به گزارش ایرنا، برخی از روزها در مسیر کار خود افراد سالمندی را در پارکها و بوستان‌ها نظاره می‌کنید که دور هم نشسته‌اند و از خاطرات جوانی می‌گویند اما با آغاز پاییز و ورود سامانه سرد دیگر خبری از این نشست‌های دوری همی نیست و بیشتر افراد سالمند مجبور به خانه نشینی می‌شوند.
آنها هم که پارک و بوستان نزدیک منزلشان نیست در کوچه یا سرکوچه دور هم جمع می‌شوند به قول شهرکردی‌ها " برآفتاب " نشسته‌اند و مرور خاطرات خویش می‌کنند.
خواسته‌هایی که عمومیت دارد
افزایش امکانات رفاهی از جمله مکان‌های خاص برای غنی‌سازی اوقات فراغت سالمندان، بهینه سازی فضای شهری و بناهای مسکونی برای سالمندان از مهمترین درخواست‌های این قشر است که اینها خواسته های عمومی سالمندان در این جامعه رو به پیری است.
امروزه حفظ و ارتقای سلامت جسمی، روانی و اجتماعی سالمندان و ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز برای امنیت سالمند و ارتقای سطح امید به زندگی در این افراد بیش از پیش احساس می‌شود.
پر کردن اوقات فراغت و داشتن برنامه مشخص به سالمندان کمک می‌کند که این دوران را به خوبی سپری کنند و از بهداشت روانی خوبی برخوردار شوند و نداشتن فعالیت و سرگرمی، منجربه تداعی افکار منفی و ناخوشایند گذشته در ذهنشان می‌شود.
احداث مرکز فرهنگی خاص سالمندان، مکانی برای دورهم نشینی و آرزوی دیرینه که محقق نشد
با یکی از سالمندان که در پارک ملت شهرکرد با تعدادی از همسالان خود نشسته بود و کتاب "سیمین دانشور" را برای همسالان خود می‌خواند، هم صحبت شدم و در خصوص وضعیت سالمندان و کمبودهای موجود برای زندگی این قشر و نبود امکانات برای پرکردن اوقات فراغت پرسیدم که او می‌گوید: در یک دهه گذشته برای ساخت یک مرکز فرهنگی و یا مجتمع رفاهی و خدماتی خاص سالمندان در شهرکرد درخواست را به سازمان شهرداری‌ها، استانداری، بهزیستی ارائه دادیم و همچنان منتظر ساخت این مرکز هستیم.
این پیرمرد دنیادیده اهل شهرکرد می‌گوید: امید داشتیم با احداث این مرکز سالمندان بتوانیم، فضای ایجاد شود که سالمندان در آن فضا حضور پیدا کنند و روزانه چندین ساعت به کارهای مختلف بپردازد.
وی که از فرهنگیان بازنشسته استان است و هم‌اکنون یک کتابفروشی دارد و در حوزه نگارش کتاب نیز دستی به قلم دارد گفت: با توجه به اینکه جامعه به سمت سالمندی است اما به این قشر توجه خاصی نمی‌شود و خواسته و نیازهای این قشر نادیده گرفته شده است.
به گفته وی، نبود یک مکان خاص و یا امکانات ویژه برای غنی‌سازی اوقات فراغت سالمندان این قشر را به ناچار به سمت پارکها هدایت کرده است تا ساعاتی را برای دور شدن از خانه‌نشینی در کنار همدیگر در پارکها بگذارند.
وی با تاکید بر اینکه سالمندان گنجینه‌ای از تجربه هستند و جوانان باید از این تجربیات در زندگی خود استفاده کنند گفت: در برخی مواقع که در پارکها نشسته‌ایم و می‌خواهیم تجربیات خود را در اختیار جوانان که در پارک هستند قرار دهیم، جوانان به نصایح یا حرف‌های ما بی‌توجهی می‌کنند و با بی‌اعتنایی به ما و صحبت‌های ما از کنارمان عبور می‌کنند.
