به گزارش روز سه‌شنبه گروه علمی ایرنا از مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID)، چارک‌بندی کلیدواژه‌های ارائه شده در مقاله‌های علمی در دسته‌های موضوعی تخصصی، ابزاری نوین برای کمک به شناسایی جدیدترین موضوعات علمی در هر حوزه تخصصی است.
هر نویسنده بعد از نگارش مقاله خود، بیشترین اِشراف را بر موضوع آن دارد. از این‌رو نویسندگان برای اینکه به‌صورت خلاصه به مخاطبان نشان دهند که موضوع مقاله‌شان چیست، از کلمات کلیدی استفاده می‌کنند. کلمات کلیدی بیانگر موضوع مقاله و توصیف آن توسط نویسنده هستند.
چند توصیه به نویسنده برای انتخاب بهتر کلمه کلیدی مقاله:
- خواننده را در نظر بگیرید: به این نکته توجه کنید که چه کلیدواژه‌ای باعث می‌شود تا مخاطبان بهتر مقاله را بازیابی کنند.
- کلمه کلیدی واضحی برای مقاله به‌کار ببرید: با توجه به موضوع مقاله کلمات کلیدی را انتخاب کنید که مرتبط و مشخص باشد.
- انواع کلمات کلیدی را استفاده کنید: از مترادف‌ها و عباراتی که خوانندگان برای بازیابی مقالات به‌کار می‌برند، استفاده کنید.
- کلمات کلیدی را بررسی کنید: قبل از اینکه مقاله‌تان را به مجله ارسال کنید، آنها را جستجو کنید تا ببینید آیا با نتایج مرتبط هستند یا خیر.
- کلمات کلیدی را به بخش‌های دیگر اضافه کنید: کلمات کلیدی را در تمامی بخش‌های مقاله خود، از جمله چکیده و عنوان قرار دهید.
چارک‌بندی مقالات فارسی براساس کلمات کلیدی
با توجه به اهمیت کلمات کلیدی در مقالات و بازیابی آنها، مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی از سال‌های قبل به چارک‌بندی مقالات فارسی براساس کلمات کلیدی پرداخته است. به این معنا که کلمات کلیدی مقالات فارسی در حوزه موضوعی خود براساس سن انتشار، چارک‌بندی شده و در چهار دسته قرار می‌گیرند.
چارک اول (Q۱): کلمات کلیدی مقاله در آن حوزه موضوعی جدید هستند.
چارک دوم (Q۲): کلمات کلیدی مقاله در آن حوزه موضوعی نسبتاً جدید هستند.
چارک سوم (Q۳): کلمات کلیدی مقاله در آن حوزه موضوعی قدیمی هستند.
چارک چهارم (Q۴): کلمات کلیدی مقاله در آن حوزه موضوعی جدید نیستند.
چارک‌بندی کلمات کلیدی که مخفف Quartile است بر اساس ۱۵۳ حوزه موضوعی مصوب وزارت علوم و بهداشت تهیه شده است.
بعد از جستجو در پایگاه SID مقالات براساس ارتباط با کوئری که شما در باکس جستجو وارد کردید، مرتب می‌شوند. در این صفحه می‌توانید مقاله مورد نظرتان را انتخاب کنید. توجه داشته باشید که چارک رتبه‌بندی فقط برای مقالات مجلات فارسی اعمال شده است، به این معنا که اگر هِدِر مقاله شما به رنگ آبی بود، این چارک‌بندی برای شما نمایش داده می‌شود. در صورتی‌که مقاله بازیابی شده مربوط به همایش‌ها و یا طرح‌ها باشد، چارک رتبه‌بندی در آنها وجود ندارد.
بعد از کلیک روی مقاله، اطلاعات آن به شما نمایش داده می‌شود. بعد از عنوان و نام نویسندگان، کلیدواژه قرار گرفته است. در کنار کلیدواژه چارک وجود دارد که به شما نشان می‌دهد آیا موضوعات این مقاله جدید هستند یا خیر.
بعد از اینکه کلمات کلیدی و چارک آن را ملاحظه کردید، می‌توانید برای ملاحظه حوزه موضوعی مقاله، روی عنوان مجله کلیک کنید. به این ترتیب، در صفحه مجله می‌توانید گروه تخصصی مجله و زیرگروه مجله را که بر اساس آن چارک‌بندی اعمال شده است را ملاحظه کنید.
دسته‌بندی کلمات کلیدی مقالات فارسی از دو جهت به افراد کمک می‌کند:
۱. محققان می‌توانند برای انتخاب موضوعات تحقیقاتی جدید و به‌روز در حوزه موضوعی مورد نظرشان از چارک رتبه‌بندی کلمات استفاده کنند.
ابزارهای مختلفی برای بررسی مقالات و به‌روز بودن حوزه تحقیقاتی وجود دارد؛ اما چارک رتبه‌بندی کلمات مرکز اطلاعات علمی، تنها ابزار موجود در زبان فارسی است که به محقق کمک می‌کند تا از به‌روز بودن حوزه موضوعی خود اطمینان حاصل کند.
۲. نویسندگان می‌توانند برای انتخاب بهتر کلمه کلیدی مقالات و رؤیت‌پذیری بیشتر مقالات‌شان از چارک رتبه‌بندی کلمات استفاده کنند.
نویسندگان برای انتخاب کلمات کلیدی مقاله باید حداکثر تلاش‌شان را داشته باشند. زیرا کلیدواژه‌ها اولین گام ارتباط با مخاطب است. چارک رتبه‌بندی کلمات کلیدی به نویسندگان کمک می‌کند تا تازگی کلمه کلیدی مقاله خود را بررسی کرده و بهترین کلیدواژه را برای مقاله خود انتخاب کنند.