به گزارش روز شنبه خبرنگار ایرنا ، روستاها به عنوان یکی از ارکان مهم تولید نقش اساسی در اقتصاد کشور ایفا می‌کنند. با این حال بخش مهمی از ظرفیت‌های موجود در مناطق روستایی به واسطه ضعف زیرساخت‌ها به ویژه زیرساخت‌های حمل و نقل به فعلیت نمی‌رسد.
هرچند خدمات نظام مقدس جمهوری اسلامی در مناطق روستایی قابل انکار نیست و به ویژه دهه نخست انقلاب دوران شکوفایی روستاها و خروج روستاییان از عسرت و محرومیت بوده است با این حال ضعف زیرساخت‌ها در این مناطق همچنان مشهود است و در این بین راه‌های روستایی به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه هر منطقه‌ای در سال‌های اخیر شرایط خوبی نداشته است.
تا چند سال قبل معاونت راه‌های روستایی وزارت راه و شهرسازی متولی احداث و مرمت و نگهداری راه‌های روستایی بود با این حال با حذف این معاونت و بعد از آن حذف ردیف ملی راه‌های روستایی و لزوم تامین اعتبارات مورد نیاز راه‌های روستایی از منابع استانی، این بخش با چالش‌های اساسی مواجه شده است که برون رفت از این وضعیت مستلزم چاره‌اندیشی اساسی دولت و مجلس است.
در همین زمینه معاون فنی و راه‌های روستایی اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان اردبیل در گفت و گو با ایرنا گفت: هزینه احداث (اعم از زیرسازی و آسفالت) هر کیلومتر راه روستایی در مناطق کوهستانی حدود ۷۰ میلیارد ریال و در مناطق تپه ماهور و دشت بین ۴۰ تا ۴۵ میلیارد ریال است ، این در حالی است که با اعتبارات استانی تنها امکان اجرای ۲۵ کیلومتر زیرسازی و آسفالت راه روستایی در استان اردبیل وجود داشت.
منصور نجفقلی‌زاده اضافه کرد: استان اردبیل پنج هزار و ۳۰ کیلومتر راه روستایی دارد که از این میزان ۲ هزار و۹۰۰ کیلومتر آسفالت ، یک هزار و ۲۵۰ کیلومتر شنی و ۸۷۰ کیلومتر خاکی است.
وی اضافه کرد: از زمان شروع فصل کاری ( خردادماه) تاکنون با هزینه کرد چهار هزار میلیارد ریال حدود ۹۰ کیلومتر راه روستایی در این استان آسفالت و ۱۴۵ کیلومتر بهسازی شده است و در صورت مساعد بودن شرایط جوی تا آبان ماه امکان اجرای ۳۰ کیلومتر زیرسازی و آسفالت راه روستایی در استان وجود دارد.
این کارشناس عمران روستایی با بیان اینکه با اعتبارات استانی یک سوم این عملکرد هم قابل اجرا نبود، یادآورشد: اغلب منابع مورد نیاز زیرسازی و آسفالت راه‌های روستایی استان توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی تامین شده که در این زمینه برخی از نمایندگان موفق بوده‌اند و برخی دیگر قادر به تامین منابع نبودند.
معاون فنی و راه‌های روستایی اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان اردبیل افزود: با حذف ردیف ملی اعتبارات راه‌های روستایی در سال ۱۳۹۷ این بخش با چالش‌های بسیار جدی مواجه شد ، طوری که با توجه به محدودیت منابع استانی در برخی از شهرستان‌های استان اتفاق خاصی نیفتاده است.
نجفقلی‌زاده عامل اصلی کندی پروژه‌های روستایی را نبود اعتبارات عنوان کرد و گفت: در حال حاضر چهار هزار و ۷۰۰ میلیارد ریال بدهی به پیمانکاران راه‌های روستایی استان داریم و انتظار داریم در این زمینه اقدام عاجلی صورت بگیرد.
وی در عین حال گفت: فرمانداری یک شهرستان برای مثال ۲۶۰ میلیارد ریال اعتبار سالانه را باید بین دست کم ۳۰ دستگاه اجرایی توزیع کند و بدیهی است که با این اعداد و ارقام اتفاق خاصی نخواهد افتاد.