این نویسنده کتاب اظهار داشت: امروز با گسترش فضای مجازی و حجم مطالبی که در این فضا منتشر می‌شود هر فرد ساعت‌ها در حال جستجو در این فضاست بدون اینکه آخر شب مطلبی که از صبح تا آخر شب را مطالعه کرده و دیده را در ذهن داشته باشد، در حالی که با گسترش فضاهای فرهنگی خاص سالمندان مانند توسعه یک مکان برای شاهنامه‌خوانی، کتابخوانی و خوانش و بحث در حوزه کتاب، این قشر را به این مراکز هدایت کرد.
وی گفت: نبود یک کتابخانه و یا فضای فرهنگی خاص سالمندان که بتوانند در آن فضا سالمندان برای ساعتی مطالعه کنند و یا خوانش کتاب داشته باشند را یکی از مشکلات این قشر عنوان کرد.
این فرد سالمند که خود در حال نوشت یک کتاب است گفت: چند روزی که در کتابخانه شهرکرد مشغول نوشتن کتاب می‌شوم اما با توجه به اینکه از گروه همسالان در آن فضا شخصی نیست و یا استقبال سالمندان از کتابخانه‌های شهر کم است، یک روز از هفته را به پارک شهر می‌آییم و در همسالان کتابخوانی داریم.
سالمندی؛ تنهایی و انزوا در خانه نیست
یکی از مادران سالمند که در مرکز روزانه نگهداری سالمندان از صبح تا ظهر به صورت روزانه حضور دارد با چهره شاد و دستانی حنا بسته و با لبخندی مهربان می‌گوید: سالمندی تنهایی و انزوا در خانه و یا خانه سالمندان نیست و سالمندان می‌توانند با استفاده از ظرفیت این خانه‌ها و یا حضور در مجالس خاص از جمله قرآن‌خوانی، مجالس دورهمی سالمندان ساعت‌های خود را بگذرانند.
حکیمه خانم به خبرنگار ایرنا می‌گوید: در سال‌های گذشته پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها به دلیل بافت خانواده در کنار نوه و فرزندان خود بودند و ساعت‌های از روز را به نگهداری از نوه‌های خود می‌گذارند، اما امروز با تغییر سبک زندگی تعداد محدودی از خانواده این‌گونه زندگی می‌کنند و بیشتر سالمندان در طول هفته از دیدار با فرزندان و نوه‌های خود محروم هستند.
وی اظهار داشت: هم‌اکنون تعداد زیادی از سالمندان بر گذراندن ساعت‌های از روز به بیرون از خانه می‌روند اما به دلیل نبود امکانات مناسب این قشر، نمی‌توانند از فضاهای عمومی استفاده کنند.
یکی دیگر از سالمندان که به دلیل مشکلات جسمی سوار بر ویلچر جلوی درب مغازه قهوه‌فروشی نوه‌اش نشسته است نیز با اشاره به اینکه نبود فضاهای خاص برای سالمندان و مناسب نبودن فضاهای موجود برای همه به خصوص سالمندانی که با استفاده از عصا و ویلچر در سطح شهر عبور می‌کنند به ایرنا می‌گوید: نامناسب بودن اماکن عمومی موجود، باعث خانه نشینی سالمندان شده است.
اسفندیار علیرضایی افزود: هم‌اکنون فضای پارک‌های استان و همچنین اماکن فرهنگی، گردشگری و عمومی برای سالمندان و معلولان مناسب سازی نشده است و این قشر امکان حضور در این اماکن را ندارند.
به گفته وی،شهر مناسب سالمند شهری است که در همه بخش‌های آن مناسب‌سازی برای بهره‌مندی سالمندان در نظر گرفته شده باشد .
وی گفت: نشستن و انتظار کشیدن در کنج سرای سالمندان و یا در خانه‌ها سرنوشت هر سالمندی نیست و می‌توان با اجرای برنامه‌های متنوع حمایتی و آموزشی و تفریحی، پویایی بیشتری برای جمعیت سالمندان ایجاد کرد.
یکی دیگر از سالمندان چهارمحال و بختیاری نیز با اشاره به اینکه این روزها تماشای تلویزیون و سینما رفتن یکی از راههای پرکردن اوقات فراغت سالمندان شده است گفت: برنامه‌های تلویزیون هم جذابیت چندانی برای این قشر ندارند و بیشتر برنامه‌ها و فیلمها تکراری هستند.
