به گزارش خبرنگار گروه علمی ایرنا پیمان صالحی امروز (شنبه) در اجلاس روسای دانشگاه‌ها، موسسات آموزش عالی، پژوهشی و فناوری کشور با اشاره به اینکه در برنامه هفتم توسعه رسیدن به رتبه علمی ۱۴ برای ایران پیش‌بینی شده، گفت: نمودار رتبه علمی نشان می‌دهد در دوره‌ای بیشترین شتاب رشد علمی را داشتیم ولی در سال‌های اخیر نمودار روند رشد علمی ثابت مانده است. در حال حاضر در پایگاه اطلاع‌رسانی وب آو ساینس رتبه ۱۷ و در اسکوپوس رتبه ۱۶ را داریم. ترکیه، برزیل، هلند و عربستان سعودی کشورهایی هستند که در رتبه بندی اطراف ما قرار دارند.
معاون پژوهشی وزارت علوم به کاهش رشد علمی در دانشگاه‌های آزاد، وزارت علوم و وزارت بهداشت اشاره کرده و یادآور شد: این وضعیت نشان می‌دهد اتفاقی در کشور سبب این کاهش رشد علمی شده است؛ در سال ۱۳۹۰ میزان تخصیص بودجه سهم دولت به وزارت علوم ۲ میلیارد دلار بود و در سال ۱۴۰۲ این میزان به یک میلیارد دلار رسید.
صالحی مهم‌ترین دلیل کاهش رشد علمی را موضوع تامین مالی و ارتباطات بین‌المللی دانست و ادامه داد: متوسط بودجه در دانشگاه‌هایی که جزو ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان هستند، بیش از هزار و ۴۰۰ میلیون دلار است، دانشگاه‌هایی که رتبه بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ دارند، متوسط ۶۰۰ میلیون دلار و دانشگاه‌های دارای رتبه زیر ۵۰۰ به طور متوسط ۴۰۰ میلیون دلار بودجه دارند. بنابراین رابطه مستقیمی بین تامین مالی و رتبه وجود دارد.
استاد دانشگاه شهید بهشتی اظهار کرد: یکی از اهداف برنامه هفتم توسعه، قرار گرفتن ۲۰ دانشگاه ایرانی با رتبه زیر ۵۰۰ در یکی از نظام‌های رتبه‌بندی است که فعلا در رتبه‌بندی کیو اس ۵ دانشگاه ما رتبه زیر ۵۰۰ دارند.
وی با تاکید بر تعیین درآمد ثابت در ردیف‌های بودجه برای پژوهش و فناوری گفت: در قوانین مختلف ردیف‌هایی را برای بودجه تعریف کرده‌اند؛ مثل اختصاص سهمی از درآمد دخانیات برای وزارت بهداشت. ما نیز در بودجه ۱۴۰۳ بندی برای اختصاص درصدی از فروش میعانات به شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری به مجلس ارائه داده بودیم ولی در صحن مجلس رای نیاورد.
صالحی با اشاره به راه های کسب بودجه اظهار داشت: یک راه این است که در قوانین بودجه بتوانیم درصدی ثابت از درآمد گمرگ، درآمد صادرات و غیره را به سمت پژوهش و فناوری بیاوریم.
ضرورت توجه به وقف برای تامین مالی پژوهش
وی آموزش عالی را با تحقیق و توسعه متفاوت دانست و توضیح داد: بر اساس سند نقشه جامع علمی کشور قرار بود تا سال ۱۴۰۴ سهم پژوهش و فناوری از تولید ناخالص داخلی به ۴ درصد (۲ درصد از بخش دولتی و ۲ درصد از بخش خصوصی) برسد. سهم پژوهش و فناوری از تولید ناخالص داخلی در کشور در سال‌های اخیر حدود نیم درصد بوده است.
صالحی در مورد وضعیت کشورهای اطراف گفت: تولید ناخالص داخلی برخی کشورهای همسایه به یک تریلیون دلار رسیده و با چنین سرمایه گذاری اساتید، پژوهشگران و دانشجویان کشور واقعا جهاد می‌کنند.
وی با اشاره به ظرفیت وقف گفت: موضوع وقف را جدی نگرفتم با وجود اینکه تکالیف قانونی در زمینه وقف داریم. در بیانات مقام معظم رهبری هم تاکید بر ورود وقف به حوزه آموزش عالی شده است. در یک بازه زمانی دانشگاه هاروارد ۵۵ میلیارد دلار درامد وقفی داشته است.
معاون پژوهشی وزیر علوم به ظرفیت استفاده از قانون فاینانس (تامین مالی) اشاره کرد و گفت: استفاده از ظرفیت فاینانس در برنامه وزیر علوم نیز بوده است. دانشگاه‌ها می‌توانند تا ۳۰ میلیارد یورو از فاینانس استفاده کنند.
صالحی اظهار کرد: اگر تصور کنیم موضوعات امنیت غذایی، اقتدار دفاعی، سلامت و بهداشت، حفظ محیط زیست و دانش بنیان بدون همکاری دانشگاه‌ها اتفاق افتاده، اشتباه است.
اجلاس یک‌روزه روسای دانشگاه‌ها، موسسات آموزش عالی، پژوهشگاه‌ها و مراکز آموزشی وابسته به وزارت علوم و دستگاه‌ها در آستانه سال تحصیلی جدید و به منظور افزایش هماهنگی بین روسای دانشگاه‌ها و ستاد وزارتخانه امروز (شنبه، ۲۴ شهریور) در سالن همایش‌های بین‌المللی دانشگاه شهید بهشتی با حضور محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور، حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، علیرضا منادی سفیدان، رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی و سید ضیا هاشمی، معاون فرهنگی و اجتماعی معاون اول رئیس جمهور در حال برگزاری است.