به گزارش خبرنگار ایثار و شهادت ایرنا، رژیم بعث عراق ۳۱ شهریور سال ۱۳۵۹ با هدف برانداختن نظام نوپای جمهوری اسلامی جنگی تمام عیار را علیه ایران آغاز کرد. آن روز صدام حسین رئیس جمهور عراق با ظاهر شدن در برابر دوربین‌های تلویزیون عراق و پاره کردن قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر، آغاز تجاوز رژیم بعثی به خاک ایران را اعلام کرد.
رژیم بعثی عراق جنگی تمام عیار را علیه ایران آغاز کرد. ارتش رژیم بعثی عراق که براساس محاسبات خود از وضعیت داخلی و خارجی ایران، فتح یک هفته‌ای تهران را در سر می‌پرورانید، در روزهای نخست تجاوز، بدون مانعی جدی در مرزها، به دروازه‌های اهواز و خرمشهر رسید.
در چنین شرایطی امام خمینی (ره) به خروش آمد و ندای ملکوتیش دل‌های شیفتگان انقلاب و نظام را متوجه دفاع از کیان جمهوری اسلامی کرد؛ به طوریکه نیروهای مردمی بدون امکانات و تجهیزات و حتی آموزش‌های نظامی به مقاومت پرداختند.
ایشان با بهره‌گیری از ایده دفاع مقدس، ماهیت جنگ را بین اسلام و کفر و حق و باطل قلمداد کردند. این امر با توجه به اعتقادات دینی مردم ایران تأثیر بسزایی در حرکت نیروهای مردمی به‌سوی جبهه‌ها و دفاع از اصل جنگ داشت.
امام خمینی (ره) موضع ایران را در جنگ ایران و عراق، تدافعی می‌دانستند و بر این باور بودند که جمهوری اسلامی در جنگی که بر او تحمیل شده، مدافع است. همچنین در واکنش به برخی ادعاهای صلح‌طلبی رئیس‌جمهور عراق، بر صلح شرافتمندانه اسلامی تأکید داشتند و آن را هم صلحی می‌دانستند که طرف خاطی مجازات شود و در عین حال خسارات وارد شده به جمهوری اسلامی، جبران شود.
ایشان هشت ماه بعد از قبول قطعنامه ۵۹۸ و دو ماه قبل از ارتحال خود در پیامی به مهاجرین جنگ تحمیلی فرمودند: همه می‌دانند که تحمل هشت سال فشار و سختی فقط برای اسلام عزیز بوده است. مسئولان باید در دفاع از اسلام محکم‌تر از همیشه با تمام توان در مقابل تجاوز نظامی، سیاسی و فرهنگی جهانخواران بایستند، چرا که امروز دنیای استکبار خصوصاً غرب، خطر رشد اسلام ناب محمدی را علیه منافع نامشروع خود درک کرده است.
شکل‌گیری حماسه دفاع مقدس
با وجود کارشکنی‌های سید ابوالحسن بنی‌صدر رئیس جمهور وقت ایران، دفاع مقدس با مردم مسلمان و انقلابی ایران شکل گرفت و نیروهای جوان و شهادت طلب به جبهه‌ها شتافتند. پس از شکل‌گیری اتحاد و انسجام در میان نیروهای انقلابی و طرد نیروهای وابسته، حماسه‌ای مقدس به وقوع پیوست که در تاریخ ایران اسلامی بی‌سابقه بود. حماسه دفاع مقدسی که برکات و دستاوردهای بی‌نهایتی را برای ملت ایران به ارمغان آورد. جهاد و شهادت مردمان با ایمان و مخلص این سرزمین، ستون‌های نظام اسلامی را مستحکم کرد.
جنگی نابرابر در شرایطی به ایران تحمیل شد که از جانب استکبار جهانی بویژه آمریکا تحت فشار شدیدی قرار داشت و در داخل کشور نیز جناح های وابسته به غرب و شرق، با ایجاد هیاهوی تبلیغاتی و ایجاد درگیری های نظامی در صدد تضعیف نظام بودند و نیروهای نظامی نیز به خاطر تبعات قهری انقلاب، هنوز مراحل بازسازی و ساماندهی را به طور کامل پشت سر ننهاده بودند.
کمک ۸۰ کشور به عراق در جنگ تحمیلی
با شروع حمله عراق به ایران، در حالی که بیش از ۸۰ کشور به صورت رسمی و غیررسمی عراق را یاری می‌دادند ولی جمهوری اسلامی ایران حتی از داشتن حق خرید سیم خاردار که یک وسیله غیرنظامی محسوب می‌شد، محروم بود.
