به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، نگاهی به تاریخ نشر و کتاب در ایران، نشان می‌دهد که برگزاری هفته کتاب در کشور ما سابقه طولانی دارد و نخستین جرقه‌های آن به سال ۱۳۴۵ باز می‌گردد، در این سال آیین نامه‌ای در این راستا صادر شد که بر اساس آن قرار بود هر سال هفته آخر آبان ماه مراسمی به این نام اجرا شود. این آیین نامه یازده ماده‌ای اجرا نشد تا اینکه نخستین دوره مراسم هفته کتاب در آبان ماه سال ۱۳۷۲ با عنوان نخستین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران برگزار شد.
مراسم هفته کتاب با مشارکت و همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت کشور، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان تبلیغات اسلامی، هیات امنای کتابخانه‌های عمومی، سازمان صدا و سیما، شهرداری‌ها، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، حوزه‌های علمیه، دانشگاه‌ها، جهاد دانشگاهی، هیات امنای مساجد، سازمان تربیت بدنی، مولفان، موسسات نشر و کتابفروشیها برگزار می‌شود.
دومین روز آبان ۱۴۰۳ بود که عبدالحسین کلانتری معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طی حکمی، علی رمضانی را به دبیری سی‌ودومین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران منصوب کرد. رمضانی مدیرعامل خانه کتاب در دولت سیزدهم بود، بااین حال به دلیل تغییر نکردن مدیریت خانه کتاب، او در دولت چهاردهم هم به عنوان دبیر هفته کتاب انتخاب شد.
شعار این دوره «خواندن برای همدلی» تعیین شد؛ و حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی مهدوی راد، مهدی رمضانی، نعمت‌الله فاضلی، محسن حاجی زین العابدینی، ابراهیم کریمی زنجانی، فتح اله فروغی، حسین قرایی، محمدحسین پورثانی، مسعود حبیبی، محمد علی مرادیان، مهدی فیروزان، اسماعیل جانعلی پور، ابراهیم حیدری، مهدی رمضانی چابک، علی‌اصغر سیدآبادی، فرزاد جهان‌بین، رشید جعفرپور و مهرناز خراسانچی به عنوان اعضای شورای سیاستگذاری سی‌ودومین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران معرفی شدند.
به همین دلیل نگاهی به هفته‌های کتابی که در سال‌های گذشته برگزار شده است، می‌اندازیم.
سی‌ویکمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران از بیست‌وسوم تا سی‌ام آبان‌ماه ۱۴۰۲ برگزار شد. دبیر این دوره هم رمضانی مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران بود. شعار «آینده خواندنی است» برای این دوره انتخاب شد.
سی‌امین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران از شنبه ۲۱ آبان با ادای احترام و تجدید میثاق اهالی کتاب با آرمان‌های بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی، در حرم مطهر حضرت امام خمینی(ره) آغاز شد. این هفته با شعار «ما همانیم که می‌خوانیم» از بیست‌ویکم تا بیست‌وهفتم آبان ماه ۱۴۰۱ در سراسر کشور برگزار شد. دبیر این دوره هم رمضانی بود. محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد سابق در این دوره بیان کرد: تلویزیون اینترنتی کتاب و سامانه خرید از کتابفروشیها پدیده‌های برجسته این دوره در کنار افتتاح کتابخانه‌ها و کتابفروشیها هستند.
بیست و نهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران از ۲۴ آبان تا یکم آذر ۱۴۰۰ برگزار شد این دوره نخستین هفته کتاب در دولت سیزدهم بود. یاسر احمدوند معاون فرهنگی سابق درباره انتخاب شعار بیست و نهمین هفته کتاب گفته بود: شعار امسال «جای خالی را با کتاب خوب پر کنیم» انتخاب شده است تا کتاب به نوعی جاهای خالی را پر کند. دبیر این دوره هم رمضانی بود.
بیست و هشتمین دوره هفته کتاب آخرین دوره در دولت دوازدهم در روزهای ۲۴ تا ۳۰ آبان ماه ۱۳۹۹ برگزار شد. دراین دوره محسن جوادی معاون فرهنگی با صدور حکمی ایوب دهقانکار را به عنوان دبیر بیست و هشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران منصوب کرد. شورای سیاستگذاری بیست و هشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، «دانایی؛ مانایی» را به عنوان شعار این دوره از هفته کتاب انتخاب کردند.
