثار باقی مانده از او هستند که باید تجدیدچاپ، نقد و بررسی شوند.
به گفته اسماعیلی، باید به عنوان غزل نو و نیمایی بر روی آثار بهمنی بحث و بررسی شود تا جوانان با در نظر گرفتن تجربیاتش راه او را ادامه دهند و بتوانیم در آینده باغ هزار درخت ادبیات داشته باشیم، سیمین بهبانی، حسین منزوی و منوچهر گلستان‌های دیگر متولد شوند و پرورش پیدا کنند.
به گزارش ایرنا، محمدعلی بهمنی متولد سال ۱۳۲۱ در دزفول بود و شامگاه نهم شهریور در پی عارضه مغزی در ۸۲ سالگی از دنیا رفت. «باغ لال»، «در بی‌وزنی»، «گاهی دلم برای خودم تنگ می‌شود»، «این خانه واژه‌های نسوزی دارد»، «شاعر شنیدنی است»، «چتر برای چه، خیال که خیس نمی‌شود» و «من زنده‌ام هنوز و غزل فکر می‌کنم» از دفترهای شعر او هستند.
آیین بدرقه این شاعر فقید یکشنبه-۱۱ شهریورماه- از ساعت ۹ صبح از مقابل تالار وحدت (پهنه رودکی) برگزار می‌شود، مراسم تشییع و بزرگداشت زنده یاد بهمنی سه‌شنبه-۱۳ شهریورماه- در محل فرهنگسرای آوینی بندرعباس برگزار می‌شود و محل خاکسپاری این استاد شعر و غزل کشورمان نیز در ضلع جنوبی تالار آوینی فرهنگسرا در نظر گرفته شده است.