به گزارش ایرنا، بحران پیری جمعیت، اکنون به عنوان یکی از مسایل مهم جامعه مطرح است که برای حل این بحران بر فرزندآوری و جوانی جمعیت تاکید شده است.
از سوی دیگر افزایش ناباروری در میان افراد جامعه به ویژه زنان بر مشکلات جامعه افزوده است که این امر ناشی از عوامل متعددی از جمله بیماری‌های زنان و مردان و همچنین تغییر سبک زندگی است.
متاسفانه در سالیان اخیر، سبک زندگی نادرست جای سبک زندگی سالم را گرفته است که یکی از عوارض مهم آن ایجاد مشکلات باروری در افراد به ویژه در زنان بوده است.
از آنجا که سلامت زنان، تضمین کننده سلامت خانواده است و تاثیر بسیاری بر سلامت جامعه دارد، ارتقای سطح سواد سلامت، اصلاح سبک زندگی و غربالگری سلامت آنان در پیشگیری از ابتلا به انواع بیماری‌ها امری بسیار مهم است.
به گفته محققان، شیوه زندگی سالم از عوامل بسیار مهم در سلامت خانواده و فرزندآوری است و در این خصوص باید آگاه سازی و فرهنگ سازی از طریق اصحاب رسانه و متولیان حوزه سلامت به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد.
بیشتر بخوانید:
سن باروری زنان در خراسان رضوی افزایش یافته است
۴۰ درصد ناباروری‌های زوجین، ناشی از عوامل مرتبط با زنان است
مدیر جوانی جمعیت، سلامت، خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: تقریبا ۴۰ درصد ناباروری‌های زوجین ناشی از عوامل مرتبط با زنان است.
دکتر محمد احمدیان با بیان این که حدود ۴۰ درصد ناباروری‌ها نیز ناشی از عوامل مردانه است، افزود: ۱۵ تا ۲۰ درصد از علل ناباروری‌ها نامشخص است.
وی سبک زندگی از جمله وضعیت فعالیت‌های ورزشی، تغذیه و مصرف دخانیات را در میزان توانایی باروری موثر دانست و ادامه داد: عوامل متعددی بر باروری زوجین تاثیر می‌گذارد که وزن، تغذیه، فعالیت فیزیکی، سیگار، مواد مستعدکننده ناباروری، عوامل زیان‌آور شغلی و محیطی و بیماری‌های زمینه‌ای از آن جمله است.
۶۰ درصد بیماری‌های بانوان مرتبط با سبک زندگی نادرست است
مدیر آموزش و ارتقای سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: با توجه به اشتغال بسیاری از بانوان و فعالیت آنان در محیط‌های کار و مشاهده استرس و اضطراب و نیز داشتن رژیم‌های غذایی خاص در گروهی از آنان، به طور کلی می‌توان گفت سبک زندگی بسیاری از آنان تغییر کرده و حدود ۶۰ درصد از مشکلات و بیماری‌های آن‌ها مرتبط با سبک زندگی نادرست است.
تغذیه سالم تا ۸۰ درصد از دیابت، تا ۵۰ درصد از بیماری‌های قلبی و عروقی و تا ۳۰ درصد از انواع سرطان‌ها جلوگیری می‌کند
دکتر محمدجعفر صادقی با بیان این که در حوزه سلامت زنان سه موضوع "تغذیه سالم"، "فعالیت بدنی مناسب" و "عدم مصرف دخانیات" بسیار مهم است، افزود: در خصوص تغذیه، مصرف بالای فست فود در پسران و دختران امروز که پدران و مادران فردا هستند مطرح است که باید از خوردن مواد غذایی ناسالم بپرهیزند.
وی با بیان این که تحقیقات نشان داده که بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت، فشار خون، افزایش وزن، مشکلات عصبی و عضلانی و استرس در میان بانوان شایع‌تر است، ادامه داد: تغذیه سالم تا ۸۰ درصد از دیابت، تا ۵۰ درصد از بیماری‌های قلبی و عروقی و تا ۳۰ درصد از انواع سرطان‌ها جلوگیری می‌کند و باید به این موضوع بسیار مهم بیش از پیش توجه کرد.