معاون فرهنگی سابق درباره انتخاب شعار بیست و نهمین هفته کتاب گفته بود: شعار امسال «جای خالی را با کتاب خوب پر کنیم» انتخاب شده است تا کتاب به نوعی جاهای خالی را پر کند
شعار بیست و هفتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، تغییر نکرد و همان شعار دوره قبل به عنوان شعار دوره جدید اعلام شد. این دوره با شعار «حال خوش خواندن» از تاریخ ۲۳ تا ۳۰ آبان ماه ۱۳۹۸ در سراسر کشور برگزارشد. در این دوره محسن جوادی معاون فرهنگی با صدور حکمی نیکنام حسینی‌پور را به عنوان دبیر بیست و هفتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران منصوب کرد.
محسن جوادی معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سال گذشته هم با صدور حکمی نیکنام حسینی‌پور را به عنوان دبیر بیست و ششمین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران را منصوب کرده بود. این دوره از تاریخ ۲۴ آبان تا اول آذر ۱۳۹۷ با شعار «حال خوش خواندن» برگزار شد.
اما مدیران باز هم تغییر کردند، محمد سلگی سرپرست معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مجید غلامی جلیسه را به سمت دبیر بیست و پنجمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران منصوب کرد. در این دوره داریوش رضوانی دبیر شورای سیاستگذاری بیست و پنجمین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران درباره انتخاب شعار هفته کتاب گفت: شعار «آینده روشن با خانواده کتابخوان» به عنوان شعار این دوره از هفته کتاب انتخاب شد. بیست و پنجمین دوره هفته کتاب از تاریخ ۲۰ تا ۲۶ آبان ماه ۱۳۹۶ برگزار می‌شود.
بیست و چهارمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران از ۲۴ آبان ماه الی ۱ آذر ۱۳۹۵ در سراسر کشور برگزارشد. دبیر این دوره مجید غلامی‌جلیسه و شعار آن «ایران می خواند» بود. در سال ۱۳۹۵ سیدعباس صالحی معاون امور فرهنگی بود.
بیست و سومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران توسط معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با عنوان «ایران با کتاب، ایران پرامید» نامگذاری شد. این دوره از ۲۵ آبان تا یک آذر با دبیری مجید غلامی‌جلیسه برگزار شد.
بیست و دومین دوره هفته کتاب جمهوی اسلامی ایران از ۲۴ آبان‌ماه تا یکم آذرماه سال ۱۳۹۳ بادبیری برزین ضرغامی و با شعار اصلی «ترویج کتاب، ترویج امید» برگزار شد.
بیست و یکمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار «کتاب آینه فرهنگ و فرزانگی» از ۲۵ آبان ماه تا ۲ آذر ماه ۱۳۹۲ برگزار شد. در این دوره با حکم علی اسماعیلی معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد، محمد الهیاری فومنی به عنوان دبیر بیست و یکمین دوره هفته کتاب منصوب شد. همچنین همایون امیرزاده، به عنوان نماینده تام الاختیار معاون امور فرهنگی در ستاد برگزاری بیست و یکمین دوره هفته کتاب و عضو ستاد این دوره منصوب شد.
در این دوره هم شعار دوره قبل تکرار شد. بیستمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۹۱ با دبیری محمد الهیاری فومنی با شعار اصلی «یادگار ماندگار» برگزار شد. دبیر بیستمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران دلایل انتخاب این شعار را کوتاه، ساده و قابل فهم بودن آن برای عموم و موزون بودن شعار اعلام کرد.
نوزدهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۹۰ با دبیری محمد الهیاری فومنی با شعار اصلی «یادگار ماندگار» برگزار شد. در نوزدهمین دوره هفته کتاب جمهوی اسلامی ایران برای نخستین بار سایت ویژه هفته کتاب راه‌اندازی شد.
در نوزدهمین دوره هفته کتاب جمهوی اسلامی ایران برای نخستین بار سایت ویژه هفته کتاب راه‌اندازی شد
هجدهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۹ با دبیری محمد الهیاری فومنی و با شعار اصلی «مطالعه، اندیشه، فرزانگی» برگزار شد. در این دوره هر کدام از روزهای هفته کتاب، شعار فرعی نیز اختصاص یافت.
هفدهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۸ با دبیری محمد الهیاری فومنی با شعار اصلی «کتاب، دانایی، توانایی» برگزار شد. در هفدهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران تمبر هفته کتاب طراحی رونمایی شد. همچنین در این دوره، کتاب سال شعر جوان و کتاب سال کشاورزی برای نخستین بار برگزار شد. در این دوره طرح راه‌اندازی کتابخانه‌های باز، شکل گرفت.
شانزدهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران که از ۲۱ تا ۲۹ آبان برگزار شد، شاهد برگزاری نشست هم‌اندیشی اهل قلم شامل: مولفان، نویسندگان و ناشران و نیز تقویت کتابخانه‌های دفاع مقدس بودیم. شانزدهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۷ با دبیری محمدحسن فکری و با شعار اصلی «حداقل هرماه یک کتاب بخوانیم» برگزار شد.
