به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، یکی از اقدامات سازمان امور مالیاتی حرکت به سمت هوشمندسازی و استفاده از فناوری‌های جدید در دریافت اطلاعات دقیق و درست از نهادهای متولی در جهت محاسبه مالیاتی برای مودیان است. در همین راستا روش مالیات‌ستانی بر اساس چانه‌زنی منسوخ شد و مالیات‌ستانی بر اساس داده‌محوری مورد تاکید قرار گرفت.
سازمان امور مالیاتی با استفاده از ظرفیت‌ها و اطلاعات دستگاه‌های مختلف، اطلاعات درست از مودیان را تهیه کرد تا اخذ مالیات بر اساس محاسبه مالیاتی دقیق و بر اساس داده‌محوری انجام شود. این در حالی است که در گذشته میزان مالیات بر اساس چانه‌زنی بین ممیزی و مودی انجام می‌شد که عادلانه نبود و همچنین راه فرار مالیاتی را هموار کرده بود.
اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و راه‌اندازی سامانه مودیان، اطلاعات خرید و فروش و فاکتورها جای خود را به دفتر حسابداری شرکت‌ها داد و بر این اساس به صورت شفاف و دقیق سهم درآمدهای مودیان مشخص و بر اساس اطلاعات درج شده مالیات ستانی صورت گرفت.
طبق این سامانه، مودیان به وسیله پایانه فروشگاهی که دارای حافظه مالیاتی و تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری است، اقدام به صدور صورت‌حساب الکترونیکی می‌کنند ضمن اینکه ویژگی‌ها و مشخصات فنی پایانه فروشگاهی، حافظه مالیاتی و تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مربوط، نحوه تبادل اطلاعات میان حافظه مالیاتی با سامانه مؤدیان توسط کارگروه راهبری سامانه مؤدیان تعیین می‌شود.
بر این اساس، همه کالاها و خدمات در سامانه مودیان کدگذاری شده و به لحاظ مالیاتی به طور یکسان با آنها برخورد می‌شود. این سامانه از رسیدگی‌های سلیقه‌محور جلوگیری کرده و به شفافیت در نظام مالیاتی منجر شده است.
در کنار سامانه مودیان، تشکیل دفتر حسابرسی سیستمی، شناسایی راه‌های فرار مالیاتی، فشار بر فراریان مالیاتی، شناسایی مودیان جدید، بررسی حساب‌های بانکی مشکوک، راه‌اندازی سامانه سوت‌زنی، سختگیری مطالبه‌گری بدهکاران مالیاتی، شناسایی سهم مالیات خودروها و خانه‌های گران‌قیمت و دیگر موارد، به افزایش سهم مالیات وصولی و عدالت در دریافت مالیات منجر شده است.
تشکیل دفتر حسابرسی سیستمی برای مطالبه مالیات
«سید محمدهادی سبحانیان» رئیس سازمان امور مالیاتی کشور از تشکیل دفتر حسابرسی سیستمی و ریسک و تمکین مالیاتی در سازمان امور مالیاتی خبر داده است که این امر در راستای تکمیل زنجیره ارائه خدمات مالیاتی فناورانه و محاسبه و مطالبه مالیات به صورت سیستمی است.
به گفته وی، ایجاد این ساختار جدید در سازمان گام دیگری برای دستیابی به هدف تسهیل و تسریع پیشبرد امور مؤدیان در ارائه خدمات مطلوب مالیاتی و هوشمندسازی نظام مالیاتی محسوب می‌شود.
سبحانیان، تعیین قواعد حسابرسی سیستمی و صدور اوراق تشخیص یا قطعی سیستمی، تعیین و بازنگری شاخص‌های ریسک، تعیین قواعد به‌کارگیری داده‌ها در تهیه اظهارنامه پیش‌فرض در همه منابع مالیاتی، تولید اظهارنامه برآوردی سیستمی در همه منابع مالیاتی و تهیه و بازبینی فرایندهای عملیاتی مورد نیاز در سامانه‌های مالیاتی را از جمله وظایف این دفتر اعلام کرد.
مطالبه‌گری مالیات از ۸ هزار مودی
یکی دیگر از اقدامات سازمان امور مالیاتی صدور برگه مطالبه مالیاتی برای فراریان است که در همین راستا رئیس این سازمان اعلام کرد که در نیمه اول امسال، تعداد پنج هزار و ۱۷۲ برگ مطالبه مالیات از محل کشف فرار مالیاتی صادر شده که میزان مالیات مطالبه شده در آنها حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان اصل مالیات و ۹ هزار میلیارد تومان جرائم متعلقه آنها بوده، این میزان کشف فرار مالیاتی از تعداد هشت هزار و ۱۳۹ مؤدی و بیش از ۹۵۰ فقره بازرسی صورت گرفته است.
طبق گفته سبحانیان، در جریان این رسیدگی‌ها تعداد ۳ هزار و ۶۶۴ برگ تشخیص و هزار و ۵۰۸ برگ قطعی صادر شده و ۱۵۹ مؤدی جدید مالیاتی کشف و ۶۰۰ شرکت (شخص حقوقی) نیز در فهرست اشخاص فاقد اعتبار مالیاتی درج شدند.
دسترسی سازمان امور مالیاتی به اطلاعات اقتصادی مودیان، این امکان را فرهم کرد تا تا تکیه بر داده‌ها، ردیابی و شناسایی موارد فرار مالیاتی فراهم شود و مالیات‌ستانی به صورت عادلانه دریافت شود تا بدهکاران مالیاتی از زیر بار پرداخت بدهی شانه خالی نکنند.
داده‌محوری مهم‌ترین ابزار مالیات‌ستانی
علی ملک‌زاده کارشناس اقتصادی در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار اقتصادی ایرنا با اشاره به رویکرد هوشمندسازی نظام مالیاتی اظهار داشت: مهم‌ترین ابزاری که سازمان امور مالیاتی برای دریافت مالیات به آن نیاز دارد، داده و اطلاعات است تا این اطمینان حاصل شود که صحیح و معتبر است.
وی ادامه داد: در سال‌های دور، «طرح جامع مالیاتی» اقداماتی را انجام داده بود که موفقیت‌آمیز نبود این روند ادامه پیدا کرد تا اینکه در سه سال گذشته بر روی رویکرد دریافت اطلاعات دقیق و داده‌محوری تاکید شد.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم گفت: این ماده قانونی به سازمان امور مالیاتی اجازه می‌دهد تا اطلاعات مالی و اقتصادی مودیان را از طریق سازوکارهای مختلف و با استفاده از همکاری سازمان‌های دیگر جمعآوری کند تا از این طریق اطلاعات شفاف باشد.
وی تاکید کرد: بر اساس این قانون همه سازمان‌ها و نهادها مکلف شدند که اطلاعات خود را در اختیار سازمان مالیاتی قرار دهند که این امر به شناسایی مودیان جدید و فراریان مالیاتی منجر شد. همچنین با راه‌اندازی سامانه مودیان، رویکرد دریافت اطلاعات به جای رویکرد قدیمی چانه‌زنی شکل گرفت و سازوکارهای دریافت مالیات، عادلانه شد.