به گزارش ایرنا، یکم تا هفتم آبان هفته پیشگیری از مسمومیت ها نامگذاری شده است، این هفته و نامگذاری روزهای آن تلاش دارد تا آگاهی‌های عمومی به ویژه گروه های در معرض خطر را نسبت به وقوع مسمومیت‌های احتمالی افزایش دهد.
بر این اساس شعار امسال این هفته نیز " سلامتی را با افزایش آگاهی و اقدام پیشگیرانه از مسمومیت‌ها محافظت کنیم " نامگذاری شد. به گفته کارشناسان امر خطرات ناشی از مسمومیت در کودکان، خانم‌های باردار و افراد سالمند می‌تواند شدیدتر از دیگر افراد باشد و توجه به این موضوع از ابعاد مختلف اهمیت بسزایی دارد.
با توجه به اهمیت این موضوع خبرنگار ایرنا "با دکتر رومینا کوهساری رئیس دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت‌محور معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی زنجان" گفت و گو کرده است.
ایرنا: مهم‌ترین راه‌های ورود سموم به بدن چیست؟
مهم‌ترین راه‌های ورود سموم به بدن به صورت خوراکی، تنفسی، پوستی و تزریقی است، ایجاد استفراغ در فرد مسموم، همیشه بهترین راه خارج کردن سم از بدن نیست و در این میان ایجاد استفراغ در مسمومیت با مواد نفتی و برخی از داروها جان بیمار را به خطر می‌اندازد.
نکته مهم اینکه از خوراندن مایعات به فرد مسمومی که بیهوش است، باید خودداری کرد، این در حالی است که برخی از مسمومیت‌ها ممکن است عوارض ناگوار، جبران‌ناپذیر و حتی معلولیت دائمی در فرد مسموم ایجاد کند، بنابراین پیشگیری از مسمومیت ها بسیار مهم است.
شایع‌ترین علت بروز مسمومیت در جهان، مصرف داروها بیش از مقادیر درمانی است عموم مردم باید توجه کنند که لحظات اولیه پس از بروز مسمومیت، برای نجات فرد مسموم حیاتی است، بنابراین بلافاصله پس از برخورد با موارد مسمومیت باید با تلفن ۱۹۰ و یا ۱۱۵ تماس گرفته شود.
وظیفه مهم مراکز اطلاع‌رسانی داروها و سموم، راهنمایی فرد مسموم یا همراهان وی، برای کنترل و کاهش عوارض ناشی از مسمومیت بر خلاف تصورات درمان مسمومیت نیست، موضوعی که اغلب مورد بی توجهی قرار می گیرد.
ایرنا: برای ایمن‌سازی منازل به لحاظ پیشگیری از بروز مسمومیت‌ها چه اقداماتی صورت گیرد؟
طبق آمارهای ارائه شده نزدیک به ۹۰ درصد از مسمومیت‌ها در منازل رخ می‌دهد پس خانه خود را باید نسبت به بروز مسمومیت ایمن کرد.
اغلب مسمومیت‌های دارویی در کودکان زیر پنج سال به علت بی توجهی والدین رخ می‌دهد، بنابراین لازم است داروها، محصولات شوینده و فرآورده‌های آرایشی، بهداشتی دور از دسترس کودکان و در ارتفاع بالا و در کمد مجهز به قفل نگهداری شود.
باید از قرار دادن ظروف حاوی مواد شیمیایی و شوینده‌ها در کنار مواد غذایی خودداری شود، همچنین لازم است از قرار دادن مواد شوینده در کمدهای زیر ظرف‌شویی اجتناب شود چرا که خطر مسمومیت در کودکان نوپا و کنجکاو از این طریق بسیار بالاست.
از طرفی محصولات خانگی خطرناک مانند لوله‌بازکن، جوهرنمک، جرم‌گیر، محلول سفیدکننده و لک‌بر، مواد شوینده، گاز پاک‌کن، داروها و دیگر مواد شیمیایی باید در بسته بندی اصلی آنها و با درب بسته، نگهداری و ظروف آنها قبل از دور انداختن آبکشی شود.