این مسوول بیان کرد: میزان مصرف دخانیات از جمله سیگار و قلیان در بانوان و نیز تعداد بانوان مصرف کننده این مواد افزایش چشمگیری یافته و سن مصرف دخانیات نیز در بانوان کاهش یافته که هر دو مورد نگران کننده است.
صادقی با بیان اینکه کم تحرکی نیز نقش پررنگی در بروز بسیاری از بیماری‌ها دارد، ادامه داد: در ۸۵ درصد جمعیت کشورهای در حال توسعه مشکل چاقی و کم تحرکی دیده شده و سالانه بیش از ۲ میلیون مرگ به علت فعالیت فیزیکی ناکافی در جهان رخ می‌دهد.
بیشتر بخوانید:
بارداری سبب کاهش ۱۰ مورد از سرطان های زنان می شود
پایین بودن میزان فعالیت‌های جسمانی و ورزش در زنان
استاد گروه زنان و زایمان بیمارستان قائم (عج) مشهد، تحرک جسمی بیشتر و فعالیت‌های ورزشی را از عوامل مهم سلامت برشمرد و گفت: فعالیت های جسمانی و ورزش در جمعیت کشور به ویژه در زنان بسیار کم است.
عدم فعالیت‌های جسمانی منجر به چاقی، افزایش چربی در بدن، افزایش بیماری‌های قلبی عروقی، انواع سرطان‌ها و ناباروری می‌شود
نفیسه ثقفی افزود: عدم فعالیت‌های جسمانی منجر به چاقی، افزایش چربی در بدن، افزایش بیماری‌های خطرناک مثل بیماری‌های قلبی عروقی، انواع سرطان‌ها، بیماری‌های ترومبوآمبولی (شکل‌گیری لخته خون در ورید)، پوکی استخوان، ناباروری، زایمان‌های مشکل و غیره می‌شود.
وی با بیان اینکه افزایش حرکات جسمانی در هر مکان و زمان قابل انجام است، ادامه داد: انجام فعالیت‌های جسمانی، تنها به سالن‌های ورزشی محدود نمی‌شود و عده‌ای از مردم به ویژه بانوان که حضور در باشگاه‌ها برای آن‌ها مقدور نیست می‌توانند در منزل یا حتی آپارتمان خود نیز ۲۰ تا ۳۰ دقیقه از زمان خود را به پیاده‌روی یا حرکات ورزشی اختصاص داده و به سلامت خود کمک کنند.
چاقی و اضافه وزن و ایجاد اختلال در باروری بانوان
مدیر جوانی جمعیت، سلامت، خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: بسیاری از بانوان با وزن بالا یا کم وزن، مشکلی برای بارداری ندارند ولی برخی از بانوان که وزن خیلی زیاد یا وزن خیلی کمی دارند ممکن است با مشکل عدم تخمک‌گذاری و اختلال قاعدگی مواجه شوند و این بر باروری آن‌ها تاثیر بگذارد.
احمدیان افزود: برخی از عوارض چاقی تاثیرگذار بر سلامت جنسی بانوان شامل قاعدگی نامنظم، افزایش احتمال ناباروری، افزایش خطر درمان‌های جراحی ناباروری، افزایش احتمال سقط خود به خودی و کاهش موفقیت درمان‌های ناباروری است.
سندرم تخمدان پلی کیستیک در بانوان
متخصص زنان و زایمان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: سندرم تخمدان پلی کیستیک یکی از بیماری‌های شایعی است که شروع علائم آن غالبا از نوجوانی است و در صورت عدم تشخیص و پیگیری به موقع، همراهی با عوارض بسیار مانند سندرم متابولیک و ناباروری و سرطان اندومتر دارد.
دکتر مهناز برومند رضازاده افزود: بیماری‌های سندرم تخمدان پیلی کیستیک، نارسایی زودرس تخمدان، خونریزی غیرطبیعی رحم و اندومتریوز، عفونت‌های ژینتال و منتقله جنسی، سرطان پستان و سرویکس در حیطه بیماری‌های اختصاصی زنان در نظر گرفته می‌شود.
وی ادامه داد: "نارسایی زودرس تخمدان" سبب یائسگی زوردرس، "خونریزی غیرطبیعی رحمی" نیز منجر به کم خونی در بانوان و کاهش کیفیت زندگی و "اندومتریوز" با عوارضی همچون درد مزمن لگنی و ناباروری در گروه زیادی از بانوان می‌شود که باید به موقع تشخیص و درمان شود.
