به گزارش ایرنا، جشنواره ملی نان عنوان جشنواره تازه‌ای که سال گذشته برای نخستین بار پارسال شهر کرمان میزبانی آن را برعهده گرفت، وقتی ۱۲ مهرماه سال گذشته مسئولان شهری و استانداری یکی از پارک ها در قلب شهر کرمان را برای این جشنواره آماده کرده بودند و ۳۰۰ مهمان از سایر استان‌ها دعوت کردند خیلی‌ها شاید فکرش را نمی‌کردند آوازه این جشنواره از کرمان به کجاها که نرسد و سال دومی هم در انتظار آن باشد و ۴۵۰ مهمان به این جشنواره در سال ۱۴۰۳ دعوت شوند.
بسیاری از کارشناسان از همان ابتدا گفتند که برگزاری جشن ملی نان در کرمان در مهر سال ۱۴۰۲ فرصت بسیار مغتنم و مناسبی بود تا شهروندان، به‌ویژه نسل جوان با این نعمت خدادادی به ویژه نان کامل و نان‌های سنتی و محلی استان کرمان و سایر استان های کشور که از ارزش و کیفیت بسیار بالاتری نسبت به نان های صنعتی و برخی نان های موجود برخوردارند، آشنا شوند و در واقع سال گذشته شروع اتفاق جدیدی نه تنها برای نان کرمان بلکه کشور بود.
مزیت‌های جشنواره نان
در کنار تمامی مزیت‌های جشنواره نان در نخستین دور، با اینکه تقریبا از اغلب شهرها و مناطق استان کرمان دارای غرفه بود اما جای خالی تعدادی از شهرها نظیر شهربابک، بم و شهرهای جنوبی در این جشنواره خالی بود؛ حضور برخی از استان‌ها هم در این جشنواره نمادین بود اما این خلاءها در جشنواره دوم با افزایش غرفه‌ها از ۱۰۰ مورد به ۲۵۰ مورد تا حد زیادی جبران شد به گونه ای که خیلی از روستاهای مطرح استان هم غرفه های خود را برای معرفی نان داشتند و شمار استان های شرکت کننده به ۲۷ مورد رسید.
جشنواره نان امسال مزیت‌های دیگری هم نسبت به جشنواره سال گذشته داشت، علاوه بر نمایشگاه پخت آیینی و هیزمی نان در بخش نمایشگاه ماشین‌آلات و تنورهای مدرن هم معرفی‌های خوبی صورت گرفت و بازدیدکنندگان با کسب و کارهای مرتبط با نان از انواع مختلف هم آشنا شدند.
البته پرداختن به بازی‌ها، آواها و آیین‌های بومی و محلی مخصوص کاشت، داشت و برداشت گندم در استان‌های مختلف و برگزاری گردهمایی با حضور مجری‌های کشوری مطرح هم توانسته بود ذائقه طیف گسترده تری از افراد را پوشش دهد و به ویژه کودکان و نوجوانان را به بخش اصلی بازدید کنندگان این مراسم تبدیل کند.
معرفی خوب جشنواره نان کرمان در رسانه‌ها
یکی از خلاءهای جشنواره ملی نان در دور نخست ضعف اطلاع‌رسانی شمرده می شد که خیلی‌ها همان روزها می‌گفتند جای رسانه در معرفی جشنواره به مردم خالی بوده اما این ضعف هم امسال در دومین جشنواره ملی نان تا حدودی جبران شد و در این مورد با برگزاری نشست‌های خبری ابعاد برگزاری این جشنواره از طریق رسانه‌ها به اطلاع مردم رسید البته اطلاع‌رسانی در قالب بنرها و بیلبوردهای سطح شهر هم بهتر از پارسال بود و بیلبوردها با عبارت‌های معنایی و ضرب المثلی مثل"فکر نان باش که خربزه آبه یا نانت در روغنه" در سطح شهر توانسته بودند ذهن خیلی از مردم را برای رفتن به این جشنواره قلقلک دهد و ۱۵۰ هزار نفر را در طول چهار شب - براساس آمار مدیران شهرداری- به این جشنواره برساند تا از غرفه ها بازدید کنند؛ البته جای تبلیغات کشوری به نظر خالی بود و می توانست در پخش برنامه‌های صداوسیمای کشوری تبلیغات درخوری هم برای جشنواره نان وجود داشته باشد تا طیف گسترده تری از مخاطبان و دغدغه‌مندان حوزه نان را به شهر کرمان برساند.
