به گزارش ایرنا، صنایع دستی ایران پارا فراتر از مرزها گذاشته و حتی در دورترین نقطه دنیا فرهنگ و هنر این سرزمین را به نمایش گذاشته اند؛ انگشت های هنرمندان این دیار زیباترین اثرها را خلق کرده و حیرت جهانیان را برانگیخته اند آنها در تار و پود بافته های خود هویت این سرزمین را گره زده و با اثر خود نه تنها فرهنگ این دیاررا ماندگار کرده اند بلکه به دل خانه های جهانیان و حتی مجالس سیاسیشان برده اند.
گذشته از این آذربایجان غربی ید طولایی در صنایع دستی چوبی همانند ریزه کاری و منبت کاری دارد چنانکه دارنده مهر اصالت یونسکو در منبت کاری بوده و دراین رشته های صنایع دستی موجب تحسین جهانیان شده است.
هنرمندانی چون جواد درویش زاده در ریزه کاری و منبت کاری مهر اصالت یونسکو دریافت کرده و ناب ترین اثررا به دنیای صنایع دستی تقدیم کرده است و همچنان به کارخود ادامه می دهد و هربار اثری دیگر بر آثارش می افزاید.
حمید بهجت منبت کار دیگری که از نام آوران این رشته است و دارنده نشان ملی بوده و این رشته را با جان و دل دنبال کرده و بر شکوه و عظمت این هنر صنعت می افزاید.
از بین صنایع دستی آذربایجان غربی که راهی بازارهای جهانی می شوند، صنایع چوبی نظیر منبت کاری و ریزه کاری بیشترین استقبال را دارند؛ آنها زینت بخش محافل و مجالس کشورهای مختلف شده و فرهنگ این سرزمین را به جهان مخابره می کنند.
قالی بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی، سفال و سرامیک، صنایع دستی چرمی، هنرهای روی چوب، صنایع دستی روی شیشه و بافته های داری از دیگر صنایع دستی هستند که همچنان رونق دارند و هنرمندان روز به روز آثار فاخرتری تولید می کنند.
کم نیستند در روستاهای دور دست استان هنرمندانی که نسل به نسل پای دار قالی نشسته و نقش و نگارهای زیبایی را خلق کرده اند؛ گلیم هایی که زیباییشان کم از فرش نیست و آنها نیز در بازارهای جهانی چشم مشتریان را به سوی خود جلب می کنند.
جاجیم بافی، هنرهای روی چوب و سفال و سرامیک نیز از دیگر صنایع دستی هستند که در طرح ها و شکل های مختلف توسط هنرمندان تولید شده و علاوه بر بازارها و نمایشگاههای داخلی به بازارهای کشورهای همجوار و کشورهای دیگر نیز راه می یابند.
نساجی سنتی، رودوزی‌های سنتی، بافته‌های داری، پوشاک سنتی، صنایع‌دستی چرمی، هنرهای روی چوب، رنگرزی گیاهی و رفوگری و قالی بافی صنایع دستی استان هستند که در لابه لابه لای آنها فرهنگ و آداب و رسوم این دیار نقش بسته است و برخی قرنهاست پا برجامانده اند.
محصول انگشتان هنرمندان آثاری هستند که چشم گردشگران و توریست ها را به خود جلب می کنند و آنها در بازگشت به وطن خویش ممکن نیست بدون خرید از این صنایع دستی بازگردند.
شاید کسی باور نکند در اکثر شهرها و به ویژه روستاهای استان اگر سری به منازل بزنیم، کارگاهها و دارهای قالی خواهیم دید که دختران و زنان پشت دار قالی نشسته و نقشه خوان با صدای زیبایی رنگ ها و نخ ها را نام می برد و آنها گره می زنند و یا در نساجی سنتی پیرمردی را خواهی دید که سالهاست پشت دستگاهی قدیمی نشسته و همچنان به سبک سنتی انواع پارچه های رنگارنگ را که هرکدام استفاده خاصی دارند، می بافد.
حاصل دست این هنرمندان مرزها را در می نوردد و محافل و مجالس و منازل ملت های جهان را مزین می کند و بسیاری مهر اصالت یونسکو را کسب می کنند.
ریزه کاری چوب، هنری با بیش از ۴۰۰ سال
منبت کار و ریزه کار پیشکسوت استان می گوید: ریزه کاری چوب با بیش از ۴۰۰ سال قدمت، به عنوان یکی از شاخص ترین صنایع دستی آذربایجان غربی است که در بازارهای جهانی طرفداران بیشتری دارد.
جواد درویش زاده ادامه می دهد: بسیاری از آثار فاخر هنرمندان این استان با نقش و نگارهای متنوع و منحصربفرد خانه‌های بسیاری را درداخل و خارج از کشور زینت داده اند و امروز نیز توجه بیشتری شود فراتر از وضع موجود شده و در مرتبه ای رفیع قرار خواهد گرفت.
