به گزارش ایرنا، بنا به اظهار کارشناسان آمار جمعیت بالای ۶۵ سال در کشور رو به افزایش است. چنانکه در سال ۱۳۹۰ حدود ۷.۹ درصد جمعیت ایران، معادل ۵.۲ میلیون نفر سالمند بوده اند و این رقم در سال ۱۴۰۰ به حدود ۹ میلیون نفر، معادل ۱۰.۵ درصد جمعیت کشور رسیده است.
پیش‌بینی ها حکایت از آن دارد که با این روند تا سال ۱۴۱۰، جمعیت سالمندان به حدود ۱۳ میلیون نفر، معادل حدود ۱۴ درصد کل جمعیت کشور برسد.
نرخ رشد جمعیت سالمند در ایران بالاتر از رشد کلی جمعیت است و یکی از دلایل اصلی آن افزایش امید به زندگی است چنانکه امید زندگی که در سال ۱۳۵۸ در کشور ۵۹ سال بوده است، در سال ۱۴۰۰ از ۷۶ سال گذشته است و بنابر این در پیش گرفتن سیاست‌های مناسب برای مدیریت جمعیت سالمند و برنامه‌های مرتبط با سلامت این قشر در سال‌های پیش رو از ضروریات اساسی نظام سلامت خواهد بود.
افزایش امید به زندگی و کاهش بی‌سابقه نرخ باروری کلی، در قرن بیستم در سراسر جهان منجر به پدیده سالمندی جمعیت شده است که کشور ما نیز از آن برکنار نمانده است و در صورت حفظ روند یاد شده، رشد سالمندی جمعیت، با شتاب بسیار زیادی پیش خواهد رفت، به گونه‌ای که نسبت جمعیت سالمند در حدود ۲۰ سال آینده، از ۱۰ درصد به ۲۰ درصد خواهد رسید و این در حالی است که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، رشد ۲ برابری جمعیت سالمند بیش از ۱۰۰ سال زمان می برد.
با توجه به این تغییرات جمعیتی، مدیریت و برنامه ریزی برای سلامت سالمندان، حفظ و ارتقای سلامت جسمی، به تعویق انداختن وابستگی و ناتوانی، برخورداری آنان از سلامت روانشناختی و حفظ نشاط و سرزندگی و مشارکت در امور جامعه امری لازم و ضروری است.
از یاد نباید برد فردی که سالم پیر می‌شود امکان بیشتری برای داشتن مشارکت فعال در خانواده و جامعه و برخورداری از زندگی باکیفیت خواهد داشت.
بیشتر بخوانید:
رییس کمیسیون طرح جوانی جمعیت:برای جلوگیری از پیری جمعیت تنها ۶ سال فرصت داریم
پیش‌بینی سالمندی یک سوم جمعیت ایران در سال ۲۰۵۰
سخنگوی سازمان نظام پزشکی مشهد با اشاره به اینکه سالمندی یکی از مراحل طبیعی زندگی است، گفت: با پیشرفت حوزه‌های بهداشت و درمان، میزان مرگ‌ومیر کاهش یافته و به تبع آن، امید به زندگی افزایش یافته که این تغییرات منجر به افزایش جمعیت سالمندان در سراسر جهان شده است.
دکتر مسعود زحمتکش افزود: طبق پیش‌بینی‌های سازمان ملل متحد، تا سال ۲۰۵۰ (۱۴۲۹)، جمعیت سالمندان ایران به حدود ۳۰ درصد کل جمعیت خواهد رسید و این یعنی تقریباً یک‌سوم جمعیت ایران سالمند خواهد بود، بنابراین در سال‌های آتی ما با موج تازه‌ای از نیازهای درمانی این جمعیت روبه رو خواهیم شد.
وی ادامه داد: بر اساس گزارش‌های سازمان ملل، تا سال ۲۰۵۰، تعداد سالمندان بالای ۶۰ سال در جهان به بیش از ۲ میلیارد نفر خواهد رسید و ایران نیز به سرعت به سمت سالمندی جمعیت در حرکت است.
