به گزارش ایرنا، تاریخ همواره سرنخ‌هایی را برای شناخت و درک بهتر آنچه امروز اتفاق می‌افتد در اختیارمان قرار می‌دهد. پیچ و خم‌های مسیر تاریخ با اتفاق‌های ریز و درشت در گذر زمان تغییر یافته و هر رخداد به نوعی در رقم زدن وضعیت ژئوپلیتیک حال حاضر تاثیرگذار بوده است. آسیا و اقیانوسیه که سهم قابل توجهی از وسعت این کره خاکی را به خود اختصاص داده، همانند دیگر نقاط دنیا تحولات مهم و تاثیرگذاری را از سر گذرانده است.
در این گزارش سعی داریم تا با شرحی از چندین رویداد تاریخی در بازه زمانی ۱۹ تا ۲۵ اکتبر/ ۲۸ مهر تا ۴ آبان (هفته جاری)، سرنخ‌هایی را از چگونگی شکل‌گیری سیاست‌ها و جغرافیای امروز منطقه آسیا و اقیانوسیه در اختیار مخاطب قرار دهیم.
سرنگونی خمرهای سرخ در کامبوج
پس از اینکه خمرهای سرخ هزاران نفر از مردم کامبوج را در جریان یک نسل‌کشی بزرگ که از سال ۱۹۷۵ آغاز شده بود، از بین بردند حمله ارتش کمونیست ویتنام در روز کریسمس سال ۱۹۷۸ این نیروهای شورشی را سرنگون کرد. در طول ده سال، خمرهای سرخ یک مبارزه چریکی را علیه نیروهای ویتنامی رهبری کردند. «جمهوری خلق کمپوچیا» دولت مستقر در شهر فنوم پن تحت حمایت ویتنام بود در حالی که گروه‌های زیادی از شبه نظامیان خمر سرخ در جنگل‌های انبوه شمال غربی این کشور در نزدیکی مرز با تایلند مخفی شده بودند.
خمرهای سرخ تنها نیروهایی نبودند که با ارتش ویتنام مقابله می‌کردند چرا که ارتش کمونیست ویتنام در مناطق دیگر کامبوج با نیروهای سلطنت طلب تحت رهبری شاهزاده نوردوم راناریده (پسر پادشاه نوردوم سیهانوک) و نیروهای ملی‌گرای کامبوج به رهبری سون سان درگیر بودند. با ادامه مقاومت ائتلاف خمر سرخ، سلطنت طلبان و نیروهای ملی‌گرا در برابر ویتنامی‌ها، ارتش خلق ویتنام پس از ۱۰ سال در سپتامبر ۱۹۸۹ (شهریور ۱۳۶۸) به طور کامل از کامبوج خارج شد اما هنوز شورشیان در تقابل با دولت مرکزی در فنوم پن بودند.
با خروج ارتش خلق ویتنام، شورشیان خمر سرخ در ۲۴ اکتبر ۱۹۸۹ (۲ آبان ۱۳۶۸) توانستند کنترل شهر مهم «پیلین» در شمال غرب کامبوج را به دست بگیرند و از آن زمان تا اوت ۱۹۹۶ (مرداد ۱۳۷۵)، خمرهای سرخ مناطق مهم در این استان را تحت کنترل خود داشتند. در سال‌های پس از خروج ارتش خلق ویتنام هم راستا با درگیری‌های مسلحانه، ائتلاف شورشیان با دولت مرکزی به نخست وزیری هان سن مذاکراتی را برای تشکیل یک شورای آشتی ملی انجام می‌دادند.
به عنوان بخشی از تلاش برای برقراری صلح، انتخابات تحت حمایت سازمان ملل در سال ۱۹۹۳ برگزار شد که به بازگرداندن ظاهر عادی و همچنین افول تدریجی خمرهای سرخ کمک کرد. با این حال، یک درگیری با شدت کم بین ارتش دولت کامبوج و خمرهای سرخ تا سال ۱۹۹۸ ادامه یافت. نورودوم سیهانوک به عنوان پادشاه کامبوج ابقا شد و یک دولت ائتلافی که پس از انتخابات ملی در سال ۱۹۹۸ تشکیل شد، ثبات سیاسی را به ارمغان آورد و باقی مانده نیروهای خمر سرخ در آن سال تسلیم شدند.
مذاکرات برای پایان جنگ ۱۹۵۰ کره
چند ماه پس از آغاز جنگ کره در ژوئن ۱۹۵۰ (خرداد ۱۳۲۹) نیروهای سازمان ملل دوباره سئول، پایتخت کره جنوبی را تصرف و به سمت کره شمالی پیشروی کردند. اندکی پس از پیشروی، نیروهای آمریکایی و کره جنوبی در روز ۱۷ اکتبر (۲۵ مهر ۱۳۲۹) با پدافند کره شمالی در نزدیکی پیونگ یانگ، پایتخت کره شمالی، روبرو شدند. رهبری کره شمالی و نیروهای اصلی پیش از این به سمت شهر کانگیه در نزدیکی مرز با چین عقب نشینی کرده بودند و به نیروهای سازمان ملل اجازه دادند تا در روز ۱۹ اکتبر (۲۷ مهر) همان سال پیونگ یانگ را تصرف کنند. این یکی از نبردهای اصلی سازمان ملل در جریان جنگ کره بود که به نبرد پیونگ یانگ شهرت یافت.
