به گزارش روز شنبه گروه علمی ایرنا از شورای عالی انقلاب فرهنگی، «آیین‌نامه شورای ستاد راهبری و نظارت علم، فناوری و نوآوری» در جلسه ۹۰۳ در تاریخ ششم شهریورماه امسال و بر اساس مصوبه جلسه ۴۹۷ شورای معین به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی فرهنگی رسید که با دستور مسعود پزشکیان به وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، صمت، معاونت‌های علمی، فناوری واقتصاد دانش‌بنیان و معاونت رئیس جمهور در امور زنان و خانواده، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت ریاست جمهوری، دانشگاه آزاد اسلامی، شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی، شورای تحول و ارتقای علوم انسانی، هیأت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره، شورای راهبردی علم، فناوری و نوآوری دفاعی- امنیتی، ستاد راهبری و نظارت علم، فناوری و نوآوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، ستاد راهبری و نظارت خانواده و زنان دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی و ستاد راهبری و نظارت تعلیم و تربیت دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برای اجرا ابلاغ شد.
آیین‌نامه شورای ستاد راهبری و نظارت علم، فناوری و نوآوری در پنج ماده عنوان شده است:
ماده ۱- تعریف و جایگاه
«شورای ستاد راهبری و نظارت علم، فناوری و نوآوری» که از این پس به اختصار «شورای ستاد» نامیده می‌شود، به عنوان مرجع حوزه علم، فناوری و نوآوری شورای عالی انقلاب فرهنگی از این پس به‌اختصار «شورای عالی» خوانده می‌شود، بر اساس ماده ۲۱ «سند تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی» و همچنین مواد ۴۱ تا ۴۴ و ۴۸ آیین‌نامه داخلی شورای عالی انقلاب فرهنگی به منظور تقسیم کار ملی، راهبری، اجرایی‌سازی، هماهنگی، نظارت و ارزیابی و انسجام‌بخشی اجرای اسناد کلان و مهم شورای عالی در حوزه‌های کلان علم، آموزش عالی، فناوری، نوآوری و پیشرفت با تأکید بر اقتصاد دانش‌بنیان، جهت‌دهی به تولید علم و تربیت عالم و نیز تهیه دستور جلسات صحن شورای عالی و شورای معین شورای عالی در حوزه‌های یادشده؛ تشکیل می شود. سند نقشه جامع علمی کشور؛ سند مرجع شورای ستاد محسوب می‌شود.
ماده ۲- ترکیب شورای ستاد
مستند به بند ۲ ماده ۴۱ آیین‌نامه داخلی شورای عالی و تبصره ۲ آن؛ «شورای ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور» مندرج در ماده ۱ فصل پنجم سند نقشه جامع علمی کشور با انجام اصلاحاتی به شرح زیر به عنوان «شورای ستاد راهبری و نظارت علم، فناوری و نوآوری» بازطراحی و مواد ۱ و ۲ این آیین‌نامه؛ جایگزین جزء «ب» بند ۱-۵ فصل ۵ سند نقشه جامع علمی کشور می‌شود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی (رئیس ستاد و رئیس شورای ستاد)
چهار نفر از اعضای حقیقی شورای عالی به انتخاب شورای عالی
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور
وزیر صنعت، معدن و تجارت
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها
مدیر حوزه‌های علمیه یا نماینده تام الاختیار او
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی
دبیر ستاد خانواده و زنان دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
سه نفر از رؤسای دانشگاه‌های برتر کشور به انتخاب دبیر شورای عالی
معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده
رئیس مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت ریاست جمهوری
دبیر ستاد (دبیر شورای ستاد)
تبصره ۱- سایر اعضای حقیقی شورای عالی با رعایت ماده ۴۳ آیین‌نامه داخلی شورای عالی؛ می‌توانند در جلسات شورای ستاد شرکت کنند.
تبصره ۲- رئیس شورای تخصصی حوزوی، دبیر ستاد راهبری و نظارت تعلیم و تربیت، رئیس شورای تحول و ارتقای علوم‌انسانی، رئیس شورای اسلامی‌شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی و نماینده انجمن‌ها و نهادهای تخصصی حوزه علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان بخش خصوصی و بالاترین مقام نهادها و دستگاه‌ها به اقتضای دستور جلسات شورای ستاد و با دعوت دبیر ستاد؛ می‌توانند با حق رأی در جلسات شورای ستاد شرکت کنند. دیگر مدیران ارشـد نیز بنا به تشخیص دبیر ستاد و بدون حق رأی به جلسات شورای ستاد دعوت خواهند شد. همچنین حضور معاونان، مشاوران و کارشناسان ستاد و سایر صاحب‌نظران با تأیید دبیر و بدون حق رأی در جلسات شورای ستاد بلامانع است.
