به گزارش ایرنا توسعه زیرساخت‌ها به تنهایی نمی‌تواند در ماندگاری جمعیت در مناطق روستایی موثر باشد بلکه در کنار آن باید به ایجاد اشتغال پایدار، متناسب با ظرفیت‌های بومی این مناطق توجه داشت.
مهاجرت از روستاها به مناطق شهری گناباد و از این شهرستان به دیگر نقاط خراسان رضوی و کشور، اکنون به دلیل معضل خشکسالی افزون بر ۲۰ سال گذشته این منطقه به دغدغه مهم مسوولان و مردم این شهرستان تبدیل شده است و توجه به اشتغال روستاها در ماندگاری جمعیت و جلوگیری از مهاجرت نقش مهمی دارد و باید محور اصلی توجه مسوولان مربوطه قرار بگیرد.
کوچ جمعیت جوان و جویای کار از مناطق روستایی، موجب افزایش جمعیت سالمند در روستاها می شود به طوری که هم اکنون افزایش جمعیت سالمندان در گناباد چشمگیر است و به گفته رییس اداره بهزیستی گناباد ۱۲.۳۰ درصد جمعیت بیش از ۹۰ هزار نفری گناباد را سالمندان تشکیل می‌دهند و این شهرستان دومین شهرستان سالمند کشور است.
بخش کشاورزی از سال ها و سده های گذشته به طور سنتی در مناطق روستایی بستر اصلی اشتغال تعریف شده است در حالی که به دلیل محدودیت منابع طبیعی در برخی از روستاها، این بخش، بر خلاف آنچه که انتظار می رفت، تاثیر درخوری در توسعه اقتصادی و جلوگیری از رکود اقتصادی در این مناطق نداشته و در نتیجه توسعه کشاورزی به توسعه و رونق اقتصادی روستاها منجر نشده است.
۶۰ درصد جمعیت ۹۳ هزار نفری شهرستان گناباد در مناطق شهری و بقیه در ۱۱۲ روستای بخش های مرکزی و «کاخک» این شهرستان ساکن هستند.
۱۴ هزار بهره‌بردار بخش کشاورزی گناباد با کار روی ۲۰ هزار هکتار کشتزار آبی، هزار و ۷۰۰ هکتار دیمزار و پرورش ۵۰۰ هزار راس دام، سالانه ۸۷ هزار تن محصولات زراعی، باغی و دامی را تولید و روانه بازار می‌کنند.
بیشتر بخوانیم:
توسعه صنایع فرآوری و بسته‌بندی حلقه مفقوده رونق کشاورزی در گناباد است
توسعه گردشگری روستایی، اهرمی برای ماندگاری جمعیت در مناطق روستایی
توجه به ظرفیت‌ها و جاذبه‌های تاریخی و گردشگری و توسعه گردشگری روستایی ضرورت و زیربنای رونق اقتصادی و موجب جلوگیری از مهاجرت روستاییان است و یکی از ظرفیت‌های مهم گردشگری گناباد متناسب با بافت تاریخی روستاها اقامتگاه‌های بوم‌گردی است.
یک کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری گناباد گفت: گردشگری از مقوله های مهم رونق اقتصادی است و استفاده از ظرفیت های بومی و محلی نظیر اقامتگاه‌های بوم گردی و مشارکت‌های محلی و منطقه ای ارکان مهم توسعه گردشگری محسوب می شوند.
علیرضا شناسایی گفت: توسعه این اقامتگاه‌ها باید هدفمند و مبتنی بر برنامه ریزی صحیح و شناخت ظرفیت مناطق روستایی باشد.
وی افزود: شهرستان گناباد با ۱۵ اقامتگاه بوم گردی از مناطق پیشگام این عرصه در خراسان رضوی است و باید این ظرفیت را به خوبی شناخت و از آن برای توسعه و رونق گردشگری حداکثر بهره را گرفت.
بیشتر بخوانیم:
فرماندار: مهاجرت بی رویه توسعه گناباد را با چالش جدی مواجه کرده است
توسعه روستاهای گناباد در گرو خودکفایی دهیاری‌ها است
کاهش مهاجرت از گناباد نیازمند توسعه اشتغال در مناطق روستایی
توسعه کشاورزی به تنهایی نمی‌تواند رشد اقتصادی روستاها را به دنبال داشته و فقر را ریشه‌کن سازد و با وجودی که تاکنون برنامه‌های متعددی با هدف توسعه روستایی در کشور اجرا شده است، ولی همچنان پدیده مهاجرت از روستا به شهرها ادامه دارد و این امر نشان می دهد که توجه به سایر بخش‌ها نیز در کنار بخش کشاورزی ضروری است.