حدود ۱۰ درصد جمعیت زیر پوشش علوم پزشکی مشهد سالمند هستند
مدیر جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: این دانشگاه پنج میلیون و ۳۹۸ هزار و ۳۹۳ نفر از جمعیت استان را زطیر پوشش دارد که ۹.۹۳ درصد آنان، یعنی ۵۳۵ هزار و ۹۸۴ نفر سالمند هستند.
دکتر محمد احمدیان افزود: از این تعداد ۲۷۶ هزار و ۶۶۹ نفر زن و ۲۵۹ هزار و ۳۱۵ نفر مرد هستند.
وی ادامه داد: از این جمعیت سالمند ۳۷۹ هزار و ۴۱۹ نفر در شهرستان مشهد سکونت دارند که از این تعداد ۳۵۰ هزار و ۱۶۷ سالمند در کلانشهر مشهد و ۲۹ هزار و ۲۵۲ نفر در روستاهای مشهد ساکن هستند.
بیشتر بخوانید:
حدود ۱۰ درصد جمعیت زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد سالمند هستند
جمعیت سالمند علوم پزشکی مشهد، کمتر از میانگین کشور
مدیر جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: استان خراسان رضوی در بین ۳۱ استان کشور در سال ۱۴۰۲ رتبه ۱۱ جمعیت سالمند را داشته است.
شهر مشهد به لحاظ جمعیت سالمندی رتبه دهم را در بین ۱۷ شهرستان زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد دارد
دکتر احمدیان افزود: دانشگاه علوم پزشکی مشهد به لحاظ جمعیت سالمندی از میانگین کشوری پایین تر است.
وی با بیان این که شهرستان «کوهسرخ» بیشترین درصد جمعیت سالمند را در بین شهرستان‌های زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد دارد، ادامه داد: مشهد نیز از بین ۱۷ شهرستان زیر پوشش این دانشگاه به لحاظ جمعیت سالمند در رده دهم قرار دارد.
۱۱.۵ درصد از جمعیت نیشابور سالمند هستند
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی نیشابور با بیان این که هم اینک ۵۵۵ هزار و ۵۸۹ نفر از جمعیت استان زیر پوشش این دانشگاه هستند، گفت: طبق سرشماری سال ۱۴۰۳ دانشگاه، ۱۱.۵ درصد جمعیت زیر پوشش این دانشگاه، معادل حدود ۶۳ هزار و ۸۷۵ نفر سالمند هستند که این نشان دهنده آن است که جمعیت سالمندان زیر پوشش دانشگاه نسبت به سال ۱۳۹۸ حدود ۱.۴۶ درصد افزایش داشته است.
سن امید به زندگی در جمعیت زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی نیشابور در مردان ۷۳.۳ و در زنان ۷۷.۹۶ سال است.
دکتر حامد جزجلالیان افزود: ۱۰.۴۴ درصد سالمندان زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی نیشابور در مناطق شهری و ۱۳.۲۵ درصد آنان در مناطق روستایی ساکن هستند.
وی با بیان این که ۱۰.۵۱ درصد، معادل ۳۴ هزار و ۵۴۲ نفر از جمعیت زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی نیشابور مردان سالمند هستند، ادامه داد: همچنین ۱۲.۴۹ درصد، معادل ۲۹ هزار و ۳۳۳ نفر یعنی یک هشتم جمعیت این دانشگاه را زنان سالمندان تشکیل داده‌اند که این امر نشان می‌دهد جمعیت سالمندی دانشگاه به سمت زنانه شدن پیش می‌رود.
این مسوول بیان کرد: سن امید به زندگی در جمعیت زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی نیشابور در مردان ۷۳.۳ و در زنان ۷۷.۹۶ سال است.
