به گزارش ایرنا، قرار بود مراکز تجاری و خدماتی مختلف جای ساختمانهای فرسوده را گرفته و مهمتر از همه دیگر فضای منطقه را از تردد متکدیان و معتادان متجاهر پاک کرده و رونقی دیگر به مرکز شهر دهد اما سالهاست این قرار بود بشودها محقق نشده است و هرسال، سالی دیگر بر عمر این پروژه افزوده می شود.
آری سخن از"طرح میدان امام خمینی (ره)" است طرحی که ۳۰ سال از عمر آن می گذرد و هنوز به سرانجام نرسیده است؛ بسیاری از فعالان اقتصادی به امید اینکه روزی این میدان به ثمر خواهد نشست در روبروی محل اجرای این طرح اقدام به ساخت مکانهای مختلف برای ارائه خدمات به گردشگران و مسافران کردند و به عبارتی سرمایه گذاری کردند تا در آینده از خوان این طرح بهره مند شده و هم به کار خود رونق دهند و هم به اقتصاد استان؛ اما هنوز به این آرزوی خود نرسیده اند.
این طرح در محدوده‌ای به مساحت ۴۷ هزار و ۲۸۰ مترمربع واقع در حدفاصل خیابان بعثت و خیابان شهید منتظری ارومیه در سال ۷۳ تصویب شد و بر اساس برنامه پیش‌بینی‌شده قرار بود این میدان در سه مرحله تا پایان سال ۱۳۹۲ به اتمام برسد، ولی با گذشت نزدیک سه دهه هنوز به سرانجام نرسیده است.
تغییر متعدد مجریان طرح، مشکلات اعتباری، وعده‌های متعدد مسوولان بخشی از مشکلات پیش روی این طرح چندین ساله است که در بافت قدیمی ارومیه واقع‌شده و تحقق آن یکی از آرزوهای مردم ارومیه است.
اما هنوز مردم ارومیه به آرزوی خود نرسیده اند و عدم تکمیل این پروژه جلوه نامناسبی به دلیل حفاری ها و ساخت و سازها ی نیمه تمام به هسته مرکزی شهر داده است.
گذشت ۳۰ سال از این پروژه و رکود طولانی مدت آن و بلاتکلیفی آن ما را برآن داشت در این خصوص پای صحبت رسول عطایی مدیرکل راه و شهرسازی آذربایجان غربی بنشینیم و روایت این پروژه طولانی مدت را از زبان وی بشنویم.
ایرنا: طرح موسوم به میدان امام خمینی (ره) چگونه آغاز شد و فرایند آن چگونه بود؟
عطایی: در دوران دفاع مقدس، این محل بمباران شده بود و در اثر بمباران تخریب هایی در بافت اصلی و هسته مرکزی شهر به وجود آورده بود و علاوه براین فرسوده بودن این قسمت از شهر مدیریت شهری آن زمان را برآن داشت تا با توجه به وضعیت موجود درجهت نوسازی و بازسازی این مکان درآید و شهرداری ملزم شد تملک هایی انجام دهد و مستحدتات جدید و نوساز ایجاد کند در این حین که ۲ الی سه سال می شد، شهرداری این قضیه را شروع کرده بود بحث طرح جدید برای این قسمت شهر که حدود ۱۸ یا ۲۰ هکتار بود مطرح شد و قرار شد در قالب این طرح که اسمش را "طرح میدان امام خمینی (ره)" گذاشتند کار صورت گیرد.
از آن زمان چند طرح برای این مکان تهیه شد که در وسط این کارها ۲۰ هکتار، چهار و هفت دهم هکتار شد یعنی محدوده کمی کوچک شد طرح در سه مقطع توسط سه مشاور عوض شد و نهایتا مدیریت این طرح به راه و شهرسازی محول شد.
ایرنا: راه و شهرسازی برای تحقق این طرح چه برنامه ای در پیش گرفت؟ دلیل تاخیر اجرای پروژه چه بود؟
عطایی: راه و شهرسازی آذربایجان غربی سه طرح توسط سه مشاور با سه دیدگاه برای آن تهیه کرد و هر مدیری که عوض شد ایراداتی برای طرح وارد کرد و نهایتا طرح جدیدی تهیه شد.
یکی از دلایل تاخیر اجرای طرح میدان امام تهیه طرحهای متفاوت بود که باعث زمانبر و طولانی شدن این طرح شد.
