به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، ترکمنستان، چهارمین مقصد از سفرهای خارجی مسعود پزشکیان بعد از عراق و نیویورک و قطر است؛ اولین سفر وی برای تحکیم روابط با همسایه غربی ایران، دومین سفر برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد و سومین نیز برای مذاکراتی در مورد محور مقاومت صورت گرفت.
حبیب‌الله عباسی مدیرکل روابط عمومی دفتر رئیس‌جمهور گفته است که پزشکیان برای شرکت در مراسم سیصدمین سالگرد درگذشت مختوم‌قلی فراغی شاعر مشهور ترکمن عازم ترکمنستان می‌شود.
عباسی افزود: پزشکیان در همایش بین‌المللی «ارتباط متقابل زبان‌ها و تمدن‌ها - مبنای صلح و توسعه» به مناسبت بزرگداشت مختوم‌قلی فراغی نیز سخنرانی خواهد کرد.
در خصوص مراسم بزرگداشت این شاعر مشهور امید رحیمی کارشناس حوزه آسیای مرکزی به چند نکته از جمله ایجاد فرصت‌هایی برای کار فرهنگی و همکاری بین‌المللی در مورد مختوم‌قلی فراغی و استفاده ایران از این مساله در توسعه روابط دوجانبه با ترکمنستان اشاره می‌کند.
رحیمی با تاکید بر اینکه مختوم‌قلی اصلی‌ترین و مهم‌ترین چهره فرهنگی و ملی ترکمنستان است، به ایرنا گفت: او جایگاه بسیار منحصر به فردی در این کشور آسیای مرکزی دارد و از طرفی هم باید در نظر داشت که زادگاه این شاعر ترکمن در ایران کنونی قرار دارد.
رحیمی در تشریح ظرفیت تقویت روابط ایران و ترکمنستان در این زمینه، گفت: آرامگاه این شاعر در آق توقای در نزدیکی شهر مراوه تپه در ایران است. فرزندان و نوادگان مختوم‌قلی به طور عمومی در ایران بزرگ شدند و همین امر باعث پیوندهای مشترک بین دو کشور می‌شود.
مختوم‌قلی به فردوسی ترکمن مشهور است که با خلق شعرهای بی‌بدیل با مضامین اجتماعی، سیاسی، دینی و عرفانی، کمک شایانی به احیای زبان و ادبیات ترکمن‌ها کرد و گنجینه‌ای پایان‌ناپذیر از فرهنگ غنی این قوم به یادگار گذاشت.
کارشناس آسیای مرکزی در مورد ویژگی‌های این شاعر بیان کرد: جدای از وجوه مربوط به زبان و ادبیات ترکمنی، وی یک چهره عارف و صوفی بین المللی است که مضامین مذهبی، فرهنگی و تاریخی در اشعار و ادبیات خود دارد و این قابلیتی فراتر از رابطه بین دو کشور دارد.
وی اضافه کرد: از این رو فرصت‌های زیادی برای کار فرهنگی و همکاری بین المللی در مورد مختوم‌قلی وجود دارد و از آنجاییکه ابعاد تاثیرگذاری هویتی او در ترکمنستان بسیار بالا است، در زمره منافع هویتی ترکمنستان قرار می‌گیرد.
بنابراین رحیمی حضور رئیس جمهور در مراسم بزرگداشت این عارف بلندآوازه را نشان دهنده این می‌داند که ایران به موضوع تاثیرگذاری و اهمیت مختوم‌قلی واقف است و به خوبی می‌داند که می‌تواند از این موضوع در توسعه روابط دوجانبه بهره گرفته و از این اشتراکات استفاده کند.
اهداف سفر پزشکیان و چشم اندازی روابط دو جانبه
کارشناس آسیای مرکزی «چند هدف بسیار حائز اهمیت» از سفر رئیس جمهور به ترکمنستان را «توسعه روابط سیاسی و امنیتی» و «تقویت روابط ژئواکونومیک» را مطرح نمود. او در مورد تقویت روابط ژئواکونومیک بین دو کشور تصریح کرد که ایران به ویژه می‌تواند به یک هاب گازی برای ترکمنستان تبدیل شود و این هدف بسیار مهمی است.
رحیمی معتقد است: ترکمنستان در چند سال اخیر جزو اهداف و اولویت‌های سیاست خارجی ایران بوده است. در دوره مرحوم سید ابراهیم رئیسی ترکمنستان دومین مقصد سفر خارجی رئیس جمهور بود و آقای پزشکیان نیز این کشور را به عنوان چهارمین مقصد سفر خارجی خود انتخاب کرده که این امر نشان دهنده اهمیت ترکمنستان در روابط خارجی ما است.
او این روابط را از چند جهت دارای اهمیت توصیف کرد و افزود: نخست؛ ترکمنستان یکی از کشورهای همسایه است و همسایگان همیشه در اولویت سیاست خارجی ایران هستند. دوم؛ ترکمنستان تقریبا تنها کشوری در همسایگی ما است که هیچ تهدید امنیتی ندارد. این امنیت برای کشوری مانند ایران در غرب آسیا و در محیط پیرامونی (پر تنش)، بسیار مهم است. سوم؛ در زمینه ژئواکونومیک وابستگی متقابل زیادی در حوزه انرژی، حمل و نقل و تجارت وجود دارد. همه اینها باعث می‌شود که ترکمنستان یک مقصد بسیار مهم باشد.
