به گزارش ایرنا، سالمندی دورانی اجتناب ناپذیر از زندگی انسانهاست که سختی ها و مشکلات خاص خود را به همراه دارد.
طبق آمارهای ارائه شده جمعیت سالمندی زنجان، روند افزایشی دارد و رشد پدیده سالخوردگی جمعیت استان نسبت به میانگین کشوری بالاتر است.
این روند اگرچه ناشی از عوامل مختلف تاثیرگذار بر افزایش امید به زندگی بوده و نکات مثبت و منفی دارد اما نیازمند برنامه ریزی برای بهبود زندگی این قشر است.
برنامه ریزی برای اجرای برنامه های مختلف دوران سالمندی به هماهنگی و همکاری دستگاه های اجرایی نیاز دارد که باید برای موثر واقع شدن به صورت منسجم و هماهنگ برنامه ریزی و اجرا شود.
کارشناسان بر این باورند با توجه به افزایش امید به زندگی، دوران سالمندی هم شیب بیشتری به خود خواهد گرفت و این به معنی است که متولیان باید توجه بیشتری به این مقوله مهم داشته باشند.
با توجه به اهمیت این موضوع و نامگذاری دهم مهر به عنوان روز جهانی سالمندان، خبرنگار ایرنا با "رحیمه حسین خانی کارشناس مسئول سلامت میانسالان و سالمندان معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زنجان" گفت و گو کرده است.
ایرنا: هم اکنون سالمندی در چه وضعیتی قرار دارد؟
در حال حاضر جمعیت ۶۰ و ۶۵ ساله و بالاتر به ترتیب ۱۱.۵ و ۷.۵ درصد از جمعیت کشور را تشکیل می دهند. بر اساس پیش بینی ها، درصد جمعیت سالمند ایران از آخرین سرشماری ۱۳۹۵ تا سال ۱۴۳۳ طی ۳۸ سال، ۲۴ درصد افزایش خواهد یافت که نشان دهنده شیب تند سالمندی جمعیت است.
در این راستا "سند ملی سالمندان" با هدف پاسخ هماهنگ به چالش ها و فرصت های این حوزه به عنوان مبنای سیاستگذاری ها، برنامه ریزی ها و اقدامات حوزه سالمندی برای دستگاه های عضو شورای ملی سالمندان در شهریور ماه سال ۹۹ تصویب و ابلاغ شد.
بر مبنای این سند، دولت با فراهم کردن یک چارچوب عملیاتی، تمامی سازمان ها و نهادها را برای پرداختن به موضوع مهم و پیچیده سالمندی مکلف کرده و دستگاه های عضو شورای ملی سالمندان باید برنامه ها و فعالیت های مرتبط با سالمندی دستگاه خود را منطبق بر آن تدوین کرده و با هماهنگی و تعاملات سازنده بین بخشی در راستای تحقق اهداف این سند تلاش کنند.
ایرنا: نقش دستگاه های متولی در این خصوص چیست؟
طبق این سند، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با همکاری سایر دستگاه ها موظف است سطح فرهنگی جامعه در خصوص پدیده سالمندی را ارتقا دهد، همچنین با استفاده از ظرفیت رسانه ها برنامه های سالمندی را معرفی کند و جریان سازی و پایدارسازی آن را در راستای احیا و ارتقای منزلت سالمندان انجام دهد.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز برای ارتقای منزلت سالمندان، ماموریت دارد با همکاری سایر دستگاه ها در جهت ارائه موضوعات سالمندی با استفاده از ظرفیت های دینی، هنری و فرهنگی، صندوق های بازنشستگی، مراجع حوزوی و دانشگاهی و سازمان های مردم نهاد اقدام کند.
شناسایی و معرفی معضلات سالمندی برای جامعه، تبین و ترویج سیاست ها و اقدامات پیشگیرانه و مقابله ای برای رفع تبعیض سنی در فرد، خانواده و جامعه، آموزش عموم جامعه به منظور حمایت و احترام به سالمند با تاکید بر حفظ استقلال و عزت نفس، ایجاد فرصت های آموزش برای سالمندان، جلوگیری از محروم سازی سالمندان از انواع خدمات، تبیین و ترویج سیاست ها و اقدامات پیشگیرانه و مقابله ای در خصوص سالمند آزاری و سالمند ستیزی، حمایت از اقدامات پیشگیرانه از شکاف نسلی و پژوهش های مرتبط با تکریم و منزلت سالمندان باید از سوی دستگاه متولی انجام شود.
همچنین مطابق با سند ملی سالمندان، کرامت و منزلت سالمندان در گرو دستیابی به سایر راهبردهای اهداف ششگانه سند است.