سیاوش ملکپور ادامه می‌دهد: در سال‌های گذشته به صورت مستمر به سینما می‌رفتم اما این روزها فضای سینمای استان نیز پاسخگوی نیاز سالمندان نیست و سالمندان نمی‌توانند از این فضا به خوبی استفاده کنند.
وی از نبود یک مکان فرهنگی خاص سالمندان که این قشر بتوانند از تمام امکانات از جمله کتابخانه، تماشای فیلم، هم‌صحبتی با همسالان، ورزش و سایر خدمات بهره‌مند شوند انتقاد کرد و گفت: بی‌توجهی به غنی‌سازی اوقات فراغت سالمندان زمینه بروز مشکلات و بیماری و سلامت‌روان سالمندان را افزایش می‌دهد.
۱۱ درصد جمعیت چهارمحال و بختیاری سالمند هستند
براساس آخرین سرشماری از جمعیت بیش از یک‌میلیون نفری چهارمحال و بختیاری هم‌اکنون ۱۱ درصد جمعیت بالای ۶۰ سال استان با جمعیتی بیش از ۱۰۹ هزار و ۴۵۵ نفر از جمعیت استان سالمند هستند.
بنابرگفته کارشناسان، معاشرت با دوستان و هم سن و سالان، سرگرمی‌های ساده، تغذیه سالم و توجه به نیازهای اولیه سالمندان نقش موثری در آسایش و آرامش جسم و روان آنها دارد.
مسوول یکی از خانه‌های روزانه سالمندان چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه جمعیت استان و کشور رو به سالمندی است به ایرنا می‌گوید: غنی‌سازی اوقات فراغت سالمندان و تامین زیرساخت‌های لازم برای غنی‌سازی این اوقات از جمله احداث فضاهای خاص سالمندان، مناسب‌سازی اماکن عمومی و توسعه مراکز روزانه نگهداری سالمندان یک فرصت برای حضور سالمندان در جمع همسالان و افزایش ارتباط آنها با گروه‌های همسال و جلوگیری از انزوای آنهاست.
غضنفر برزگر قهفرخی افزود: به دلیل کم‌بودن تعداد این فضاها سالمندان برای گذراندن ساعتی در کنار همسالان و همچنین پر کردن ساعتی از روز را در پارکها و یا کنار کوچه‌ها می‌روند و با مشکللات فراوان روبرو هستند.
به گفته وی، هم‌اکنون در مراکز روزانه نگهداری سالمندان خدمات متنوع از جمله پزشکی، پرستاری، روانشناسی، مددکاری، فیزیوتراپی، ورزش درمانی موسیقی درمانی و آموزشهای فرهنگی و قرآنی ارائه می‌شود.
وی افزود: با توجه به فرهنگ بومی که در استان وجود دارد نگهداری سالمندان در مراکز سالمندی با استقبال مواجه نیست و این مساله باعث شده نگرش سالمندان و میانسالان به مراکز روزانه نیز تغییر کند و همه سالمندان راغب به استفاده از خدمات این مراکز نیستند.
یک‌هزار و ۲۰۰ سالمند از خدمات مراکز سالمندان بهره‌مند هستند
مدیرکل بهزیستی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه هم‌اکنون ۱۶ مرکز روزانه و سه مرکز شبانه‌روزی نگهداری سالمندان در استان فعال است گفت: یک‌هزار و ۲۰۰ نفر از سالمندان استان از خدمت این مراکز بهره‌مند می‌شوند.
مهشید سلیمانی افزود: از این تعداد بیش از یک‌هزار و ۵۰ نفر در مراکز روزانه و ۱۵۰ نفر در مراکز شبانه‌روزی مستقر هستند.
به گفته وی، مراکز روزانه نگهداری سالمندان به مدرسه بزرگسالان معروف هستند و در این مراکز سالمندان از خدمات توانبخشی، پزشکی، پرستاری، فیزیوتراپی، کاردرمانی، روانشناسی و مددکاری، اردو درمانی، موسیقی درمانی، بهره‌مند می‌شوند.
وی اظهار داشت: اجرای دوره‌ای اردو داخل و خارج از استان به خصوص اردوهای زیارتی از دیگر برنامه‌های قابل ارائه در این مراکر است که مورد استقبال بالای سالمندان قرار می‌گیرد.
