به گزاش ایرنا، ۷۶ درصد وسعت استان را کوهها و تپه‌ها و ۲۴ درصد را دشت‌ها تشکیل می‌دهد و در این استان ۱۶ قله مرتفع با ارتفاع سه هزار و ۵۰۰ متری وجود که قله چهار هزار و ۵۴۸ متری زردکوه بختیاری از مرتفع‌ترین قله‌های استان است و مورد استقبال کوهنوردان کشور قرار دارد.
کوه جهانبین، بزلَر در شهر هفشجان، کوه زردکوه بختیاری، کلار بروجن، کوه هزار دره، تنگ زندان از مهمترین و شاخص کوههای استان است که مقصدی برای کوهنوردان و طبعت‌گردان استان و کشور است.
ردپای زباله‌های رها شده در کوهها تهدیدی برای طبیعت
با افزایش حضور طبیعت‌گردان و گردشگران در ارتفاعات کوههای استان، میزان تولید زباله و پسماندهای رها شده در محدوده‌های کوهستانی نیز افزایش یافته است در حالی که رهاسازی زباله در طبیعت به خصوص کوهها به عنوان سرچشمه رودخانه‌ها و همچنین مامن گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری یکی از عوامل تهدید محیط‌های کوهستانی تبدیل شده است.
امروزه علاوه بر زباله‌های رها شده، جاده‌کشی، معدنکاری، تغییرات اقلیمی، گرمایی زمین، و کوهها به عنوان مهمترین منبع تامین‌کننده آب شیرین را تهدید می‌کنند.
یکی از علاقه‌مندان به کوه و طبیعت که چند هفته یکبار دل به دامن طبیعت می‌رود و به همراه خانواده و دوستان راهی کوه می‌شود می‌گوید: در چند سال اخیر با جاده‌سازی‌های که انجام شده و دسترسی به مسیرهای سخت‌گذر آسانتر شده، حضور گردشگران، کوهنوردان آماتور و غیر حرفه‌ای و طبیعت‌دوستان در کوه افزایش یافته در حالی که برخی افراد کمترین توجهی به حفظ محیط‌زیست کوه ندارند و بعد از بازگشت از کوه زباله‌های خود را در محل رها می‌کنند.
ایوب افزود: این افراد بدون توجه به اهمیت حفظ محیط‌زیست و مضراتی که این زباله‌های رها شده برای طبیعت، منابع آبی و حیات وحش و پوشش گیاهی دارد، زباله‌های خود در محل رها می‌کنند.
به گفته وی، این افراد با رها کردن زباله‌ها در دامنه کوه و یا در ارتفاعات، سالانه باعث رها شدن میزان زیادی زباله در کوهها می‌شوند که رفع این معضل نیاز به فرهنگسازی و آموزش و یا افزایش نظارت بر این محیط‌های طبیعی دارد.
آموزش حلقه مفقوده حفاظت
این کوهنورد با اشاره به اینکه کوهها به عنوان مهمترین منبع تامین آب شیرین کشور هستند گفت: رها کردن زباله و یا بهره‌برداری غیراصولی از کوهها به‌عنوان عوامل تهدید و تخریب این عرصه‌ها هستند که نبود آموزش در زمینه حفظ و حراست از محیط زیست و عرصه‌های طبیعی حلقه مفقوده حفاظت از این عرصه‌هاست.
به گفته وی، آشنا کردن افراد با ارزش‌های کوهستان یک ضرورت است که باید این مساله از دوران کودکی و در مدارس انجام شود و بعد از آن نیز رسانه‌ها نیاز است در این زمینه تلاش بیشتری داشته باشند.
وی اظهار داشت: نیاز است زمینه حضور گردشگران و مسافران در کوه در صورت تولید زباله، به حداقل رسانده شود و هر کوهنورد یا گردشگر هنگام خروج از کوه نیز زباله‌ها را با خود به پایین کوه منتقل و دفن کنند تا از آلودگی این عرصه‌های طبیعی کاسته شود.