زمانی که نیروهای سازمان ملل به ساریوون در جنوب پیونگ یانگ رسیدند، مشخص شده بود که نیروهای باقی مانده ارتش خلق کره نمی‌توانند، دفاعی قوی از پیونگ یانگ انجام دهند. ارتش خلق کره در این زمان نه تنها باید با نیروهای ایالات متحده بلکه همچنین با تحرکات فراگیر نیروهای ارتش جمهوری کره از جنوب شرقی و شرق مبارزه می‌کرد. برخی از این نیروها اگر چند روز بیشتر به پیشروی خود ادامه می‌دادند، تقریبا شمال بزرگراه‌ها و خروجی های شهر را قطع می‌کردند. پیونگ یانگ پس از آن محاصره می‌شد و هر نیروی کره شمالی که در داخل و اطراف شهر کشته یا تسلیم می‌شد.
این نبرد با حمله هوایی توسط هنگ ۱۸۷ پیاده نظام آمریکا در ۴۰ کیلومتری شمال پیونگ یانگ، به قصد قطع کردن مسیر واحدهای کره شمالی که در حال عقب نشینی از شهر بودند، دنبال شد. اما پس از مداخله چین در جنگ، این شهر تا ۵ دسامبر به کنترل کره شمالی بازگشت. یک سال پس از شروع جنگ، مذاکرات بین ارتش آمریکا و کره شمالی برای پایان جنگ آغاز شد. در ۲۵ اکتبر ۱۹۵۱ (۲ آبان ۱۳۳۰) «پانمونجوم»، یک روستای مجاور در استان کیونگ‌گی، نزدیک به هر دو کره، به عنوان مکان جدید برای مذاکرات انتخاب شد.
یک نقطه اصلی و مشکل ساز مذاکره، بازگرداندن اسیران جنگی بود. کمونیست‌های کره شمالی ۱۰ هزار اسیر و فرماندهی سازمان ملل ۱۵۰ هزار نفر را در اختیار داشتند. در توافقنامه آتش‌بس نهایی که در ۲۷ ژوئیه ۱۹۵۳ (۵ مرداد ۱۳۳۲) به امضا رسید، یک «کمیسیون استرداد کشورهای بی طرف» برای رسیدگی به این موضوع تشکیل شد. با وجود پایان جنگ بین دو کره و برقراری آتش‌بس، پیونگ یانگ و سئول به وضعیت باثباتی در روابط دست پیدا نکردند و امروز تنش بین دو کشور خطرناک‌تر از همیشه است. چند روز پیش بود که کره شمالی اعلام کرد که در عرض یک ماه، سه پهپاد کره جنوبی حریم هوایی این کشور را نقض کرده و پیونگ یانگ در صورت تکرار این مساله حمله خواهد کرد.
تعیین «جمهوری خلق چین» به عنوان تنها نماینده چین در سازمان ملل
درحالیکه تایوان از اواخر قرن ۱۹ تحت اشغال ژاپن بود پس از تسلیم این کشور در جنگ جهانی دوم، در تاریخ ۲۵ اکتبر ۱۹۴۵ (۳ آبان ۱۳۲۴) این جزیره به ژنرال چیانگ کای‌شک رهبر سیاسی و نظامی وقت جمهوری چین واگذار شد. این روز به عنوان روز بازگشت در تایوان که آن زمان تحت حاکمیت چین بود، شناخته می‌شود. پس از پایان اشغال ژاپن، جنگ داخلی در چین که از سال ۱۹۲۷ بین نیروهای کمونیست و ملی‌گرای کومینتانگ آغاز شده بود، پس از وقفه‌ای دوباره از سر گرفته شد و به مدت ۴ سال به طول انجامید.
نیروهای کمونیست در نهایت در سال ۱۹۴۹ توانستند نیروهای کومینتاگ را شکست دهند که این امر موجب فرار آنها به جزیره تایوان شد. در آن سال تقریبا تمام سرزمین اصلی چین به غیر از تایوان و هنگ کنگ (که در مالکیت انگلیس بود) تحت کنترل جمهوری خلق چین بود. آمریکا و متحدانش پس از آن تلاش بسیاری کردند تا با حمایت از کومینتانگ بتوانند قدرت در سراسر چین را به دست ژنرال چیانگ کای‌شک بازگردانند اما قدرت جمهوری خلق چین به تدریج تثبیت شد. در ۲۵ اکتبر ۱۹۷۱ (۳ آبان ۱۳۵۰) قطعنامه ۲۷۵۸ سازمان ملل تصویب شد و جمهوری خلق چین را به عنوان «تنها نماینده قانونی چین در سازمان ملل» به رسمیت شناخت و «نمایندگان چیانگ کای‌شک» را از کار در سازمان ملل برکنار کرد.
امروز درحالیکه هنوز نیروهای ملی گرای وابسته به آمریکا در تایوان قدرت را در دست دارند، جمهوری خلق چین به ریاست شی جین پینگ قصد یکپارچگی چین را دارد. در چند ماه گذشته تنش‌ها در تنگه تایوان به علت حمایت‌های نظامی و مالی آمریکا از تایپه شدت گرفته است و یک مقام ارشد تایوان روز پنجشنبه گذشته در گفتگو با رویترز مدعی شد که چین در حال افزایش ظرفیت خود برای تبدیل تمرینات نظامی به حمله واقعی به تایوان است. روز گذشته رئیس جمهوری چین از نیروهای موشکی راهبردی این کشور خواست تا با قاطعیت وظایف محول شده از سوی حزب و مردم این کشور را انجام دهند و بازدارندگی و توانایی‌های رزمی خود را تقویت کنند.