به گزارش خبرنگار موسیقی ایرنا، آلبوم «ردیف آوازی تعزیه» اثر سید محسن هاشمی شامل ۱۲ لوح فشرده در دستگاههای مختلف موسیقی ایرانی؛ آواز بیات ترک، شور، آواز ابوعطا، آواز دشتی، آواز افشاری، همایون، بیات اصفهان، سهگاه، چهارگاه، ماهور، نوا و راست پنجگاه در ۲۳۸ قطعه است.
محسن جلیلی صدابردار، امیرمسعود امیری ناظر ضبط و یاسر فلاح پور پالایش صوتی و انوشیروان مانی گرافیست از دیگر عوامل اجرایی این اثر هستند که توسط مرکز موسیقی حوزه هنری انقلاب اسلامی منتشر شده است.
موسیقی از ارکان شبیهخوانی است
سیدمحسن هاشمی درباره این آلبوم نوشته است: «موسیقی یکی از ارکان شبیهخوانی است. موسیقی آوازی تعزیه مبتنی بر ردیف دستگاهی موسیقی ایرانی اجرا میشود. شبیهخوانان حافظان و امانتداران موسیقی آوازی ایران در سالهایی هستند که موسیقی ایرانی با ممنوعیت و محدودیتهای جدی مواجه بوده است و اهالی تعزیه در آن سالها این میراث گرانبها را به بهترین روش نگهداری کردهاند و بعدها این امانت با ارزش را به اهلش سپردهاند.
این مجموعه (ردیف آوازی شبیهخوانی) حاصل ۴۲ سال فعالیت مستمر و مداوم اینجانب در عرصه شبیهخوانی حرفهای است. در این سالها خوشهچین خرمن هنر استادان چیره دست این هنر بودهام که اکثرشان دستشان از دنیا کوتاه است و در هر روستا و آبادی که این بزرگواران حضور داشتند، خدمتشان میرسیدم و گوشهها و نغمات را میآموختم. همچنین از مجموعه ردیفهای آوازی استادان بزرگوار دوامی، کریمی، شجریان منصوری، کاظمی و دیگر استادان گرامی بهره بردهام.»
اهمیت خوانش توصیفی مقامها و گوشههای موسیقی و آواز ایرانی
همچنین داود فتحعلی بیگی پژوهشگر، مدرس و بازیگر و کارگردان پیشکسوت تئاتر و سینما نیز در این باره نوشته است: «شبیهخوانی یکی از هنرهای بینظیر ایرانی در قلمرو نمایشهای آئینی و سنتی است که موجبات حفظ و اشاعه موسیقی سنتی ایرانی در شرایط خاص سیاسی و اجتماعی گذشته را فراهم آورد. نظر به اینکه موسیقی ایرانی در قلمرو شبیهخوانی به خدمت نمایش درآمد، ویژگی توصیفی و نمایشی پیدا کرد.
ردیف آوازی گردآوری و اجرا شده توسط آقای سیدمحسن هاشمی از دو منظر حائز اهمیت است، یکی خوانش توصیفی مقامها و گوشههای موسیقی و آواز ایرانی که دربردارنده حالات روحی و عاطفی شخصیتهای نمایشی در موقعیتهای مختلف است و دیگری معرفی بخش قابل توجهی از گوشهها و مقامهای مغفول مانده در ردیف دستگاهی متداول موسیقی ایرانی. امید که این اقدام بایسته و شایسته موجب اعتلای هنر شبیهخوانی و رونق هر چه بیشتر موسیقی اصیل ایرانی گردد.»
سیدمحسن هاشمی خواننده و نوازنده متولد ۱۳۵۲ در تهران، فارغ التحصیل رشته موسیقی مقطع کارشناسی، دارای بیش از ۴۲ سال سابقه خوانندگی و فعالیت مستمر در عرصه شبیهخوانی حرفهای، ابداع نخستین و تنها متد آموزش علمی و اصولی شبیهخوانی، داور سه دوره جشنواره بینالمللی نمایشهای آیینی و سنتی، داور سوگواره ملی شبیهخوانی سال ۱۳۹۱، مسئول کمیته داوران سوگواره بینالمللی شبیهخوانی سال ۱۴۰۱ و دارای گواهینامه درجه یک هنری در رشته شبیهخوانی است.
به گزارش ایرنا، تعزیهخوانی یا شبیهخوانی، نوعی نمایش مذهبی ایرانی برگرفته از رویدادهای تاریخی و حماسی حزنانگیز درباره واقعه کربلا و شهادت امام حسین(ع) و اهل بیت و یاران او و مصائب خاندان پیامبر(ص) است، قدمت این هنر به حدود ۳۰۰ سال پیش میرسد که در حال حاضر بیشتر در روزهای ماه محرم و صفر میان شیعیان اجرا میشود. هنر نمایشی آیین تعزیه سال ۱۳۹۸ به عنوان چهارمین اثر فرهنگی ناملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد.