به گزارش خبرنگار ایرنا، کاظم جلالی شامگاه چهارشنبه در این نشست که در سن‌پترزبورگ روسیه برگزار شد، ابتدا سلام دکتر عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را به وزیران و مقامات فرهنگی کشورهای عضو گروه بریکس شرکت کننده در این اجلاس ابلاغ و اظهار کرد: با وجود تمایل آقای صالحی به حضور در این نشست، امکان شرکت ایشان به سبب مشغله آغاز کار در دولت جدید ایران میسر نشد.
تفاوت دیدگاه فرهنگی بریکس با تئوری پردازان غربی
سفیر ایران در روسیه در این نشست که به ریاست وزیر فرهنگ روسیه برگزار شد، اظهار داشت: همه ما می‌دانیم که فرهنگ، یکی از بنیان‌های اساسی روابط میان کشورها و قوام‌بخش ارتباطات در سایر عرصه‌ها است. هرچند که برخی از تئوری‌پردازان غربی روابط بین‌الملل، نظر دیگری دارند و تفاوت‌های فرهنگی را عامل تنش‌های بین‌المللی می‌دانند اما ما معتقد هستیم، درک فرهنگی از جهان معاصر، مسائل و پیچیدگی‌های آن و دوری از نگاه صرفاً مادی به پدیده‌ها می‌تواند عامل همگرایی‌های بین‌المللی باشد.
جلالی افزود: این دریافت مشترک ما متاثر از تغییراتی است که طی ده‌های گذشته در فضای بین‌الملل رخ داده و فهم متخصصان از عوامل موثر بر روابط بین‌الملل را دگرگون کرده است. بر همین اساس امروز در کنار قدرت سیاسی، نظامی و اقتصادی از شکل دیگری از قدرت سخن می‌گوییم که پایه‌های آن را مبانی ارزشی، هویتی و فرهنگی تشکیل می‌دهد.
وی خاطرنشان کرد: فرهنگ به گونه‌ای در همه ابعاد زندگی دولت‌ها و ملت‌ها تنیده شده که امروزه روابط بین‌الملل را روابط میان فرهنگ‌ها تعبیر می‌کنند.
فرهنگ، رکن سوم روابط بین‌الملل
سفیر ایران در روسیه در ادامه گفت: سیاست و تجارت را اگر دو رکن اصلی روابط بین‌الملل بنامیم باید گفت که فرهنگ رکن سوم آن است و رکنی مهم چون مستقیماً با روح و جان ملت‌ها در ارتباط است. از این رو توسعه روابط فرهنگی میان کشورهای مختلف بالاخص بریکس که تصمیم گرفته‌اند انعکاس صداهای مستقل و در عین حال هم‌راستا در عرصه جهانی باشند می‌تواند به تقویت، تداوم و تعمیق روابط در عرصه‌های دیگر همکاری منجر شود.
بریکس، صدای ملت‌های مستقل
جلالی که در این نشست از سوی مسعود احمدوند رایزن فرهنگی سفارت ایران در روسیه همراهی می‌شد، ادامه داد: اتحاد بریکس، صدای ملت‌هایی است که نخواسته‌اند در گرداب همسان‌سازی جهانی مبتنی بر ارزش‌های غربی غوطه‌ور شوند و تلاش کرده‌اند فرهنگ‌های مستقل ملی را در دامان خود بپرورانند و در حفظ آن به عنوان میراثی گرانبها کوشا باشند.
وی تأکید کرد: اکنون که جهان در نقطه عطف سیر تاریخی خود قرار گرفته است، بیش از هر زمانی نیاز به درک مشترک ملت‌ها و حمایت دولت‌ها برای ایستادگی در مقابل یکجانبه‌گرایی نظام سلطه احساس می‌شود. اعضای بریکس امیدوارند نظم نوینی در سایه احترام به سنت‌ها، حفظ مواریث فرهنگی و ارزش‌های اصیل اخلاقی و انسانی شکل گیرد. استقرار این نظم بیش از آنکه بر پایه سیاست و اقتصاد استوار باشد فرایندی فرهنگی مبتنی بر خودباوری است.
ضرورت تغییر مسیر فرهنگی به رویکردهای سنتی
سفیر ایران در روسیه اظهار داشت: بریکس تجلی این واقعیت است که جهان تک‌قطبی به انتهای خود رسیده و جهانی جدید تولد یافته و در حال رشد است. در این میان، تغییر مسیر فرهنگی و اجتماعی همسان‌سازی غربی به سمت رویکردهای سنتی در مظاهری چون تکریم و حفظ دیرپای‌ترین نهاد بشری یعنی خانواده فطری و احترام به زبان، آداب و سنت‌های ملی و قومی، بیش از پیش اهمیت یافته است.
یادآوری ظلم تاریخی به مردم غزه
جلالی با بیان اینکه نقش بریکس برای زیرسوال بردن مشروعیت تسلط ارزش‌های غربی، کلیدی است، اظهار داشت: بریکس با حضور کشورهای قدرتمند جهان، در کانون توجهات به عنوان اتحادی در شکل‌گیری مقابله اصولی با سلطه فرهنگ غربی قرار گرفته است و این فرصت‌های جدید و مسئولیت‌های جدی برای فعالان و مدیران فرهنگی ایجاد می‌کند.
وی افزود: این فرصت‌ها ناظر به یافتن راه‌حل‌هایی فرهنگی برای نزدیکی میان ملت‌ها و پذیرش مسئولیت در زمینه بحران‌های فرهنگی جهانی برای دولت‌ها است. یکی از این بحران‌ها ظلم‌هایی است که به مردم مظلوم غزه در نزدیک به یک سال گذشته صورت گرفته است.
اهمیت توسعه روابط فرهنگی میان کشورهای بریکس
سفیر کشورمان در روسیه در ادامه خاطرنشان کرد: ایران به عنوان عضو تازه بریکس با اتکا به فرهنگ و تمدنی دیرین و همچنین نظامی برآمده از انقلاب اسلامی که خود بر پایه‌های فرهنگی بنا شد بر اهمیت توسعه روابط فرهنگی میان اعضای این اتحاد تأکید دارد و آمادگی خود را برای همفکری در بحران‌های فرهنگی جهان مانند تضعیف نهاد فطری خانواده، ظلم و بی‌عدالتی، تحریم‌های ظالمانه در حوزه فرهنگ و هنر میان سطوح مختلف دست‌اندرکاران این عرصه از مسئولان و مدیران دولتی تا فعالان و نهادهای غیردولتی اعلام می‌کند.
عکس یادگاری وزیران فرهنگ و مقامات فرهنگی کشورهای عضو گروه بریکس، پایان بخش این نشست بود. مقامات فرهنگی بریکس و جمعی از شرکت‌کنندگان از کشورهای مختلف قرار است تا چهاردهم سپتامبر در چارچوب نشست فرهنگ‌های متحد در سن‌پترزبورگ برنامه‌های دیگری نیز داشته باشند.
سنگ بنای گروه اقتصادهای نوظهور در سال ۲۰۰۶ میلادی، در حاشیه شصت و یکمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک نهاده شد.
در سال ۲۰۰۹، نخستین اجلاس سران چهار کشور "بریک" (برزیل، روسیه، هند و چین) در یکاترینبورگ (روسیه) برگزار شد که آنها در بیانیه مشترک نهایی، توافق کردند که گفت‌وگوها و همکاری‌های منسجم، فعال، عمل‌گرا، باز و شفاف را نه تنها به نفع کشورهای در حال توسعه و بازارهای نوظهور، بلکه برای ایجاد نظم جهانی هماهنگ که صلح پایدار و مشترک را تضمین می‌کند، توسعه دهند.
با الحاق جمهوری آفریقای جنوبی در سال ۲۰۱۱، حرف س - "S" – (ابتدای نام South Africa ) به "بریک" اضافه شد.
در اجلاس سران بریکس در آفریقای جنوبی در تابستان ۱۴۰۲، سیریل رامافوزا رئیس جمهور این کشور اعلام کرد که اعضای این گروه (متشکل از برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) تصمیم گرفته اند از آرژانتین، مصر، اتیوپی، ایران، عربستان سعودی و امارات برای عضویت کامل بریکس دعوت کنند. رئیس‌جمهوری جدید آرژانتین پس از آن اعلام کرد که کشورش به این گروه نمی‌پیوندد. سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه که کشورش ریاست گروه بریکس را برعهده دارد، در پاسخ به پرسشی در این باره گفت: ما دعوت از آرژانتین را لغو نمی کنیم، این دعوت باقی می ماند. خواهیم دید که توسعه بیشتر بریکس چگونه پیش می رود و همکاران آرژانتینی ما درباره این موضوع چه نتیجه گیری خواهند کرد.
کشور روسیه به عنوان رئیس دوره ای گروه بریکس در سال ۲۰۲۴ حدود ۲۵۰ رویداد را در این چارچوب برنامه ریزی کرده است.
در میان اعضای جدید، مشارکت عربستان سعودی در رویدادهای بریکس کمرنگ بوده است. به گفته کنستانتین کاساچف نایب رئیس شورای فدراسیون روسیه، ریاض همچنان در حال بررسی مشارکت در گروه بریکس است.