به گزارش خبرنگار ایرنا، طبق آمار رسمی اداره کل راه و شهرسازی خراسان شمالی؛ ۷۱۴ هکتار سکونتگاه غیررسمی و ۵۹۰ هکتار بافت فرسوده شهری وجود دارد که ساکنان آن از توسعه نامتعادل و توزیع نابرابر خدمات و پایین بودن تاب آوری شهرها در مواجهه با بلایا و مخاطراتی از جمله سیل و زلزله رنج می برند.
کارشناسان بر این باورند که نبود همسویی سیاست‌ها و اقدامات دستگاه‌ها موجب شده تا انجام کارها برای اجرای پروژه های مختلف در محلات بازآفرینی شهری در این استان به خوبی پیش نرود و رشد قارچ گونه این پدیده در ۳۶ محله شامل سکونتگاه های غیر رسمی و ۴۵ محله شامل بافت فرسوده پدیدار شود.
بجنورد در بین ۱۰ شهرستان استان شرایط بدتری دارد و تمرکز ۳۰ درصدی جمعیت در مناطق حاشیه ای به معضلی اساسی برای مرکز خراسان شمالی تبدیل شده است.
«مهدی باقری» ، معاونت عمرانی فرمانداری بجنورد در خصوص شرایط کنونی بافت فرسوده و سکونت گاه های غیررسمی مرکز خراسان شمالی به سوالات ایرنا پاسخ می دهد.
ایرنا: اجرای طرح های بازآفرینی شهری چه ضرورتی دارد؟
باقری: ضرورت بازآفرینی شهری از جنبه‌های مختلف قابل بررسی است که شامل موضوعات اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و فرهنگی می‌شود.
برخی از اهداف بازآفرینی شهری عبارتند از ارتقای کیفیت زندگی، تاب آوری و توانمندسازی ساکنان، ترمیم عملکرد اجتماعی، پاسخ به فرصت‌ها و چالش‌ها، دسترسی به خدمات عمومی، فضای سبز و امکانات تفریحی است.
همچنین به مشکلات زیرساختی سیستم‌های فرسوده آب، برق، گاز و فاضلاب که نیاز به نوسازی و توسعه دارند پاسخ می‌دهد و در مجموع پایداری شهری را توسعه بخشیده و نابرابری‌ها در امکانات و خدمات را کاهش خواهد داد.
ایرنا: چه تعداد طرح بازآفرینی در محلات بافت فرسوده بجنورد اجرا می‌شود؟
باقری: عملیات مشترک ۵۵۲ طرح در حوزه های عمرانی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی برای محلات بافت فرسوده این شهر از سال ۹۷ آغاز و تعدادی از این طرح‌ها به اتمام رسیده و برخی نیز در دست اجرا است، با اتمام آنها شاهد اتفاقات خوبی در این مناطق خواهیم بود.
۱۳ طرح بازآفرینی محلات فرسوده مرکز خراسان شمالی در حال اجرا است و این طرح ها شامل «احداث پل، جدول گذاری، ساماندهی و تجهیز پارک و هدایت آب های سطحی» در منطقه یک و ۲ شهر بجنورد است.
نگاه مدیریت شهری توجه به محلات کم برخوردار است و طرح های در دست اجرا محلات بازآفرینی در مناطق «احمدآباد، حلقه سنگ، صادقیه، ملکش، جوادیه، بلوار کشاورز و انتهای ۱۷ شهریور» این شهر تاکنون پیشرفت خوبی داشته است.
ایرنا: چه میزان تسهیلات برای طرح های بازآفرینی شهری مصوب شده است؟
باقری: امسال ۱۰۵ میلیارد ریال اعتبار در کمیته برنامه ریزی شهرستان به شهرداری بجنورد با اولویت مناطق کم برخوردار و محلات هدف بازآفرینی مصوب شده است.
علاوه بر این؛ ۶۵ میلیارد ریال برای طرح بهبود عبور و مرور شهری با اولویت مناطق کم برخوردار و ۴۰ میلیارد ریال برای احداث دهانه پل کشاورز مصوب شد.
۱۷۰ میلیارد ریال برای ۹ طرح در مناطق بازآفرینی طرح های روبنایی و زیربنایی شامل گازرسانی، اصلاح و توسعه شبکه آب و فاضلاب و برق رسانی در محلات کم برخوردار هدف بازآفرینی پیشنهاد شده است.
ایرنا: چه مشوق هایی برای ساکنان بافت فرسوده در نظر گرفته شده است؟
باقری: برای تشویق ساکنان محلات بافت‌های فرسوده مشوق هایی همچون تخفیف ۵۰ درصد تخفیف عوارض صدور پروانه، اعطای حداکثر ۲ طبقه تشویقی نسبت به تراکم مجاز در مقیاس بلوک شهری گروه اول و یک طبقه نوسازی در مقیاس محورهای اصلی محله ای گروه دوم امکان تخصیص سطح اشتغال مجاز طبقه همکف با کاربری انتفاعی در نظرگرفته شده است.
همچنین امکان ۲۰ درصد از فضای باز غیرمسقف برای تامین پارکینگ، عدم احتساب سطح بالکن و تراس در محاسبه تراکم، کاهش ضریب تامین پارکینگ به ۷۵ درصد در نظرگرفته شد و در کمیسیون‌های مربوطه نسبت به بومی سازی مشوق ها نیز اقدام شده است.
در حال حاضر بافت‌های ناکارآمد شهری به عنوان یکی از معضلات شهری مطرح است در حالی که به این مساله به عنوان یک فرصت نیز می توان نگاه کرد.
براساس این گزارش شهر بجنورد، مرکز خراسان شمالی ۲۳۰ هزار نفر جمعیت دارد که ۳۰ درصد شهروندان در سکونتگاه های غیررسمی و یا همان نقاط حاشیه ای زندگی می کنند و در این شهر بیش از ۷۰ هزار نفر از شهروندان در ۲۴ محله سکونتگاه غیررسمی ساکن هستند که کمترین سهم را از رفاه شهری بهره مند هستند.
وسعت سکونتگاه های غیررسمی بجنورد حدود ۵۲۴ هکتار است که حدود ۱۶ درصد از مساحت این شهر را به خود اختصاص داده است.