به گزارش ایرنا، مجموعه خدماتی و تفریحی توسکاسرای رامسر با قدمتی نزدیک به یک قرن که به عنوان بخشی از بافت ارزشمند این شهر در فهرست آثار ملی ثبت شده این روزها حال و روز آشفته‌ای دارد.
مدت زیادی است که بنیاد مستضعفان به عنوان متولی این مجموعه به دلایل نامعلوم احیا و نگهداری این زیرساخت زیبا را متوقف کرده است. درهای مجتمع بسته و کم مانده در و دیوارها و سقف داخلی بنا هم فرو بریزد. توسکاسرا درحالی به چنین سرنوشتِ غمباری دچار شده که به گفته کارشناسان امر نخستین زیرساخت تفریحی و پذیرایی در منطقه خاورمیانه به شمار می‌رود.
فارغ از کاربری و قدمت، نکته دیگر پیرامون بلاتکلیفی بنای تاریخی، موقعیت مکانی منحصربه‌فرد آن است. توسکاسرا درست در چشم‌اندازِ مقابل هتل قدیم رامسر قرار دارد که به وسیله باغ و بلوار تاریخی معلم به هم وصل می‌شوند. طراحی متمایز که یک زیرساخت اقامتی پای جنگل هیرکانی را به فضایی پذیرایی در مجاورت خزر می‌رساند ویژگی ممتاز این بافت است.
توسکاسرا با این همه ویژگی برجسته معماری، تاریخی و موقعیت مکانی، درحالی به حال خود رها شده که عروس شهرهای ایران به دلیل گردشگرپذیری تشنه زیرساخت‌هایی از این دست است. فضایی پر از جذابیت که به دلیل قدمت تاریخی، کاربری پذیرایی و تفریحی بهترین فرصت برای ایجاد یک جاذبه مکمل در گردشگرپذیرترین شهر مازندران محسوب می‌شود، به همین سادگی بلااستفاده مانده است.
اولین واحد مدرن تفریحات ساحلی در خاورمیانه
این مجموعه خدماتی و پذیرایی حدود یک قرن پیش و بر اساس طرحِ ایجادِ کلانشهر گردشگری خاورمیانه، همزمان با هتل قدیم، باغ ۳۳ هکتاری و بلوار تاریخی معلم در رامسر بنا شد.
در همین پیوند، یک کارشناس میراث فرهنگی به خبرنگار ایرنا گفت: بر اساس بررسی‌ها، مجموعه توسکاسرا نخستین زیرساخت پذیرایی و تفریحی ساحلی در خاورمیانه محسوب می‌شود. به این معنی که در یک قرن پیش به غیر از رامسر، چنین فضایی با این کابری تاسیس نشده بود.
محمد قاسم کفاشی با بیان اینکه ساخت این مجموعه سالِ ۱۳۰۹ همزمان با ساخت باغ خیابانِ تاریخی معلم، هتل قدیم، ویلاهای ضلع شرقی، باغ ۳۳ هکتاری، ساختمانی شهربانی و ساختمان مهمانخانه شماره سه ساخته و ۱۳۱۲سال به بهره‌برداری رسید، تصریح کرد: این ساختمان دارای یک بخش پذیرایی و تفریحی است، به علاوه اینکه ویلاهای کوچکی در ضلع شرقی و غربی به عنوانِ مکان اقامتی تعریف شده است.
به گفته وی در ضلع شمالی این بنا نیز اتاقک‌ها و فضاهایی برای استفاده از ساحل تعریف شده است.
اعتبار اضطراری برای نجات‌بخشی توسکاسرا
این کارشناس ویژگی‌های خاصِ معماری و اینکه بنا و کاربری‌اش جزوِ اولین‌ها در کشور بوده در فهرست آثار ملی قرار گرفته است، اظهار کرد: مجموعه تا سال ۹۲ در دسترس و استفاده عموم قرار داشت، اما از سال ۹۲ به دلیل نامعلوم درب‌های آن بسته شد و همین بلااستفاده ماندن و رخوت موجب شد که در این وضعیت ناخوشایند و رو به تخریب قرار گیرد.
