به گزارش ایرنا، چند روز قبل با هم در تونل‌های تاریک معدن کار می‌کردند و اکنون حیران و غمگین به امید یافتن جسدی در قالب تیم‌های چند نفره تقسیم شده و راهی ۷۰۰ متری زیر زمین می‌شوند تا بلکه نشانی از کارگران محبوس بیابند.
این عملیات امدادی یک کار تخصصی است که اورژانس، هلال احمر و سایر نهادها نمی‌توانند چنین وظیفه سخت و خطرآفرین را به دوش بکشند.
حتی خبرنگار صدا و سیما که خواست برای تهیه گزارش در یکی از شیفت‌ها، تیم‌های اعزامی به عمق معدن را همراهی کند به توصیه همان امدادگران از میان راه بازگشت چون غلظت گاز متان تهدید بزرگی برای جان او بود.
امدادگران معدن با وجود گرمای شدید تونل‌ها و وجود گاز متان اما ۸۰ ساعت نفس‌گیر پای کار ایستادند و با راهنمایی مهندسان و سرگروه‌های HSE (ایمنی، بهداشت و محیط زیست) رفتند تا مسیر تونل‌های معدن زغال‌سنگ معدنجو را آواربرداری و پاکسازی کنند.
حادثه انفجار معدن حوالی ساعت ۲۱ شنبه ۳۱ شهریور ۱۴۰۳ به دلیل تصاعد آنی گاز متان در این معدن روی داد که ۲ بلوک B و C تحت تاثیر قرار گرفتند و براساس آخرین آمار رسمی در آن نوبت کاری ۶۵ نفر از معدنکاران دچار حادثه و محبوس شدند.
گاز داخل تونل‌ها تخلیه و هوا که تهویه می‌شد، قدم به قدم پیش می‌رفتند گاهی ساعت‌ها طول می‌کشید اما هنوز خبری از یافتن پیکرهای معدنچیان نبود. چشم‌های نگران و گاهی گریان به دهانه تونل دوخته شد تا همزمان با برگشت واگن‌ها خبری از عمق معدن بشنوند.
دوم مهر که دومین روز این حادثه دلخراش بود از صبح تا شب فقط سه جسد از داخل تونل به سطح زمین منتقل شد اما گروه‌های تخصصی امداد معدن در شیفت‌های مستمر به طور مداوم سوار بر واگن‌ها شده و عملیات پاکسازی مسیر و جست و جو را انجام دادند.
بازی با جان میان گاز متان
با وجود اینکه هر کدام از امدادگران می‌دانستند وجود گاز متان و رفتن به اعماق زمین تهدید بزرگی برای جانشان است اما دلواپس آن رفیق مانده زیر آوار هر خطری را به جان خریدند و با تجهیزات راهی تونل شدند تا هرچه زودتر پیکرها را تحویل خانواده‌های مصیبت زده دهند.
هر امدادگر باید یک ماسک بزرگ روی صورت بگذارد، دستگاه اکسیژن و تجهیزات خودنجات را بر دوش حمل کند، مهندسان و سرگروه‌ها مدام نیز توصیه می‌کنند که نزدیک فضای پر از گاز متان نشوند.
ارتباطشان از طریق بی‌سیم به فضای بیرون برقرار است و بعد از سه شبانه روز عملیات نفس‌گیر توانستند به محدوده اصلی انفجار و تصاعد گاز در بلوک C معدن نزدیک شوند؛ جایی که گفته شد کانون اصلی انفجار ناشی از نشت گاز بود و این فاجعه را رقم زد.
ساعت ۲۳ روز یکشنبه (دومین شب حادثه) خبرنگار ایرنا از محل معدن گزارش می‌دهد که یکی از گروه‌های امدادگر مشغول آماده شدن برای اعزام به تونل است.