۶۰ درصد بانوان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک، دارای اضافه وزن و چاقی هستند
مدیر جوانی جمعیت، سلامت، خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: حداقل ۶۰ درصد بانوان با بیماری تخمدان پلی کیستیک، که در برخی از بانوان منجر به ناباروری می‌شود، دارای اضافه وزن و چاقی هستند.
احمدیان افزود: این بیماری در بانوان علاوه بر چاقی، افزایش فشارخون، دیابت دوران بارداری، وزن زیاد کودک در هنگام تولد و سزارین را در پی خواهد داشت.
کاهش وزن و افزایش موفقیت درمان‌های ناباروری
وی گفت: کاهش وزن علاوه بر اینکه خطر ابتلا به دیابت، فشارخون بالا و بیماری قلبی را کاهش می‌دهد، موفقیت درمان‌های ناباروری را نیز افزایش می‌دهد.
کاهش متعادل پنج تا ۱۰ درصد وزن بدن، امکان بارداری را افزایش می‌دهد
احمدیان افزود: کاهش وزن همچنین سبب می‌شود که فرد تصور خوبی از بدن خود داشته و از اعتماد به نفس بالاتری برخوردار شود.
وی ادامه داد: کاهش متعادل پنج تا ۱۰ درصد وزن بدن، احتمال تخمک‌گذاری و امکان بارداری را افزایش می‌دهد.
این مسوول بیان کرد: رژیم غذایی متعادل شامل مواد غذایی است که انواع ویتامین‌ها و املاح مورد نیاز بدن را تامین کند. بررسی‌ها نشان داده است که املاح، مواد معدنی و ویتامین‌ها مانند ویتامین C، ویتامین E، سلنیوم، روی، اسید فولیک و کلسیم، کیفیت اسپرم را افزایش می‌دهد.
وی ادامه داد: غذاهای دریایی همواره یکی از منابع بسیار مناسب و غنی برای تغذیه به شمار می آیند، استفاده از پروتئین منابع گیاهی به جای منابع حیوانی ممکن است موجب افزایش باروری در زنان شود.
احمدیان با بیان اینکه کافئین می‌تواند جذب آهن و کلسیم را، که ۲ ماده معدنی مورد نیاز برای بارداری و لقاح هستند، کاهش دهد، عنوان کرد: همچنین مصرف زیاد کافئین ممکن است خطر سقط خود به خودی را افزایش دهد.
وی با اشاره به این که خوردن روزانه چربی‌های سالم برای افزایش باروری مهم است، گفت: افزایش چربی های مضر (ترانس) خطر ناباروری را افزایش می دهد.
ورزش موثر در کنترل وزن و کاهش بیماری‌های مزمن
مدیر جوانی جمعیت، سلامت، خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به نقش مهم ورزش در سلامت عمومی و ایجاد احساس خوب در فرد، گفت: ورزش علاوه بر بهبود خواب، افزایش سوخت و ساز بدن، به کنترل وزن کمک کرده و بیماری‌های مزمن مانند حملات قلبی، سکته‌های مغزی، بیماری قند و برخی سرطان‌ها را کاهش می‌دهد.
احمدیان افزود: فعالیت بدنی برای جوانان سالم دست‌کم باید پنج بار یا بیشتر در هفته، هر بار حداقل به مدت ۲۵ تا ۳۰ دقیقه فعالیت ورزشی شدید برای سه روز در هفته باشد.
وی با اشاره به اینکه تمامی میانسالان سالم برای بهبود و حفظ سلامت خود فعالیت جسمانی هوازی با شدت متوسط را دست‌کم به مدت ۱۵۰ دقیقه در سه تا پنج روز هفته (حداقل ۳۰ دقیقه در روز) یا فعالیت جسمانی شدید را حداقل به مدت ۲۰ تا ۲۵ دقیقه در سه روز هفته انجام دهند، ادامه داد: ذکر این نکته ضروری است که ورزش خیلی زیاد و سنگین می‌تواند تاثیر منفی بر باروری داشته باشد.