این کوهنورد چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: نبود سیستم بازیافت زباله در حاشیه کوهها و ارتفاعات، بی‌مسولیتی و بی‌توجهی برخی از افراد به حفظ محیط زیست، قرار گرفتن مکان‌های دفن زباله در حاشیه کوهها، بی‌توجهی به مساله جمع‌آوری و مدیریت پسماند در سطح شهر باعث افزایش زباله‌های موجود در برخی شهرها و دامنه کوهها شده است.
به گفته وی، با افزایش زباله در کوهها و دامنه کوهها بوی نامطبوع دارد همه جا منتشر می‌شود و یک ظاهر کثیف و نامناسب برای کوهها ایجاد می‌شود.
هیچ چیز در کوه به جز رد پا جا نگذاریم و از کوه و طبعیت چیزی جز عکس به همراه نیاوریم
مسوول کمیته هیمالیانوردی هیات کوهنوردی چهارمحال و بختیاری نیز اشاره به اینکه وضعیت کوههای استان نسبت به سایر کوهها در مناطق دیگر کمتر دچار آلودگی ناشی از جا گذاشتن زباله شده است گفت: برای کوهنوردان حرفه‌ای و طبیعت‌گردان این مساله جا افتاده که هیچ چیز در کوه به جز ردپای انسان جا نگذاریم و از کوه و طبیعت چیزی جز عکس به همراه نیاوریم.
مصطفی احسان‌پور اعلام کرد: برای افزایش حساسیت بین کوهنوردان و طبیعت‌گردان هم‌اکنون دوره‌های آموزشی اجباری برای مربیان کوهنوردی و کوهنوردان در زمینه حفظ محیط‌زیست کوهستان برگزار می‌شود که این مساله جوابگو نیست و باید این آموزش‌ها همگانی ارائه شود.
به گفته وی، باید برای افراد علاقه‌مند به کوهنوردی و طبعیت‌گردی آموزش داده شود و فرهنگسازی شود که زباله‌های خود را در کوهستان جا نگذارند و در صورت مشاهده زباله در این محیط‌ها، اقدام به جمع‌آوری زباله کنند.
فاتح قله لوتسه و مسوول کمیته هیمالیانوردی هیات کوهنوردی چهارمحال و بختیاری با تاکید بر اینکه رها شدن زباله در دامنه کوه یکی از دغدغه‌های کوهنوردان است گفت: براساس تجربه‌ای که کسب کرده‌ام بیشتر زباله‌های رها شده در دامن طبیعت و کوهها توسط گردشگران و کوهنوردانی است که آموزش حفظ محیط زیست کوهستان را ندیدند.
حفظ محیط زیست کوهستان نیاز به عزم جدی دارد
احسان‌پور با اشاره به اینکه در دنیا برای حفظ محیط‌زیست کوهستان برنامه‌ریزی دقیق و منسجم اجرا شده است گفت: کوهنوردان برای صعود به کوه هیمالیا باید قبل از ورود به منطقه کوهستانی ۵۰۰ دلار پرداخت کنند تا در زمان بازگشت از کوه زباله‌های خود را تحویل دهند و در صورتی که زباله‌ها تحویل داده نشود پول پرداختی شده کوهنورد توسط شرکت مجری حفظ محیط زیست کوهستان آن منطقه ضبط می‌شود تا برای پاکسازی منطقه هزینه شود.
فاتح قله لوتسه یادآور شد: در این منطقه برای جمع‌آوری و بازگرداندن پسماند انسانی نیز سیستم‌های جدیدی طراحی شده که این پسماند به پایین کوه بازگردانده شود و باید برای حفظ محیط کوههای استان و کشور از ایدههای سایر کشورها استفاده کرد.
دامنه کوههای چهارمحال و بختیاری بیشترین آلودگی زباله را دارد
مسوول کمیته حفظ محیط کوهستان هیات کوهنوردی چهارمحال و بختیاری گفت:هم‌اکنون دامنه برخی از کوههای استان با زباله‌های رها شده آلوده شده است و چهره نازیبا به خود گرفتند.