خمیردندان، دهان‌شوی و یا دیگر فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی و خوشبوکننده دور از دسترس کودکان قرار داده شود و تمامی سموم مورد استفاده در منزل باید در ظروف با درب غیرقابل دسترسی کودکان نگهداری شود.
برچسب ظروف سموم و مواد دفع آفات را ابتدا کاملاً مطالعه کرده و سپس دقیقاً مطابق آن عمل کنند.،همچنین از نگهداری محصولات خطرناک مثل ضدیخ، شیشه‌پاک‌کن، بنزین، نفت، سموم علف‌کش، سموم حشره‌کش و کودهای باغبانی در کمدهای بدون قفل در پارکینگ و حیاط منزل اجتناب کنند.
مخلوط کردن فرآورده‌های سفیدکننده با ترکیبات جرم‌بر ر به دلیل ایجاد گاز سمی خفه‌کننده، ممنوع است، موادی مانند نفت و بنزین باید در ظرف اصلی آنها نگهداری شود و از ریختن این مواد داخل ظروف مربوط به فرآورده‌های خوراکی و نوشیدنی مانند بطری خالی نوشابه پرهیز شود.
نکته مهم اینکه لازم است از قرار دادن کیف‌دستی و ساک خرید و همچنین کیسه‌های نایلونی در دسترس کودکان پرهیز شود زیرا این وسایل ممکن است سبب خفگی کودکان شوند.
ایرنا: برای پیشگیری از مسمومیت ناشی از داروها چه باید کرد؟
مصرف خودسرانه داروها بدون تجویز پزشک، سلامت فرد را با خطر جدی مواجه می کند، در این ارتباط، مقادیر بالای برخی از داروهای به‌ظاهر کم‌خطر، می‌توانند برای فرد به ویژه کودکان و افراد مسن کشنده باشد.
شایع‌ترین علت بروز مسمومیت در جهان، مصرف داروها بیش از مقادیر درمانی بوده و بیشترین مسمومیت‌های ارجاع شده به مراکز اطلاع‌رسانی داروها و سموم کشور، مسمومیت‌های دارویی تشکیل می دهد.
بنابراین توصیه می شود، داروها دور از دید و دسترس کودکان و در ارتفاع بالا و در کمد مجهز به قفل نگهداری شود، در هنگام بیماری کودکان دوز تکراری دارو به او داده نشود.
همچنین برای کاهش تب در کودکان، داروی استامینوفن بر اساس وزن و سن کودک و با مشورت پزشک و داروساز به کودک داده شود. مقادیر بیش‌ازحد درمانی این دارو می‌تواند ایجاد مسمومیت کند.
داروهای مصرفی افراد خانواده دور از دسترس کودکان نگه داشته و از قرار دادن دارو در کیف‌دستی پرهیز شود تا مانع خورده شدن دارو توسط کودکان شود.
نکته دیگر اینکه بزرکترها هرگز داروهای خود را در مقابل چشم کودکان مصرف نکنند، چراکه کودکان از رفتار بزرگسالان تقلید می‌کنند و ممکن است دور از چشم والدین داروها را به دهان ببرند.
نکته مهم تر هم اینکه اگر به کودک خود دارو می‌دهند به او تفهیم کنند که این دارو است و از کلماتی مثل آب‌نبات، شکلات و یا خوراکی استفاده نکنند.
همچنین بهتر است داروهای بیمار افسرده و یا بیمارانی که تعادل رفتاری ندارند و یا افرادی که سابقه اقدام به خودکشی دارند را دور از دسترس قرار و مراقبت دقیقی در خصوص میزان داروی مصرفی انجام دهند.
در نهایت توصیه می شود بر مصرف داروی افراد مسن خانواده نظارت صورت گیرد چراکه به دلایلی از قبیل تشابه ظاهری شکل داروها، ابتلا به فراموشی، عدم اطلاع از نام داروها، بیسوادی یا کم‌سوادی و یا خوانا نبودن مقادیر مصرفی دارو مندرج روی جعبه ممکن است داروی خود را به اشتباه یا به‌طور تکراری مصرف کنند.