در این جنگ علاوه بر آمریکا که اصلی‌ترین حامی صدام در جنگ بود. برزیل، انگلیس و آرژانتین که در صنعت نظامی تقریبا پیشرفته بودند، تسلیحاتی را در اختیار عراق قرار دادند. ایتالیا و بلژیک با ارسال موشک‌های پیشرفته ضد زره و کمک به عراق در ساخت توپخانه دوربرد و بخش‌های دیگر ارتش این کشور از جمله حامیان عراق بودند.
فرانسه گرچه در ابتدا اعلام بی‌طرفی کرد اما وجود برخی از منابع و آمارها نشان می‌دهد که این کشور هفت میلیارد و 400 میلیون دلار کمک مالی در اختیار رژیم بعث قرار داد. همچنین به منظور تجهیز صدام هواپیماهای سوپر اتاندارد و موشک‌های لیزری که از آخرین دستاوردهای صنعت نظامی فرانسه بود، در اختیار ارتش عراق قرار گرفت.
بحث در هیأت دولت فرانسه درباره امکان حمایت از دستیابی محدود عراق به سلاح هسته‌ای در جنگ نیز دلیلی دیگر بر حمایت فرانسه از صدام بود. آلمان نیز از دیگر کشورهایی بود که با ارسال مواد شیمیایی به یاری صدام شتافت؛ به طوری که عراق را قادر ساخت تا ۶ هزار تن بمب شیمیایی علیه ایران به کار گیرد.
اما عجیب‌ترین اتفاق قرن همسویی شرق و غرب در جنگ بین عراق و ایران بود. با آغاز هجوم عراق، آمریکا و شوروی سابق که پس از جنگ دوم جهانی درگیر جنگ سرد با یکدیگر بودند در صف حامیان صدام قرار گرفتند. در این بین شوروی همچون آمریکا انواع کمک‌های تسلیحاتی، نظامی و مالی به صدام را جزو برنامه‌های خود قرار داد.
پیشرفته‌ترین هواپیماهای جنگی، بالگرد، تانک و سلاح‌های دیگر از جمله تسلیحاتی بود که شوروی به عراق ارسال کرد. علاوه بر این فرماندهان ارتش شوروی با حضور در بغداد، آموزش‌های لازم را به ارتش عراق ارائه می‌دادند. حدود ۸۵ درصد تجهیزات استفاده شده از سوی عراق در حمله به ایران، ساخت کشور شوروی بود. بیش از ۴۰۰ تانک تی ۵۵، ۳۰۰ موشک زمین به زمین اسکاد بی، هزار تانک تی ۶۲، بیش از ۵۰۰ تانک پیشرفته تی ۷۲ و نزدیک به ۲۰۰ فروند انواع هواپیماهای میگ تنها بخشی از کمک‌های شوروی سابق به عراق در جنگ با ایران بوده است.
در کنار کمک‌های مستقیم نظامی، دولت عراق برای توسعه برنامه موشکی بالستیک خود توانست کارشناسان موشکی شوروی را به خاک عراق دعوت کند. حضور این کارشناسان گرچه هیچگاه به فناوری ساخت موشک‌های بالستیک منجر نشد اما نشانه روشنی از پشتیبانی همه‌جانبه شوروی از عراق بود. البته علاوه بر این فهرست باید کشورهایی چون سوئیس، سوئد، لهستان، یوگسلاوی، چین، رومانی، ایتالیا و سنگاپور را نیز به حامیان صدام اضافه کرد.
حمایت پنهان آمریکا از رژیم بعثی عراق
آمریکا برای به سازش کشاندن جمهوری اسلامی و در نهایت تسلیم آنها، حمایت پنهان و آشکار خود را در زمینه‌های سیاسی، نظامی و اقتصادی از رژیم بعثی عراق به اجرا گذاشت. دیگر ابرقدرت های جهان یعنی شوروی سابق که متحد عراق محسوب می شد، خصومتش را با نظام اسلامی که شعار نه شرقی، نه غربی را سرلوحه کار خود قرار داده و در جریان اشغال افغانستان توسط شوروی این تجاوز را محکوم کرده بود، بیش از پیش کرد.
معنویت جبهه های جنگ
از جلوه های معنویت در دفاع مقدس، حالت تضرع، استغاثه و راز و نیاز عارفانه رزمندگان اسلام بود. دفاع مقدس فرصت نمایش خالصانه ترین و زیباترین مناجات ها و دعاها را پدید آورد. در کنار سلاح های آن زمان، نماز خواندن، تلاوت قرآن و دعا وسیله دیگری بود که یاد خدا را در دل رزمندگان زنده نگاه می داشت و به آنان قدرت روحی می بخشید و تحمل سختی های نبرد را برای آنان آسان تر می ساخت. رزمندگان خطر را به جان می خریدند و به پیشواز شهادت می رفتند؛ یکی از ارزش هایی که رزمندگان اسلام با تکیه بر آن توانستند پیروزی های بزرگی را برای جبهه حق به ارمغان آورند.
