به گزارش ایرنا، برخی افراد به دلایل مختلفی امکانات اولیه زندگی را ندارند؛ افرادی که در گذشته خانه به دوش خوانده می‌شدند و اکنون به آنها کارتن خواب می‌گویند و به سختی روزگار می گذرانند.
کارتن خوابی یکی از پدیده‌هایی است که امروزه به دلایل مختلف در اکثر جوامع رو به رشد وجود دارد و این موضوع به قدری گسترده شده که بسیاری از ارگان‌های دولتی برای حل آن با یکدیگر همکاری می‌کنند اما نتیجه ملموسی حاصل نمی‌شود.
کارتن خوابی تنها محدود به یک قشر خاص مانند معتاد، بزهکار و یا فرد الکلی نیست بلکه گاهی اوقات دیده شده است که مردان به دلایلی همچون ورشکستگی مالی و یا زنان به دلایل مختلف مانند جدایی و نداشتن سرپناه به بی‌خانمانی و خیابان خوابی روی می‌آورند.
حتی گاهی اوقات کارتن‌خوابی که خود معلول دلایل متفاوتی است علت بسیاری از بزه‌های اجتماعی قرار می‌گیرد و به روایتی دیگر این آسیب به‌تنهایی می‌تواند مولود بسیاری از بزه‌ها و آسیب‌های اجتماعی در سرتاسر دنیا باشد و از دیگر سو کارتن خوابی ارتباط مستقیم با اوضاع اقتصادی جامعه دارد.
از آنجا که برخی کارتن خواب‌ها بر خلاف هنجارهای جامعه به این سرنوشت دچار شده‌اند و یا بعد از انتخاب این روش زندگی برای کسب مایحتاج حداقلی خود مجبور به انجام کارهای ناهنجار می شوند در بیشتر کشورها ایجاد راهکارهای موقت یا دائم توسط سازمان‌های مردم‌نهاد و عام‌المنفعه اجرا می شود که در ایران نیز شاهد افزایش روز افزون فعالیت این سازمان‌ها هستیم.
امان از خانواده و رفقای بد!
خبرنگار ایرنا برای مصاحبه با کارتن خواب ها به چند نقطه شهر کرمانشاه سری زد.
علی، مرد میانسال ژنده پوش با صورتی چروکیده و صدای نحیف به خبرنگار ایرنا گفت: هوا سرد و فصل بدبختی شروع شده؛ در بهار و تابستان زجر کمتری دارم اما در زمستان برای پیدا کردن یک لقمه نان و سرپناه باید چند ساعت شهر را بگردم.
علی در حالی که گونی کهنه و وسایلش را بالا و پایین می کرد ادامه داد: هر روز از اول صبح و زمانی که هنوز آفتاب کامل بالا نیامده ؛ برای پیدا کردن غذا و ضایعات سرم را به درون هر سطل زباله ای می کنم تا شاید بتوانم چیز با ارزشی پیدا کنم اما بیشتر مواقع چیزی گیرم نمیاد و مجبورم پول ضایعات را فقط به مواد بدهم و غذا نخورم.
این کارتن خواب گفت: شرایط ما مردا باز خیلی از زنا بهتره؛ اونا مجبورن برای پیدا کردن غذا و مواد کار کنن و سختی های بیشتری بکشن، بعضی از خانم ها بچه دارن و این کار رو برای آنها سخت تر می کنه؛ زندگی توی خیابان آنهم در این فصل و با بچه کوچیک واقعا عذاب آوره.
علی سپس چند دقیقه سکوت کرد و ناگهان با عجله کوله بارش را به دوش کشید و با گفتن روزی ۱۰۰ بار میمیرم و زنده می شم؛ من آدم بدی نبودم ولی روزگار با من بد کرد، بدون خداحافظی راه خود را کشید و رفت.
مشکلات اقتصادی بزرگترین عامل کارتن خوابی است
یونس اکبری دکترای جامعه‌شناسی و مدرس دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: افزایش کارتن‌خوابی در جوامع شهری یک مسأله پیچیده اجتماعی است که ریشه‌های آن در عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نهفته است.
وی با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش کارتن‌خوابی، مشکلات اقتصادی و بیکاری است، ادامه داد: با رکود اقتصادی، بروز بحران‌های مالی و افزایش هزینه‌های زندگی بسیاری از افراد و خانواده‌ها قادر به تأمین نیازهای اولیه خود نیستند.
اکبری افزود: فقدان شغل پایدار و درآمد کافی باعث می‌شود تا برخی از افراد به زندگی در خیابان‌ها روی آورند، از سوی دیگر مسأله خانه نیز یکی دیگر از عوامل مؤثر در بروز این پدیده است؛ با افزایش قیمت و کمبود واحدهای اجاره‌ای مقرون به صرفه، اقشار کم‌درآمد از دسترسی به خانه مناسب بازمی‌مانند و در نهایت به زندگی در خیابان‌ها تن می‌دهند.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: علاوه بر عوامل اقتصادی، مشکلات اجتماعی نیز نقش بسزایی در افزایش کارتن‌خوابی دارد، از جمله این مشکلات می‌توان به شرایط خانوادگی نامساعد، طلاق، سوءمصرف مواد مخدر و بیماری‌های روانی اشاره کرد.
