یافتن نان با کیفیت در شیراز، سعادتی که نصیب هرکس نمی‌شود

عبارت اصلاح قیمت نان که معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری فارس در آغاز مهرماه ۱۴۰۳ بیان کرد، در کنار دیگر عبارت‌ها در سفره‌ی کسانی که دگرگونی در کلمات را دوست دارند، نشست.

افزایش قیمت نان هیچ، اصلاح قیمت نان ۲۵ درصد

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری فارس درباره رقم ۲۵ درصدی که در مورد نان عنوان شده گفت که اصلاح قیمت نان با افزایش ۲۵ درصدی قیمت انجام شده است؛ هیچ افزایش قیمتی صورت نگرفته بلکه بنا به مصوبه شورای آرد و نان کشور، اصلاح قیمت نان صورت گرفته و این امر تنها مختص به استان فارس نیست بلکه در سراسر کشور این اصلاح قیمت صورت گرفته است.

به این ترتیب اصلاح قیمت در مورد نان که برای مردم همان افزایش قیمت این ماده غذایی پرمصرف است،نزد مسئولان به کار گرفته شد و معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری فارس دلیل اصلاح قیمت را افزایش قیمت نهاده‌ها و هزینه‌های جاری نانوایی‌ها اعلام کرد.

نان و تکنولوژی

آیا افزایش قیمت نان یا به تعبیر دگرگون کنندگان واژه ها اصلاح قیمت نان، موجب افزایش کیفیت این کالای خوراکی شد یا خیر؟ زیرا بیشتر مواقع، افزایش قیمت فلان کالا را با این جمله توجیه می‌کنند که گران شدن موجب افزایش کیفیت می‌شود یا اگر فلان کالا کیفیت ندارد به این دلیل است که ارزان است.

مشاهده‌های میدانی نشان می‌دهد این توقع یعنی افزایش کیفیت نان با گران شدن آن برآورده نشده که هیچ بلکه کاهش کیفیت را نیز موجب شده است.

شاهد ما از نانوایی نان بازاری در بولوار امیرکبیر شیراز رسید؛ جایی که توصیه شاطر این نانوایی به مشتری که قصد باد دادن نان را روی میز توردار داشت این بود که نان را اصلا باد ندهید و بعد که خانه بردید در یخچال هم نگه ندارید؛ نان را فوری مصرف کنید.

راست می‌گفت. آن را که عیان است چه حاجت به بیان است. نان بازاری بلافاصله پس از بیرون آمدن از دستگاه پر سروصدای نان‌پزی، پوسته پوسته شد و همچون لایه‌ای به نازکی کاغذ قنادی با نقشی از حباب‌های پوسیده به دست مشتری رسید.

« خوب است که خود شاطر هم به کیفیت بد نان دستپخت خودش اعتراف می‌کند.» شاطر انگار این حرف را شنیده باشد گفت که نان، محصول این دستگاه است‌.هر کلکی بلد بودیم، سر دستگاه مدرن نان پزی آوردیم تا نان بدون پوسته بیرون بدهد، نشد که نشد حتی خود مامور خدمات پس از فروش هم نتوانست کاری کند.

«یعنی ربطی به کیفیت آرد ندارد؟»

پرسش یکی از صف گیرندگان بود.

چانه گیر که کیسه کیسه آرد در لگن خمیرسازی ریخته بود گفت: کیفیت آردی که به ما می‌دهند هر بار فرق می‌کند.هر جور آرد با هر کیفیت وقتی خمیر می‌شود و داخل این دستگاه تکنولوژی زده می‌رود، نان بی‌کیفیت تحویل می‌دهد.

از گفته اش در باره تکنولوژی زدگی، خنده آمد خلق را.

نان بازاری تنها نیست، تافتون با اوست

صف نان تافتون در یک نانوایی در خیابان قصردشت شیراز نسبت به دفعه‌های قبل خلوت تر بود.

