به گزارش ایرنا، نقد و بررسی فیلم «استاد» با حضور عماد حسینی و به میزبانی روزبه رحیمی نژاد و احسان طهماسبی منتقد و نویسنده سینما از برنامه اکران پخش شد.
عماد حسینی در این برنامه اظهار کرد: فیلم من فیلم ژانر نیست؛ در طبقه بندی کلی یک اثر اجتماعی است. ایده فیلم از جامعه آمده است؛ جریان جهانی می تو را همه می‌دانند و بالطبع جمعی از زنان عرصه هنر ما هم در این باره بیانیه دادند.
وی ادامه داد: در کشور ما در مقابل این اتفاق سکوت شده است؛ در آمریکا وقتی وودی آلن متهم به تبعیض جنسی می‌شود کنار گذاشته می‌شود و پخش‌کننده برای فیلمش پیدا نمی‌کند.
این کارگردان سینما توضیح داد: شورای خانه سینما درباره جنبش می تو صوری است و چیزی از آن نشنیدیم. بیشتر خانم‌ها درباره تعرض جنسی در سینما دعوت به سکوت شدند و باید این مسئله بررسی شود؛ کسانی که به این مسئله متهم می شوند وضعشان بهتر شده و اتفاقا در حراجی ها آثارشان گران‌تر هم شده است.
حسینی ادامه داد: در کشور ما رسم نیست سراغ موضوعات ملتهب بروند و تا جایی که من فهمیدم کسی با اثر کار ندارد بلکه با فرد کار دارد که متعلق به کدام گروه است. من عضو هیچ گروهی نیستم، فیلمسازم و سوژه را انتخاب کردم و سعی کردم به آن نزدیک شوم و فیلم خوب بسازم.
وی عنوان کرد: بازیگر نقش استاد برای ما مهم بود و باید به طبقه‌بندی سنی خاصی می‌رسیدیم و دنبال چهره بودیم؛ به افراد مختلفی پیشنهاد دادیم، از آن افراد یکی از دنیا رفته است و یکی هم دیگر در ایران نیست و برخی نیز حضور دارند. موضع‌گیری ها برای من عجیب بود. هنرمندان معتقدند باید باب نقد باز باشد اما به خودشان که رسید، شرایط تغییر کرد و به راحتی ایفای نقش در این اثر را نمی‌پذیرفتند.
کارگردان استاد اظهار کرد: موضع یکی این بود که این دختران از خداخواسته بودند. من از سالن تئاتر که بیرون می‌آیم ۱۰ ماشین منتظر من هستند و من یکی را انتخاب می کنم. یکی دیگر تماس گرفت و گفت متن تو نبوغ دارد، بیا و با این کار شروع نکن؛ کنار گذاشته می‌شوی. یکی می‌گفت اگر شخصیت اول فیلم مهندس باشد، بازی می‌کنم.
کارگردان فیلم استاد تاکید کرد: حسن معجونی با بزرگواری بازی در این اثر را پذیرفت. از بابک کریمی هم باید تقدیر کنم، او هم کلیت ماجرا را پذیرفت و در نهایت با حسن معجونی ادامه دادیم. بابک کریمی می‌گفت: دوستان هنرمندم که تعدادی هم خانم هستند می‌گویند چرا کاری نمی‌کنی و دوست داشتم که با بازی در این فیلم کاری کنم. تلاش زیادی داشتیم که شخصیت‌ها خاکستری باشند و باورپذیری در اثر وجود داشته باشد و نگاه دوسویه به این اتفاق باشد.
احسان طهماسبی منتقد و نویسنده نیز اظهار کرد: این فیلم از نمایشنامه اولنا گرفته شده، البته فیلم اقتباسی محسوب نمی‌شود؛ مضمون خیلی مهم و جسورانه است. در جشنواره وقتی اولین بار این فیلم را دیدم برایم جالب بود که کسی درباره این مسئله فیلم بسازد.