هرچند، برخی کارشناسان به محتوای برخی بیلبوردها نیز ایرادهایی گرفته اند و خبرنگاران رسانه های استان نیز گلایه هایی داشتند، اما در مجموع، اطلاع رسانی امسال از سال گذشته بهتر ارزیابی می شود.
نقاط ضعف
حضور ۱۵۰ هزار نفری بازدیدکنندگان از جشنواره ملی نان که سید مرتضی حسینی معاون فرهنگی اجتماعی شهردار کرمان به آن اشاره کرده بود نوید اتفاق خوبی برای دومین دوره این جشنواره بود اما در کنار این حضور پررنگ بررسی موضوعاتی خالی از لطف نیست مسائلی مانند جانمایی محل برگزاری جشنواره که پارک مادر بود.
پارک مادر هرچند یکی از بزرگترین پارک های شهر کرمان به شمار می رود اما گویی برای پذیرش ۱۵۰ هزار نفر در زمانی مشخص جوابگو نیست؛ هم گنجایش و هم مسیرهای دسترسی این تعداد شهروند به آن که سبب افزایش سرسام آور ترافیک شده بود.
مسیرهای منتهی به پارک مادر از بزرگراه امام رضا گرفته تا بلوار امام حسن مجتبی، بلوار جمهوری، بلوار پرستار در روزهای برگزاری جشنواره به قول معروف جای سوزن انداختن نداشت، بازدید کنندگان به سختی جایی برای پارک خودروهایشان پیدا می‌کردند و بیشتر به خیابان‌های فرعی در مسافت‌های طولانی تر با پارک مادر می رسیدند، پارکینگ پارک هم با تنها یک مسیر ورود و خروج، ظرفیت محدودی داشت که بیشتر در همان ساعات ابتدایی روز با خودروهای غرفه داران و مسئولان برگزاری نمایشگاه پُر می شد.
البته مردم هم همین نظر را داشتند وقتی با چندنفر در همین زمینه صحبت کردیم این مشکل مهم را تایید کردند. خانواده چهار نفره مجتبی جهرمی از کرمان یکی از بازدید کنندگان این جشنواره بودند، پدر این خانواده به خبرنگار ایرنا گفت: مسیرهای منتهی به جشنواره بسیار شلوغ بود برای اینکه بتوانیم به این جشنواره برسیم خودرویمان را در کوچه پس کوچه های بلوار امام حسن مجتبی پارک و مسیر طولانی را برای رسیدن به این پارک طی کردیم.
هرچند اعضای این خانواده چهار نفره هر کدام به نیتی به این جشنواره آمده بودند، اما پدر خانواده گفت: تصاویر برگزاری جشنواره را در شبکه استانی دیدیم و به اینجا آمدیم البته بچه‌ها بیشتر برای دیدن برنامه های تفریحی در مرکز پارک با مجری‌گری سید مرتضی حسینی آمدند و ولی من و همسرم برای دیدن غرفه‌های نان آمدیم.
فاطمه مومنی هم زن ۵۵ ساله کرمانی بود که علاقه زیادی به انواع نان داشت و به ایرنا گفت: امسال جشنواره واقعا شلوغ بود تا جایی که صف های طویلی جلو هر غرفه شکل گرفته بود و به سختی می‌توانستیم از درون هر غرفه و محصولاتش باخبر شویم؛ یک جا در غرفه کهنوج نان تیری دیدیم و برای تهیه یک بسته پنج عددی این نان حدود یک ساعت در صف بودم، قیمت نان هم نسبت به بیرون از جشنواره بسیار بالاتر بود در حالی که در خارج از جشنواره هر سه نان تیری پنج هزار تومان عرضه می‌شود من در این جشنواره هر عدد را با این قیمت تهیه کردم.
جشنواره و کسب و کارها
علاوه بر جانمایی جشنواره و دیگر کاستی های اجرایی، موضوع دیگری نیز وجود دارد و آن ضرورت ارتقای کسب و کارهای مرتبط با نان است که برای خیلی ها سئوال بود برگزاری این جشنواره چه تاثیر بر این حوزه می‌گذارد.
