به گزارش خبرنگار ایرنا، حضور پرتعداد پلنگ ایرانی در جنگلهای مازندران دیگر به یک منطقه خاص مربوط نمی شود و در همه شهرهای استان به نوبت این پلنگ ها مشاهده می شوند.
در سالهای اخیر حضور پرتعداد پلنگ سبب شد دوستداران محیط زیست و حتی برخی شهروندان از دور دور این جانور فیلم برداری کرده و در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارند.
در روزهای اخیر برخی از شهروندان و دوستداران حیات وحش این سوال برای آنها مطرح شد که در زمان گاوبانگی که مرال نر با قدرت زیاد نعره می زند محل تردد خود را به پلنگ لو داده و این امر برای آنها خطر آفرین است.
این شهروندان بر این باورند با توجه به این که تعداد مرال ها به مراتب نسبت به گذشته کمتر شد حضور پرتعداد پلنگ ها می تواند در کاهش بیشتر تعداد این گونه جانوری اثر گذار باشد.
کارشناسان حیات وحش با رد این نگرانی بر این باورند نه تنها پلنگ تهدید جدی برای مرال ها در فصل گاوبانگی محسوب نمی شوند بلکه در زمان جفت گیری مرال نر بسیار خشمگین است و شاخ های تیز آن سبب می شود که این حیوان گزینه جدی شکار نباشد و پلنگ خود را به زحمت نمی اندازد.
صاحبنظران بر این باورند پلنگ به دنبال شکاری می رود که دردسر کمتری برایش داشته باشد و راحت بتواند به هدف خود برسد همانند گرازها و توله های حیوانات مختلف که آنها را شکار می کند.
مرالها که در شبکه های اجتماعی کاربران از آنها به عنوان سلطان هیرکانی نام می برند زندگی آن با شکوه حیرت انگیز جنگلهای هیرکانی گره خورده است.
بسیاری از مناطق جنگلی بالادست مازندران همانند مناطق گلیران و شیخ موسی بابل که زیستگاه مرال بود دیگر صدای از نعره این حیوان به گوش نمی رسد و در حال حاضر لکه های سبزی در این استان وجود دارد که همزمان با گاوبانگی نعره شادی بخش زندگی مرالها به گوش می رسد.
صاحبنظران بر این باورند بانگ مرال که نمادی از آینده طبیعت است اگر این نعره خاموش شود نشان از حال ناخوش جنگلهای هیرکانی محسوب می شود چون زیستگاه این حیوان به مرحله ای از تخریب رسیده است که دیگر جایی برای زندگی مرال نیست.
حفظ زیستگاه مرال یکی از مهمترین شاخصه برای تداوم زندگی این گونه نادر در جنگلهای هیرکانی است و کارشناسان بر این باورند تنها راه حفظ این گونه ارزشمند استفاده از ظرفیت و مشارکت مردمی اهالی بومی منطقه خواهد بود.
شمارش مرالها متفاوت از پرندگان مهاجر و دیگر گونه های جانوری است که در دشت یا کوه زندگی می کنند و با توجه به این که مرال در مناطق بالادست جنگل زندگی می کنند سرشماری دقیقی از آنها وجود ندارد.
گاو بانگی فعالیت پر سر و صدای گوزن نر همزمان با فصل جفت گیری برای تعیین قلمرو است که در آن گوزن نر برای تعیین قلمرو به جنگ با دیگر نرها می رود و با ایجاد صدایی شبیه صدای گاو اهلی، گوزن های ماده را به حضور در محدوده قلمرو خود فرا می‌خواند.
در فصل گاوبانگی اگر گوزن نر صدای همجنس نر دیگری را در قلمرو خود بشنود با سرعت به سمت صدا حرکت می کند تا گوزن مهاجم را از قلمرو خود خارج کند.
ترس از مرال نر
کارشناس محیط زیست و حیات وحش در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: با توجه به شاخ‌های تیز مرال نر پلنگ از خیر شکار این جانور می‌گذرند.
جواد یعقوب‌زاده گفت: پلنگ از جمله گربه سانانی است که گوزن نر را گزینه شکار خود انتخاب نمی‌کند و به دنبال شکاری راحت‌تر می رود.
وی با بیان این مطلب که گاو بانگی تهدیدی برای مرالها محسوب نمی‌شود، اظهار کرد: با توجه به اینکه در این فصل شکارهای بیشتری همانند گرازها در جنگلهای هیرکانی تردد دارند پلنگ به دنبال شکار آنها خواهد رفت.
