تهران- ایرنا- بحران‌های مالی و اقتصادی سال‌های اخیر در مناطق مختلف جهان موجب‌شده بازارهای نوظهور به‌ویژه اقتصادهای کمتر توسعه‌یافته و در حال توسعه به فکر ایجاد بلوک‌های ارزی مشترک در قالب رمز ارزهای ملی، ارزهای دیجیتال بانک مرکزی و رمز پول‌های منطقه‌ای مشترک برای خروج از قیومیت دلار باشند.

در همین زمینه برخی از کشورهای آمریکای لاتین به سوی استفاده از ارز دیجتیال به عنوان یک گام بزرگ برای کنار گذاشتن دلار آمریکا گام برداشت‌اند؛ به‌گونه‌ای که در نزدیک‌ترین اقدام، شاهد تصمیم جدی برای انتشار و توسعه یک رمز پول منطقه‌ای مشترک بین برزیل و آرژانتین در سال ۲۰۲۴ با نام «سور_ SUR» بوده‌ایم. دولتمردان اقتصادی این دو کشور بر این باورند که رمز پول مشترک منطقه‌ای «سور» می‌تواند با گسترش حضور خود در مبادلات تجاری داخلی و منطقه‌ای، گام بزرگی برای کاهش و از بین بردن سلطه دلار در مبادله‌های اقتصادی آمریکای لاتین در عرصه بین‌الملل بردارد. بر همین اساس در این گزارش، به بررسی ابعاد مختلف این نوآوری می‌پردازیم.

دولتمردان برزیل و آرژانتین بر این باورند که رمز پول مشترک منطقه‌ای «سور» می‌تواند با گسترش حضور خود در مبادلات تجاری داخلی و منطقه‌ای، گام بزرگی برای کاهش و از بین بردن سلطه دلار در مبادله‌های اقتصادی آمریکای لاتین در عرصه بین‌الملل برداردالف) آمریکای لاتین در مسیر انتشار ارز دیجیتال بانک مرکزی مشترک

برزیل و آرژانتین در یک تصمیم تاریخی اعلام کردند از اوایل سال ۲۰۲۴ بسترهای مطالعاتی و پژوهشی خود در بانک‌های فدرال و مرکزی را برای آماده‌سازی انتشار یک ارز دیجیتال بانک مرکزی واحد و مشترک را آغاز کرده‌اند. به گفته مقام‌های اقتصادی این دو کشور، این طرح که قرار است در نشستی در بوینس‌آیرس مورد بحث قرار گیرد، بر این موضوع تمرکز دارد که چگونه یک رمز ارز دیجیتال نوین و مشترک می‌تواند تجارت منطقه‌ای را تقویت کرده و وابستگی به دلار آمریکا را کاهش دهد.

«سرجیو ماسا» وزیر اقتصاد آرژانتین به فایننشال تایمز گفت: با حضور تیم‌های مالی و اقتصادی مشترک دو کشور آرژانتین و برزیل، تصمیم قطعی برای شروع مطالعه بخش‌های مورد نیاز برای خلق و انتشار یک رمز ارز مشترک، از مسائل مالی تا اندازه اقتصاد و نقش بانک‌های مرکزی گرفته شده است.
وی افزود: این ایده مهم و حیاتیِ اقتصاد آمریکای لاتین مدتی است در رسانه‌ها دست به دست می‌شود. برزیل و آرژانتین قهرمانان بلامنازع مستطیل سبز، بار دیگر برای فتح قله‌های موفقیت، این‌بار در بستر سازوکارهای پولی‌ومالی، آماده حمله و به چالش‌کشیدن مرجعیت دلار قدرتمند ایالات متحده هستند تا با تقویت چارچوب‌های پولی خود، اقتصاد منطقه‌ای را تقویت کنند.

ب) «سور» قدرت دلار ایالات متحده را کاهش خواهد داد

اعلام اینکه دو کشور مهم آمریکای لاتین یعنی آرژانتین و برزیل، واحد پولی مشترک در قالب یک رمز ارز واحد دیجیتال را منتشر خواهند کرد، هیجان خاصی را در اقتصادهای منطقه و جهان ایجاد کرده است. کارشناسان پولی و مالی آمریکای لاتین پیش‌بینی می‌کنند رمز ارز جدید «سور» در صورت داشتن بسترهای استاندارد مبادلاتی در سایه نزدیکی متغیرهای کلیدی اقتصادی این دو کشور، باعث تقویت یکپارچگی تجاری و اقتصادی بین دو کشور و کاهش وابستگی به آمریکا و دیگر ارزها خواهد شد.

گزارش مشترک بانک مرکزی آرژانتین و برزیل در یک نشست مطبوعاتی در فوریه ۲۰۲۴ (بهمن‌-اسفند ۱۴۰۲) منتشر و اعلام شد که جزئیات این طرح از جمله جدول زمانی مرتبط با نقشه راه خلق، انتشار آزمایشی، توسعه آزمایشی و انتشار رسمی رمز ارز مشترک «سور» در ماه‌های آینده یعنی حداکثر تا پایان سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۴، رونمایی می‌شود.
براساس این گزارش، صاحب‌نظران اقتصادی برزیل و آرژانتین معتقدند با همه مشکلاتی که در مسیر پولی و مالی هر دو کشور برای خلق این رمز ارز وجود دارد، اما در نهایت، توسعه «سور» شرایط اقتصادی منطقه آمریکای لاتین را برای همیشه تغییر خواهد داد.