آخرین طرح سال ۸۸ در قالب طرح تفصیلی توسط کمیسیون ماده ۵ تصویب شده بود دراین طرح قرار بود ۱۱ پروژه تجاری ، خدماتی و عمومی برای این این پروژه تعریف و اجرا شود.
در مقطعی وزارت راه و شهرسازی عهده دار تملکات مان شد و تملکاتی که آنجا بود، نزدیک ۲ دهم هکتار بود که در عرصه موجود، اعیانی و سرقفلی انجام می شد.
برای تملک یک مغازه سه متری با ۱۰ نفر طرف حساب می شدیم و صاحبان بعضی مغازه ها یا اینجا نبودند، یا فوت کرده بودند و یا مغازه ها صاحبان متعدد داشتند که این شرایط کار ما را سخت می کرد.
قطره چکانی بودن اعتبارات تملکات
این تملکات نیازمند اعتبار بود و اعتبار با توجه به اینکه تشکیلات مدیریتی شکل گرفته بود و انجام تملکات زیر نظر تبریز بود، عمدتا اعتبارات نیز بصورت قطره چکانی داده می شد و تملکات بصورت کامل صورت نمی گرفت و مراحلش انجام نمی شد.
اینکه طرح به آرامی پیش می رفت یکی از دلایلش تزریق قطره چکانی اعتبارات بود.
سال ۸۸ مسوولان استانی، نمایندگان مجلس و وزارت راه و شهرسازی مصمم شدند اقدامات جدی انجام شود؛ بنابراین اواخر سال ۸۸ مدیریت " طرح میدان امام (ره) " به بنده محول شد و اعتبارات قابل توجهی دادند.
از سال ۸۸ تا ۱۳۹۹ اعتبارات جدی دادند و این باعث شد تملکات را تا ۹۹ درصد پیش ببریم و فضا برای اجرای پروژه ها بازشد و یکی از ۱۱ پروژه ایی که تعریف شده بود پروژه " نارون " بود که آنگونه که طرح اولیه بود پیش نرفت و به شکل دیگری اجرا شد.
و نهایتا میدانگاه را سال ۹۰ و ۹۱ از محل اعتبارات راه و شهرسازی، شرکت باز آفرینی تهران و سازمان ملی زمین مسکن اجرا کردیم.
ایرنا: هدف این طرح چه بود؟ آیا سرمایه گذارانی برای اجرای این طرح جذب کردید؟
عطایی : هدف از این طرح بازسازی مرکز شهر ارومیه بود که بتواند بافت فرسوده را از بین ببرد و یک بافت نوساز به وجود آورد که هم بتواند نیاز خدماتی مرکز شهر را جبران کند و هم به عنوان پروژه الگوی پیشران در جهت نوسازی بتواند به سایر نقاط ارومیه تسری پیدا کند.
ساال ۹۳ می خواستیم یکی از ۱۱ پروژه تعریف شده را اجرا کنیم و زمینش هم فراهم بود و با وجود اینکه روش های مختلف را درپیش گرفتیم و سرمایه گذارانی از داخل و خارج پیدا کردیم و حتی تا مرحله فراخوان پیش رفتیم تا پروژه های ۱۱ گانه را اجرا کنیم؛ موفق نشدیم.
از روش های دیگر نظیر مشارکت در سرمایه گذاری و سهام دار پروژه نیز استفاده کردیم و متاسفانه باز موفق نشدیم.
ایرنا: آیا در اجرای این طرح مصونیت بازار تاریخی ارومیه از آسیب های ناشی از حفاری و ساخت و ساز در نظر گرفته شد؟
عطایی: تمامی ملاحظات لازم در گود برداری و حفاری کاملا رعایت شده و همچنین حق گود برداری از نزدیکی تمامی پروژه های چسبیده به بازار تاریخی ارومیه وجود ندارد و این موارد بطور کامل در دستور کار قرار گرفته است.
چنین طرحهایی قوانین و مقرراتی دارد که از جمله آنها ملاحظات میراثی است که باید رعایت شود و ما نیز در تهیه طرح بطور کامل به این مهم توجه کرده و محور قرار دادیم.
ایرنا: چرا در جذب سرمایه گذار موفق نشدید و سرمایه گذاران نماندند؟
عطایی: شرایطی از طرف وزراتخانه برای ما تکلیف کردند که براساس این شرایط مزایده و مناقصه برگزار خواهیدکرد و ما هم یکی دو فراخوان چاپ کردیم متاسفانه شرایطی که سرمایه گذاران ارائه می دادند به صلاح دولت و مردم نبود بنابراین مورد قبول واقع نمی شد و یا یکسری موانع اداری بود که باعث می شد کار صورت نگیرد.