حسینی نیز توضیح داد: من طرفدار اقتباس هستم و اول هم سعی کردیم اقتباس کنیم و در نهایت به این نتیجه رسیدیم به اتفاقات بیشتری نیاز داریم و فرهنگ بومی ما ایجاب کرد فیلمنامه را خودمان بنویسیم. این ماجرا ابعاد مختلفی دارد و نیاز داشتیم سیرتحول شخصیت ها را در فیلمنامه داشته باشیم و به ابعاد مختلف آنها نور بتابانیم و امکان اینکه این فیلم کوتاه‌تر باشد، نداشتیم و به سختی ۱۲ دقیقه از فیلم را حذف کردم زیرا طرفدار اختصارم.
وی درباره موضع داوران جشنواره به فیلم استاد یادآور شد: موقع پروانه ساخت می‌گفتند که این فیلم وهن استاد دانشگاه است و گفتم من خودم استاد دانشگاه هستم. یکی از داوران جشنواره گفته بود که خیلی به این فیلم توجه نشود؛ زیرا به اساتید توهین شده و به دلیل همین ماجرا حسن معجونی نادیده گرفته شد.
طهماسبی نیز یادآور شد: فیلم در شرایطی که مردد است جنسی از نشانه‌ها را به مخاطب می‌دهد که کارگردان و نویسنده را مشاهده‌گر نشان می دهد و این اتفاق در چنین فیلمی مهم است و جلوی سو برداشت‌ها را می‌گیرد. فیلم درباره تعرض به یک خانم دانشجو حرف می‌زند اما بیشتر فیلم مردانه است.
حسینی نیز گفت: ما فیلمی درباره آزار جنسی ساختیم و نمی‌شد بازیگران به هم دست نزنند، از این رو به این فکر کردیم بازیگر زن و مرد به هم محرم باشند، داستان باورپذیرتر می‌شود و این از منظر قانونی نیز امکانپذیر است. از دوستان شنیدم همسر حسن معجونی بازیگر تئاتر است و در نهایت حسینی نژاد به فیلم اضافه شد.
وی ادامه داد: اگر بهروز افخمی نبود نمی‌توانستیم پروانه ساخت بگیریم؛ یک جمله از فیلمنامه ما تغییر نکرد و به چند قربانی دادیم فیلمنامه را خواندند و پروسه‌ای طولانی را با ۲۰ بار بازنویسی طی کردیم. پیام لاریان به همراه من، متن را نوشتیم و لاریان ۳ بار جایزه بهترین نمایشنامه‌نویسی را گرفته است. تهیه‌کننده اول از کار انصراف داده بود و وی در ارشاد گفته بود در آخرت نمی‌توانم جواب‌گوی این فیلمنامه باشم و افخمی که ورود کرد، ارشاد پروانه ساخت را صادر کرد.
یک فیلم کوتاه درباره پوسیدگی انسان ها
امیرصادقی کارگردان بیت حشرات نیز اظهار کرد: بیت حشرات برای من نماد جسم پوسیده انسان است که از درون آسیب می‌بیند و حشرات جانوران موزی هستند و با توجه به اینکه به قصه من این عنوان می خورد از آن استفاده کردم. فیلم رازآلود معناگرا است و قصه سه نفر است که برای سرقت می‌روند و دچار اتفاقاتی می‌شود.
وی ادامه داد: روزی سر یک ساختمان نیمه کاره بودم و وقتی به چاه آسانسور رسیدم این قصه در ذهنم شکل گرفت و فلسفه آدم و هوا هم در این فیلم دخیل بود.
این کارگردان توضیح داد: در ۵ جلسه این فیلم را تولید کردیم. برخی فیلمسازان در پاسخ به اینکه چرا فیلمی را ساختید موارد متعددی را بیان می کنند اما هدف من از فیلمسازی بالابردن تجربه‌ام در فیلمسازی است و دوست دارم درگیر موضوعات روز نباشم و دنبال این مهم هستم که چالش کارگردانی برای من وجود داشته باشد.
صادقی توضیح داد: سه فیلم ساخته‌ام و بودجه هر سه فیلم را تهیه کردم. برخی اوقات بیشتر دوست دارم کار خودم را حس کنم تا آنکه آن را بفهمم.