از جمله راهبردها، توسعه محیط های دوستدار سالمند از سوی وزارت راه و شهرسازی و وزارت بهداشت، آموزش و مهارت آموزی فرد و مراقبان، توسعه کمی و کیفی اقدامات پیشگیرانه و ارائه خدمات سلامت جسمی و روانی است.
ارتقای سلامت اجتماعی و معنوی از سوی سازمان بهزیستی و شورای عالی انقلاب فرهنگی، افزایش مشارکت، توسعه کمی و کیفی خدمات توانبخشی، توسعه و تقویت خدمات نگهداری توسط سازمان بهزیستی، حمایت و توسعه خدمات اجتماعی، دینی، معنوی، فرهنگی، هنری، ورزشی، تفریحی و سیاحتی سالمندان از سوی وزارت کشور و شهرداری ها و دهیاری ها، توسعه زیر ساخت ها از جمله تامین سرمایه انسانی، توسعه فناوری در خدمت رسانی، مدیریت اطلاعات و آمار، نهادسازی و بازنگری در قوانین و مقررات و بازنگری در ساختارها و فرآیندها از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی باید انجام شود.
تامین منابع مالی پایدار برای نظام حمایتی از سالمندان با راهبردهای تامین منابع مالی مورد نیاز، تخصیص عادلانه و بهینه مالی برای عملیاتی شدن این سیاست ها و برنامه ها بر عهده سازمان برنامه و بودجه است.
ایرنا: علوم پزشکی زنجان چه برنامه هایی را در این زمینه اجرا کرده است؟
برنامه های دانشگاه علوم پزشکی در راستای سند ملی سالمندان، آموزش و مهارت آموزی فرد و مراقبان، توسعه کمی و کیفی اقدامات پیشگیرانه و ارائه خدمات سلامت جسمی و روانی است.
مراقبت جامع بهداشتی و آموزش شیوه زندگی سالم در دوره سالمندی می تواند با کاهش بار بیماری و افزایش امید به زندگی توأم با سلامت به سالمندی سالم و فعال منجر شود.
حفظ و ارتقای سلامت سالمندان در تمامی ابعاد جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی یکی از اولویت های نظام سلامت است، بر این اساس، برنامه مراقبت های ادغام یافته سلامت سالمندان که در تمامی مراکز جامع سلامت شهری و روستایی اجرا می شود شامل پیشگیری از سکته های قلبی و مغزی از طریق خطر سنجی و مراقبت های ادغام یافته شامل دیابت، فشار خون بالا و اختلالات چربی خون و شناسایی و مشاوره اختلالات تغذیه ای است.
بررسی سقوط و نداشتن تعادل سالمندان و آموزش پیشگیری از زمین خوردن آنها، بررسی و مشاوره در خصوص افسردگی، تشخیص زودهنگام و غربالگری سرطان پستان در زنان ۶۰ تا ۷۰ سال و ارائه رایگان مکمل ویتامین دی سه و کلسیم نیز در این مراکز جامع سلامت انجام می شود.
ایرنا: نقش سواد سلامت در این خصوص چیست؟
زندگی سالمتر نیازمند افزایش سواد سلامت است به این معنی که با حفظ بیشتر سلامتی براساس اطلاعات درست می توان کیفیت بالاتری از زندگی و سالمندی فعالتر و پویاتری را تجربه کرد، برنامه آموزشی شیوه زندگی سالم در دوره سالمندی با این هدف شامل آموزش سلامت روان، تغذیه سالم، فعالیت بدنی و آموزش توانبخشی در دوره سالمندی است.
برنامه های در دست اقدام دانشگاه علوم پزشکی زنجان، ارتقای دانش و مهارت پزشکان و مراقبان سلامت در خصوص برنامه مراقبت ادغام یافته سالمندان، توانمندسازی سالمندان و خانواده های آنان در خصوص شیوه زندگی سالم در دوره سالمندی، افزایش کمی و کیفی پوشش مراقبت کامل سالمندان با هدف تقویت نظام ارائه خدمات سلامت و انجام طرح های پژوهشی مرتبط با سالمندی است.
ایرنا: برای ارتقای دوره سالمندی چه پیشنهادهایی دارید؟
استفاده از ظرفیت رسانه در راستای احیا و ارتقای منزلت سالمندان و آموزش سبک زندگی سالم در دوره سالمندی، جریان سازی موضوعات سالمندی در رسانه ها، تشکیل اتاق فکر سالمندی با حضور نخبگان سالمند استان، اقدام جهت اجرایی شدن شهر دوستدار سالمند، راه اندازی کانون های دوستدار سالمند جهت افزایش مشارکت اجتماعی، پیشگیری از انزوای سالمندان و ارتقای سلامت جسمی، روحی و روانی و معنوی آنها با مشارکت دستگاه های مرتبط و سازمان های مردم نهاد و خیرین و توجه به ورزش های گروهی سالمندان در پارک ها و بوستان ها از جمله موارد مهم این بخش است.