به گزارش گروه سیاست خارجی ایرنا، سعید خطیب زاده سفیر جمهوری اسلامی ایران در زاگرب پایتخت کرواسی و سخنگنوی پیشین وزارت امور خارجه ایران در گفت‌وگویی با رادیو ملی کرواسی، به تشریح و پیامدهای برخی از مهم ترین مسائل و تحولات بین المللی از جمله جنایات رژیم اشغالگر قدس در منطقه غرب آسیا و فلسطین و لبنان پرداخت.
مشروح این گفت‌وگو به شرح ذیل است:
بزرگترین پیامد حمله اسرائیل به ایران چه خواهد بود؟ آیا می ترسید، منظورم این است که می‌دانم که بایدن نتانیاهو را متقاعد کرد به تاسیسات نفتی و هسته‌ای حمله نکند، آیا معتقدید به همین شکل اقدام خواهد شد و چه انتظاری دارید، چه عواقبی خواهد داشت؟
ما اینجا با یک رژیم عادی کار نداریم. در واقع ما با رژیمی روبرو هستیم که تمام جنایاتی را که قابل تصور بود مرتکب شده است. از نسل‌کشی، قتل عام، مجازات دسته‌جمعی، تا پاکسازی قومی و بسیاری از جنایات دیگر که می‌بینید. همین دو روز پیش، بمباران غزه را شاهد بودیم که مردم را زنده زنده سوزاند. دقیقاً همین نوع جنایات به ما نشان می‌دهد ما با یک رژیم عادی روبرو نیستیم که هنجارها و مقررات بین‌المللی را می‌پذیرد. این رژیمی است که دبیر کل سازمان ملل متحد را عنصر نامطلوب می‌نامد، یا نماینده آن در سازمان ملل به پشت تریبون می‌رود و منشور ملل متحد را جلوی همه تکه تکه کند و سپس شعار ننگ بر شما سر می دهد و تریبون را ترک می کند.
همانطور که می بینید ما با رژیمی مبتلا به توهم مرضی (پارانویا) روبرو هستیم. ما با رژیمی روبرو هستیم که تمام هنجارهای بین المللی را زیر پا می گذارد. بنابراین من نمی توانم پیش بینی کنم چنین رژیمی قرار است چه کند. کار من پیش بینی نیست، وظیفه من این نیست که پیش بینی کنم اقدام این رژیم علیه ایران چه خواهد بود اما آنچه در خصوص آن اطلاع دارم در مورد پاسخ خودمان است.
ما در مورد امنیت ملی خود مسامحه نمی‌کنیم؛ مصمم هستیم قاطعانه پاسخ دهیم. مصمم هستیمگسترش این خشونت و خونریزی در منطقه توسط این رژیم که مشغول نسل کشی است را متوقف کنیم. همین الان که صحبت می کنیم در حال گسترش جنگ به لبنان، سوریه و درحال تهدید حمله به ما هستند. ضمنا این اولین اقدام تجاوزکارانه به ایران نیست. آنها قبلاً چندین بار به ایران حمله کرده اند. آنها سفیر ما را در لبنان ترور کردند. آنها به بخش کنسولی سفارت ما در سوریه حمله کردند. در خاک ایران با موشک عملیات نظامی و اسماعیل هنیه را ترور کردند. آنها همچنین در تأسیسات هسته ای ما را خرابکاری کردند و با آن اقدام ملت ایران را در معرض خطر شدید قرار دادند. آنها بارها و بارها حاکمیت ما را نقض کرده اند. بنابراین، نیروهای مسلح ما قاطعانه پاسخ خواهند داد زیرا خویشتن داری در برابر اسرائیل دیگر کارساز نیست و دیگر این روشی نیست که بتواند تجاوزهای رژیم را متوقف کند.
به نظرم بزرگترین ترس، بزرگترین ترس از رویارویی مربوط به اسرائیل و ایران بود. چون همه می گفتند آن حماس و حزب الله بود اما ایران، حمله به ایران، واقعاً یک موضوع جدی است.