همچنین این گزارش اعلام می‌کند ابتکار ایجاد یک بلوک ارزی قدرتمند دوجانبه برزیل و آرژانتین، در سال‌های آتی، به سایر کشورهای آمریکای لاتین نیز تعمیم خواهد یافت. گسترش بلوک‌های ارزی مشترک پرقدرت می‌تواند با کاهش سلطه و قیومیت دلار ایالات متحده، به یکپارچگی اقتصادی و همکاری بیشتر در منطقه منجر شود.

ج) آیا ارز دیجیتال منطقه ای سور، یوروی آمریکای لاتین می‌شود؟

شاید رمز ارز مشترک «سور» بتواند با برنامه‌ریزی متمرکز، فراگیر و بهینه، عملکردی درخشان برای مقابله با دلار مرجع ایالات متحده ایفا کند اما به دلایل زیر نمی‌تواند رفتاری مشابه با یوروی اروپایی داشته باشد:

۱_ رمز ارز «سور» یک ارز مشترک و به‌عنوان ارز ثالث بین دو کشور برزیل و آرژانتین خواهد بود در حالی که یورو، یک واحد ارزی فراگیر در اتحادیه اروپاست.

۲_ بر خلاف یورو، که جایگزین همه ارزهای ملی کشورهایی شد که آن را پذیرفتند، «پزو» ارز واقعی برزیل و آرژانتین، ارزهای مستقل باقی خواهند ماند و توسط بانک‌های مرکزی مربوطه تنظیم می‌شوند و دو کشور از
هیچ ابزاری برای سیاست پولی ملی صرف‌نظر نمی‌کنند. به عبارت دیگر، هر دو دولت به‌طور کامل توانایی خود را برای مداخله در اقتصادهایشان حفظ می‌کنند.

۳_ رمز ارز «سور» از نظر دیجیتالی‌بودن با دیگر ارزها مانند یورو متفاوت است. در عمل، سور مانند یک ارز دیجیتال خصوصی خواهد بود. با این حال، به‌جای کنترل غیرمتمرکز توسط قدرت محاسباتی بلاک چین، اعتماد به سور توسط قدرت نهادی بانک‌های مرکزی تضمین می‌شود. این مجازی‌سازی ارز مشترک مزیت‌های هزینه‌ای قابل‌توجهی را هم برای این دو کشور و هم برای منطقه به دنبال خواهد داشت؛ چه در انتشار آن، که به سمت هزینه‌های نهایی صفر گرایش دارد، چه در هزینه‌های مبادله، که به‌شدت پایین‌تر خواهد بود؛ به‌ویژه اگر این ارز محدود به برزیل و آرژانتین نباشد و به‌کارگیری آن در کشورهای دیگر آمریکای لاتین به تصویب برسد.

ابتکار ایجاد یک بلوک ارزی قدرتمند دوجانبه برزیل و آرژانتین، در سال‌های آتی به سایر کشورهای آمریکای لاتین نیز تعمیم خواهد یافت که در نتیجه می‌تواند با کاهش سلطه و قیومیت دلار، به یکپارچگی اقتصادی و همکاری بیشتر در منطقه منجر شودد) آمریکای لاتین امیدوار به شکست هژمونی دلار با ارز دیجیتال

عزم جدی دو اقتصاد مهم و تاثیرگذار آمریکای لاتین یعنی برزیل و آرژانتین در خلق و انتشار یک بلوک ارزی واحد در قالب یک رمز پول مشترک پرقدرت برای کاهش قدرت دلار در مبادلات درون منطقه‌ای و بین‌المللی لاتین‌ها، بر هیچ کسی پوشیده نیست؛ اما نگاه دوگانه‌ای به موفقیت این پروژه بزرگ وجود دارد:

در نگاه نخست، برخی از اقتصاددانان و صاحب‌نظران مالی بر این باورند که امیدی برای دستیابی به هدف‌گذاری «سور» برای خروج اقتصاد منطقه از قیومیت دلار ایالات متحده وجود نخواهد داشت.
دیدگاه دوم که مربوط به متخصصان پولی و پژوهشگران و متولیان حاکمیتی رمز ارز «سور» است بر این باورند که این بلوک ارزی مشترک به طور قطع آغازگر مسیر کاهش قدرت و سلطه‌گری دلار در منطقه آمریکای لاتین خواهد بود.

به عبارت دیگر، رمز ارز واحد و مشترکی که در حال حاضر فقط بین برزیل به عنوان بزرگترین اقتصاد آمریکای لاتین و آرژانتین برقرار باشد ممکن است با متعارف‌ترین توصیه‌های سیاست پولی برای تقویت ارزهای ملی و کاهش وابستگی به دلار مرجع مطابقت نداشته باشد اما اگر آن را نقطه شروع خلق و توسعه یک رمز پول مشترک چندجانبه برای بیشتر کشورهای آمریکای لاتین بدانیم، می‌تواند هژمونی دلار آمریکا را در معاملات تجاری در نیم کره‌جنوبی تهدید کند.

اگر این اتفاق بیفتد، کشورهای آمریکای لاتین می‌توانند ذخایر دلاری خود را کاهش داده و در تقویت ارزهای خود سرمایه‌گذاری کرده و شبح دلاری‌شدن اقتصاد ملی خود را از بین ببرند. بنابراین خلق بهینه و کارای این بلوک ارزی مشترک قدرتمند، دسترسی به شرایط مالی بهتر برای اقتصاد کشورهای شکننده‌تر آمریکای لاتین را تقویت کرده و به ضعف ساختاری رقابتی که برای چندین دهه این منطقه را احاطه‌کرده است، پایان خواهد داد.