کلاه ایمنی آبی رنگ بر سر دارند، با راهنمایی سرگروه‌ها ماسک به صورت زده و دستگاه اکسیژن را به دوش می‌گیرند نحوه نفس‌گیری را آموزش می‌بینند و سوار بر واگن‌ها می‌شوند، کارشان این است که فن‌هایی را برای تهویه در مسیر نصب کنند تا از غلظت گاز در تونل کاسته شود.
هر اعزام را با نام خدا و صلوات آغاز می‌کنند و محتاج دعای مردم در بازگشت بی‌خطر هستند، مدیران حاضر در میدان نیز نگرانند که حادثه دیگری رخ ندهد.
اما خارج از تونل‌ها نیروهای امدادی، اورژانس و هلال احمر از همان ساعات اولیه با تجهیزات کامل برای انتقال مصدومان و اجساد حاضر شدند و با همه توان تا آخرین لحظه پای کار بودند.
تشکیل کمیته HSE با ۴۰ کارشناس در لحظه وقوع حادثه
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان طبس گفت: کمیته HSE مدیریت بحران معادن زغال سنگ بلافاصله بعد از وقوع حادثه تشکیل شد و همه نیروها فراخوان شدند.
محمود زارع نیا در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: مدیریت امداد و نجات زیرزمین با فعالیت ۴۰ نفر کارشناس HSE بعد از وقوع حادثه شروع شد و تقسیم کار صورت گرفت.
وی ادامه داد: به علت گازخیزی معدن باید نیروهای تخصصی امداد و نجات در شرایط پایدار وارد تونل می‌شدند که با هماهنگی توانستیم تیم‌ها را به نوبت اعزام کنیم.
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان طبس گفت: تیم‌های HSE از دیگر استان‌ها و نواحی زغالی کشور هم ملحق شدند لذا متناسب با شرایط محل عملیات، گروه‌های پنج یا ۶ نفر راهی تونل می‌شدند و سرعت کار با کاهش گاز در محل افزایش یافت.
وی با اشاره به اینکه حتی یک دقیقه عملیات امداد و نجات در زیر زمین توقف نداشت، عنوان کرد: پایداری کارگاه و تهویه هوا مهمترین کاری بود که این تیم‌ها با تجهیزات خودنجات و گازسنج توانستند انجام دهند تا بتوانیم به افراد محبوس دست پیدا کنیم.
زارع نیا یادآور شد: هر معدن در شهرستان طبس یک تیم HSE دارد که مسئولیت ایمنی معادن بر عهده آنهاست.
بعد از گذشت ۸۰ ساعت بامداد چهارشنبه چهارم مهر ماه تمامی اجساد محبوس در تونل C نیز با کمک نیروهای تخصصی امداد و نجات معدن به بیرون انتقال یافتند و عملیات امداد و نجات در معدنجو به پایان رسید.
آنطور که استاندار خراسان جنوبی اعلام کرد بیشتر تمرکز گروه HSE و امدادگران از روز دوم حادثه بر خروج ۱۰ کارگر محبوس در معدن بود و بامداد چهارشنبه همه پیکرهای محبوس در بلوک C به سطح زمین انتقال داده شدند.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان جنوبی هم طبق آخرین آمار، تعداد متوفیان این حادثه را ۵۰ نفر اعلام کرد.
این حادثه ۱۶ مصدوم نیز داشت که ۱۰ نفر تحت درمان قرار دارند و یکی از مصدومان پس از مرگ مغزی با رضایت خانواده برای اهدای عضو به یزد منتقل شد.
حوضه زغال‌دار طبس با وسعت بییش از ۳۰ هزار کیلومتر مربع و ذخیره اکتشافی ۷۵.۲ میلیارد تن زغال سنگ کک شو و حرارتی، غنی ترین و بزرگترین ناحیه زغالی ایران محسوب می‌شود. خراسان جنوبی دارای ۱۲ شهرستان است و طبس در غرب استان واقع شده که ۲۷۰ کیلومتر تا بیرجند فاصله دارد.