ما یک کشور هستیم. یک کشور با حاکمیت مستقل. معلوم است نمی توانیم در مورد حاکمیت، امنیت ملی و تمامیت ارضی خود مسامحه کنیم. شاید رژیم اسرائیل از روی توهم فکر می کند به دلیل این کارت سفیدی که از سوی برخی اروپایی ها و آمریکایی ها دریافت کرده است و با اتکا به این سلاح های پیچیده ای که این رژیم مشغول نسل کشی از این منابع دریافت می کند، می تواند حمله کند و یا آنچنانکه (بنیامین) نتانیاهو می گوید می تواند چهره خاورمیانه را تغییر دهد. اما باید بداند پاسخ ایران به عنوان یک کشور مسئول، قاطعانه خواهد بود.
البته باید از یک جنگ همه جانبه در منطقه اجتناب کنیم و برای آن، هیچ گزینه‌ای نداریم جز اینکه به طور متناسب و سنجیده اما محکم پاسخ دهیم، بلکه از وقوع چنین جنگی جلوگیری کند. هر کاری که ایران تا کنون انجام داده یا از انجام آن اجتناب کرده است به خاطر صلح و ثبات در این منطقه و اجتناب از یک جنگ همه جانبه است. البته و متاسفانه بر اساس آنچه مشاهده می کنیم، یک جنگ همه جانبه چیزی است که نتانیاهو برای بدست آوردنش به هرکاری دست می زند. او سعی دارد از این طریق اغراض مریض سیاسی خود را پیش ببرد.
در مقابل این اظهارات که حزب الله نیروی نیابتی ایران است، چه واکنشی دارید و آیا این می‌تواند بهانه‌ای برای اسرائیل باشد؟
رسانه های جریان اصلی وقتی از این برچسب ها مانند نیابتی/پروکسی ایران استفاده می کنند، سعی می کنند اعتبار و حیثیت مستقل این گروه ها را مخدوش کنند. با احترام به سوال شما، شما آن را از رسانه های جریان اصلی وام گرفته اید. مخاطبان محترم شما شایسته دانستن حقایق هستند و باید بدانند گروه نیابتی/پروکسی به چه معنا است و به چه اطلاق می شود. این گروه ها عاملانی هستند که به نمایندگی و برای اهداف و منافع طرف ثالثی به صورت مصنوعی ساخته شده و عمل می کنند. اما مقاومت در فلسطین اشغالی اصیل بوده و با آغاز اشغال شروع شد.
مقاومت به اسامی وابسته نیست. این مقاومت و گروه های مقاومتی در ابتدا اسم های دیگری داشتند و بعداً اسم های دیگری پیدا کردند؛ اکنون به آن حماس و جهاد اسلامی می گویند. اما در همان زمانی که اشغال اتفاق افتاد، مقاومت متولد شد. در لبنان هم بسیار قبل از جمهوری اسلامی ایران، جنبش‌های مقاومت وجود داشتند و فعال بودند، (جنبش) امل و دیگر گروه‌های مقاومت در لبنان به عنوان گروه های مقاومت اصیل لبنانی شگل گرفتند و با اسرائیلی‌ها و اشغال جنگیدند. همین حزب الله در پاسخ به تجاوز اسرائیلی ها به لبنان در سال ۱۹۸۲ تشکیل شد. قبل از این تهاجم و اشغال سرزمین لبنان، حزب اللهی وجود نداشت.
بنابراین تحقیر آنها با برچسب زدن به این گروه‌های مقاومت مشروع که علیه اشغالگری می‌جنگند، به عنوان گروه های نیابتی دیگر کشورها، اقدام دیگری در حوزه جنگ روانی برای نامشروع جلوه دادن آن هاست. اما در واقع، آنها گروه های واقعی مقاومت لبنان و فلسطین هستند که به تنهایی عمل می کنند. اما اگر همین تعریف برای نیابتی ها را در نظر بگیریم مبنی بر اینکه طرف ثالثی یک عاملی را بسازد یا مهندسی کند تا به نیابت از آن طرف اقدام کند، آن وقت نمونه کلاسیک آن خود اسرائیل است که توسط آمریکایی‌ها و توسط انگلیسی‌ها ساخته و مهندسی شده است تا از طرف آنها در منطقه خاورمیانه عمل کند. اگر کسی شایسته نامیده شدن به عنوان نیابتی است، این اسرائیل است، نه این گروه های اصیل مقاومت.