بیشتر بخوانید:
جمعیت سالمندان زن در خراسان رضوی سه درصد بیشتر از مردان است
نظام سلامت باید طب سالمندی را جدی‌تر دنبال کند
سخنگوی سازمان نظام پزشکی مشهد گفت: روند افزایش جمعیت سالمندان در کشور توجه جدی سیاستگذاران نظام سلامت به طب سالمندی را می‌طلبد.
دکتر زحمتکش با اشاره به چالش‌های سلامت سالمندان افزود: با افزایش سن، مشکلات جسمی نظیر بیماری‌های مزمن مانند دیابت، بیماری‌های قلبی- عروقی، فشار خون و آرتروز شایع‌تر می‌شود. این بیماری‌ها نه تنها کیفیت زندگی سالمندان را کاهش می‌دهد، بلکه هزینه‌های درمانی بیشتری را بر شبکه بهداشت و درمان تحمیل می‌کند.
وی ادامه داد: افزایش سن ممکن است منجر به بروز مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب و تنهایی شود. از دست دادن نزدیکان، کاهش توانایی‌های فیزیکی و حس بی‌فایده بودن می‌تواند بر سلامت روانی سالمندان تأثیر منفی بگذارد.
این مسوول بیان کرد: همچنین سالمندان در جوامعی که خانواده‌ها به دلیل مشغله‌های اقتصادی و اجتماعی فرصت کافی برای مراقبت از آنها را ندارند، با مشکلات اجتماعی مواجه می‌شوند. بسیاری از سالمندان به دلیل کاهش روابط اجتماعی، دچار انزوا و تنهایی می‌شوند که این امر می‌تواند به افزایش مشکلات روانی و جسمی منجر شود.
ارتقای نظام بهداشت و درمان، مهم‌ترین راه تامین سلامت سالمندان
سخنگوی سازمان نظام پزشکی مشهد گفت: یکی از مهم‌ترین راهکارها برای بهبود سلامت سالمندان، ارتقای نظام بهداشت و درمان است. باید خدمات بهداشتی به گونه‌ای طراحی شود که به نیازهای خاص سالمندان پاسخ دهد. همچنین ایجاد مراکز تخصصی برای درمان بیماری‌های مزمن و ارائه خدمات مشاوره‌ای و روانشناختی برای سالمندان ضروری است.
تشویق سالمندان به انجام فعالیت‌های بدنی مانند پیاده‌روی، یوگا و ورزش‌های ملایم می‌توانند به بهبود وضعیت جسمی و روانی سالمندان کمک کنند
دکتر زحمتکش افزود: علاه بر این، حمایت خانواده و جامعه نقش بسزایی در سلامت سالمندان دارد. باید خانواده‌ها و جوامع به اهمیت ارتباط و تعامل با سالمندان آگاه شوند و فرصت‌های بیشتری برای مشارکت فعال سالمندان در جامعه فراهم شود.
وی ادامه داد: تشویق سالمندان به انجام فعالیت‌های بدنی مانند پیاده‌روی، یوگا و ورزش‌های ملایم می‌تواند به بهبود وضعیت جسمی و روانی آنان کمک کند و خطر بروز بیماری‌های مزمن را کاهش دهد.
بیماری‌های قلبی و عروقی، شایع‌ترین علل مرگ و میر سالمندان
عضو هیات مدیره سازمان نظام پزشکی مشهد با بیان این که بیماری‌های قلبی و عروقی از شایع‌ترین علل مرگ و میر در میان سالمندان است، گفت: مشکلاتی مانند فشار خون بالا، نارسایی قلبی، و گرفتگی عروق می‌تواند در این سنین بیشتر بروز کند.
زحمتکش افزود: دیابت در میان سالمندان بسیار رایج است و مدیریت قند خون در این سنین اهمیت بالایی دارد. همچنین سالمندان اغلب به پوکی استخوان دچار می شوند که این موضوع باعث افزایش خطر شکستگی استخوان‌ها، به ویژه در قسمت‌هایی مانند لگن و ستون فقرات می‌شود؛ لذا مراقبت‌های لازم در این زمینه بسیار ضروری است.