کفاشی مساحت این مجموعه را حدود یک هکتار اعلام و سبکِ معماری این بنا را مشترک بین روسها و آلمانی‌ها دانست و خاطرنشان کرد: در آن زمان تعدادی از ارامنه ساکن ایران پس از تحصیل در اروپا به ویژه آلمان به ایران آمدند و شواهد نشان می‌دهد عمده ساخت و سازهای رامسر توسط آنان انجام شده است.
وی بر تدوین طرح جامع مرمت برای مجموعه توسکاسرا و دیگر سازه‌های معماری این مجموعه تاکید و اضافه کرد : نیاز است که هرچه سریع‌تر طرحِ مرمت این بنای تاریخی تهیه و اعتبار اضطراری برای نجات‌بخشی آن تخصیص یابد.
هشدارِ دادستان پیرامون وضعیت اسفناکِ توسکاسرا
بی مهری به این زیرساختِ تفریحی و خدماتی تا جایی پیش رفت که دادستان رامسر نیز نسبت به وضعیت نا بِه سامان و رها شده مجموعه تفریحی و خدماتی توسکاسرا رامسر واکنش نشان داد.
وی از میراث فرهنگی و بنیاد مستضعفان به عنوان متولیان این مجموعه خواسته که هرچه سریع‌تر نسبت به مرمت و باززنده‌سازی این بافت تاریخی اقدام کنند.
بهمن سام خانیان پیرامون وضعیت ناخوشانید این بنای تاریخی اعلام کرد: در نامه‌هایی جداگانه به میراث فرهنگی و بنیاد مستضعفان از متولیان امر خواسته شد نسبت به وضعیت اسفناک هتل قدیم و مجموعه تاریخی - فرهنگی توسکاسرا که از سرمایه‌های ارزشمند میراث فرهنگی رامسر محسوب می‌شوند تعیین تکلیف کنند.
وی افزود: مجموعه فرهنگی تاریخی توسکاسرا که سال ۱۳۹۱ در فهرست آثار ملی قرار گرفته طی سال‌های اخیر به دلیل عدم حفاظت لازم در معرض تخریب قرار گرفته است. همچنین چراغ هتل قدیم رامسر که مدتی است خاموش و درب‌های آن به روی همگان نیز بسته شده، در معرض آسیب شدید بوده است.
سام خانیان ادامه داد: این کم‌توجهی‌ها نیز باعث شد طبق اصل ۱۵۶ قانون اساسی و مواد ۲، ۳، ۵ دستورالعمل نظارت و پیگیری حقوق عامه در نامه‌ای به رئیس بنیاد مستضعفان کشور خواستار بررسی علل و عوامل کم‌کاری متولیان و پیمانکاران و همچنین تسریع در ترمیم و بهسازی این اماکن تاریخی رامسر گردد.
واکنش شهروندان رامسری و ورود مقامِ عالی قضایی به رهاشدگی و تهدیدِ این زیرساخت تاریخی با کاربری پذیرایی و خدماتی درحالی در فضای رسانه‌ای رامسر منشر شد که پیگیری خبرنگار ایرنا برای دریافت پاسخی روشن از مدیران بنیاد از جمله مدیر هتل رامسر که از زیرمجموعه‌های بنیاد مستضعفان محسوب و متولی ساختمان توسکاسرا است تا لحظه انتشار این گزارش بی‌نتیجه ماند.
داشته را به دارایی تبدیل کنیم
به گزارش ایرنا، از دیدگاه گردشگری لزوم توجه به بناها و محوطه‌های تاریخی از ۲ منظر عرضه و تقاضا اهمیت دارد، چون این اماکن تاریخی و زیبا از جمله عناصر بسیار مهم در جلب گردشگران داخلی و خارجی محسوب می‌شوند و روایتگر هویت و تاریخ این شهر هستند. از سوی دیگر با تبدیل چنین داشته‌هایی به دارایی و محصول می‌توان از ظرفیت های این بناها برای گسترش گردشگری استفاده کرد. بنابراین سرمایه‌هایی از این دست به دلیل حساسیت و ارزش بالا نیازمند نگهداری، پاسداشت، مرمت و احیاست هستند تا به محلی برای تولید ثروت و جذابیت تبدیل شوند.