تبصره ۳- اعضای شورای ستاد موظفند شخصاً در جلسات حضور یابند. جانشین وزرا با هماهنگی و تأیید دبیر شورای عالی؛ می‌توانند به جای وزیر با حق رأی در جلسه شرکت کنند.
تبصره ۴- دبیر ستاد از میان اعضای حقیقی شورای عالی یا صاحب‌نظران شناخته‌شده حوزه علم، فناوری و نوآوری که دارای تجارب مدیریتی کلان در این حوزه هستند؛ توسط رئیس ستاد انتخاب و منصوب می‌شود. رئیس می‌تواند در اجرای وظایف خود، برخی از اختیارات خود را به دبیر تفویض کند.
تبصره ۵- در شرایط خاص و اضطرار (مشابه شرایط بیماری کرونا)، با موافقت رئیس شورای ستاد، شرکت اعضا در جلسه به صورت مجازی با حق رأی امکان‌پذیر است و حضور آنها در نصاب رسمیت جلسه و رأی محاسبه می‌شود.
تبصره ۶- موضوعات مربوط به وزارتخانه‌های مختلف، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان و سایر دستگاه‌ها و نهادها صرفاً با حضور بالاترین مقام آن دستگاه؛ قابل طرح در جلسه شورای ستاد است.
ماده ۳- وظایف شورای ستاد:
وظایف شورای ستاد منطبق با بندهای متناظر ماده ۴ سند تحول شورای عالی و ماده ۴۱ آیین‌نامه داخلی شورای عالی عبارتند از:
هماهنگی و انسجام‌بخشی اجرای مصوبات حوزه علم، فناوری و نوآوری شورای عالی
بررسی و تصویب پیشنهادها در جهت تقسیم کار ملی، راهبری، اجرایی‌سازی، هماهنگی، نظارت و ارزیابی و انسجام‌بخشی اجرای سند نقشه جامع علمی کشور و سایر اسناد کلان و مهم شورای عالی در حوزه علم، فناوری و نوآوری و ابلاغ آنها در چارچوب مواد ۴۱ و ۴۲ آیین‌نامه داخلی شورای عالی و یا ارائه به شورای عالی یا شورای معین جهت تصویب نهایی
راهبری مصوبات حوزه علم، فناوری و نوآوری شورای عالی و مصوبات شورای ستاد و ارتقای هماهنگی و هم‌افزایی در بخش‌های مختلف کشور برای اجرایی‌سازی سیاست‌های علم، فناوری و نوآوری و نظارت بر عملکرد دستگاه‌ها در اجرای این سیاست‌ها
نهایی‌سازی اسناد ملی در حوزه علم، فناوری و نوآوری، بالاخص اسناد مربوط به علوم و فناوری‌های اولویت‌دار، جهت تصویب در شورای عالی
تقسیم کار ملی در چارچوب سند نقشه جامع علمی کشور و سایر اسناد کلان شورای عالی در حوزه علم، فناوری و نوآوری و یا تهیه پیشنهاد جهت تصویب در شورای‌عالی یا شورای معین آن در موارد لازم
نظارت بر حسن اجرای مصوبات شورای ستاد و مصوبات شورای عالی در حوزه علم، فناوری و نوآوری، و پیشرفت عملکرد طرح‌ها و برنامه‌های نهایی‌شده دستگاه‌های اجرایی
رصد، پایش و ارزیابی وضعیت موجود و جهت‌گیری‌های علم و فناوری در ایران و جهان، وضعیت محیطی، رقبا و تحولات جهانی و تعیین و تبیین شاخص‌های کلان کمی و کیفی مورد نیاز
ارزیابی مستمر و ارائه پیشنهادهای سیاستی برای بازطراحی و بازآرایی ساختار حکمرانی علم و فناوری کشور برای عملکرد مؤثرتر در عرصه‌های علم، فناوری و نوآوری و مشتمل بر زیرساختارهای «حکمرانی و مدیریت»، «نیروی انسانی»، «محتوا و برنامه‌های علمی، فناوری و نوآوری»، «تأمین مالی»، «فضا، زیرساخت و تجهیزات» و «نظام ارزیابی، تشویق و ارتقا» برای تصویب در شورای عالی
تدوین نظام شبکه مسائل، اولویت‌گذاری و انتخاب مسائل کلان و راهبردی عرصه‌های علم، فناوری و نوآوری، و پیش‌بینی سازوکارهای لازم برای تحقق سیاست‌های این عرصه‌ها بالاخص از مسیر برنامه‌های ۵ ساله توسعه و قوانین بودجه سالانه کشور
طراحی الگوی مناسب یا سیاست‌های ناظر بر استقرار نظام تأمین مالی کارآمد در حکمرانی علم، فناوری و نوآوری و ابزارهای متنوع مالی و اعتباری تشویقی و کنترلی برای تضمین اجرای مصوبات و هماهنگی و هم‌افزایی میان دستگاه‌های علمی و فناوری جهت تصویب در شورای عالی