در عین حال اجازه بدهید یک موضوع را برای شما روشن کنم؛ ما به ایستادن در کنار این گروه های مقاومت افتخار می کنیم. ما افتخار می کنیم که در کنار قربانی ایستاده ایم، نه در کنار جنایتکار. ما به ایستادن در کنار مظلوم و نه ظالم افتخار می کنیم. همانطور که به ایستادن در کنار کرواسی در جنگ، در جنگ میهنی شما با متجاوز، افتخار می کنیم. در آن زمان ایران در کنار شما ایستاده بود، اسلحه برای شما فراهم کرد، تمام حمایت هایی که ایران در آن زمان می توانست برای شما فراهم کرد. ما به این کار افتخار می کنیم، همانطور که امروز به این می بالیم که در برابر این رژیم آپارتاید که مشغول نسل کشی است و متاسفانه کشتار و جنگ و خونریزی را به یک امر عادی جدید در منطقه ما تبدیل کرده است، ایستاده ایم. همه باید بدانیم این جنایات یک امر عادی نیست؛ آنچه در خاورمیانه اتفاق می افتد، وحشیانه است.
پس شما می گویید ایران فقط از حزب الله، حماس و دیگران حمایت معنوی می کند.
ما با همه ابزارهای مشروع از مقاومت در برابر اشغال حمایت می کنیم. فقط با پایان اشغال فلسطین، سرزمین های اشغال شده لبنان، سوریه و مصر است که اوضاع فرق خواهد کرد. می بینید که همه این کشورها اشغال شده اند. آیا به اندازه کافی صحنه منطقه گویا نیست؟
پس راه حل این درگیری را در توقف اشغال می بینید. اما اسرائیل به وجود خود پایان نخواهد داد، آن طور که حماس یا حزب الله به دنبالش باشند. راه حل چیست؟
من فکر می کنم راه حل، راه حل پایدار، پیاده شدن عدالت برای همه است. عدالت برای همه از جمله کسانی که زنده مانده اند، از سرزمین خود اخراج شده اند یا در این زندان روباز غزه و کرانه باختری اسیر شده اند. همچنین عدالت برای همه کسانی که کشته شدند. جهان باید به مصونیت و بی عقوبت گذاردن جنایتکاران پایان دهد تا عدالت پیاده شود. کسانی که این جنایات را علیه فلسطینی ها مرتکب شده اند باید در دادگاه و محضر عدالت حاضر شوند. من فکر می کنم که ساکنان اصلی سرزمین فلسطین حق کامل و انحصاری تصمیم گیری در مورد آینده سیاسی سرزمین خود را دارند و این راه حل عادلانه است. هر نفر، یک رای! این همان چیزی است که دموکراسی ها همیشه از آن حرف می رنند. پس چرا وقتی به رژیم آپارتاید اسرائیل که بر اساس ایدئولوژی برتری نژادی یهودیان بر دیگران استوار است می رسیم، اجرای بدیهیات و اصول دموکراتیک را نادیده می گیریم.
من فکر می کنم که همه یهودیان، مسلمانان، مسیحیان و همه ادیان باید با هم در آن سرزمین زندگی کنند و با هم درباره آینده آن سرزمین تصمیم بگیرند. ما هیچ چیز ناعادلانه یا غیرمنصفانه ای نمی خواهیم. ما فکر می کنیم که عدالت باید برای همه اجرا شود. لحظه ای که اشغال متوقف می شود، لحظه ای که قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل اجرا شود، لحظه ای که تمامیت ارضی کشورهای همسایه رعایت شود، من معتقدم که لحظه توقف این خونریزی و خشونت و این جنگ در منطقه خواهد بود.
وضعیت پس از انتخابات پنجم نوامبر (۱۵ آبان) در آمریکا را چگونه می بینید؟ اگر دونالد ترامپ دوباره به قدرت برسد و یا (کاملا) هریس، نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا آن وقت چه تبعاتی خواهد داشت، چه چیزی تغییر خواهد کرد و به چه شکلی؟
سوال شما بسیار گسترده است. قطعاً تبعات زیادی خواهد شد. اما آنچه مربوط به درگیری و وضعیت کنونی در خاورمیانه می شود، تردید دارم شاهد تفاوت عمده ای باشیم. همین امروز هم اگر ایالات متحده قصد جلوگیری از خونریزی ها و این جنگ را داشت، می توانست با ارسال نکردن و توقف تامین این سلاح های پیشرفته ای که در اختیار اسرائیلی ها قرار داده است، این تغییر را ایجاد کند. اکنون ما با رکورد بالایی در فروش و تحویل انواع تسلیحات پیشرفته از سوی آمریکا روبرو هستیم که بالاترین رقم در تاریخ روابط آمریکا و اسرائیل است. بنابراین می بینیم در حالیکه اسرائیل مرتکب نسل‌کشی می‌شود، مرتکب همه انواع جنایت می شود، کشورهای منطقه از جمله ایران را تهدیدات موجودیتی می کند، روی صدها کلاهک هسته‌ای می نشیند در حالیکه نه عضو معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای است و نه بازرسی و رژیم های خلع سلاح بین المللی مرتبط را می پذیرد، با این حال ایالات متحده به این حمایت های خود از رژیم ادامه می دهد. ایالات متحده هر لحظه که تصمیم به تغییر این وضعیت بگیرد، می تواند.