وی افزود: بسیاری از افراد کارتن‌خواب تجارب تلخی مانند سوءاستفاده و خشونت در خانواده را تجربه کرده اند که این مسأله آنان را به خیابان‌ها می‌کشاند؛ این افراد معمولاً از حمایت‌های اجتماعی و خانواده محروم هستند و به همین دلیل، توانایی لازم برای غلبه بر مشکلات خود را ندارند، سست شدن پیوندهای اجتماعی و بروز انزوا نیز می‌تواند به تشدید مساله کارتن‌خوابی بیانجامد.
اکبری با بیان اینکه پیامدهای کارتن‌خوابی برای جامعه و شهروندان بسیار گسترده و عمیق است، گفت: از جمله این پیامدها می‌توان به افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی، از جمله جرم و خلاف‌کاری اشاره کرد.
این جامعه شناس افزود: نبود مکان‌های امن و مناسب برای زندگی می‌تواند به بروز خشونت و سرقت و همچنین احساس ناامنی برای سایر شهروندان ختم شود؛ همچنین کارتن‌خوابی تاب‌آوری اجتماعی را کاهش می‌دهد و موجب به وجود آمدن حس بی‌اعتمادی و ترس در افراد جامعه می‌شود.
وی ادامه داد: از دیگر پیامدهای این پدیده می‌توان به فشار بر نهادهای پشتیبانی اجتماعی، بیمارستان‌ها و خدمات بهداشتی اشاره کرد زیرا کارتن‌خواب‌ها معمولاً با مشکلات جسمی و روانی متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند و نیاز به خدمات بهداشتی در بین این افراد بیش از سایرین است.
اکبری با بیان اینکه به منظور مواجهه با بحران کارتن‌خوابی، نیاز است که راهکارهای جامع و چندجانبه‌ای ارائه شود، افزود: ابتدای کار باید بهبود شرایط اقتصادی و ارائه مشاغل پایدار در دستور کار قرار گیرد؛ دولت و نهادهای حاکمیتی و خصوصی می‌توانند با ایجاد برنامه‌های حمایتی و کارآفرینی زمینه لازم برای اشتغال و درآمدزایی قشرهای آسیب‌پذیر را فراهم آورند.
این جامه شناس معتقد است برای کنترل آسیب کارتن خوابی باید به مسأله مسکن توجه ویژه‌ای شود و ایجاد واحدهای مسکونی و دسترسی به مسکن برای اقشار کم درآمد جامعه تسهیل گردد که این امر می‌تواند به کاهش تعداد کارتن‌خواب‌ها کمک کند.
فعالیت دایمی ۵ سرپناه بهزیستی در ۳ شهر استان کرمانشاه
«سارا شایق» کارشناس کاهش آسیب اعتیاد و ایدز اداره کل بهزیستی استان کرمانشاه با بیان اینکه در طول سال به فکر اسکان افراد بی خانمان هستیم؛ به خبرنگار ایرنا توضیح داد که در شهرهای اسلام آباد غرب و کنگاور هر کدام یک سرپناه و در شهر کرمانشاه نیز سه سرپناه دایم با ظرفیت حدود ۲۵۰ نفر برای افراد بی سرپناه در نظر گرفته شده است.
به گفته او یک سرپناه به نام مرکز «آتیه سبز زندگی» با حدود ۳۵ نفر ظرفیت در محله آغاجان شهر کرمانشاه به زنان اختصاص دارد.
مراکز بهزیستی در شهر کرمانشاه در محله های آغاجان شامل مرکز «آتیه سبز زندگی» مختص به زنان و مرکز «ندای سلامت» در بلوار تاق بستان روبروی مرکز سیتی سنتر مختص به مردان است و مرکز دیگر در محله پمپ گازوئیل این شهر نیز به گفته کارشناس بهزیستی به زودی به محله دیگری نقل مکان می کند و آدرس آن از طریق رسانه ها اطلاع رسانی می شود.
فعالیت گرمخانه شهرداری کرمانشاه با ظرفیت اسکان شبانه ۶۰ نفر
در کنار اداره کل بهزیستی استان، شهرداری کرمانشاه نیز امسال به مانند سال‌های گذشته اقدام به ایجاد مکانی برای افراد بی سرپناه در شهر کرده است بطوریکه فعالیت گرمخانه جلالیه واقع در حوزه ۲ شهرداری کرمانشاه با ظرفیت اسکان شبانه ۶۰ نفر در راستای حمایت از آسیب‌دیدگان اجتماعی و افراد بی‌سرپناه و کارتن خواب همزمان با سرد شدن هوا از آبان ماه سال جاری آغاز شد.
در همین پیوند نادر نوروزی شهردار کرمانشاه نیز با بیان اینکه امکان اسکان شبانه ۶۰ نفر در گرمخانه شهرداری فراهم است، عنوان کرد: با توجه به فصل سرما از ابتدای ماه جاری اسکان افراد بی‌سرپناه آغاز شده و تمهیداتی برای جمع‌آوری افراد بی خانمان انجام شده است.
وی با تایید برخی کمبودها در این زمینه ابراز امیدواری کرد با تلاش بیشتر شهرداری و همکاری دستگاههای متولی کرمانشاه تمام بی‌خانمان های شهر و حتی سطح استان سامان بگیرند.
به گزارش ایرنا، استان کرمانشاه ۲ میلیون نفر جمعیت ساکن در ۳۴ شهر و ۲ هزار و ۵۹۵ روستا دارد و براساس آمارها حدود ۶۰ هزار نفر معتاد در این استان سکونت دارد.