به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا غلامرضا جمشیدیها افزود: این رشته در سال ۱۳۹۹ تدوین شد اما مراحل تصویب و اجرای آن تا سال ۱۴۰۳ به تعویق افتاد و امسال دانشگاه تهران برای اولین بار دانشجوی کارشناسی جامعهپژوهی اسلامی پذیرش میکند. محل اجرای این رشته، گروه علوم اجتماعی اسلامی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران است.
رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران ادامه داد: «جامعه پژوهی اسلامی» درواقع همان رشته جامعه شناسی کاربردی با رویکرد اسلامی است. بیش از نیمی از دروس رشتههای متعارف جامعه شناسی و پژوهشگری علوم اجتماعی در این رشته ارائه میشود. علاوه بر این دروس، بالغ بر ۸۰ واحد در میان دروس تخصصی الزامی و اختیاری در این رشته گنجانده شده تا به اهداف فوق پاسخ دهد. این دروس با رویکردی میان رشتهای و متناسب با فضای کاربردیسازی علم در ایران تدوین شدهاند. این رشته مناسب دانشجویانی است که دغدغه مطالعات کاربردی علوم اجتماعی دارند و موضوع میانرشتهای همچنین مسائل بومی برای آنها اهمیت دارد.
جامعه پژوهی اسلامی و گامی مهم برای کاربردی شدن علوم اجتماعی در ایران
عضو هیات علمی دانشگاه تهران تأکید کرد، در نتیجه تلاشهای مشترک حوزه و دانشگاه، مجموعه رشتههایی تدوین شدند که چند هدف عمده را دنبال میکنند؛ آشنایی با مهمترین دیدگاهها و سنتهای نظری در حوزهی علوم اجتماعی و ایران و اسلام. شناخت نسبتاً عمیق و بعضا انتقادی نسبت به علوم اجتماعی معاصر و فلسفهی آن. تلاش برای تدوین یک سنت علمی متناسب با ایران و اقتضائات آن در وضعیت معاصر عالم. گشایش افقهای جدید میان رشتهای در مطالعات اجتماعی با رویکرد اسلامی. همه این اهداف ذیل یک دیدگاه کلان تعریف شدهاند و آن هم کاربردی کردن علوم اجتماعی برای ایران و جهان اسلام بوده است.
وی در ارتباط با عقبه تاریخی این رشته اظهار داشت: از آغاز تشکیل رشته جامعهشناسی و کلا از شروع نقد اجتماعی، دیدگاه اسلامی با معادنگری و ژرفنگری معقول و حکیمانه، پرنفوذترین تحلیلهای اجتماعی را در دیدگاههای بزرگانی مانند شهید مطهری یا مرحوم شریعتی رقم زدهاند و منشا حرکات اجتماعی مهم و تاریخسازی شدهاند.
جمشیدیها تاکید کرد: پیش از آنها هم بزرگانی مانند فارابی و خواجه نصیر و فیالجمله خط پیوستهای از متفکران مسلمان، دانشی تولید کردهاند که راهبر موثر جامعه ایران بودهاند و به طور تاریخی مورد اقبال مردم واقع شدهاند. این امر موجب شده است تا این ضرورت احراز شود که دانشجویان علوم اجتماعی به تفصیل بیشتری با مهمترین دیدگاهها و سنتهای نظری در حوزهی حکمت اجتماعی ایران و اسلام در کنار علوم اجتماعی غربی آشنا شوند. ما به دانشجویانی احتیاج داریم شناخت عمیق و انتقادی نسبت به علوم اجتماعی معاصر و فلسفهی آن داشته باشند و برای تدوین یک سنت علمی متناسب با ایران و جهان اسلام و اقتضائات آن در وضعیت فعلی آمادگی داشته باشند. همه این اهداف ذیل یک دیدگاه کلان تعریف شدهاند و آن هم کاربردی کردن علوم اجتماعی برای ایران بوده است.
وی با بیان اینکه در راستای همین اهداف رشتههایی مانند «دانش اجتماعی مسلمین» و «فلسفه علوم اجتماعی» در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری در برخی دانشگاهها پیش از این ارائه و با استقبال دانشجویان مواجه شدند، خاطر نشان کرد: حال جای یک رشته کارشناسی در این میان خالی بود. رشته جامعه پژوهی اسلامی با این هدف تدوین شد که دانشجویان کارشناسی را برای پژوهش اجتماعی با رویکرد بومی ایرانیاسلامی آموزش دهد.
جمشیدیها در پایان خاطرنشان کرد: اضافه شدن جامعه پژوهی اسلامی به رشتههای کارشناسی، تنوع دیدگاهها و گستره علوم اجتماعی را در ایران افزایش خواهد داد. خواهرخواندههای این رشته طیفی از رشتههای کارشناسی از جامعه شناسی و پژوهشگری اجتماعی تا مردمشناسی و برنامهریزی اجتماعی و فرهنگ و ارتباطات را شامل میشود. هریک از این رشتهها بالغ بر ۱۰ تا ۲۰ واحد درس در دروس تخصصی خود دارند که با جامعه پژوهی اسلامی مشترک است.البته اشتراک عمده این رشته همانطور که اشاره شد با جامعه شناسی است، اما در عین حال به دلیل ارائه دروس اسلامی و میان رشتهای از این رشته استقلال دارد.
داوطلبان کنکور سراسری سال ۱۴۰۳ با مراجعه به دفترچه انتخاب رشته میتوانند جامعهپژوهی اسلامی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران را انتخاب کنند.