وی اظهار می دارد: ریزه کاری چوب از مهمترین صنایع دستی پررونق ارومیه است که روش تولید آن بر اساس روکش کردن قطعات چوبی در طرح‌ها و تولیدات بسیار متنوع و کاربردی بوده و از چوب گردو، سنجد، گلابی، سرو، صنوبر و تبریزی به روش بریدن چوب در قطعات نازک و در کنار هم چسباندن آنها تولید می‌شود.
دارنده مهر اصالت یونسکو ادامه می دهد: از مهمترین آثار تولیدی این هنر می‌توان به انواع متنوعی از جعبه‌های چوبی دستمال کاغذی، شکلات خوری، وسایل تزئینی، دستبند و حتی وسایل زینتی، جعبه آرایش، عصا، صفحه شطرنج و میز غذا خوری اشاره کرد.
این هنرمند که ۴۱ سال با هنر ریزه کاری و منبت کاری پیوند دارد، ادامه می دهد: این هنر، منبع درآمد بزرگی بوده و بستر اشتغال را برای بسیاری می تواند فراهم کند.
درویش زاده افزود: هنر ریزه کاری و منبت کاری با صنعت گردشگری پیوند خورده است چون گردشگران خارجی استقبال خوبی از تولیدات این هنر دارند و افزایش حضور آنها موجب رونق صنایع دستی بویژه ریزه کاری و منبت کاری می‌شود.
وی افزود: بدون شک راهیابی و حضور صنایع دستی آذربایجان غربی در بازارهای جهانی امید و انگیزه بیشتری به هنرمندان داده و تولیدات آنها را بلند آوازه کرده و مشتریان بیشتری برای آنهات جلب می کند.
نقش فرش آذربایجان غربی برپیشانی بازارهای جهانی
قالی بافی و فرش بافی از جمله صنایع دستی آذربایجان غربی هستند که فرهنگ این سرزمین را برپیشانی بازارهای جهانی نقش می زنند و به دلیل برخورداری از زیبایی و ظرافت و کیفیت خوب نگاه مشتریان را به خود جلب می کنند کمتر کسی فرش ریزماهی خوی و آهنین تکاب را نشناسد.از ۱۹ نقش ثبت شده جهانی بالغ بر ۱۰ نقش مربوط به آذربایجان غربی است.
فرش ریزماهی خوی با قرار گرفتن در فهرست میراث ناملموس و فرش افشار و آهنین تکاب توانسته اند شهره آفاق شده و روایتگر هنر هنرمندان این دیار باشند هنرمندانی که زیباترین نقش و نگارها را بر دار می زنند چنانکه تبدیل به اثری می شوند بی نظیر که مورد حیرت جهانیان قرار می گیرد.
چنانکه به گفته یزدانی فعال پیشکسوت حوزه فرش ۷۰ درصد تولیدات فرش استان قابل صادرات است و از ۱۹ نقش ثبت شده جهانی بالغ بر ۱۰ نقش مربوط به آذربایجان غربی است.
صادرات صنایع دستی به کشورهای حاشیه خلیج فارس
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی می گوید: کشورهای حاشیه خلیج فارس،کشورهای اروپایی و ترکیه مهمترین مقصد صادرات صنایع دستی آذربایجان غربی هستند.
محمد رضا طنابی صنایع چوبی، بافته های داری، گلیم و چرم دست دوز را از جمله اقلام صادراتی آذربایجان غربی برشمرد و اضافه کرد: صنایع چوبی بیش از ۵۰ درصد صنایع دستی صادراتی استان را تشکیل می دهند و همچنین فرش از جایگاه خاصی در صادرات برخوردار است.کشورهای حاشیه خلیج فارس،کشورهای اروپایی و ترکیه مهمترین مقصد صادرات صنایع دستی آذربایجان غربی هستند.
وی ادامه داد: با صادرات صنایع دستی به کشورهای همجوار و کشورهای دیگر بستر مناسبی برای در آمد زایی فراهم شده و هنرمندان حاصل زحمات خود را دریافت می کنند.
صادرات بیش از ۱۷ میلیون دلار صنایع دستی درسال گذشته
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی آذربایجان‌غربی افزود: ۱۷ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار صنایع دستی طی سال گذشته از استان به کشورهای مختلف صادر شد که نشان دهنده ظرفیت مناسب درآمدزایی این بخش است.
طنابی با بیان اینکه هنوز آمار صادرات صنایع دستی امسال اعلام نشده گفت: درسال ۱۴۰۱ نیز ۱۴ میلیون و ۳۰۰ هزار دلار صنایع دستی به کشورهای خارجی صادر شده بود که این رقم در سال گذشته ۲۲ درصد رشد یافت.