کارشناس آسیای مرکزی یکی از نقاط مشترک مهم ایران و ترکمنستان در سطح منطقه‌ای را مساله افغانستان که همسایه دو کشور است، عنوان کرد و گفت: تهران و عشق آباد نگاه‌های نسبتا نزدیکی در پلتفرم‌هایی مانند نشست همسایگان افغانستان، و در تعامل با دولت طالبان به اشتراک گذاشتند. همه این عوامل باعث ارتقای سطح روابط می‌شود و ترکمنستان را به عنوان یکی از اولویت‌های سیاست خارجی دولت چهاردهم مطرح می‌کند.
رحیمی می‌گوید که ترکمنستان یکی از شرکای تجاری اصلی ایران بود که بنا به دلایل مختلف این تجارت کاهش پیدا کرد. او خاطر نشان کرد: علی رغم رشد سال‌های اخیر همچنان شاید مبادلات تجاری دو کشور کمتر از ۲۰ الی ۲۵ درصد نسبت به یک دهه قبل (پیش از سال ۱۳۹۴) است. از این جهت بازیابی این مبادلات تجاری می‌تواند یکی از اهداف خیلی مهم رئیس جمهور باشد.
کارشناس آسیای مرکزی اشاره کرد: علاوه بر این باید در نظر داشت که آقای قربانقلی بردی‌محمداف رهبر ملی ترکمنستان برای مراسم (ترحیم) آقای رئیسی به تهران سفر کرد و بعد از آن نیز رشید مردوف معاون رئیس کابینه وزرا و وزیر امور خارجه ترکمنستان برای تحلیف رئیس جمهور پزشکیان به تهران سفر کرد. به تازگی در شهریور ماه بردی‌محمداف به عنوان عالی‌ترین مقام رسمی و سیاسی ترکمنستان دوباره به تهران سفر کرد که این مسائل در چهارچوب روابط دوجانبه اهمیت زیادی دارد.
رحیمی در پاسخ به اینکه «ترکمنستان برای مشارکت در راهگذر شمال- جنوب چه برنامه‌ای دارد؟»، بیان کرد: این کشور از ابتدا عضو راهگذر شمال- جنوب شد و در حال حاضر نیز می‌تواند مسیرهای ریلی و جاده‌ای را در اختیار این راهگذر قرار دهد. مهم‌ترین آن مسیر ریلی شرق خزر است که از اینچه برون در ایران به قزاقستان و سپس به روسیه متصل می‌شود و یکی از مسیرهای بسیار مهم در راهگذر شمال- جنوب محسوب می‌شود.
وی اضافه کرد: علاوه بر این ایران و ترکمنستان در مجامع ترانزیتی دیگر مانند «موافقتنامه عشق آباد» عضو هستند و همکاری می‌کنند که می‌تواند در چهارچوب روابط حمل و نقل مد نظر قرار بگیرد. فراتر از اینها، در ترانزیت انرژی هم دو کشور همکاریی‌های خوبی را داشتند و تقریبا یک سال پیش سواپ گاز ترکمنستان از طریق ایران به آذربایجان از سر گرفته شد.
کارشناس آسیای مرکزی تاکید کرد: درحال حاضر نیز عراق مذاکراتی را با ترکمنستان برای واردات گاز آغاز کرده و ایران می‌تواند برای عراق یک مسیر خوب سواپ باشد. برای کشورهای دیگر از جمله ترکیه و پاکستان نیز چنین فرصتی وجود دارد. از همین رو ظرفیت‌های ژئواکونومیک ایران و ترکمنستان فراتر از راهگذر شمال- جنوب، در سطح بالاتر و چند جانبه‌ای قابلیت پیگیری دارد.
رحیمی در پایان در پاسخ به این سوال که «آیا با توجه به پیوندهای منطقه‌ای، سیاست‌گذاری در راستای گسترش تجارت با ایران وجود دارد؟»، عنوان کرد: مساله تجارت دوجانبه فقط متمرکز بر پیوندهای منطقه‌ای و سیاست‌های خارجی نیست بلکه تابع عوامل و علل مختلفی است که یکی از مهم‌ترین آنها شرایط داخلی ایران است.
او گفت: در بازه زمانی که صادرات با چالش‌ها و موانع زیادی همراه است، این می‌تواند بر تمام کشورهای همسایه از جمله ترکمنستان هم تاثیر بگذارد. اما اراده سیاسی برای حل این مساله وجود دارد و زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری نیز فراهم است چرا که ما تجربه تجارت چند برابر تجارت کنونی را قبلا داشتیم و بازیابی آن یک هدف گذاری کاملا واقع‌گرایانه است.
کارشناس آسیای مرکزی اظهار کرد: ترکمنستان در زمینه تجارت جایگاه قابل توجهی دارد چرا که در حوزه دسترسی و راه ورود ما به منطقه آسیای مرکزی است و تقویت تجارت با ترکمنستان به معنای تقویت تجارت با تمام کشورهای آسیای مرکزی است و این دو رابطه مستقیم با یکدیگر دارند.