نمی دانم که آیا کسی در ایالات متحده به این نقطه رسیده است که به خود بگوید دیگر بس است یا نه، اما من معتقدم آنها هر چه زودتر به این نقطه برسند که اهرم فشار بر نتانیاهو بگذارند تا این خونریزی را متوقف کند، این امر هم برای ایالات متحده خوب است و هم برای همه. من دلایل زیادی دارم که باور کنم نتانیاهو دوست دارد تا با پول مالیات دهندگان آمریکایی و حتی خون سربازان آمریکایی در این جنگ پیروز شود. بنابراین فکر می کنم هر چه زودتر آمریکایی ها وی را متوقف کنند، برای همه بهتر است.
آیا این دلیلی است که من دیروز خواندم که ایران تمام ارتباطات غیررسمی خود با آمریکا را متوقف کرده است؟ به یاد می آورم وقتی به سخنان مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران را در سازمان ملل و در نیویورک گوش می دادم، او گفت در مذاکره با اتحادیه اروپا و آمریکا باز عمل می کند، اما می بینیم دوباره اتحادیه اروپا تحریم‌های جدیدی را به دلیل صادرات تسلیحات به روسیه، علیه ایران وضع کرده است. چگونه این مساله را ارزیابی می کنید؟
سوال بسیار مهمی را مطرح کردید، اما احتمالاً شنوندگان شما به جزئیات بیشتری نیاز دارند. اجازه بدهید یادآوری کنم که در شامگاه مراسم تحلیف رئیس جمهور پزشکیان، (اسماعیل) هنیه، رئیس دفتر جنبش حماس ترور شد، وی در خاک ایران توسط اسرائیلی ها به قتل رسید. فکر می کنید چه چیزی پشت این جنایت اسرائیلی ها بود؟ از جمله دلایل، شاید آن اقدامی برای خراب کردن و دستکاری در پروژه و روند ریاست جمهوری جدید بود. این همان کاری است که آنها انجام می دهند تا هر فرصتی را برای مفاهمه و نزدیکی میان ایران و غرب از بین ببرند. بله، دولت چهاردهم تمایل دارد روابط خارجی ما را متنوع کند، اما این یک جاده دو طرفه است. پس باید منتظر ماند و دید از آن سو و از طرف مقابل چه اتفاق خواهد افتاد. آنچه می توانم بگویم این است که ایران همیشه آماده است.
اما در مورد روسیه و اوکراین و آنچه شما مطرح کردید؛ ما با روسیه همسایه هستیم. ما منافع و نگرانی های آنها را درک می کنیم و به آنها احترام می گذاریم. اما بدانید رابطه ایران و روسیه با جنگ اوکراین آغاز نمی شود. این رابطه به دهه ها و سال ها همکاری بین دو طرف برمی گردد. ما با همسایگان خود از جمله روسیه، همکاری ها و روابط چند لایه داریم. اما این ادعاها و اتهامات بی‌اساس و بی مورد مبنی بر اینکه ایران بخشی از این جنگ است و یا اینکه ایران موشک‌های بالستیک داده است، بارها و به طور اساسی از سوی ایران رد شده است. اگر کسی در این خصوص مدرکی دارد، از او می‌خواهیم آن را ارائه کند. این امر را وزیر خارجه ما گفته است، رئیس جمهور ما هم گفته است.