ساسان زارعی افزود: برخی از افراد به دلیل بی‌اطلاعی از مضرات رهاشدن زباله در کوهها و یا بی توجهی به این مساله، زباله‌های خود را در کوه رها می‌کنند که این معضل علاوه بر نازیبا کردن منظر کوه باعث آلوده شدن چشمه‌ها و رودخانه‌ها و همچنین افزایش مرگ و میر و بیماری و حیات وحش و پرندگان در منطقه می‌شود.
وی با توجه به اینکه دوره آموزش اجباری حفاظت از محیط‌زیست کوهستان برای کوهنوردان و طبیعت‌گردها در استان و جود ندارد گفت: یک دوره آموزش حفاظت از محیط‌زیست کوهستان برای افرادی که متقاضی دریافت کارت مربیگری هستند برگزار می‌شود.
زارعی افزود: برای پاکسازی محیط‌زیست کوهستان نیز توسط هیات‌های مختلف همایش‌های پاکسازی کوهستان به صورت دوره‌ای و فصلی انجام می‌شود.
به گفته وی، در کوههای پرتردد استان و همچنین کوههای با ارتفاع کم، وضعیت حضور علاقه‌مندان در ساعت‌های مختلف به خصوص روزهای تعطیل بالاست و دامنه کوهها وضعیت نامناسب دارد.
زارعی اظهار داشت: رها کردن زباله‌های مختلف از جمله نایلون، بطری‌های پلاستیکی،پسماند انسانی علاوه برآلوده کردن منابع آبی، باعث بیمار شدن و یا زخمی شدن حیات وحش می‌شود.
رهاسازی زباله در کوهها تهدیدی برای حیات وحش و منابع آبی
رییس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش اداره کل حفاظت محیط‌زیست چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه امروزه بحث پسماند و مدیریت پسماند به عنوان یکی از چالش‌های اصلی حوزه محیط‌زیست تبدیل شده است گفت: رهاسازی زباله در عرصه‌های طبیعی از جمله کوهها به عنوان یک تهدید برای حیات وحش و منابع آبی تبدیل شده است.
فهیمه اسلامی افزود: امروزه با افزایش زباله و پسماند در عرصه‌های مختلف طبیعت از جمله کوهها باعث آسیب‌زدن به حیات وحش می‌شود که این حیات وحش برای تغذیه از این زباله‌ها دچار آسیب می‌شوند و با تلف می‌شوند.
به گفته وی، در برخی مواقع مشاهده شده که کرکس حتی شیشه خورده و تلف شده است و یا حیات‌وحش دیگر از جمله خرس و سایر حیوانات به دلیل تغذیه از این زباله‌ها، تلف شده‌اند.
به گفته وی،هم‌اکنون به دلیل نامناسب بودن وضعیت محل‌های دفن پسماند و محصور و سرپوشیده نبودن این محل‌ها باعث پراکنده شدن زباله در حیات طبیعی می‌شود و یا در برخی موارد برخی حیات وحش از جمله پرندگان شکاری و سایر حیوانات از این پسماندها استفاده می‌کنند و باعث آسیب رساندن به آنها می‌شود.
به گزارش ایرنا، ۱۵ درصد مساحت چهارمحال و بختیاری جز مناطق چهارگانه تحت مدیریت حفاظت محیط‌زیست استان قرار دارد که ۹ منطقه تحت مدیریت محیط‌زیست استان شامل ۶ منطقه حفاظت شده، یک اثر طبیعی ملی، یک پناهگاه حیات وحش و یک پارک ملی است.
براساس نتایج به دست آمده از طرح سرشماری تابستانه در مناطق حفاظت‌شده استان، جمعیت حیات وحش در این مناطق ۲۱ درصد افزایش داشت.
۸۲ درصد از مساحت چهارمحال و بختیاری را عرصه‌های منابع‌طبیعی تشکیل می‌دهد که ۲۰ درصد آن جنگل و ۶۲ درصد آن مراتع است.
چهارمحال و بختیاری با مساحتی در حدود یک میلیون و ۶۴۲ هزار هکتار دارای ۱۲ شهرستان با بیش از یک میلیون نفر جمعیت است.