عضو تیم پوشش نجانت مرالها در مازندران با بیان این مطلب که مرال های نر شاخ‌های تیزی دارند که در اصطلاح مازندرانی به آنها (ورگ زن) می‌گویند یعنی شاخی که با آن گرگ را می‌زنند این امر عاملی برای عقب نشینی پلنگ محسوب می شود.
این کارشناس حیات وحش گفت: اگر پلنگ در فصل غیر گاوبانگی به دنبال شکار مرال ها باشد گوساله‌های گوزن را گزینه شکار خود انتخاب می کند.
یعقوب زاده افزود: همزمان با گاوبانگی و فصل جفت گیری مرال نر بسیار خشمگین است و این مطلب را پلنگ به خوبی درک کرده و به سمت گله نمی رود.
این کارشناس تصریح کرد: به طور کلی پلنگ جزو اکوسیستم حیات وحش محسوب می‌شود و شکار زنجیره ای حیوانات در جنگل تهدیدی برای هم محسوب نمی‌شود.
مرال یا گوزن قرمز، نماد تنوع زیستی جنگلهای هیرکانی و از گونه‌های حمایت شده است که قلمرو آن از شمال غرب تا ارسباران و از شمال شرق تا بخش های از خراسان شمالی امتداد دارد و مناطق جنگلی و مرتفع گلستان از جنگلهای بندرگز و نوکنده درغرب تا پارک ملی گلستان در شرق از مهمترین زیستگاههای مرال ایران به شمار می‌رود.
مرال های ماده در فصل گاوبانگی پس از آن که مرال نر با قرار گرفتن در بلندی، بانگ سر می دهد تا قلمرو خود را تعیین کند، در فضای باز جنگل جمع می شوند تا وارد حرمسرای حریفی شوند که تلاش می‌کند رقبا را از قلمروش خارج کند و این زمان یکی از فرصت طلبانه ترین موقعیت برای شکارچیان است تا عیش خود را با گرفتن قربانی کامل کنند.
بانگ پی درپی مرال های نر هم در این ایام امکان شناسایی و ردیابی آنها را برای شکار آسان تر می‌کند.
شکارچیان فرصت طلب به همین هم قانع نمی شوند و تلاش می‌کنند با تقلید بانگ گوزن‌های نر به وسیله دمیدن در شاخ گوزن یا لوله‌های پلاستیکی، گوزن نر را به طرف خودشان بکشند و سپس با شلیک گلوله رویای زادآوری آنان را بر باد دهند و بی رحمانه آنها را سلاخی کنند.
همچنین در فصل گاوبانگی، گوزن های نر جوان که موفق به تعیین قلمرو نشده اند از قلمرو نرهای بزرگ تر رانده شده و به حاشیه مناطق جنگلی پناه آورده و به آسانی در تیررس شکارچیان گرفتار می شوند.
علاوه بر آن، گوزن ها در فصل جفتگیری به دلیل ترشح هورمون از هوشیاری و تمرکز بالایی در شناسایی و فرار از دام شکارچیان برخوردار نبوده و به آسانی طعمه صیادان می شوند.
به دلیل آسیب پذیر شدن گوزن ها در فصل گاوبانگی، محیط بانان زیستگاههای مرال در مناطق جنگلی گلستان اقدام به برپایی پست های موقت گاوبانگی به وسیله چادر در نقاط حساس کرده و حفاظت از گوزن ها را تشدید می کنند و این در حالیست که در سایر ایام سال، شکار مرال به دلیل پوشش انبوه زیستگاه های جنگلی و هشیاری گوزن ها با مشقت بیشتری همراه است.
چادرهای گاوبانگی در ۲ نقطه بنا می شوند، تعدادی در راس ارتفاعات و پرتگاه‌های مسلط به پهنه‌های جنگلی مستقر می شوند که از آن بیشتر برای سرشماری و ثبت صدای مرال و شمارش این گونه استفاده می شود به طوریکه محیط بانان با ثبت صدای مرال و نقاطی که صدا از آن مناطق به گوش می رسد برآوردی حدودی از جمعیت مرال ها به دست می آورند و اگر احیانا صدای تیری به گوش برسد به سایر محیط بانان اطلاع می دهند.
استان مازندران زیستگاه ۴۹۰ گونه جانوری از رده‌های مختلف مهره‌داران اعم از پرندگان، پستانداران، خزندگان، دوزیستیان و ماهی‌ها است. ۲۶ گونه جانوری در مازندران در زمره گونه های تحت حمایت سازمان های بین المللی محیط زیست قرار دارند.