قبل از جلسه رایزنی های متفاوت با شرکت های خارجی می کردیم که بیایند اینجا سرمایه گذاری کنند اما متاسفانه بعضی مسوولین و مسوولیت های تاثیر گذار قبول نمی کردند و نهایتا تمام رایزنی ها بی نتیجه می شد و یک سری موانع اداری هم باعث می شد سرمایه گذاران نمانند و بروند.
ایرنا: پس از این مراحل مسوولیت طرح به کدام ارگان واگذارشد؟
عطایی : از سال ۹۳ شهرداری پیشنهاد داد اینجا را به ما بدهید تا مدیریت کنیم بنابراین طی صورتجلسات متعددی که صورت گرفت قرار شد کلا زمین هایمان را بصورت کارشناسی شده به شهرداری بدهیم.
جلسات و صورتجلسات متعدد شکل گرفت و شهرداری مقداری از ثمن معامله توافق شده کارشناسی را به راه و شهر سازی داد و ما بقی ماند.
از آن زمان حساب و کتاب ما باقی مانده است و هر از گاهی جلساتی برگزار می شود که مابقی ثمن معامله را تسویه حساب کنند تا سندها را انتقال دهیم تا به دنبال اجرای پروژه بروند اما متاسفانه توافقاتی که در جلسات می شود، اجرایی نشده است.
و با وجود اینکه مدیریت کامل اجرایی " طرح میدان امام (ره)" به عهده شهرداری است متاسفانه هیچ اقدامی از آن زمان تاکنون نه درجهت تملکات باقی مانده و نه در جهت اجرای پروژه صورت نگرفته است.
عوامل مختلفی باعث شد طرح میدان امام تاکنون اجرا نشود
هدف دیگر از اجرای این طرح این بود که بافت مرکزی شهر نوسازی شود تا در برابر بلایای طبیعی همانند سیل و زلزله مقاوم بوده و آسیب پذیر نباشد و یک بافت جدید نوساز و مدرن شکل بگیرد که هم شکل مرکز شهر زیبا شود و هم مردم از آنجا منتفع شوند.
این طرح با این هدف جلو رفت اما تهایتا شاید برنامه ریزی های غلط، شاید مجری های ناتوان، شاید تفکرات مختلف، طرح های متعدد و شاید تزریق قطره چکانی اعتبارات باعث شد این طرح تاکنون باقی بماند.
ایرنا: اجرای این طرح جلوه مرکز شهر را متحول می کرد؟
عطایی : با اجرای این طرح کالبد فیزیکی ساختمان ها نوساز شده و ۱۱ ساختمان اداری، تجاری و خدماتی مختلف شکل می گرفت و شکل گیری این ساختمانها باعث رونق مرکز شهر شده و آن بی نظمی را از بین برده و چهره ای مدرن و منظم به مرکز شهر می داد.
همچنین فضای میدان نگاه، محلی برای نشست و برخاست ها،گفتمان های شهری، حتی اجرای تئاتر شهری برای ایجاد اوقاتی خوش برای مردم تبدیل می شد و علاوه براین دیگر این مکان محلی امن و مناسب برای مردم و مکانی نا امن برای تجمع معتادان می شد.
مرکز شهر هویت و تاریخ مردم یک شهر است بنابراین برای سرو سامان دادن به هسته مرکزی شهر دستگاههای متعدد دست به دست هم دهند ودر قالب طرح های باز آفرینی شهری عمل کنند.
الان هسته مرکزی شهر چهره ناسازگاری دارد و خود مردم ارومیه علاقمند به حضور در آنجا نیستند.
به گزارش ایرنا، طرح میدان امام خمینی (ره) پروژه ۳۰ ساله ای است که هنوز به مقصد نرسیده و به سرانجام رسیدن آن نیازمند اعتبار، همگامی،احساس تکلیف برای آبادانی شهر و رونق روز افزون آن توسط مسوولان، دستگاهها و متولیانی است که مسوولیت این کاررا برعهده گرفته اند.
نگرش آگاهانه و دلسوزی برای شهر و استان و ترغیب سرمایه گذاران، پرهیز از مانع تراشی و همچنین حذف موانع اداری دست و پاگیر می تواند این پروژه را به اتمام برساند.