به گفته سلیمانی، با توجه به بافت فرهنگی و سنتی استان، پذیرش سالمندان در مراکز شبانه‌روزی بالا نیست و خوشبختانه پشت نوبتی برای پذیرش سالمند در این مراکز وجود ندارد که این امر نشان‌دهنده جایگاه سالمندان در بنی خانواده و تکریم این قشر است.
وی اظهار داشت: برای حمایت از سالمندان زیرپوشش بهزیستی که در منزل نگهداری می‌شوند نیز مستمری و کمک هزینه درمانی و خدمات تیم سیار درمنزل به سالمندان نیازمند در قالب خدمات پزشکی، پرستاری، آزمایش، دارو و فیزیوتراپی ارائه می‌شود.
فرخشهر؛ شهر دوستدار سالمند
مدیرکل بهزیستی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه سالمندان، معلولان، جانبازان برای حضور در شهر و اماکن عمومی با مشکلات زیادی از جمله نامناسب بودن این فضاها برای تردد و استفاده اینت قشر مواجه هستند گفت: اجرای طرح دوستدار سالمند در شهر فرخشهر به صورت پایلوت در دست اجراست.
به گفته وی، با اجرای این طرح تمام با همکاری سازمان بهزیستی، شهرداری و شورای شهر فرخشهر تمام اماکن عمومی، معابر سطح شهر و پارکها برای حضور سالمندان مناسب‌سازی شده است.
وی اظهار داشت: با توجه به اینکه سالمندان کنونی آینه آینده نه چندان دور جامعه ما هستند و جمیعت استان و کشور رو به سالمندی است می‌طلبد زیرساخت‌ها و شرایط جامعه به گونه‌ای آماده شود که سالمندان، سالمندی سالم داشته باشند و از سالمندی بیمار پیشگیری شود.
کارشناس سالمندان بهزیستی چهارمحال و بختیاری نیز گفت: سالمندی مقطعی از زندگی و بخش جدایی‌ناپذیر و حساس زندگی هر انسان به شمار می‌رود که با فرا رسیدن سن سالمندی و برای حفظ سلامت روان و جسم سالمندان باید تمهیدات لازم اندیشیده شود.
معصومه محمدی افزود: برای افزایش سلامت روان و جسم سالمندان باید زیرساخت‌ها و پتانسیل‌های موجود در اجتماع به نحوی فراهم باشد که بتوان در دوران سالمندی یک زندگی سالم و با کیفیت را داشته باشیم نه یک زندگی بیمارگونه سالمندی، پایه‌گذاری بیمه‌های درمانی و دریافت مستمری به عنوان یک پشتوانه برای فرد محسوب می‌شوند.
به گفته وی، دوران سالمندی، دورانی است که کاهش توانایی‌های جسمی و از دست دادن برخی ارزش‌ها و امتیازها را به همراه دارد و در موارد زیادی با ضعف جسمانی و روانی همراه است.
محمدی افزود: سالمندان بخشی از شهروندان آسیب‌پذیر هر شهری به شمار می‌آیند و در صورتی که فضاهای شهری برای سالمندان مناسب‌سازی شود پیامد آن سایر اقشار جامعه نیز در رفاه بیشتری خواهند بود.
بهره‌مندی ۴۸ هزار و ۸۶۸ سالمند از خدمات کمیته امداد امام خمینی(ره)
مدیرکل کمیته امداد امام خمینی(ره) چهارمحال و بختیاری گفت:هم‌اکنون ۲۵ هزار و ۱۶ خانوار با جمعیتی بیش از ۴۳هزار و ۸۶۸ نفر زیرپوشش این نهاد قرار دارند.
جاسم محمدی فارسانی افزود: پرداخت کمک هزینه درمان، کمک بلاعوض موردی، کمک به خرید لوازم ضروری منزل و پرداخت تسهیلات حمایتی، ارائه خدمات ویژه سالمندان و تامین و تجهیزات درمانی سالمندان در دستور کار این نهاد حمایتی قرار دارد.
به گفته وی، برای افزایش نشاط اجتماعی زیرپوشش این نهاد نیز برنامه‌های خاص از جمله برنامه اردوی سالمندان همه ساله برگزار می‌شود که بیشترین استقبال سالمندان از اردوهای زیارتی است.