تجهیز کتابخانه‌ها و بررسی خلاءهای آموزشی کتابخوانی توسط کمیسیون فرهنگی مجلس از مهمترین برنامه‌های پانزدهمین دوره هفته کتاب بود که از تاریخ ۲۴ آبان تا یکم آذر سال ۸۶ برگزار شد.
برنامه‌های چهاردهمین دوره هفته کتاب، برنامه های این هفته از ۲۴ ابان ماه تا ۲ اذرماه ۱۳۸۵ برگزار شد که طی آن ضمن افتتاح خبرگزاری کتاب ایران، از ناشران، ناقدان برگزیده، رسانه ها و خبرنگاران حوزه کتاب، کتابداران، کتابخوانان و کتابخانه سازان، خادمان نشر و حامیان نسخ خطی تجلیل شد. موسسه خانه کتاب با برپایی گردهمایی مدیران فرهنگی ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌های سراسر کشور به منظور آشناسازی آنها با قوانین جدید شابک (شماره استاندارد بین‌المللی کتاب) همچنین افتتاح خبرگزاری کتاب ایران به استقبال هفته کتاب رفت.
در چهاردهمین دوره هفته کتاب خبرگزاری کتاب ایران افتتاح شد
در سیزدهمین دوره هفته کتاب که از ۲۸ آبان ماه تا ۷ اذرماه سال ۸۴ با شعار «نهضت کتاب خوانی» آغاز شد، جشنواره کتاب های آموزشی و دومین جشنواره کتاب سال دانش آموزی برگزارشد.
دوازدهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران که از ۳۰ آبان تا ۱۰ آذر ماه سال ۸۳ برگزارشد، به دلیل تقارن با ایام ماه مبارک رمضان با برپایی نمایشگاه های قرآنی در سراسر کشور همراه بود.
در یازدهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران که از ۱۵ تا ۲۲ آذر ماه سال ۸۲ برگزار شد، برای نخستین بار در کشور برنامه های خاصی چون «کتاب، امام و انقلاب اسلامی» و «کتاب ایران در جهان» برگزار شد.
در دهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی که از ۶ تا ۱۵ آبان سال ۸۱ برگزار شد. شاهد انجام نظرخواهی از ۸۱ چهره سرشناس ادبی، فرهنگی و هنری کشور درباره چگونگی برگزاری هفته کتاب و اختصاص روزی با نام «کتاب، صنعت و کارگر» برای نخستین بار بودیم. دهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با دبیری محسن رضایی با شعار اصلی «کتاب، دانایی، عزت» برگزار شد.
در دهمین دوره هفته کتاب شاهد انجام نظرخواهی از ۸۱ چهره سرشناس ادبی، فرهنگی و هنری کشور درباره چگونگی برگزاری هفته کتاب و اختصاص روزی با نام «کتاب، صنعت و کارگر» برای نخستین بار بودیم
برنامه‌های نهمین دوره هفته کتاب که از ۱۷ تا ۲۴ آبان سال ۱۳۸۰ برگزار شد، نمایشگاه یک دهه فرهنگ کتاب و کتابخوانی و نیز گروه های تبریک دانش آموزی که در آن ۱۵۰ دانش آموز با لباس های یک شکل در ۴۰ نقطه شهر از جمله مقابل ساختمان های ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی، فرهنگسراها، دانشگاه ها، روزنامه ها، صدا و سیما گرد آمدند و هفته کتاب را به مردم تبریک گفتند از جمله برنامه های هفته کتاب بود. این دوره با دبیری محسن رضایی با شعار اصلی «کتاب، دانایی، عترت» برگزار شد.
در دوره هشتم نیز که از ۱۷ تا ۲۴ ابان سال ۷۹ برگزار شد، برای نخستین بار روزهای «کتاب و ادبیات دفاع مقدس» و «کتاب ایران درجهان» به برنامه افزوده شد به همین دلیل نیز همزمان، همایش راه های توسعه نشر بین المللی کتاب ایران برگزار شد. این دوره با دبیری محسن رضایی با شعار اصلی «کتاب، دانایی، عدالت» برگزار شد.
برگزاری نخستین دوره کتاب سال ولایت، تجلیل از چاپخانه داران و طرح سنجش میزان مطالعه در بین دانشجویان، از جمله مهمترین برنامه های هفتمین دوره هفته کتاب بود که از ۲۴ آبان تا ۲ آذر ۱۳۷۸ برگزار شد و پوستر به آنها اشاره داشت. این دوره با دبیری محسن رضایی با شعار اصلی «کتاب، دانایی، انتظار» برگزار شد.
