طوفان الاقصی، موجی از تغییرات قابل توجهی در پویایی قدرت در منطقه ایجاد کرده است. این نوشتار به بررسی تأثیرات طوفان الاقصی بر تقویت قدرت محور مقاومت، ائتلافی از گروهها و ملتهای متحد در مخالفت با نفوذ و اشغال خارجی می‌پردازد.
در حالی که عملیات طوفان الاقصی ادامه دارد، اثرات موج دار آن در حال تغییر شکل چشم انداز ژئوپلیتیکی و به چالش کشیدن وضعیت موجود است. این نوشتار در پنج محور کلی؛ سیاسی، نظامی، پویایی منطقه، افکار و ادارک عمومی و عواقب دراز مدت، به چگونگی افزایش قدرت محور مقاومت پرداخته است.
عوامل سیاسی:
طوفان الاقصی با به نمایش گذاشتن توانایی خود در به چالش کشیدن سلطه اسرائیل در منطقه، قدرت محور مقاومت را در حوزه سیاسی تقویت کرد که ناشی از نتایج زیر است:
برای اولین بار در چند دهه اخیر، مسئله فلسطین در سطح بین‌المللی برجسته شده است، که برای محور مقاومت یک فرصت است. طرح مجدد مسئله فلسطین، اسرائیل و حامیانش را منزوی کرده و انتقادات جهانی نسبت به استعمارگری شهرک نشین ها، اشغالگری و آپارتاید را افزایش میدهد.
محور مقاومت، پس از این، نه تنها در میدان‌های نبرد خاورمیانه بلکه در شبکه‌های اجتماعی شامل اینستاگرام، تلگرام و ... با اسرائیل و ایالات متحده برای جلب توجه عمومی جهانی مبارزه می‌کند . عوامل دیگر تبدیل شدن یمن به یک بازیگر اصلی در غرب آسیا با نقش متمایز گروه مقاومت انصارالله و صنعا، برای اولین بار در تاریخ مبارزات فلسطین، تقویت نسبی محبوبیت انصارالله در میان مردم یمن و جهان اسلام، برجسته کردن نقش فعال جنبش های شیعه در لبنان، یمن و عراق در حمایت عملی از غزه، آنها را در صف مقدم نیروهای شجاع امت اسلامی قرار داد که همه این عوامل در وهله اول تاثیرات سیاسی را در افزایش قدرت محور مقاومت داشته است.
دوم تضعیف قدرت مخالفان محور مقاومت در خاورمیانه و ایجاد فشار عمومی کافی: مخالفان محور مقاومت را به عقب‌نشینی از خاورمیانه و احترام به حاکمیت فلسطینیان مجبور کرده است.
سوم فروپاشی بازدارندگی اسراییل، تشدید ناامنی را در میان شهرک نشینان اسرائیلی، فرو ریختن افسانه شکست ناپذیری ارتش اسرائیل و سرویسهای اطلاعاتی مؤثر، رد شدن روایت به حاشیه رفتن مساله فلسطین، ایجاد فرصتهایی برای تضعیف موقعیت سیاسی و احیای جناح سیاسی راست میانه در اسرائیل، تعلیق عادی سازی روابط عربستان و اسراییل، محکوم کردن اسراییل در کشتار زنان و کودکان بیگناه از سوی بسیاری از مجامع جهانی، کاهش ارزش پول اسرائیل، مهاجرت صهیونیستها از اراضی اشغالی، واکنش و هدف قرار دادن پایگاههای حامیان اسراییل مانند امریکا و اروپا، قطع برخی روابط سیاسی و دیپلماتیک کشورها مانند کلمبیا، لیبی با اسراییل و ... را شاهد بوده ایم که همه مُهر تاییدی بر تضعیف چهره اسراییل در عرصه سیاسی و در مقابل کمک به قدرت گرفتن بیشتر محور مقاومت است.