مصرف سیگار و کاهش باروری در زنان
این مدیر مسوول در دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان این که سیگار اثر منفی بسیاری بر سلامت باروری دارد، گفت: مصرف سیگار هم در مردان و هم در زنان، باعث کاهش باروری می‌شود چرا که تاثیر مواد شیمیایی موجود در تنباکو شامل کاهش تعداد اسپرم (نطفه مرد)، کاهش حرکت و کیفیت اسپرم، کاهش تعداد و کیفیت تخمک، کاهش خون رسانی به رحم و تخمدان‌ها، افزایش خطر بیماری‌های لوله‌های رحمی و بارداری خارج از رحم و افزایش میزان سقط خود به خودی است.
دکتر احمدیان با بیان اینکه مصرف سیگار شانس موفقیت درمان‌های ناباروری را کاهش می‌دهد، افزود: این اثرات حتی زمانی که فرد سیگار نمی‌کشد ولی به طور مکرر در معرض دود سیگار، که دود دست دوم نامیده می‌شود، قرار دارد نیز ایجاد می‌شود.
وی ادامه داد: مدت زمان لازم برای باردار شدن یک زن سیگاری، ۲ برابر یک زن غیرسیگاری است.
مصرف سیگار و احتمال سقط خود به خودی
مدیر جوانی جمعیت، سلامت، خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان کرد: سیگار احتمال سقط خود به خودی و دیگر عوارض بارداری از جمله زایمان زودرس، تاخیر رشد داخل رحمی جنین، مشکلات سلامت شیرخواران و مرگ ناگهانی شیرخوار را افزایش می‌دهد.
احمدیان افزود: حتی اگر مصرف سیگار قبل از شروع درمان ناباروری قطع شود، ممکن است تاثیر طولانی مدت آن روی تخمدان و اسپرم تا حدی باقی بماند.
وی ادامه داد: بررسی‌ها نشان داده است که ترک سیگار حداقل ۲ ماه قبل از لقاح خارج رحمی (آی.وی.اف)، احتمال موفقیت آن را افزایش می‌دهد.
تأخیر در بلوغ تخمک و افزایش احتمال سقط در زنان با مصرف الکل
وی با بیان این که مصرف الکل اثر منفی بر باروری دارد، گفت: مصرف الکل در زنان باعث تأخیر در بلوغ تخمک و کاهش کیفیت آن و افزایش احتمال سقط می‌شود.
مصرف الکل باعث اختلال در سوخت و ساز کبد و برهم زدن تعادل هورمونی در زنان و مردان می‌شود
دکتر احمدیان با اشاره به این که استفاده از الکل در دین اسلام به دلیل اثرات منفی بر سلامت فردی و اجتماعی آن حرام شده است، افزود: الکل باعث اختلال در سوخت و ساز کبد و برهم زدن تعادل هورمونی در زنان و مردان می‌شود.
وی بیان کرد: علاوه بر این، مواد محرک اعتیادآور و مکمل‌های بدنسازی مانند ماری‌جوانا و کوکائین می‌توانند روی باروری زنان و مردان تاثیرگذار باشند.
این مسوول با بیان این که سفید کننده‌های کلردار برای سلامت انسان مضر هستند و سبب آلودگی محیطی می‌شوند، افزود: اغلب موادی که برای سفید کردن لباس‌ها و سطوح در خانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند، کلر دارند و آلودگی طولانی مدت با مواد کلردار می‌تواند سبب مشکلات هورمونی، ناباروری، کاهش تعداد اسپرم، تضعیف شبکه ایمنی، اختلالات یادگیری، تغییرات رفتاری، صدمه به پوست، کبد و کلیه‌ها شود.
۲ میلیون و ۶۰۰ هزار زن خراسان رضوی زیر پوشش مراقبت‌های بهداشتی
مدیر جوانی جمعیت، سلامت، خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر از بانوان بالای ۱۸ سال در حوزه خدمتی این دانشگاه در خراسان رضوی، زیر پوشش مراقبت‌های بهداشتی قرار دارند.
دکتر احمدیان افزود: زنان ۱۸ تا ۲۹ سال زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد ۴۲۹ هزار و ۹۶۵ نفر هستند که این گروه براساس پرونده الکترونیک سامانه سینا تا پایان شهریور امسال از ۲۶۲ هزار و ۹۴ مورد مراقبت‌های زنان بهره‌مند شده‌اند.
