به گزارش ایرنا، در گستره ۸۷۰ هزار هکتاری جنگل های کهگیلویه وبویراحمد به عنوان بخشی از طبیعت زاگرس بیش از ۵۰ گونه درختی و درختچه ای وجود دارد اما بلوط به عنوان گونه غالب جنگل های استان اهمیت ویژه ای دارد به همین علت حمله آفت های برگخوار و جوانه خوار بلوط نگرانی های زیادی را برای آینده مهمترین میراث طبیعی استان ایجاد کرده بود و حالا کاهش گستره آلوده به این آفت ها امیدها را برای بقای ارزشمندترین گونه گیاهی زاگرس زنده کرده است.
آفت های برگ خوار و جوانه خوار بلوط در پایان دهه ۹۰ به صورت گسترده درختان بلوط را در جنگل های زاگرس به ویژه استان کهگیلویه و بویراحمد، را درگیر کرد و در سه سال گذشته شدت هجوم این آفت ها به درختان بلوط افزایش یافت.
پروانه برگ خوار آفتی است که به درختان بلوط و گیاهان گوناگونی مانند مرکبات، پسته، بادام و بسیاری دیگر از گیاهان حمله می کنند؛ این آفت به پنج نسل در طبیعت می تواند خسارت وارد کند.
پروانه جوانه خوار بلوط (Tortrix viridana L) که در چند دهه اخیر، گونه‌های مختلف بلوط را مورد حمله قرار داده آفتی بسیار مخرب است که باعث کاهش رویش چوب، زوال جنگل، تغییر در زادآوری و توالی شده و حتی باعث مرگ و میر درختان می‌شوند.
این آفت با آغاز فصل بهار در سطح جنگل‌های بلوط در ناحیه رویشی زاگرس شروع به فعالیت کرده و خسارت های زیادی را به عرصه‌های طبیعی وارد می‌کند،این حشره با تغذیه بی‌رویه از جوانه‌ها و برگ‌های درختان، ظاهر درخت را عاری از برگ می‌کند و همین باعث می‌شود بسیاری از مردم با گمان بر خشکیدگی درخت، به قطع آن در عرصه اقدام کنند.
کاهش آفت های برگخوار و جوانه خوار
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه وبویراحمد گفت: امسال آفت های برگخوار و جوانه خوار بلوط در جنگل های استان کاهش چشمگیری یافته است.
سعید جاوید بخت افزود: میزان آلودگی آفت برگخوار بلوط در مناطق گرمسیری کهگیلویه و بویراحمد که ۲۸ هزار هکتار در سال های گذشته بود به میزان ۸۰ در صد کاهش یافته است.
وی تاکید کرد: گستره آلودگی آفت جوانه خوار بلوط در کهگیلویه و بویراحمد هم از ۳۰ هزار هکتار به پنج هزار هکتار رسیده است.
جاوید بخت تصریح کرد: برای شناسایی و کنترل این آفات ۲ قرارداد تحقیقاتی و مطالعاتی با دانشگاه یاسوج و مرکز تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی منعقد شده است.
وی خاطرنشان کرد: تلاش های زیادی برای کاهش حمله آفت های جوانه خوار و برگخوار بلوط در استان صورت گرفت به عنوان مثال همین امسال مبارزه با آفت جوانه خوار در گستره ۶۰۰ هکتار از جنگل های استان صورت گرفت.
ضرورت نگاه تکاملی در مساله آفت ها
رئیس مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور در بازدید از جنگل های بلوط زاگرس تأکید کرد:نیاز است در موضوع آفت جنگل‌ها و مراتع نگاه اکولوژی تکاملی داشته باشیم.
علی علیزاده عنوان کرد: آفت یک عامل نیست، بلکه معلول یکسری دلایل از جمله تغییر اقلیم و دستکاری انسان ها در طبیعت است.
وی بیان کرد: برای حفاظت از جنگل های کشور به ویژه زاگرس و پیشگیری از حمله آفت های مختلف نیاز به انجام اقدام های پژوهشی بیشتری است.
راهکارهای پیشگیری از بازگشت دوباره حمله آفت ها
رییس اداره جنگل کل منایع طبیعی و آبخیزداری کهگیلیویه و بویراحمد با اشاره به اینکه حمله آفت های برگخوار و جوانه خوار بلوط به علت کشت موسوم به زیراشکوب یا همان زراعت در زیر درختان بلوط بوده تاکید کرد: برای پیشگیری از بازگشت دوباره آفت های یاد شده باید از انجام کشت در جنگل ها پیشگیری شود.
جواد رحیمیان عنوان کرد: شخم زدن زمین، استفاده از کود و سم و تردد ماشین‌آلات کشاورزی بر اکوسیستم جنگل ها تاثیرگذار است و باعث از بین رفتن دشمنان طبیعی و در نتیجه حمله آفت ها می شود.
مشارکت جوامع محلی راهکار نخست
مردمان سرزمین غنی از میراث طبیعی کهگیلویه و بویراحمد همه چیزشان را از غذای خود تا خوراک دامشان را با درختان بلوط گره زده اند که همین امر می تواند فرصتی برای جلب مشارکت های مردمی به منظور پیشگیری از جمله دوباره آفت ها به این گنجینه های خدادادی باشد.
شمار زیادی از مردمان این سرزمین چهار فصل از طریق جمع آوری میوه های بلوط کسب درآمد می کنند و گروهی هم از میوه های درخت بلوط برای تهیه نان،برخی غذاهای سنتی و همچنین خوراک دام هایشان استفاده می کنند اما این همه استفاده مردم استان از بلوط نیست و مردم این دیار گونه ارزشمند بلوط را به عنوان ریشه تمدن گذشتگان خود دوست دارند.
این عشق دیرینه مردم کهگیلویه و بویراحمد به درختان بلوط فرصتی برای مسوولان منابع طبیعی و آبخیزداری استان است تا با انجام آموزش های کاربردی برای جوامع محلی و همچنین پیش بینی حمایت های دیگر ساکنان نزدیک مناطق جنگلی را به دست کشیدن از زراعت در زیر درختان بلوط تشویق کنند.