عوامل نظامی:
افزایش قدرت محور مقاومت از طریق حملات موفقیت آمیز به اهداف اسرائیل، مانند پرتاب موشک و سایر عملیات نظامی، نشان داد که جایگاه و قدرت نظامی آنها را در اذهان رقیبان و حتی متحدان بیشتر تقویت شده است.
در جبهه مقابل با مشخص شدن اینکه در صورت عدم یاری رساندن متحدانش رژیم اسرائیل نمیتواند برای مدت طولانی با گروههای مقاومت بجنگد، آسیب پذیر بودن ارتش اسراییل، برانگیخته شدن خشم عمومی فراوان و کینه نسبت به غرب و اسراییل که میتواند به افراط‌گرایی تازه و ناپایداری سیاسی دامن بزند همگی منجر به تضعیف قدرت نظامی و یا تحت تاثیر قرار دادن جایگاه نظامی اسراییل شده است.
عوامل ناشی از پویایی منطقه ای:
طوفان الاقصی نه تنها محور مقاومت را تقویت کرد، بلکه اتحادها و تنشهای منطقهای را تغییر داد و منجر به تغییر در پویایی قدرت در خاورمیانه به نفع محور مقاومت شد.
حمایت سران کشورهای مختلف: جمهوری اسلامی ایران، حزب‌الله لبنان و انصارالله یمن از عملیات حماس حمایت کردند.حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران، این عملیات را شکست غیرقابل ترمیم برای اسرائیل توصیف کرد. همچنین سران کشورهای دیگر مانند ترکیه رجب طیب اردغان رئیس جمهور ترکیه حماس را گروه آزادی‌بخش توصیف کرد که برای دفاع از سرزمینش می‌جنگد. در مقابل و پاسخ اسراییل به عملیات انجام شده در غزه، راه‌پیمایی‌هایی در اعتراض به اقدامات ارتش اسرائیل در کشتار مردم غزه در نواحی مختلف از جهان اسلام و کشورهای غیر مسلمان به راه افتاد. ترکیه، ایران، مالزی، استرالیا، انگلستان، آمریک و ... از جمله کشورهایی بودند که شاهد راهپیمایی در حمایت از نیروهای مقاومت بودند. اقدامات اسراییل باعث ایجاد انسجام بین محور مقاومت و کشورهای اسلامی به نفع فلسطین شده است و این رژیم آسیب جدی خواهد دید.
افزایش همبستگی و نمایش قدرت محور مقاومت؛ اکثریت اعضای محور در جنگ غزه شرکت کرده‌اند و در نتیجه، همه آنها در چشم اسرائیل و ایالات متحده مسئول شناخته شده‌اند. این مسئله پیوندها در درون محور را بیشتر تقویت کرده است. اکنون همه آنها به یکدیگر وابسته‌اند و بر جلوگیری از یک پیروزی روشن اسرائیل در غزه تکیه دارند. این امر نه تنها توانایی نظامی آنها را تقویت کرده است، بلکه باعث افزایش شهرت آنها به عنوان مبارزان مؤثر علیه گروههای جهادی شده است.
جدای از نتیجه و خروجی جنگ، نکته ای که حائز اهمیت است این امر باعث چندبرابر شدن انگیزه مجاهدین و نیروهای مبارز حماس و به تبع آن محور مقاومت شده است که برای محور مقاومت بسیار تعیین کننده و اثرگذار است. با توجه به قطعنامه جدید سازمان ملل بعد از اتفاقات بیمارستان شفا مبنی بر آتش بس فوری اما اسراییل تحرک های دیگری را نیز بعد از آن داشته است که باز هم بر تخریب وجهه اسراییل بر اذهان عموم افزوده است و خود عاملی دیگر در تقویت جایگاه محور مقاومت در منطقه و عرصه بین الملل است.
