به گزارش ایرنا، تئاتر سیستان و بلوچستان در دهه‌های اخیر در حالی مورد کم لطفی قرار گرفته که حب و بغض‌های قدیمی، اختلاف‌های صنفی و جزیره‌ای عمل کردن جامعه تئاتری و وجود مشکلات و کمبودهای مالی، تئاتر این استان را به بیراهه کشانده است.
سیستان و بلوچستانی که روزگاری پرچم دار کسب جوایز و رتبه های اول بود، بدون حمایت و همت مسوولان رفته رفته بی‌فروغ شد و شعله انگیزه بازیگران اصلی خود را برای ادامه مسیر کاهش داد.
از بین بردن انگیزه فعالان حوزه تئاتر در سیستان و بلوچستان باعث شد تا این حوزه هنری فراز و نشیب های زیادی سپری کند و در برخی مواقع لنگ بزند و با وجود ظرفیت زیادی که برای عرضه و جولان در هنر دارد اما بخت با آن یار نباشد.
مهاجرت، وضعیت اقتصاد و معیشت فعالان حوزه تئاتر از یک سو، شیوع ویروس کرونا از ابتدای اسفندماه سال ۱۳۹۸ از طرف دیگر همانطور که بسیاری از فعالیت‌های خُرد و کلان اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و البته فرهنگی را در کشورمان مانند تمامی نقاط جهان دست‌خوش تغییر کرد خسارت های هنگفتی به حوزه تئاتر هم وارد و منجر به تعطیلی فعالیت‌های فرهنگی و هنری بویژه در عرصه تئاتر در این دوره شد.
در این میان در کنار تمامی شاخه‌های فرهنگی و هنری، تئاتر و هنرمندان آن به دلیل شکل و شیوه متفاوت ارائه این هنر که نیازمند اجرای زنده و ارتباط نفس به نفس و چشم در چشم مخاطب هستند، بیشترین ضرر و خسارت را در هر دو بُعد مادی و معنوی متحمل شدند.
بی مهری‌ها؛ عامل حال نامطلوب تئاتر سیستان و بلوچستان
به گفته برخی از فعالان این حوزه در سیستان و بلوچستان؛ متاسفانه زیرساخت‌های تئاتری در این استان شرایط مناسبی ندارد و برای رسیدن دوباره به روزهای پررونق تئاتر استان، باید تلاش مضاعف داشته باشیم و این مهم بدون همکاری و همدلی همه هنرمندان و حمایت اداره‌کل هنرهای نمایشی کشور و اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان میسر نخواهد شد.
فعالان تئاتر سیستان و بلوچستان با بیان اینکه بلیط فروشی معضل اصلی کار است، تاکید کردند: حمایت چندانی از فعالان تئاتر این استان نمی شود، بودجه برای انجام کار نیست و بیشتر بازیگران و فعالان به صورت خودجوش پای کار هستند.
به گفته این افراد؛ متولیان امر باید با بخش رفاهی ادارات تعامل و از این طریق ما را حمایت کنند.
متولیان امر باید در خصوص بودجه تئاتر شفاف سازی کرده که در چه بخشی هزینه شده، حال تئاتر سیستان و بلوچستان خوب نیست
فعالان عرصه تئاتر عدم بروزرسانی آموزش تئاتر را معضل دیگری دانسته و ادامه دادند: با تجربه ۳۰ سال قبل کار را پیش می بریم، فضای تمرین کم است که باید گسترش یابد تا نتیجه کار فعالان حوزه تئاتر مطلوب باشد.
این افراد با بیان اینکه متولیان امر باید در خصوص بودجه تئاتر شفاف سازی کرده که در چه بخشی هزینه شده، گفتند: حال تئاتر سیستان و بلوچستان خوب نیست، در این ناخوشی مقصر شخص نیست حتی فعالان حوزه تئاتر هم در حق یکدیگر کم لطفی می کنند با توجه به کمبود بازیگر اگر یک فرد در ۲ نقش بازی کند گلایه دارند.
نظیر برهان‌زهی، هنرمند اهل ایرانشهر هم گفت: معتقدم که اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان، باید تفاهم‌نامه‌ای با ارگان‌ها، دستگاه‌ها و شهرداری‌ها به انعقاد برساند تا از تولیدات فرهنگی پشتیبانی شود.