وی افزود: به مناسبت هفته سالمند نیز ۲۲ نفراز سالمندان استان به مشهد مقدس اعزام شدند.
مدیرکل دفتر امور اجتماعی استانداری چهارمحال و بختیاری نیز با اشاره به ضرورت ارتقای فرهنگ سالمندی و آشناسازی جامعه با پدیده سالمندی و نحوه برخورد صحیح با سالمندان گفت: مناسب‌سازی امکان عمومی و اجرای شدن طرح دوستدار سالمند و شهر بدون مانع علاوه بر بهبود فضای زندگی معلولان، قابلیت استفاده برای سالمندان را نیز داراست.
شهرام خواجوی افزود: سالمندی یک امر طبیعی و ناشی از تحولات رشدی و سنی افراد است و نبود بسترهای مناسب برای رفع ضرورت‌های این دوران موجب می‌شود که سالمندی به یک مساله تبدیل شود.
وی اظهار داشت: در چهارمحال و بختیاری و جوامع سنتی جایگاه سالمندان دارای ارزش بالایی است و نگهداری سالمندان در خانه و تکریم آنها مورد توجه ویژه قرار دارد و کمتر خانواده‌ای پدر و مادر خود را به خانه سالمندان می‌فرستد.
خواجوی با توجه به اینکه هم‌اکنون در مراکز روزانه سالمندان خدمات متنوع اراده می‌شود گفت: باید برچسب مرکز نگهداری سالمندان از این مراکز برداشته شود تا استقبال خانواده‌ها از این مراکز روزانه که خدمات فرهنگی، هنری، ورزشی به جامعه سالمندان افزایش پیدا کند و بتوان با حضور سالمندان در این مراکز توانمندی‌های سالمندان را حفظ و جایگاه آنها را ارتقاء دهیم.
جمعیت سالمندان بالای ۶۰ و ۶۵ سال در چهارمحال و بختیاری بین هفت تا۱۱ درصد است
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی چهارمحال و بختیاری گفت:هم‌اکنون جمعیت سالمندان بالای ۶۰ سال در کشور ۱۱.۵ و بالای ۶۵ سال ۷.۵ درصد است که این آمار در استان به ترتیب ۱۱ و هفت درصد است.
علی‌ضامن صالحی‌فرد افزود: ارتقای سطح فرهنگی جامعه در خصوص پدیده سالمندی هم‌اکنون در اولویت قرار گرفته و در حوزه سلامت سالمندان خدمات مراقبتی سالانه در تمام سطوح محیطی، خانه‌های بهداشت، پایگاه‌های سلامت به صورت رایگان به سالمندان ارائه می‌شود.
به گفته وی، خدمات قابل ارائه رایگان به سالمندان در راستای پیشگیری از سکته‌های قلبی و مغزی از طریق خطرسنجی و مراقبت‌های ادغام یافته دیابت، فشار خون بالا و اختلالات چربی خون، بررسی و شناسایی اختلالات تغذیه‌ای، ارزیابی سقوط و عدم تعادل، ارزیابی و شناسایی افسردگی، تشخیص زودهنگام و غربالگری سرطان پستان و سرطان کولورکتال(روده بزرگ) انجام می‌شود.
صالحی‌فرد افزود: در سال گذشته معاونت بهداشت دانشگاه رتبه سوم کشوری را در بین دانشگاه‌های سراسر کشور در شاخص خدمات کامل سالمندان کسب کرد.
وی اظهار داشت: برای گروه سنی سالمندان آموزش شیوه زندگی سالم در دوران سالمندی با هدف توانمندسازی سالمندان ، آموزش در موضوعات سلامت و سبک زندگی سالم، تغذیه، فعالیت بدنی، سلامت روان وتوان‌بخشی در دوران سالمندی در تمام سطوح محیطی خانه‌های بهداشت،پایگاه‌های سلامت توسط مراقبان و بهورزان برای سالمندان و مراقبان سلامت ارائه می‌شود.
به گزارش ایرنا، استان چهارمحال و بختیاری بیش از یک میلیون نفرجمعیت دارد که ۱۱ درصد این جمعیت در گروه سنی بالای ۶۰ سال قرار دارند.