افتتاح و راه‌اندازی یازده انجمن کتاب در یازده دانشگاه کشور، برپایی ۷۰ نمایشگاه کتاب در ۷۰ مرکز تامینی و تربیتی کشور در دوره ششم بود که از ۹ تا ۱۶ آبان ماه ۱۳۷۷ با دبیری محمد رنجبری برگزار شد. خرید کتاب برای نخستین بار در سال ۱۳۷۷ دارای آیین‌نامه‌ای منظم و منسجم شد و هیات خریدی که ناشران و نویسندگان نیز در آن عضویت داشتند در آیین‌نامه پیش‌بینی شد و حدود یک میلیارد تومان کتاب در این سال از ناشران خریداری شد.
خرید کتاب برای نخستین بار در سال ۱۳۷۷ دارای آیین‌نامه‌ای منظم و منسجم شد و حدود یک میلیارد تومان کتاب در این سال از ناشران خریداری شد
پنجمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران که از ۱۷ تا ۲۳ آبان ۱۳۷۶ با دبیری محمد رنجبری برگزار شد. این دوره با ایام جشن‌های میلاد مسعود حضرت علی(ع) مقارن بود و به همین مناسبت روز «کتاب و ولایت» در تقویم ایام این دوره جای گرفت، ضمن آنکه در یک حرکت فرهنگی گسترده، ۱۲۳ نمایشگاه کتاب در مراکز فرهنگی و نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور برگزار شد.
در خصوص چهارمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی که از ۷ تا ۱۳ آبان ماه در کشور برگزار شد، در این هفته برنامه هایی چون جشن های ویژه کتاب، مسابقات کتابخوانی و جشن های میلاد کوثر و برگزاری ۲۶ نمایشگاه و فروشگاه بزرگ کتاب کوثر به همین مناسبت در مراکز استان‌ها برگزار شد که نمایشگاه کتابهای تخصصی ناشران خارجی در اصفهان از برنامه‌های جدید این بود. این دوره با دبیری محمد رنجبری و با شعار اصلی «احیای سنت حسنه اهدای کتاب» برگزار شد.
در سومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی که از ۲۰ تا ۲۶ آبان ماه در کشور برگزار شد، محمد رنجبری دبیر بود. این دوره به این دلیل که با زادروز ولادت حضرت فاطمه زهرا (س) تقارن داشت در آن، مراسم جشن کتاب و جشن کوثر در ۲۵ شهر و نمایشگاه بزرگ کتاب کوثر برگزارشد، ضمن انکه در دوره سوم ۱۰۰ نمایشگاه کتاب در کارخانه های کشور برگزار و نخستین نمایشگاه صنعت چاپ در تهران نیز برگذار شد.
اولین بار هفته کتاب در تقویم در روزهای چهارم تا دهم دی ماه سال ۱۳۷۲ با پیام ایت الله خامنه ای رهبر انقلاب اسلامی برگزارشد
و دومین دوره هفته کتاب ایران، این دوره از هفته کتاب از ۱۹ تا ۲۵ اذرماه سال ۱۳۷۳ برگزار شد که در این دوره علاوه بر اینکه برای نخستین بار انتخاب کتاب سال دانشجویی صورت می گیرد، برنامه‌ها از نظر کمی و کیفی گسترش یافته و به مقولات دیگری چون نقد کتاب، توجه به کتابداران و گسترش کتاب در روستاها نیز پرداخته می شود. دبیر این دوره هم محمد رنجبری بود. نخستین دوره کتاب سال دانشجویی در دومین دوره هفته کتاب با مشارکت معاونت امور فرهنگی و جهاد دانشگاهی شکل گرفت. همچنین در این دوره، نخستین گردهمایی «برسی مسائل رمان در ایران» برگزار شد.
اولین بار هفته کتاب در تقویم جمهوری اسلامی ایران در روزهای چهارم تا دهم دی ماه سال ۱۳۷۲ با پیام آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی و در ایام مبارک ولادت حضرت علی (ع) در سراسر کشور برگزار شد و به همین دلیل توجه به کتاب و کتابخوانی در محیط های مذهبی مانند مساجد از ویژگی های مهم این دوره است که می توان به برگزاری ۱۵۶ نمایشگاه کتاب در مساجد، تجهیز ۱۴ کتابخانه در حوزه ها و مدارس علمیه با بیش از ۳۰۰ عنوان کتاب مرجع و نیز افتتاح خانه کتاب ایران اشاره کرد. نخستین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۷۲ با دبیری محمد رنجبری برگزار شد.