وی ادامه داد: آرتروز و دیگر مشکلات مفصلی، بیماری‌های مرتبط با چشم همچون آب مروارید، مشکلات شنوایی مانند کم‌شنوایی، بیماری‌های مزمن ریوی مانند بیماری انسدادی مزمن ریوی و برونشیت مزمن، مشکلات گوارشی مثل یبوست، سوءهاضمه، بیماری‌های کلیوی به علت کاهش عملکرد کلیه‌ها در پی افزایش سن، زوال عقل، پارکینسون، اختلالات خواب و غیره از دیگر مشکلات و بیماری‌های شایع دوران سالمندی است.
پیشگیری از اختلالات و ناتوانی‌های دوران سالمندی
مدیر جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: هرچند گذشت عمر و تبعات سالمندی را نمی‌توان متوقف کرد ولی می‌توان با به کارگیری روش‌ها و مراقبت‌های مناسب از اختلالات و ناتوانی‌های دوران سالمندی پیشگیری کرد یا آنها را به تعویق انداخت.
می‌توان با بکارگیری روش‌ها و مراقبت‌های مناسب از اختلالات و ناتوانی‌های دوران سالمندی پیشگیری نمود یا آنها را به تعویق انداخت
دکتر احمدیان افزود: سالمندی یک فرایند زیستی گریزناپذیر است که طی آن افراد دچار کاهشی در ظرفیت‌های درونی بدن و در نتیجه افت عملکرد سیستم ها و ارگان های بدن شده، نیازهای بهداشتی آنها پیچیده‌تر می‌شود و گروهی از آنان نیز نیاز به مراقبت‌های تخصصی پیدا می‌کنند.
وی افزود: یکی از علل نگرانی در رشد جمعیت سالمندان، مساله افزایش شیوع بیماری‌های مزمن و ناتوانی‌ها است، یعنی شرایطی که با فرایند پیری همراه است و نیازمند توجهی خاص است.
توانمندسازی سالمندان با هدف بهبود سلامت و افزایش طول عمر
مدیر جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان کرد: توانمندسازی سالمندان با هدف بهبود سلامت و کیفیت زندگی آنان شامل ایجاد شرایطی است که سالمندان قادر به دستیابی به سطوح بالای سلامت جسمی و روانشناختی، مشارکت فعال در جامعه، حفظ استقلال و خودکفایی باشند.
وی افزود: مجموعه اقدامات توانمندسازی سالمندان شامل ارائه خدمات سلامتی، حمایتی، آموزش و اطلاع‌رسانی مناسب، ایجاد فرصت‌های اشتغال و فعالیت‌های اجتماعی، تسهیل دسترسی به محیط‌های سالم و سازگار با نیازها و تضمین حقوق و مشارکت سالمندان در اجتماع است که باعث ایجاد زندگی مستقل، ارتقای رضایتمندی و کاهش بار وابستگی افراد سالمند به دیگران می‌شود.
دکتر احمدیان ادامه داد: فراهم کردن خدمات بهداشتی قابل دسترس و با کیفیت از طریق فعالیت‌های پیشگیرانه شامل آموزش شیوه زندگی سالم، تشخیص به هنگام و درمان مشکلات سلامتی سالمندان، می‌تواند زندگی فعال و سالمی را برای آنان فراهم کند.
وی تصریح کرد: علاوه بر این، نهادهای متولی رفاه جامعه باید محیطی حمایت کننده ایجاد کنند که با برقراری ارتباطات اجتماعی مناسب برای سالمند، فرصت‌هایی برای ادامه آموزش و رشد او فراهم شود و امنیت مالی سالمندان نیز تضمین شود.