بررسی پیشنهادها جهت تکمیل و به‌روزرسانی دوره‌ای مصوبات حوزه علم، فناوری و نوآوری
پشتیبانی محتوایی از دستور جلسات شورای عالی و شورای معین آن در حوزه علم، فناوری و نوآوری
بازنگری و پیشنهاد ضوابط کلان و معیارهای اساسی تأسیس و راهبری کلان مؤسسات و مراکز علمی، فرهنگی، تحقیقاتی، فرهنگستان‌ها، دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی، بالاخص شاخص‌ها، سازوکارها و نظام حکمرانی دانشگاه‌ها و تهیه اساسنامه دانشگاه‌ها و نهادهای علمی و فرهنگی خاص جهت تصویب در شورای عالی
بهره‌گرفتن از مشارکت حداکثری صاحب‌نظران و خبرگان در تدوین سیاست‌ها، راهبردها و ارزیابی گزارش‌های نظارتی با ایجاد شبکه‌های نخبگانی، تشکیل میزهای تخصصی در حوزه‌های فعالیت شورای ستاد و استفاده از ظرفیت‌های اندیشه‌ورزی سراسر کشور
راهبری نظام مدیریت دانش، حافظه‌نگاری و تبدیل دانش‌های ضمنی به علوم مصرح، تهیه سیاست‌ها و برنامه‌ریزی برای ترویج، مردمی‌سازی و گفتمان‌سازی میان اندیشمندان، اعضای هیأت علمی و سایر فعالان حوزه علم، فناوری و نوآوری
ماده ۴- فرآیندهای شورای ستاد
جلسات شورای ستاد، هر دو هفته یک بار، براساس دستور جلسات از پیش تعیین‌شده و با دعوت دبیر ستاد تشکیل خواهند شد. همچنین؛ در صورت لزوم جلسات فوق‌العاده شورای ستاد با دستور رئیس ستاد برگزار می شود.
جلسات شورای ستاد با حضور رئیس و دبیر ستاد و یا نماینده آنها از میان اعضا و حداقل ۱۱ نفر از اعضا رسمیت می‌یابند و مصوبات آن با اکثریت آراء مأخوذه معتبر هستند. درصورت به حد نصاب نرسیدن تعداد حاضران برای دو جلسه متوالی، رئیس ستاد می‌تواند تصویب موضوعات در دستور را از طریق شورای عالی یا شورای معین آن پیگیری کند.
مصوبات شورای ستاد در چارچوب وظایف مندرج در این آیین‌نامه در چارچوب مواد ۴۱ و ۴۲ آیین‌نامه داخلی شورای عالی با ابلاغ رئیس ستاد به دستگاه‌ها، معتبر و لازم‌الاجرا است.
مصوباتی که طبق ضوابط قانونی، بر اساس مواد ۴۱ و ۴۲ آیین‌نامه داخلی شورای عالی، موارد مندرج در ماده ۴ (وظایف) این آیین‌نامه و به تشخیص رئیس ستاد نیاز به تصویب شورای عالی دارد، پس از نهایی‌سازی در دستور شورای عالی و یا شورای معین آن قرار می‌گیرد.
ماده ۵- بر اساس جزء «ب» ماده ۴۴ آیین‌نامه داخلی شورای عالی، شوراهای مرتبط با ستاد راهبری و نظارت علم، فناوری و نوآوری عبارتند از:
۱- هیأت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره
۲- شورای تحول و ارتقای علوم انسانی
۳- شورای راهبردی علم، فناوری و نوآوری دفاعی- امنیتی
تبصره - شورای اسلامی‌شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی به عنوان شورای مرتبط با ستاد راهبری و نظارت تعلیم و تربیت و ستاد علم، فناوری و نوآوری، به مثابه قرارگاه راهبری «سند دانشگاه اسلامی» فعالیت می‌نماید. مسئولیت تقسیم کار بین شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و شورای ستاد علم، فناوری و نوآوری و رفع تداخل دستور جلسات آنها از دو حیث اسلامیت و علم و فناوری بر عهده دبیر شورای عالی خواهد بود.
ماده ۶- این آیین‌نامه مشتمل بر ۶ ماده و ۷ تبصره در جلسه ۹۰۳ مورخ ۰۶/۰۶/۱۴۰۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید و از تاریخ ابلاغ، جایگزین جزء «ب» بند ۱-۵ فصل ۵ سند نقشه جامع علمی کشور (مصوب جلسه ۶۷۹ مورخ ۱۳۸۹/۱۰/۱۴) و آیین‌نامه ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور (مصوب جلسه ۷۰۰ مورخ ۱۳۹۰/۰۸/۱۷ شورای عالی انقلاب فرهنگی) می‌شوند.