سکونت افزون بر ۶۰ درصد از جمعیت ۹۳ هزار نفری شهرستان گناباد در ۱۱۲ روستا بخش های کاخک و مرکزی این شهرستان، لزوم توجه بیشتر به اشتغال و ماندگاری جمعیت در این مناطق را نشان می دهد و در صورت توجه ناکافی به این مساله، شاهد افزایش مهاجرت از این مناطق خواهیم بود.
یکی از کشاورزان روستای «قوژد» از توابع بخش مرکزی گناباد گفت: حرفه کشاورزی و دامداری در مناطق روستایی به دلیل استمرار خشکسالی کمرنگ شده است و روستاییان با مشکلات زیادی دست به گریبان هستند.
محمد زمانیان اضافه کرد: انگور و خربزه از مهم‌ترین محصولات کشاورزی روستای قوژد در سال های گذشته بوده اند که در سال‌های اخیر به دلیل کاهش آبدهی قنوات، سطح زیر کشت محصولات بسیار کاهش یافته است.
وی اظهار داشت: رونق دامداری در روستا و تولید فرآورده‌های لبنی تا حدودی به میزان بارندگی و ترسالی وابسته است، تداوم و ادامه‌دار بودن این شغل حمایت مسوولان از دامداران در شرایط حساس را می‌طلبد و باید به سهولت نیازهای این قشر را برآورده کرد تا به تولید دلگرم شوند.
یکی از دامداران روستای قوژد هم گفت: در گذشته وضعیت درآمدی و اقتصادی دامداران بهتر بود ولی به تازگی به دلیل قیمت بالای نهاده های دامی از جمله علوفه و خوراک دام، دامداری دیگر وضعیت خوبی ندارد.
سیدجواد شاکری افزود: به دلیل گرانی خوراک دام در سنوات اخیر مجبور به فروش تعدادی از دام‌هایمان شده ایم و اگرچه در سال ۱۳۸۶ روزانه ۳۰۰ کیلوگرم شیر تولید داشتیم ولی با فروش دام‌ها اکنون میزان تولید شیرمان به ۳۰ کیلوگرم کاهش یافته است.
رییس اداره بهزیستی گناباد گفت: افزایش جمعیت سالمندان و گسترش شکاف بین نسلی از مسائل مهم این شهرستان جنوبی خراسان رضوی است.
علی آراسته افزود: به خاطر تداوم پدیده خشکسالی و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی آن، مهاجرت از این شهرستان به دیگر نقاط استان خراسان رضوی و کشور افزایش یافته و تعداد سالمندان گناباد طی سال‌های اخیر بسیار زیاد شده اند.
وی ادامه داد: خانواده و بستگان بیشتر سالمندان گناباد در دیگر نقاط کشور ساکن هستند اما این قشر به دلیل تعصب و علاقه به زادگاهشان در این شهرستان مانده‌اند لذا باید نسبت به مراقبت و تامین نیازهای آنان توجه شود.
امام جمعه گناباد هم به خبرنگار ایرنا گفت: کمبود فرصت‌های شغلی در مناطق شهری و روستایی موجب تشدید مهاجرت از این شهرستان به دیگر نقاط کشور و افزایش جمعیت سالمندان آن شده است.
حجت الاسلام حسن صادقی‌نسب افزود: با توجه به استمرار معضل خشکسالی و کمبود فرصت‌های شغلی در این شهرستان، بسیاری از جمعیت جوان جویای کار به شهرهای بزرگ مهاجرت کرده‌اند و هم اکنون گناباد به نسبت جمعیت خود از پیرترین شهرهای کشور به شمار می‌رود.
وی ادامه داد: افزایش مهاجرت از شهرهای کوچک مانند گناباد به شهرهای بزرگ، موجب تشدید مسائل و مشکلات حاشیه نشینی و آسیب‌های اجتماعی در آن نیز می‌شود لذا هر اندازه مسوولان به توسعه و عمران و اشتغال شهرهای کوچک بیشتر توجه کنند، معضل حاشیه‌نشینی و پیامدهای آن در شهرهای بزرگ هم کمتر می‌شود.
وی گفت: ایجاد زیرساخت‌ها و اجرای طرح‌های توسعه‌ای به تنهایی در ماندگاری جمعیت در گناباد موثر نیست و مسوولان باید در کنار آن با ایجاد اشتغال مولد و پایدار، زمینه ماندگاری جمعیت را به خصوص در مناطق روستایی فراهم کنند.
امام جمعه گناباد افزود: اگر شغل کافی وجود داشته باشد سالمندان در کنار فرزندان خود راحت‌تر زندگی می‌کنند لذا باید با اجرای طرح‌هایی نظیر مثلث توسعه اقتصادی و تحقق اهداف و برنامه‌های معین اقتصادی، راه‌اندازی واحدهای تولیدی نیمه تمام و جدید و افزایش فرصت‌های شغلی، ضمن افزایش ماندگاری جمعیت، معضلات اجتماعی و اقتصادی را کاهش داد.