ارائه خدمات آموزشی به سالمندان
مدیر جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به این که در حوزه نظام مراقبت خدمات آموزشی و مراقبتی به سالمندان و گروه بالای ۶۰ سال ارائه می‌شود گفت: خدمات آموزشی شامل حضوری و مجازی بوده و در آموزش مجازی محتواهای ساده، آسان و کاربردی زندگی سالم در اختیار سالمندان، خانواده‌ها و مراقبان آن ها قرار می‌گیرد و آموزش‌های حضوری به ۲ صورت انفرادی (چهره به چهره) و گروهی ارائه می‌شود.
دکتر احمدیان افزود: مواردی نظیر تغذیه صحیح در دوران سالمندی، فعالیت بدنی متناسب با این گروه سنی و سلامت روان و توانبخشی سالمندان از عناوین این آموزش‌ها است.
وی ادامه داد: همچنین برای این گروه سنی فیلم‌های کوتاه با عنوان "آموزش سالمندی سالم و فعال" در قالب ۹۹ فیلم کاربردی در سایت اطلاع‌رسانی سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد به نشانی اینترنتی اینجا موجود است، که نه تنها برای سالمندان، بلکه برای عموم مردم به‌ویژه خانواده‌ها و مراقبان سالمندان مفید است.
بیشتر بخوانید:
سالمندی موفق در گرو سبک زندگی سالم/ حدود ۱۰ درصد جمعیت خراسان رضوی سالمند هستند
ارائه خدماتی مراقبتی به سالمندان
مدیر جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان کرد: خدمات در حوزه مراقبت سالمندان شامل تن سنجی، ارزیابی الگوی تغذیه، کنترل وزن، مشاوره تغذیه، غربالگری سلامت روان، غربالگری قلبی– عروقی (فشارخون، چربی خون، قندخون)، ارزیابی وضعیت سقوط و زمین خوردن و غیره می‌شود.
احمدیان افزود: همکاران بهداشتی در زمان انجام این مراقبت‌ها ضمن بررسی کامل وضعیت سالمندان زیر پوشش، توزیع مکمل‌های ویتامین دی ماهانه و کلسیم دی روزانه را در قالب طرح مکمل‌یاری سالمندان ارائه می‌دهند.
وی با بیان این که کلیه خدمات آموزشی و مراقبتی در تمامی شهرستان های زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد به همه سالمندان ارائه و خدمات ارائه شده در پرونده الکترونیک سلامت آنان ثبت می‌شود، ادامه داد: توصیه می‌شود تمامی افراد بالای ۶۰ سال برای بهره‌مندی از خدمات آموزشی و مراقبتی دوران سالمندی سالی یکبار به مراکز خدمات جامع سلامت نزدیک محل سکونت خود مراجعه کنند.
بیشتر بخوانید:
پویش غربالگری سلامت سالمندان در مشهد برپا شد
"هم‌آوری" زنجیره سلامت در حوزه سالمندی، موثر در کاهش هزینه‌ها
رییس مرکز نوآوری و ایده پروری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: با "هم‌آوری" اجزای مختلف زنجیره سلامت و تقویت آن در حوزه سالمندی، می‌توان زمینه خدمات دهی بهتر به سالمندان و کاهش هزینه‌های مرتبط با آنان را فراهم کرد.
دکتر حسین باقری افزود: در این راستا، امسال، محور فعالیت مرکز نوآوری مشهد بر حوزه سالمندی قرار گرفته و در امتداد آن مسائل مختلف شناسایی و با فراخوان‌های عمومی راه حل‌هایی جمع‌آوری شد.
وی ادامه داد: توسعه و تقویت کسب و کار اجزای اکوسیستم فناوری سلامت که در زنجیره بیماران به ویژه سالمندان خدمات‌دهی دارند و قرارگیری آنها در کنار یکدیگر، اجرای برنامه بازآموزی و توانمندسازی پزشکان، کادر پرستاری و روانشناسان ارائه دهنده خدمات به سالمندان برای خدمت‌رسانی بهتر به این قشر و نیز تقویت کسب و کارهای مرتبط با حوزه سالمندی، از دیگر اقداماتی است که در حوزه ارتقای خدمات دهی به سالمندان انجام شده است.