عوامل برآمده از افکار و ادراک عمومی: وقایع پیرامون طوفان الاقصی توجه و حمایت بین المللی را از محور مقاومت، به ویژه از سوی کشورهای همدل با آرمان فلسطین، به خود جلب کرد و چهره آنها را به عنوان مبارزان علیه ظلم تقویت کرد.
قابل انکار نیست که در حمایت افکار عمومی از فلسطین و محور مقاومت افکار عمومی جهانی به میزان بی سابقهای در حمایت از مردم فلسطین و حق آنها برای رهایی از اشغال گرد هم آمد. برخی از دانشمندان مشهور علوم سیاسی مانند جان میرشایمر معتقدند که در حال حاضر 95 درصد افکار عمومی جهان علیه اسرائیل و حامی فلسطینیها هستند. مسلمانان در کشورهای مختلف همچون ایران، افغانستان و عراق به شادی پرداختند و پیروزی مقاومت را جشن گرفتند.
عوامل ناشی از پیامدهای بلندمدت:
عملیات طوفان الاقصی میتواند اثرات ماندگاری بر موازنه قوا در منطقه داشته باشد و به طور بالقوه چشم انداز ژئوپلیتیکی را تغییر داده و درگیریها و اتحادهای آینده را تحت تأثیر قرار دهد که منجر به افزایش قدرت محور مقاومت گردد این عوامل عبارتند از :
فرو ریختن دژ استقامت صهونیست ها و نمایان کردن قدرت واقعی ارتش اسراییل:
در منابع مختلفی بیان شده است که با شروع عملیات طوفان الاقصی، جنبش حماس به قدری به عمق سرزمینهای اشغالی نفوذ کرد که فرصت تصمیم گیری را به دشمن نداد. سرزمینهای اشغالی برخلاف ادعای مقامات تل‌آویو بیشتر شبیه قلعه‌های شنی هستند و نفوذ در آنها آسان به نظر می‌رسد. موضوع دیگر این است که ارتش اسرائیل با متحمل شدن شکست از حماس ظرف چند ساعت تمام نیروهای ذخیره خود را فراخوانده است و این نشان میدهد که ارتش اسرائیل قادر به مدیریت جنگ در جنگ متقارن و در میدان نبرد نیست. به نظر برآیند این عملیاتها معادله قدرت در منطقه را به نفع محور مقاومت تغییر خواهد داد.
تعلیق و تضعیف پیمان ابراهیم و افزایش روابط با محور مقاومت: عملیات طوفان الاقصی آزمون جدیدی برای کشورهای عربی و ملتهای مسلمان است. ملتهای منطقه بیش از دولت‌های خود از مردم فلسطین حمایت کرده‌اند و همواره از آرمان فلسطین حمایت کرده‌اند. این عملیات هشداری از سوی مبارزان فلسطینی به اعراب سازشکار است که به اصطلاح پیمان ابراهیم محکوم به شکست است و عادی سازی روابط با رژیم اسرائیل نمیتواند امنیت اسرائیلیها را تامین کند.
حمایت روسیه نیز نقش بسزایی در تقویت محور مقاومت داشته است.
محبوبیت حماس و سپس محور مقاومت: تقویت نقش استثنایی و بی نظیر ملت فلسطین در تاریخ مقابله با اشغالگری صهیونیستی،محبوبیت حماس در میان فلسطینیها، اشکار شدن و افزایش جایگاه جنبش جهاد اسلامی در فلسطین به عنوان دومین جنبش مقاومت مؤثر در صحنه فلسطین، استواری مردم غزه، امتناع آنها از تسلیم سرزمینشان و مقاومت در برابر آوارگی اجباری، مورد تاکید قرار گرفتن ضرورت دستیابی به حداقل خواستههای مردم فلسطین به عنوان پیش نیاز هر فرآیند یا تحول جدید، همکاری و همبستگی مسیحیان فلسطینی با مسلمانان با جنبش‌های مقاومت اسلامی در مقابله با اشغالگری، همه و همه باعث افزایش قدرت محور مقاومت شده است.