ما با همسایه خود یعنی روسیه روابط داریم، دهه ها روابط بسیار خوبی داریم، اما بخشی از این جنگ اوکراین نیستیم و هیچ موشک بالستیکی به روسیه نداده ایم. در واقع، آنها نیز این را از ما نمی خواهند زیرا خودشان هر چه را نیاز دارند، در اختیار دارند. برعکس، آنچه ما می خواهیم آتش بس فوری است. چیزی که ما خواستار آن هستیم صلح در اوکراین است. ما فکر می کنیم جنگ راه حل هیچ مشکلی نیست. شما نمی توانید از طریق جنگ به صلح برسید. محصول رادیکالیسم، رادیکالیسم است. جنگ باعث ایجاد رادیکالیسم بیشتر خواهد شد. کسانی که تلاش می کنند از طریق این ابزارهای خشونت و زور به ثبات و صلح برسند، اشتباه می کنند؛ به سادگی اشتباه می کنند. ما هشت سال در معرض جنگ تحمیلی حزب بعث بوده‌ایم، بنابراین می‌دانیم هزینه‌های جنگ چقدر است. سیاست ثابت و اصولی ما در رد جنگ و استفاده از ابزارهای مبتنی بر زور از یک طرف و از طرف دیگر دعوت از همه طرف‌ها برای نشستن بر دور میز مذاکره، البته در شرایط برابر و با احترام متقابل است.
به‌عنوان آخرین سوال، سوالی که همه می پرسند که البته در خصوص برنامه هسته ای ایران است. روایاتی وجود دارد که شما اولین آزمایش هسته ای را انجام داده اید.
خیر، به سادگی بگویم خیر. من با جنگ روانی برخی از رسانه‌های جریان اصلی و کسانی که قصد دارند با ارائه شواهد جعلی، احتمالاً به تجاوزات جدید خود مشروعیت بخشند، آشنا هستم. اما پاسخ سوال شما منفی است. ایران عضو ان پی تی/ NPT است. اکنون که ما در حال گفتگو هستیم، آژانس بین المللی انرژی اتمی و بازرسان آن در خاک ایران و در تاسیسات ما حضور دارند، زیرا همه فعالیت های ما صلح آمیز است. هیچ تغییری در راهبرد و وضعیت دفاعی و دکترین ما ایجاد نشده است. سلاح هسته ای از نظر ما ممنوع است و ما به این ممنوعیت اعتقاد قطعی داریم. البته مواد هسته ای چیزی نیست که بتوانید آن را آزمایش کنید و هیچ کسی متوجه آن نشود. این امر خیلی راحت قابل ارزیابی و تایید است.
در عین حال اجازه دهید بگویم چرا شما این سوال را می‌پرسید. البته احتمالا یکی از دلایلش همین جنگ روانی و اخبار مغرضانه است. اما دلیل مهم دیگر آن، تهدید وجودی است که زرادخانه های هسته ای اسرائیل علیه ایران و منطقه ایجاد کرده است و همه آن را می بینند. لذا هر بازیگر منطقی و محاسبه گری به صورت طبیعی می پرسد، خوب، اگر یک طرف دارای سلاح هسته‌ای است، در حالیکه عضو ان پی تی/ NPT نیست و مداوم طرف دیگر را نیز تهدید وجودی می‌کند، پس منطق طرف مقابل برای پیگیری نکردن سلاح هسته ای چیست؟ می بینید منطق ناخودآگاه پشت سوال را؟
اما پاسخ من و پاسخ ایران این است؛ ما برنامه نظامی هسته ای را دنبال نمی‌کنیم. زیرا علاوه بر اعتقاد به ممنوعیت، در دکترین راهبردی و نظامی ما سلاح هسته ای جایی ندارد. معتقدیم سلاح هسته‌ای برای هیچ کشوری امنیت ایجاد نمی‌کند. هیچ کشوری در دنیا، نمی تواند از طریق سلاح هسته ای به امنیت و صلح پایدار برسد. آنچه ما فکر می کنیم این است که فعالیت های صلح آمیز هسته ای، حق مطلق هر کسی است. اما از سوی دیگر، رژیم اسرائیل، باید به معاهده منع اشاعه و رژیم خلع سلاح هسته ای بپیوندد. ما بارها خواستار خاورمیانه ای عاری از هرگونه سلاح کشتار جمعی شده ایم. این سیاست همیشگی ما بوده و همچنان هم همین سیاست را پیگری خواهیم کرد.