وی ادامه داد: برنامه مراقبت بانوان برای این گروه زنان شامل تن‌سنجی، غربالگری رفتارهای تغذیه‌ای و فعالیت فیزیکی، بررسی سابقه بیماری و غربالگری اولیه، درگیری با مصرف سیگار، الکل و مواد، غربالگری سلامت روان، صرع و معلولیت ذهنی است.
بیشتر بخوانید:
سواد سلامت زنان، ارتقادهنده سلامت عمومی جامعه
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: نقش بی بدیل زنان در سلامت خانواده و جامعه، به عنوان ستون اصلی خانواده بر کسی پوشیده نیست و ارتباط مستقیمی بین میزان دانش و آگاهی زنان یک جامعه و سلامت عمومی آن جوامع برقرار است.
دکتر حمیدرضا قربان‌زاده با بیان اینکه امسال هفته ملی سلامت بانوان ایران (سبا) با شعار "بانوی سالم، مادر سالم، نسل سالم" نامگذاری شده است، افزود: زنان در صورت داشتن سواد کافی سلامت و آگاهی از خودمراقبتی فردی، خانوادگی و اجتماعی از طریق برقراری ارتباط و تبادل اطلاعات و نظرات با اعضای خانواده و جامعه می‌توانند یار و همراه مجریان برنامه‌های سلامتی و ارتقا دهنده سلامت جامعه باشند.
وی ادامه داد: هفته سلامت زنان با هدف اطلاع رسانی و حساس‌سازی گروه‌های مختلف جامعه در خصوص اولویت‌های سلامت زنان به عنوان نیمی از جمعیت کشور برگزار می‌شود تا زنان نسبت به ابعاد مختلف سلامت فردی و نقش‌آفرینی خویش در سلامت جامعه آگاه شده و سیاستگذاران و تصمیم سازان کلان کشور، نسبت به موضوع سلامت زنان توجه ویژه کنند.
قربان‌زاده افزود: سلامت مادر و فرزندآوری، سواد سلامت، خودمراقبتی و سلامت زنان، شیوه زندگی سالم در دوره‌های مختلف زندگی، نقش خانواده در حفظ و ارتقای سلامت زنان، مادران و فرزندان، فرصت‌ها و تهدیدات رسانه‌ای و تاثیر آن بر سلامت زنان، نقش زنان در سلامت خانواده با تهیه بشقاب غذای سالم و سرطان پستان از پیشگیری تا بهبودی از جمله عناوین روزهای این هفته است.
برگزاری پویش غربالگری سلامت در هفته ملی سلامت بانوان
رییس دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: به مناسبت هفته سلامت بانوان، پویش غربالگری سلامت بانوان با مشارکت گروه پزشکی اجتماعی این دانشکده، مرکز بهداشت ثامن و شهرداری منطقه هشت مشهد در بوستان کوهسنگی برگزار شد.
دکتر فاطمه محرری افزود: بیش از ۱۰۰ نفر از بانوان در بوستان کوهسنگی مشهد از نظر توده بدنی، فشارخون، رژیم غذایی، مصرف مکمل‌ها، بررسی پوکی استخوان(استئوپروز)، تحرک و بیماری‌های شایع بررسی شدند و همچنین مشاوره‌های پزشکی توسط اساتید و دستیاران تخصصی پزشکی اجتماعی انجام شد.
وی با اشاره به افزایش بروز بیماری‌های غیرواگیر در بین مردان و زنان ایرانی در سال‌های اخیر، ادامه داد: اصلاح و تغییر سبک زندگی، تغذیه مناسب و ورزش و تحرک کافی از مهم‌ترین راهبردهای کاهش بیماری‌های غیرواگیر به شمار می‌روند.
این مسوول با بیان این که ترویج برنامه‌های سلامت محور با مشارکت فعال حوزه‌های مختلف موجب بازدهی بیشتر در ارتقای شاخص‌های سلامت می‌شود، ادامه داد: برگزاری پویش‌های غربالگری، مشاوره های تخصصی و تشخیص زودهنگام برخی از بیماری‌ها موجب کاهش بار بیماری‌های غیرواگیر در بین افراد شود.