وقتی نان این نانوایی را در دست مردم دیدم، دلیلش را فهمیدم. کیفیت پایین نان نسبت به قبل، از شمار مشتریان کاسته است.

یکی از مشتریان گفت: نمی‌دانم چرا کار کاسب‌های ما برعکس دنیاست؟ هرجای دنیا وقتی مشتری کالا بیشتر می شود، کیفیت را بالا می برند اما اینجا کیفیت را پایین می‌آورند.

نان بیرون آور از دستگاه نان پزی گفت:کیفیت آرد که ما همین اواخر تحویل گرفته‌ایم، بد شده. هم نان سیاه می‌شود و هم پوسته پوسته‌ای.

پس نان بازاری برای پوسته پوسته شدن تنها نیست و تافتون با او همراه است. هرچند دلیل تجزیه هریک متفاوت است.

نان، سنگ،آهن

باید قدر آخرین شاطر یا شاطرهای عرضه‌ی نان سنگک سنتی را بدانیم. قدردانستن ما مشتری‌ها گاهی به تحمل دیرآمدن شاطر، خندیدن به طعنه‌ها و تحمل کنایه‌های او و لب فروبستن به هنگام ضرورت می‌تواند باشد تا نان خوبی به کف آریم و به لذت بخوریم.

برخی از این شاطرها به جد کنجد را برای درآمیختن با نان سنگک رد می‌کنند و دستور اداره بهداشت را هم پیوست سخنان خود می‌کنند و به مشتری می‌گویند که اگر خیلی تمایل به کنجد داری برو از مغازه بخر یا با خودت داشته باش چون ما کنجد بزن نیستیم.

نان سنگک سنتی که لازمه‌ی آن پختن نان در تنور پر از ریگ است، آرام آرام دارد جای خود را به نان سنگک صنعتی می‌دهد؛نانی که بر روی آهن با برجستگی‌هایی که ادای ریگ در می‌آورند، پخته می‌شود.

کیفیت نان سنگک سنتی هم مدتی است در معدود نانوایی‌هایی که این نوع نان را در شیراز می‌پزند، پایین آمده که یکی از شاطرها دلیل آن را پیرشدن شاطرهای ماهر و همچنین کیفیت آرد عنوان کرد.

لبه‌ها و کناره‌های نان سنگک سنتی اینک با ضخامت خود یادآور عضله آوردگی بازوی برخی پهلوانان باشگاهی شده است.

همین بازوهای نان سنگک سنتی پس از چند دقیقه ریزش می‌کنند و مشتریان به دنیای بی وفا و بخت بد خود لعنت می فرستند.

نان سنگک صنعتی عبارت جالبی است که بیانگر همزیستی مسالمت آمیز چند واژه است.

ضخامت درهمه‌ی ابعاد این نان، نشانگر چگونگی کیفیت آن است. اگر اندکی بماند این کلفتی، به سمت پلاستیکی شدن و گاه مقاومت برای لقمه لقمه شدن سوق می‌یابد.

نانی که گاهی رنگش به رنگ خاک آب خورده نزدیک می‌شود. در این حالت حتی کره هم به سفیدی برف در مقابل آن جلوه می‌کند.همین هم از هنرهای این نان است.

نان بربری در شیراز، مشتاقان زیادی ندارد و گاهی که مشتریان به عنوان تفنن به سمت آن می‌روند بر و بر به او نگاه می‌کنند و از نیاکان نان بربری که در تهران جولان می‌دهند یاد می‌کنند.مشتریان شیرازی همواره هنگام جویدن این نان یاد کیفیت خوب نان بربری تهران می‌افتند و عهد می‌بندند دیگر سراغ نان بربری پخت شیراز نروند.

این روزها یافتن نان با کیفیت در نانوایی‌های شیراز، سعادتی است که نصیب هر کس نمی‌شود.

دبیر خبر ایرنا شیراز *