بی شک برگزاری این جشنواره در این زمینه هم بی تاثیر نبوده است، اما منتقدان بر این باورند که اگر برنامه ریزان با خلاقیت و برنامه بهتر در این زمینه نیز برنامه ریزی می کردند، می توان امیدوار بود که از این حیث نیز عایدی بیشتر نصیب دست اندرکاران عرصه نان شود؛ هرچند کارشناسان و مدیران خارج از کرمان نیز در مجموع جشنواره را مثبت ارزیابی می کنند.
دغدغه‌های ذهنی باعث شد برای بررسی محتوایی و ساختاری دومین جشنواره ملی نان پای صحبت یکی از کارشناسان کشوری این حوزه بنشینیم، دکتر محمد رضا خواجه نایب رییس انجمن علوم و فنون غلات استان اصفهان، کارشناس وزارت بهداشت و مدرس کشوری سازمان فنی و حرفه‌ای در حوزه نان است، وی ۲۴ تا ۲۷ مهرماه برای بازدید از دومین جشنواره ملی نان مهمان کرمانی‌ها بود، به قول خودش از مدعیان حوزه نان و آرد کشور است و اقدامات بین المللی با همکاری سازمان بهداشت جهانی در حوزه نان های سنتی انجام داده است.
جشنواره ای جریان ساز
وی گفت: جشنواره نان در کرمان ابتدا از جهت جریان‌سازی و دوم از جهت اینکه اقدامی نو در منطقه محسوب می‌شد، بی‌نظیر بود.
کارشناس وزارت بهداشت و مدرس کشوری سازمان فنی و حرفه‌ای در حوزه نان تصریح کرد: پیشتر از جشنواره نان در کرمان، در کشورهای آسیای میانه مانند تاجیکستان و ازبکستان جشنواره‌های نان با پخت نان‌های شرقی و نان کامل برگزار می‌شد.
وی اظهارداشت: جشنواره نان در کرمان باعث احیای نان کامل در منطقه بود از طرفی تلنگری نیز به مدیران کشوری در سطح وزارت وارد کرد تا مراقب نان‌های ملی و سرزمین باشند تا این نان‌ها منقرض نشوند.
خواجه با اشاره به اینکه متاسفانه طی چند دهه اخیر به دلیل کوتاهی مردم و مدیران حال نان کشور خراب و نان‌های ملی منقرض شده است، خاطرنشان کرد،: اقدامات چند دهه اخیر مغایر فرمان ۹ ماده‌ای رهبری در سال ۱۳۹۸ است در این فرمان گفته شده که از نان‌های کامل سرزمینی باید حمایت شود.در سال ۷۸ نیز رهبر معظم انقلاب به موضوع ضایعات نان در صحبت‌های آغازین آن سال اشاره کرده بودند.
نایب رییس انجمن علوم و فنون غلات استان اصفهان با اشاره به اینکه استان‌های مانند کرمان، اصفهان، یزد و سیستان و بلوچستان خاستگاه نان‌های ملی و سرزمینی هستند، ادامه داد: نان تافتون نان غالب در کرمان است که از نظر علمی میزان سبوسگیری ۱۰ درصد است در حالی که این آمار در کشور ۱۸ درصد است.
وی بیان کرد: طبق گزارش انستیتو(موسسه یا سازمان علمی) آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی وقتی میزان سبوسگیری آرد از ۱۰ درصد تجاوز کند، ۷۵ درصد فیبر، املاح و ویتامین E این آرد دور ریخته می‌شود یعنی فاتحه نان را می‌خوانیم.
آسیاب‌های تولید آرد کامل در کرمان ایجاد شود
خواجه تصریح کرد: اکنون که کرمان پرچمدار برگزاری جشنواره نان در کشور است و آرزوی تمام فعالان صنعت نان در کشور را محقق کرده است باید مصوبه ۲۰ شهریور ۱۴۰۳ مجلس شورای اسلامی در این استان اجرا شود، طبق این مصوبه در هر استانی یک تا سه آسیاب آرد کامل( با سبوسگیری چهار درصد) باید اختصاص داده شود.