هشت سال همه دنیا علیه ما جنگیدند
حضرت آیت الله خامنه ای در مراسم شب خاطره دفاع مقدس فرمودند «هشت سال همه دنیا متّفق شدند و علیه ما جنگیدند؛ یعنی آمریکا، ناتو، شورویِ آن روز و مرتجعین منطقه- همین سعودی و کویت و بقیّه- همه علیه ما بودند در عمل! ما هم یک نهال تازه‌روئیده با تجربه‌های کم، توانستیم بر همه اینها فائق بیاییم؛ این تجربه ما است.» (۱۳۹۶/۳/۳)
ایشان همچنین در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری فرمودند «ایستادگیِ هشت‌ساله جمهوری اسلامی و ملت ایران در دفاع مقدس؛ چیز کوچکی نبود. حادثه بسیار مهمی بود. این نشان داد که توانایی‌های نظامی و امنیتیِ قدرت‌های مسلط بر عالم، قادر نیستند از ایستادگی یک ملت بکاهند یا به آن ضربه بزنند و این خواهد توانست خودش را بر آنها تحمیل کند، کما اینکه تحمیل کرد.» (۱۳۹۳/۶/۱۳)
نوشیدن جام زهر و پایان جنگ
قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت در بیست و هفتم تیر سال سال ۱۳۶۶ برای پایان دادن به جنگ ایران و رژیم بعث صدام صادر شد اما دولت جمهوری اسلامی ایران به دلیل بعضی ضعف‌ها و نقایص قطعنامه، به مدت یکسال آن را نپذیرفت. پس از حمله عمدی ناو جنگی آمریکایی وینسنس به هواپیمای مسافربری جمهوری اسلامی ایران بر فراز خلیج فارس که ۲۹۰ مسافر آن شامل ده‌ها زن و کودک به شهادت رسیدند و بمباران شیمیایی صدام در داخل عراق که منجر به قتل عام هزاران تن از مردم شد، مسئولان نظام اسلامی، مصلحت را در پذیرش قطعنامه دانستند.
امام خمینی (ره) در بیست‌ونهم تیر سال ۱۳۶۷ پیامی درباره پذیرش قطعنامه منتشر کردند که به «نوشیدن جام زهر» معروف شد. ایشان در این پیام که به بهانه سالروز کشتار زائران ایرانی در مکه منتشر شد، به تشریح سیاست جدید جمهوری اسلامی در قبال جنگ تحمیلی و دلایل پذیرش قطعنامه پرداخت. در این پیام آمده است «اما در مورد قبول قطعنامه که حقیقتاً مسئله بسیار تلخ و ناگواری برای همه و خصوصاً برای من بود، این است که من تا چند روز قبل معتقد به همان شیوه دفاع و مواضع اعلام شده در جنگ بودم و مصلحت نظام و کشور و انقلاب را در اجرای آن می‌دیدم.»
ایشان افزودند: به واسطه حوادث و عواملی که از ذکر آن فعلًا خودداری می‌کنم و به امید خداوند در آینده روشن خواهد شد و با توجه به نظر تمامی کارشناسان سیاسی و نظامی سطح بالای کشور که من به تعهد و دلسوزی و صداقت آنان اعتماد دارم، با قبول قطعنامه و آتش‌بس موافقت نمودم؛ و در مقطع کنونی آن را به مصلحت انقلاب و نظام می‌دانم و خدا می‌داند که اگر نبود انگیزه‌ای که همه ما و عزت و اعتبار ما باید در مسیر مصلحت اسلام و مسلمین قربانی شود، هرگز راضی به این عمل نمی‌بودم و مرگ و شهادت برایم گواراتر بود، اما چاره چیست که همه باید به رضایت حق تعالی گردن نهیم و مسلّم ملت قهرمان و دلاور ایران نیز چنین بوده و خواهد بود.
هشت سال دفاع مقدس یکی از مقاطع مهم و حساس تاریخی شگرف، آموزنده و الهام‌بخش است که هرگز نباید اجازه داد، گَرد غفلت و غبار فراموشی آن را فرابگیرد. این رویداد عظیم با آثار و برکات بی‌بدیل و بی‌شمار خود به منزله گنجینه‌ای گران‌بها، ارزشمند و هویت‌ساز باید برای همیشه تاریخ و ادوار و اعصار زنده و هدایت بخش عصرها و نسل‌های این سرزمین قرار گیرد.