وی افزود: همجوار با پاکستان و مناطق آزاد هستیم که می‌توانیم همکاری‌های بسیار خوبی با آنها داشته باشیم که این امر می‌تواند باعث کسب درآمد برای اهالی تئاتر استان باشد.
بیشتر بخوانید:
از اجرای گروه‌های منتخبِ تئاتر سیستان و بلوچستان در تهران تا اعزام آنها به کشورهای همسایه
هنرمندان سیستان و بلوچستان تولیدات و طرح‌های نمایشی خوب ارائه دهند
دغدغه اهالی تئاتر استان سیستان و بلوچستان
فقر نویسندگی در سیستان و بلوچستان
نایب رئیس انجمن تئاتر بیان کرد: ابتدای دهه ۶۰ انجمن نمایش زاهدان فعالیت خود را با نمایش "آب باد خاک" به کارگردانی سلمان صالحزهی آغاز کرد که این نمایش به جشنواره فجر راه یافت و در جشنواره فجر ایران اول شد.
ابوالفضل هاشمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا افزود: بعد از آن نسل جدید در حوزه تئاتر شروع بکار و گروهی را تشکیل دادند و در پلاتوی بسیار کوچکی که با کمک اداره ارشاد و منابع مالی خودشان تجهیز کردند نمایش‌هایی روی کار آوردند که در ایران جایگاه خاصی داشت، شب بخیر سرهنگ، زمانی برای کشتن، باری دیگر هابیل، مسافران، فاجعه‌ای با موهای ترد قهوه‌ای و آبی به رنگ دریا بخشی از آنها بود که همه در جشنواره فجر و گلریزان جوان مقام اول را کسب کردند.
زمانی تئاتر سیستان و بلوچستان در اوج و قطب تئاتر ایران به شمار می‌رفت؛ اما هم اکنون این استان در فقر نویسندگی به سر می‌برد
وی ادامه داد: این فاصله زمانی اوج تئاتر سیستان و بلوچستان بود که در آن موقع قطب تئاتر ایران به شمار می‌رفت؛ اما هم اکنون این استان در فقر نویسندگی به سر می‌برد.
نایب رئیس انجمن تئاتر سیستان و بلوچستان اظهار کرد: در برهه‌ای با برگزاری یک دوره تئاتر که با حضور اساتید برجسته از تهران مدیریت شد وضعیت تئاتر استان تغییر کرد و حرف برای گفتن داشت به گونه‌ای که گل سرسبد تئاتر در ایران لقب گرفت، در این برهه نمایش "هامون هامون است" به مدت ۱۰ سال روی کار بود و نمایش کودکانه "بچه شیطان" حدود ۹۰ اجرا داشت و رکورد تعزیه را در ۱۰ سال گذشته در ایران از نظر تماشاگر سیستان و بلوچستان شکست.
وی بیان کرد: با برگزاری این دوره، وضعیت تئاتر خیلی خوب پیش رفت تا اینکه در یک برهه به علت وضعیت اقتصادی فعالان این عرصه خلائی به وجود آمد و افرادی که در تئاتر کار می‌کردند متاهل و باید خرج زندگی می‌دادند؛ بنابراین در پست‌های اداری و شغل‌های مختلف مشغول بکار شدند و وضعیت تئاتر رو به کاهش رفت، حتی برای شرکت در جشنواره‌ها با مرخصی مشکل داشتیم، علاوه بر آن سه نفر از فعالان حوزه تئاتر استان "مهدی سرگزی، هادی فاضلی و غلامرضا پودینه" فوت کردند، همه این‌ها دست به دست هم داد و در کنار این عوامل برخی از نیروها نیز مهاجرت کردند.
هاشمی ادامه داد: تغییر نوع نگاه جامعه به تئاتر معضل دیگری بود که دائماً به سمت نمایش‌های ارزشی رفت و نمایش‌های نقد اجتماعی، کمدی و تئاتر کودکان کمرنگ شد، علاوه بر آن هر جناح که روی کار آمد یک تعریف از تئاتر ایجاد و نسخه‌ای که در تهران پیچیده شد برای این استان کارایی نداشت، این‌ها همه منجر شد تا تئاتر استان در یک برهه کاملاً رکود پیدا کند.
وی گفت: مدیریت‌ها در دوره ۹۰ تغییر کرد و برای اولین بار ایرانشهر توانست پس از ۲۰ سال به جشنواره منطقه‌ای راه پیدا کند، در جشنواره منطقه قشم نیز جوایز در عرصه بازیگری، نویسندگی، کارگردانی، طراحی، صحنه، دکور، لباس، گریم و موسیقی به سیستان و بلوچستان اختصاص یافت و این یک اتفاق عجیب بود.