وی تصریح کرد: جشنواره نان به نام کرمان ثبت شده است، سال گذشته خوزستان ادعا می‌کرد که چون مادر گندم ایران هستند این جشنواره به نام آنها باشد ولی با برنامه‌ریزی خوبی که در استان کرمان شد باید به جرات بگویم هیچ استانی به مانندت کرمان نمی‌تواند میزبان چنین جشنواره مهمی باشد.
خواجه اظهارداشت: زن روستایی که نان محلی تولید می‌کند با شرکت در جشنواره نان و فروش نان محلی توانست به انگیزه های لازم برسد و شرکت هر ساله در این جشنواره را برنامه خود بداند.
کارشناس وزارت بهداشت و مدرس کشوری سازمان فنی و حرفه‌ای در حوزه نان تصریح کرد: مصوبه ایجاد یک تا سه آسیاب آرد کامل( با سبوسگیری چهار درصد) تنها در شهرهای شیراز و اراک اجرایی شده و نیاز است در کرمان به عنوان پرچمدار برگزاری جشنواره ملی نان نیز اجرایی شود.
فضای جشنواره نان کرمان بر یادگیری متمرکز بود
خواجه گفت: فضای جشنواره نان کرمان باعث یاددهی و یادگیری آموزش پخت نان های ملی و سرزمینی به خانواده‌ها شد.
وی با ارائه پیشنهاد برای برگزاری بهتر جشنواره تصریح کرد: البته ایراد جای خالی کارگاه‌ها و نشست های تخصصی به این جشنواره نان کرمان وارد بود ولی باید زیبایی منظره را دید نه چرکی پنجره را ...
کارشناس وزارت بهداشت و مدرس کشوری سازمان فنی و حرفه‌ای در حوزه نان بیان کرد: باید جشنواره را در سال های بعد به گونه ای برگزار کرد که بتوان از وزیران نیز میزبانی کرد.
وی خاطرنشان کرد: با برگزاری جشنواره ملی نان کرمان در مسیر امنیت غذایی، رشد تغذیه، جلوگیری از سو تغذیه، تامین سلامتی مردم و جلوگیری از ابتلا آنان به بیماری‌های واگیر و غیر واگیر گام برداشته شده است.وی اظهارداشت: ۲گیت(بازرسی) بیشتر برای ورود به جشنواره باز نبود و اگر تعداد این گیت‌ها بیشتر بود باتوجه به شمار بالای شهروندان حاضر در جشنواره، شرایط بهتر می شد این رویداد ملی را میزبانی کرد.
متن مصاحبه کامل این کارشناس ملی را اینجا مطالعه کنید.
سخنان رییس صنف
رییس اتحادیه صنف نانوایان استان کرمان نیز در گفت‌و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینکه برگزاری جشنواره نان به توسعه فضای کسب و کار در حوزه نان کمک کرده است، اظهارداشت: به طور مثال در این جشنواره شرایطی برای تبلیغ دستگاه هایی فراهم آمد که از آنها برای پخت نان استفاده می شد.
عباس مصطفی‌زاده تصریح کرد: حضور نانواهای متعدد از استان‌های کشور تبلیغات گسترده‌ای برای آنان بود و نان این مناطق به مردم معرفی شد.
وی خاطرنشان کرد: در پی جشنواره نان، افزایش تقاضای بازار یک فرصت ایجاد کرده تا علاوه بر پاسخگویی به تقاضای مردم و رفع نیاز مصرفی نان جامعه، بتوانیم از این فرصت ایجاد شده برای توسعه انواع نان که بهداشتی و سلامت تولید می‌شود، استفاده کرد.
به گزارش ایرنا، برخی برنامه های جنبی دیگر مثل برگزاری تئاتر یا مسابقه عکاسی نیز با عجله در برنامه های جشنواره گنجانده شده بود که در مجموع کار را غنی تر کرد، اما جای خالی رویدادهای تخصصی مثل نشست های علمی موضوع‌محور متناسب با اولویت های کشور، برگزاری جشنواره در مکانی که ظرفیت میزبانی از حجم انبوه مخاطب را داشته باشد و سایر برنامه های کارآمد و خلاق دیگر، به همراه دعوت از وزیران و مدیران رده بالای کشوری می‌تواند در سال های بعد در دستور کار باشد؛ ضمن اینکه پیگیری برای ثبت ملی این رویداد خود می تواند محرک بسیار خوبی برای برگزاری بهتر رویداد قلمداد شود.