مرز فرصتی مناسب برای جهانی شدن صنایع دستی آذربایجان غربی
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی افزود: مرزی بودن استان فرصت و ظرفیت مغتنمی است برای راهیابی صنایع دستی استان به بازارهای جهانی. مرز این بستر را فراهم می کند تا تولیدات صنایع دستی مشتریان بی شماری یافته و جایگاه خاصی در بازارهای جهانی پیدا کنند.
طنابی افزود: ظرافت و زیبایی موجود در صنایع دستی استان و هنر بی بدیل به کار رفته در تولید آنها بدون شک بازار خوبی برای آنها ایجاد خواهد کرد.
وی افزود: همچنین سالانه هنرهای دستی استان در بازار کشورهای همجوار مشتریان را به سوی خود می خوانند و این وضعیت انگیزه کاررا در هنرمندان مضاعف می کند.
برپایی نمایشگاه فروش صنایع دستی درکشورهای همجوار
طنابی ادامه داد: در سفری که استاندار سابق آذربایجان غربی به ترکیه داشت رایزنی هایی مبنی بر برپایی نمایشگاههای فروش صنایع دستی در کشورهای همجوار از جمله ترکیه و دیگر کشورها صورت گرفت.
وی افزود: براساس این رایزنی نمایشگاهها در دو طرف ایران ( آذربایجان غربی) و استان های همجوار برپا می شود و دو طرف به عرضه تولیدات خود می پردازند.
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی ادامه داد: با عملی شدن این مهم صنایع دستی استان بیش از بیش رونق یافته و میزان صادرات هم فراتر از وضع موجود خواهد بود زیرا نمایشگاهها باعث شناسانده شدن صنایع دستی استان شده و حتی مشتریان خاص و دائمی برای آنها پیدا می کنند.
برپایی بازارچه های صنایع دستی در گمرکات استان
وی افزود: همچنین درراستای توسعه و گسترش بازار صنایع دستی تصمیم گرفته شده بازارچه های فروش صنایع دستی در مبادی ورودی و خروجی یا گمرکات استان راه اندازی شود تا مسافران و گردشگران هنگام تردد اقدام به خرید کرده و از طرف دیگر بستر دیگری برای معرفی قابلیت های صنایع دستی استان باشد و دؤآمدی نیز نصیب هنرمندان کند.
آذربایجان غربی می تواند جزو استانهای صدرنشین در تولید صنایع دستی باشد
معاون گردشگری میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی ادامه داد: آذربایجان غربی می تواند جزو استانهای صدر نشین در تولید صنایع دستی و یا به عبارتی قطب تولید صنایع دستی باشد.
وی افزود: در صورتیکه شرایط بیش از پیش فراهم شود و برنامه های در نظر گرفته شده اجرایی شوند بدون تردید این استان می تواند جزو استانهای قطب تولید صنایع دستی باشد.
صنایع دستی آذربایجان غربی بییشتر معرفی شود
مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی تاکید کرد: صنایع دستی آذربایجان غربی آنگونه که شایسته است معرفی و شناسانده شود.
مرتضی صفری افزود: در برخی از کشورها برای حمایت از صنایع‌دستی قانونی تصویب شده که براساس آن شهروندان موظف هستند حداقل سالی یک بار اقدام به خرید آثار صنایع‌دستی کنند که این کار ضمن ایجاد اشتغال برای هنرمندان موجب حفظ هویت و تاریخ مردم نیز می‌شود زیرا صنایع‌دستی بخشی از هویت و تاریخ مردم یک جامعه هستند.
مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی گفت: ساختمان قدیمی دنیای بازی ارومیه نیز به بزرگ‌ترین بازارچه صنایع‌دستی شمال غرب کشور تبدیل شده و در اختیار هنرمندان صنایع‌دستی قرار می‌گیرد.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی ادامه داد: طبق مذاکرات انجام شده با سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان مقرر شده است که دستگاه‌های دولتی هدایای خود را از بین محصولات صنایع‌دستی انتخاب کنند.
به گزارش ایرنا، آذربایجان غربی علاوه بر صنایع دستی فوق صنایع دستی با قدمتی ۵۰۰ ساله نظیر صنعت تنور سازی ، جولا بافی یا نساجی سنتی و صنایع دیگر داشته است که از این میان تولیدات صنعت تنور سازی همواره مورد توجه گردشگران خارجی بوده و همواره در بازدید از استان مشتاقانه به بازدید مراحل تولید این صنعت پرداخته و گاهی خرید کرده و به کشور خود برده اند.
بر اساس این گزارش ۴۰ اثر صنایع دستی استان در انتظار ثبت و دریافت نشان مهر اصالت ملی هستند وهمچنین تا کنون ۷۳ اثر صنایع دستی در آذربایجان غربی مهر اصالت ملی دریافت کرده اند.
بیش از ۴۰ رشته صنایع دستی در آذربایجان غربی وجود دارد.