نایب رئیس انجمن تئاتر سیستان و بلوچستان تاکید کرد: در دوره مجتبی رضایی تئاتر تغییری اساسی یافت از یک طرف ضعف در مدیریت از سوی دیگر شیوع ویروس کرونا منجر به تعطیلی تئاتر شد، تا اینکه در تیر ماه سال گذشته رأی‌گیری برگزار و تئاتر این استان هیات امنایی شد و پنج نفر مسوولیت آن را بر عهده گرفتند.
تلاش برای احیای تئاتر در سیستان و بلوچستان
هاشمی بیان کرد: در گام اول آموزش اولویت کار قرار گرفت، سال گذشته با همکاری حوزه هنری سه نفر از اساتید برجسته و یک پروفسور از خارج از کشور در حوزه تئاتر به تدریس پرداختند، بعد از آن تئاتر را در سه بخش آموزش، آشنایی با نمایش خوانی استان و جهان و آشنایی فعالان با نمایشنامه جهان تقسیم کردیم.
وی افزود: سال گذشته رکورد تئاتر سیستان و بلوچستان در تولید و اجرا در طول تئاتر یعنی قبل از دهه ۵۰ شکسته شد به گونه‌ای که ۱۰۰ نمایش تولید و از این تعداد ۲۶ نمایش به صورت خیابانی و صحنه‌ای اجرا شد، بعد از آن نیز این نمایش‌ها برای اولین بار در سالن پلاتو مرتب اجرا و تماشاگران برای اولین بار با تئاتر آشتی کردند.
تئاتر سیستان و بلوچستان بودجه زیادی ندارد جز اینکه به جشنواره راه یابد، در جشنواره تئاتر استان با توجه به کمک فرمانداران و بودجه‌ای که از تهران می‌آید می‌توان اقداماتی انجام داد
نایب رئیس انجمن تئاتر سیستان و بلوچستان ادامه داد: بلیط فروشی هیچ دردی در این حوزه دوا نکرد چون این فرهنگ در استان جا نیفتاده، فروش بلیط باید سایتی شود؛ متاسفانه تبلیغاتی هم در این عرصه نداریم و اداره ارشاد هم هیچ‌گونه همکاری ندارد که انتظار می‌رود اداره ارشاد پای کار بیاید و حمایت کند، مهمتر از آن مردم هستند که باید حامی تئاتر باشند.
وی اظهار کرد: طرحی از طرف وزارت ارشاد به استانداری پیشنهاد شد که بین ادارات بخش‌بندی شد با نام آسیب‌های اجتماعی، در این راستا تولیدات مختلفی داشتیم، در طرح شهید آوینی نیز کارهایی انجام دادیم.
هاشمی گفت: هم اکنون حدود ۲۵ گروه نمایشی در زاهدان مشغول به کار هستند و در سطح سیستان و بلوچستان ۴۰ گروه فعالیت می‌کنند، ضعف کنونی ما نیز در تئاتر چابهار، خاش و میرجاوه بوده که برنامه‌هایی برای آنها در دستور کار است.
وی ادامه داد: تئاتر سیستان و بلوچستان بودجه زیادی ندارد جز اینکه به جشنواره راه یابد، در جشنواره تئاتر استان با توجه به کمک فرمانداران و بودجه‌ای که از تهران می‌آید می‌توان اقداماتی انجام داد، امسال جشنواره خیابانی در سراوان و جشنواره صحنه در ایرانشهر برگزار شد که از بین ۲۶ نمایش ۶ مورد جشنواره منطقه ای برگزیده و از این تعداد نیز سه نمایش به جشنواره فجر راه پیدا کرد.
نایب رئیس انجمن تئاتر سیستان و بلوچستان با بیان اینکه این انجمن ۱۵۰ عضو دارد، گفت: در هر شهر یک مجتمع فرهنگی با یک سالن پلاتو وجود دارد جز زاهدان که وضعیت فضای آن متفاوت بوده و سه سالن مناسب برای اجرا و ۲ سالن برای آموزش دارد، علاوه بر آن هماهنگی ویژه با حوزه هنری در تعامل با یکدیگر داریم.
وی افزود: در حوزه تئاتر دفاع مقدس نیز در رتبه اول هستیم، نمایش ژنرال زندگینامه سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی را روی کار بردیم.