بیشتر بخوانیم:
تکمیل زنجیره تولید ضرورت تولید دام و طیور گناباد است
مشاغل خانگی گناباد، بسترساز اشتغال پایدار
اشتغال پایدار روستایی با تکمیل زنجیره های تولید
رونق کمی و کیفی بخش کشاورزی در حوزه‌های زراعت، باغبانی و دام و طیور، نیازمند توسعه زنجیره‌های تولید در مناطق روستایی است.
مدیر جهاد کشاورزی گناباد گفت: با توجه به ظرفیت های مختلف بخش کشاورزی و دامداری شهرستان، تقویت و توسعه زنجیره های تولید در رونق اقتصادی این بخش بسیار مهم است و باید با استفاده حداکثری از ظرفیت های موجود در این مسیر گام برداشت.
اسماعیل قربانی ادامه داد: سازماندهی و توسعه زنجیره های تولید و در بخش های مختلف اعم از دامداری، زراعت، باغبانی و داروهای گیاهی و توسعه مکانیزاسیون بخش کشاورزی، اولویت جهاد کشاورزی این شهرستان است.
وی اضافه کرد: سرمایه گذاران و تشکل های بخش کشاورزی در صورت اقدام برای راه اندازی زنجیره تولید در بخش های مختلف، با پرداخت تسهیلات مورد حمایت قرار می گیرند.
وی گفت: در یک سال اخیر ۳۸ میلیارد ریال تسهیلات مکانیزاسیون برای خرید حدود ۲۰۰ دستگاه ماشین آلات و تجهیزات کشاورزی و دامی به این شهرستان تخصیص یافته است و ۵۲ متقاضی برای خرید انواع تراکتور به مسوولان ذیربط معرفی شده اند.
قربانی، ساماندهی، هویت بخشی و پلاک گذاری ماشین های خودگردان بخش کشاورزی و شماره گذاری ۸۵۰ دستگاه تراکتور، صدور ۴۱ مورد موافقت اولیه و پروانه تاسیس صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی، ساخت سامانه آبگیر باران و کاشت سماق در زمین های شیب‌دار با مساحت ۱۲.۵ هکتار با اعتباری افزون بر سه میلیارد ریال، توسعه بیش از ۱۱۰ هکتار مزارع آرمانی زعفران، باغ‌های گل محمدی، گلخانه های آلوئه ورا و سبزی و صیفی و تغذیه و اصلاح شبکه کشت ۳۰۰ هکتار از باغها را از دیگر اقدامات این مدیریت برشمرد.
مدیرعامل شرکت تعاونی مرغداران متشکل گناباد هم گفت: به دلیل دوری گناباد از بازارهای هدف، تولید کنندگان بخش های مختلف و از جمله بخش کشاورزی به خصوص در مناطق روستایی مجبورند مبالغی بابت کرایه حمل تولیدات خود به دیگر نقاط بپردازند و این مساله هزینه تولید را افزایش می دهد.
حسین شرفی افزود: باید نگاه به تولید کننده در گناباد نسبت به دیگر شهرها و به خصوص کلانشهرها متفاوت باشد.
یک کارشناس بخش کشاورزی گناباد هم محدودیت منابع آبی را از موانع توسعه کیفی سرمایه گذاری در بخش های فرآوری بعد از تولید در این بخش و از جمله صنایع لبنی، گوشت، دام و طیور ذکر کرد.
علیرضا حسین زاده اضافه کرد: افزایش هزینه های تولید متاثر از افزایش قیمت نهاده های دامی و بخش کشاورزی و هزینه های مکانیزاسیون و غیره است و باید با پرداخت تسهیلات از فعالان این بخش حمایت کرد.
وی گفت: در شرایط کنونی توسعه کمی و کیفی و جذب سرمایه‌گذار برای ایجاد واحدهای فرآوری و بسته‌بندی از جمله ضرورت ها و حلقه مفقوده بخش کشاورزی شهرستان گناباد است.
وی افزود: با وجود پتانسیل های خوب این شهرستان در بخش کشاورزی و دامی، به دلیل کمبود صنایع فرآوری و بسته بندی، بخش زیادی از تولیدات شهرستان به صورت خام به دیگر نقاط کشور ارسال می شود.
وی ادامه داد: با ایجاد و توسعه صنایع بسته بندی و فرآوری، می توان ضمن افزایش ارزش افزوده تولیدات بخش کشاورزی و دامی، شاهد رونق اقتصادی برای فعالان این بخش بود که باید با حمایت از سرمایه گذاران، بستری را برای دلگرم کردن آنان به فعالیت در این بخش گسترد.
وی اظهار داشت: باید با فرآوری و بسته بندی محصولات کشاورزی و دامی این شهرستان در بازاراهای رقابتی صادراتی داخلی و خارجی جایگاه خود را تقویت کنیم تا این بخش به یک قابلیت مهم برای رونق اقتصادی منطقه تبدیل شود.