معاون فنی و راه‌های روستایی اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان اردبیل با بیان اینکه این موضوع یک معضل و مساله کشوری است، یادآورشد: طی سال‌های اخیر بارها در دیدارهای مختلف با نمایندگان مجلس شورای اسلامی تاکید شده است که پیگیر بازگرداندن ردیف ملی راه‌های روستایی باشند که تا امروز این امر محقق نشده است.
وی با تاکید بر اینکه تا ردیف ملی راه‌های روستایی احیا نشود، این معضل ادامه خواهد داشت، خاطرنشان کرد: بیش از ۴۵۰ کیلومتر راه روستایی روستاهای بالای ۲۰ خانوار در استان اردبیل وجود دارد که باید آسفالت شود و هزینه اجرای آن حدود ۲۰ هزار میلیارد ریال است که در توان اعتبارات استانی نیست.
نجفقلی‌زاده با بیان اینکه تنها در شهرهای نمین و نیر استان روستاهای بالای ۲۰ خانوار به طور کامل آسفالت شده است،اضافه کرد: در شهرستان‌های خلخال، مشگین‌شهر، بیله‌سوار و پارس‌آباد روستاهای بالای ۵۰ خانوار هم داریم که هنوز راه‌های آنها آسفالت نشده است.
وی خاطرنشان کرد: طی این مدت بیشتر اعتبارت مورد نیاز برای زیرسازی و آسفالت راه‌های روستایی توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی جذب شده است که در سطح استان شهرستان‌های نیر، نمین سرعین و اردبیل با یک هزار و ۴۵۰ میلیارد ریال بیشترین اعتبارات را داشته و بعد از آن شهرستان خلخال با ۱۰۰ میلیارد ریال در رتبه بعدی در سطح استان قرار داشته است.
معاون فنی و راه‌های روستایی اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان اردبیل اضافه کرد: اینکه نمایندگان برای تامین منابع مورد نیاز تلاش می‌کنند شایسته قدردانی است اما باید دولت و مجلس باید برای احیای ردیف ملی آن در بودجه تلاش کنند وگرنه روز به روز وضعیت راه‌های روستایی بدتر خواهد شد.
وی اضافه کرد: میزان اعتباری که در یکی از شهرستان‌های استان در اختیار ما قرار گرفته ۲ هزار میلیارد ریال بوده است این در حالی است که هزینه زیرسازی و آسفالت هر کیلومتر راه روستایی در دشت و تپه ماهور بین چهار و تا چهار میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال اعتبار لازم دارد.
به گزارش ایرنا ، یکی از چالش‌های پیش روی متولیان راه‌های روستایی افزایش هزینه‌های نگهداری راه‌های روستایی به جهت پراکندگی آن است این در حالی است که استان اردبیل دارای زمستان‌های طولانی و یخبندان است که استهلاک جاده را افزایش می‌دهد.
از سوی دیگر استفاده معادن و ماشین‌آلات سنگین از راه‌های روستایی و عدم رعایت سقف مجاز بار منجر به خرابی زودرس راه‌های روستایی می‌شود.
در این بین هزینه نگهداری راه‌های روستایی سالانه بین ۲ تا ۶ درصد هزینه ساخت آن است ، در حالی که تامین اعتبار مورد نیاز برای ساخت راه‌های روستایی با چالش مواجه است و. بدیهی است نگهداری راه‌های روستایی هم وضعیت مطلوبی نخواهد داشت.
راه‌های روستایی از زیرساخت‌های مهم مورد نیاز برای تداوم تولید در مناطق روستایی است. فارغ از اینکه در سال‌های گذشته چرا و با کدام استدلال بودجه راه‌های روستایی از ردیف ملی حذف و به منابع استانی تفویض شده است، در حال حاضر این تصمیم شرایط استان‌های محروم مانند اردبیل که دارای اقتصاد ضعیفی هستند را بسیار بغرنج‌تر کرده است.
با توجه به نقش محوری مفهوم عدالت در گفتمان و ادبیات رئیس‌جمهور و نقش روستاها در تولید و به ویژه امنیت غذایی به نظر می‌رسد در آستانه تقدیم لایحه بودجه متولیان امر برای احیای ردیف ملی راه‌های روستایی اقدام عاجل کنند.